Morgunblaðið - 11.05.1995, Blaðsíða 4

4 FIMMTUDAGUR 11. MAÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
DNA-rannsóknir í barnsfaðernis-
málum hér á landi
99,99 prósent
áreiðanleiki
Malamám í landi Skógræktar við Hafnarfjörð
Náttúruvernd-
arráð kærir til
sýslumanns
DNA-RANNSÓKNIR voru teknar
upp í stað hefbundinna blóðrann-
sókna í barnsfaðernismálum hér á
landi um áramót. Gunnlaugur Geirs-
son, prófessor í réttarlæknisfræði,
segir áreiðanleika rannsóknanna um
99,99%. Hefðbundin blóðrannsókn
hefði yfirleitt gefið á bilinu 70 til
90% áreiðanleika. Um 80 barnsfað-
ernismál eru rannsökuð hér á landi
á hveiju ári.
Gunnlaugur segir að fyrstu sýnin
hafi verið send til DNA-íturrann-
sóknar árið 1986 og árin 1993 og
1994 hafi hlutfallið verið orðið 10
til 20% af heildarsýnafjölda. Frá
áramótum hefur DNA- rannsóknum
verið beitt við greiningu allra sýna
hér á landi. Rannsóknimar em gerð-
ar á vegum Rannsóknastofu Háskól-
ans í fmmulíffræði.
Eins og áður segir er hefðbundin
blóðrannsókn talin gefa 70 til 90%
áreiðanleika. Hins vegar tekur
Gunnlaugur fram að rannsókn hafi
aldrei verið hætt fyrr en aðrir en
eiginlegur faðir hafi verið útilokað-
ir. Ekki megi heldur gleyma því að
móðirinni beri bamsins vegna að
tilgreina alla aðila málsins. Algeng-
TALSVERT er um að unglingar
undir tvítugu reyni að komast inn
á vínveitingastaði með því að villa
á sér heimildir og framvísa fölsuðum
skilríkjum.
Að sögn Ómars Smára Ármanns-
sonar, aðstoðaryfirlögregluþjóns í
Reykjavík, virðist talsvert af fölsuð-
um ökuskírteinum í umferð og
greinilegt að einhver eða einhveijir
hafí gert út á að útvega unglingum
slík fölsuð skilríki.
Starfsmenn lögreglustjóraemb-
ættisins í Reykjavík hafa eftirlit
með vínveitingastöðum og að inn á
þá sé ekki hleypt gestum undir aldri.
Að sögn Ómars Smára hafa þeir
stundum átt erfítt með að fá stað-
fest að ungmenni séu þau sem þau
segjast vera þegar vafí þykir leika
á aldri þeirra og þau geta ekki sýnt
skilríki. í slíkum tilfellum eru lög-
reglumenn kallaðir til aðstoðar.
ast er að einn faðir sé tilgreindur í
barnsfaðernismálum. Ekki er heldur
óalgengt að þeir séu tveir.
Nauðgunarsýni greind ytra
Þó farið sé að beita DNA-rann-
sóknum í barnsfaðemismálum era
sýni vegna nauðgunarmála enn send
utan til rannsóknar eftir forrannsókn
hér á landi. „Fyrir því era einkum
tvær ástæður. Annars vegar era
málin ekki nægilega mörg til að
nauðsynlegur tækjabúnaður til rann-
sóknanna fáist. Hins vegar er nauð-
synlegt að rannsóknin sé gerð af
reyndum aðila til að ekki sé hægt
að hrekja niðurstöðuna fyrir dómstól-
um,“ segir Gunnlaugur. Hann segir
að íslensku sýnin séu send til rann-
sóknar á rannsóknastofu fyrir breskt
réttarkerfi og lögreglu.
Gunnlaugur segir að nota megi
annars konar sýni en blóðsýni, eins
og yfírleitt sé beitt í bamsfaðemis-
málum, eða sæði, t.d. vegna nauðg-
unarmála, við DNA-rannsókn. Hann
nefnir í því sambandi að mögulegt
sé að styðjast við veíjasýni vegna
skyldleikarannsókna eða hár vegna
t.d. afbrota.
Ómar Smári segir að nú sé meiri
ástæða en oft áður til að styðja við
bakið á eftirlitsmönnum því mikið
virðist vera af fölsuðum ökuskírtein-
um í umferð og hafí dyraverðir vín-
veitingastaða verið iðnir við að
leggja hald á slík skírteini og af-
henda eftirlitsmönnum. Nú á næst-
unni verði athygli dyravarða enn
frekar vakin á því hvemig í pottinn
sé búið og eftirlit styrkt.
Bæði fimmtán ára
Ómar nefndi dæmi frá síðustu
helgi þar sem eftirlitsmenn komu
að tveimur ungmennum á vínveit-
ingastað sem virtust vera undir
aldri. Þau sögðust vera orðin tvítug
en höfðu ekki skilríki og því kölluðu
eftirlitsmenn til lögreglumenn. Við
nánari athugun kom í ljós að þau
höfðu sagt rangt til nafns og vora
bæði 15 ára gömul.
NÁTTÚRUVERNDARRÁÐ hefur
sent sýslumanninum í Hafnarfirði
bréf þar sem þess er óskað að hann
grípi til aðgerða til að koma í veg
fyrir malarnám það sem Borgarverk
stendur fyrir í landi Skógræktar rík-
isins í Kapelluhrauni.
Borgarverk keypti rétt til mal-
amáms á landinu með samningi við
Skógræktina sem gerður var árið
1992, fyrir gildistöku laga um mat
á umhverfisáhrifum, fyrir tæpar 15
milljónir króna og hefur síðan num-
ið þaðan um 500 þúsund rúmmetra
af hrauni. Samningurinn veitti fyr-
irtækinu rétt til að nema 1 milljón
rúmmetra.
10 hektarar
í samtali vip Morgunblaðið sagði
Magnús Jón Ámason, bæjarstjóri í
Hafnarfirði, að það land sem mal-
arnámið næði yfír nálgaðist að vera
10 hektarar.
Magnús Jón Árnason sagði að
umrætt land, sem er í um 100 metra
fjarlægð frá Krýsuvíkurvegi, væri
um það bil 1 kílómetra utan við
skipulagða byggð í Hafnarfírði.
Málið hefði komið til umræðu
innan bæjarstjórnar og væri þar
ríkjandi óánægja með framgang
málsins. Magnús kvaðst telja að
þótt málið hefði komið upp fyrir
daga umhverfísmats hefði bæjar-
stjórn Hafnarfjarðaar átt umsagn-
arrétt um samninginn en henni hefði
aldrei verið sent málið til umsagnar.
Sorglegur minnisvarði
Magnús sagði að sér þætti það
sorglegur minnisvarði sem Skóg-
rækt ríkisins væri að reisa sér í
hrauninu við Hafnarfjörð með því
að standa fyrir þessu yfirborðsmal-
arnámi í óspilltu landi. Hann sagði
þessa aðferð andstæða nútímasjón-
armiðum um náttúravemd og and-
stæða þeirri stefnu sem Hafnar-
fjarðarbær hefði mótað og legðist
gegn yfírborðsmalarnámi af þessu
tagi. „Ég hélt að það væri stefna
skógræktarinnar að rækta landið
milli fjalls og fjöru og ég sé lítinn
tilgang i að eyða þarna mosa sem
tekur áratugi að gróa til þess að
rækta í staðinn skóg einhvers staðar
austur á landi," sagði Magnús Jón
Árnason.
Hann sagði að bæjaryfirvöld
myndu nú bíða þess hvaða fram-
gang kæra Náttúruverndarráðs til
sýslumanns fengi en málið væri það
nýlega komið til meðferðar.
Heilsuvernd-
arverðlaun
til íslendings
HERDÍS Storgaard, þjúkrunar-
fræðingur og barnaslysafulltrúi
Slysavarnafélags íslands, tók við
Norrænu heilsuverndarverðiaun-
unum við hátíðlega athöfn í heilsu-
gæsluskólanum í Gautaborg i gær.
Verðlaunin hlýtur hún vegna
starfa sinna þjá Slysavarnarfélag-
inu, fyrir að stuðla að öryggi
barna og fyrir ötula vinnu við að
fyrirbyggja slys á börnum. Með
Herdísi á myndinni er Davíð Á.
Gunnarsson forstjóri ríkisspítal-
anna. Þrjú stór tryggingarfélög í
Svíþjóð, Noregi og Danmörku
standa að verðlaununum og eru
þau 50.000 sænskar krónur og
viðurkenningarskjal.
-----» ♦ ♦
Brugggerð á
Selfossi
Selfossi. Morgunblaðið.
BRUGGARI var handtekinn á Sel-
fossi á þriðjudagskvöld í bíiskúr í
íbúðarhverfí þar sem hann var að
undirbúa bruggun á landa. Lögregl-
an færði manninn í fangageymslu
en lét hann síðan lausan er hann
hafði gengist við því að eiga tækin
og að hafa staðið að því að bragga
og selja landa. Braggtækin í bíl-
skúrnum vora gerð upptæk ásamt
1.000 lítra tanki til ílagnar og 43
lítram af landa sem voru í bílskúrn-
um. Auk þess voru 40 lítrar gerðir
upptækir í öðru húsi. Maðurinn hafði
bílskúrinn á leigu og að sögn lögregl-
unnar virðist það vera verklag bragg-
ara að bragga í leiguhúsnæði.
Hert eftirlit á vínveitingastöðum
Mikið um fölsuð öku-
skírteini í umferð
SAMSTARFSSAMNINGUR milli Almanna-
varnanefndar Reykjavíkur annars vegar og
Björgunarsveitarinnar Ingólfs, Flugbjörgunar-
sveitarinnar í Reykjavík, Hjálparsveitar skáta
í Reykjavík og Reykjavíkurdeildar Rauða
krossins hins vegar var undirritaður í gær.
Með samningi þessum verður komið á form-
legu samstarfí milli þessara aðila sem felst í,
að björgunarsveitimar og RRKl bjóða fram
ákveðinn fjölda sjálfboðaliða, 120 manns í allt,
til starfa, verði sú vá á svaeði Almannavarna
Reykjavíkur að hinn daglegi rekstur björgunar-
liðs á svæðinu annar því ekki.
Þessi samningur er byggður á samkomulagi
sem Almannavamaráð ríkisins gerði í lok árs-
ins 1994, við Landsbjörg, Slysavamafélag ís-
lands og Rauða kross íslands.
í fréttatilkynningu frá Almannavörnum
Reykjavíkur segir um málið:
„Hinn 4. janúar 1993 var undirritaður leigu-
samningur á milli Almannavarnanefndar
Reykjavíkur og Flugbjörgunarsveitarinnar í
Reykjavík um afnot nefndarinnar á húsnæði
FBSR til fundarhalda og _sem stjómstöðvarað-
setur í meiri háttar vá. I þessari leigu felast
afnot af neðri hæð aðalbyggingar ásamt þeim
búnaði sem þar er, að fjarskiptabúnaði með-
töldum. Með þessum samningi breyttist að-
staða nefndarinnar stórlega jafnframt því að
einstakir nefndarmenn komust nær því verk-
efni sem björgunarsveitir inna af hendi.
Samið um varalið
til bj örgunar starfa
INGIBJÖRG Sólrún Gísladóttir, borgarstjóri, og Böðvar Bragason, lögregluformaður
Almannavarnanefndar Reykjavíkur, undirrituðu í gær samstarfssamninginn.
Þá þegar var farið að huga að gerð sam-
starfssamnings á milli nefndarinnar og björg-
unarsveita á svæði nefndarinnar, það kom brátt
í Ijós að þá þegar var verið að endurskoða
samning á milli Almannavamaráðs ríkisins og
heildarsamtaka björgunarsveita en hann var
undirritaður 30. des. 1994. Eftir undirritun
hans var ákveðið að ganga endanlega frá samn-
ingi við björgunarsveitir á svæði Almanna-
vamanefndar Reykjavíkur.
Með þessum samningi vinnst margt fyrir alla
aðila, þarna er í fyrsta skipti sett á blað hvers
Almannavamanefnd Reykjavíkur óskar eftir frá
björgunarsveitunum og þá hvað frá hverri sér-
staklega og þeim öllum sameiginlega. Björgun-
arsveitirnar leggja til í þessum samningi sjálf-
boðaliðasveitir, margar sérhæfðar í björgunar-
málum, ásamt þeim búnaði er sveitimar eiga.
Á komandi mánuðum er það ætlun almanna-
varnanefndarinnar að hafa æfingar á ýmsum
þáttum almannavarnaskipulagsins, má þar
nefna þjálfun og æfíngu í stjómstöð og síðar
æfingar með björgunarsveitum á vettvangi.
Þá er í áætlun nefndarinnar að auka öryggi í
fjarskiptum á höfuðborgarsvæðinu með upp-
setningu á endurvarpa sem mun gagnast al-
mannavörnum, slökkviliði, lögreglu og björgun-
arsveitum við störf.
Hugsanlegt er að á næstu áram verði hluti
þess búnaðar sem nefndin á í geymslu í Mos-
fellssveit færður inn til borgarinnar annað-
hvort til varðveislu hjá björgunarsveitum eða
að byggð verði geymsla fyrir hann í borginni.
Um nokkurt skeið hefur verið starfrækt hjá
lögreglunni í Reykjavík aðgerðastöð sem opnuð
er þegar björgunarsveitir eru kallaðar út vegna
óveðurs. Þarna koma til starfa menn frá lög-
reglu, slökkviliði, borgarverkfræðingi og björg-
unarsveitum. Þessi aðgerðastöð hefur sannað
tilvist sína og menn era sammála um áfram-
haldandi rekstur hennar."