Morgunblaðið - 11.05.1995, Blaðsíða 18

18 FIMMTUDAGUR 11. MAÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR: EVRÓPA
ERLEEMT
F ramkvæmdastj órn ESB
Vill draga úr
beitingn
neitunarvalds
Brussel. Reuter.
FRAMKVÆMDASTJÓRN Evrópu-
sambandsins hvatti í gær til að
dregið yrði úr beitingu neitunar-
valds aðildarríkjanna varðandi mál-
efni sambandsins. Jacques Santer,
forseti framkvæmdastjórnarinnar,
sagðist vera andvígur því að aðild-
arríkin gætu valið og hafnað svið
þeim sviðum, sem þau hefðu áhuga
á að taka þátt. Lét hann þessi
ummæli falla á blaðamannafundi í
kjölfar þess að framkvæmdastjóm-
in hafði fjallað um afstöðu sína
fyrir ríkjaráðstefnu ESB á næsta
ári.
Santer sagði nauðsynlegt að
beyta ákvarðanatökuferli sam-
bandsins þannig að það yrði skil-
virkara og nær almenningi. Taldi
hann réttu leiðina að þessu mark-
miði vera að láta meirihluta at-
kvæða ráða í fleiri málaflokkum í
stað þess að ákvarðanir yrði að
taka samhljóða.
Bretar hafa lýst því yfir að þeir
hyggist beita sér gegn öllum til-
raunum til slíks en flest önnur aðild-
arríkja virðast vera sammála sjón-
armiðum framkvæmdastjórnarinn-
ar. Telja þau nauðsynlegt að ein-
falda ferlið ef fjölga eigi aðildarríkj-
unum enn frekar, nú þegar sé orðið
erfitt að taka ákvarðanir með
fimmtán ríkjum.
Ekki fleiri undanþágur
Santer sagði að undanþágur líkt
og Bretar fengu frá hinum félags-
lega kafla Maastricht-samkomu-
lagsins ættu að heyra fortíðinni til.
Hins vegar væri að hans mati ekk-
ert því til fyrirstöðu að ríkin aðlög-
uðu sig mishratt að reglum sam-
bandsins.
í greinargerð framkvæmda-
stjórnarinnar fyrir ríkjaráðstefnuna
segir að hún telji Maastricht-sam-
komulagið hafa gengið vel upp nema
hvað að í utanríkis- og dómsmálum
sé verulega vankanta að fínná.
Reuter
SANTER á blaðamannafundi sínum í Brussel í gær.
ESB rekur spænskan
bát heim
• EVRÓPUSAMBANDIÐ sýndi
í fyrradag að það vildi halda frið-
inn við Kanada og standa við
hinn nýja samning um veiðar úti
fyrir kanadískri lögsögu, er
framkvæmdastjórnin svipti
spænskan bát veiðileyfi og skip-
aði honum að snúa heim. Bátur-
inn, Mayi IV, notaði ólögleg net
við grálúðuveiðar.
• NORSK stjórnvöld eru miður
sín yfir að fá ekki að vera með
á leiðtogafundi Evrópu- og Asiu-
rikja í Bangkok á næsta ári.
Þátttaka i fundinum mun að
mestu takmarkast við leiðtoga
ríkja ESB og ASEAN (Efnahags-
samtaka Suðaustur-Asíurikja).
Asíumenn hafa vísað Norðmönn-
um á að ræða við Evrópusam-
bandið og biðja um að Gro Harl-
em Brundtland fái að sitja fund-
inn. ESB er hins vegar lítt áfjáð
í að gera Noregi greiða, eftir að
landsmenn höfnuðu ESB-aðild á
síðasta ári. Noregur telur sig
eiga mikilla hagsmuna að gæta
í Suðaustur-Asíu, þar sem efna-
hagsuppgangur er mestur í
heimi.
• FINNSKA ríkisstjórnin hefur
tilkynnt að hún sé reiðubúin til
viðræðna við Schengen-Iöndin
um þátttöku í Schengen-sam-
starfinu um afnám landamæra-
eftirlits. Finnar geta hugsað sér
að verða áheyrnaraðili að sam-
starfinu fyrst um sinn.
• GÖRAN Persson, fjármála-
ráðherra Svíþjóðar, segist von-
góður um að land sitt gæti „í
grófum dráttum“ uppfyllt skil-
yrði fyrir þátttöku í Efnahags-
og myntbandalagi ESB-ríkja
(EMU) fyrir árið 1997. Svíar upp-
fylla nú aðeins eitt af fimm lykil-
skilyrðum um stöðu efnahags-
og ríkisfjármála. Persson hyggst
setja á fót vinnuhóp til að greina
áhrif EMU-aðiIdar á sænskt efna-
hagslíf. Hann sagði í þingræðu á
mánudag að sænska þingið ætti
að geta gert upp hug sinn til
EMU haustið 1997.
• ESB fagnaði því í gær að
Tyrkir hefðu dregið her sinn til
baka frá Irak, en hvatti tyrknesk
stjórnvöld jafnframt til að gefa
mannréttindum meiri gaum.
Slikt myndi skapa forsendur fyr-
ir betri samskiptum ESB og
Tyrklands, ekki sízt framkvæmd
tollabandalagsins, sem samið var
um í vor.
Breskur ráðherra á
fundí með Sinn Fein
23 ára bann við slíkum viðræðum afnumið
r
Belfast. Reuter.
BRETAR afnámu í gær 23 ára bann
við viðræðum breskra ráðherra við
Sinn Fein, stjómmálaarm írska lýð-
veldishersins (IRA), og hófu könn-
unarviðræður í Belfast um hvernig
koma ætti á varanlegum friði á
Norður-írlandi.
„í dag féll enn ein hindrunin fyr-
París. Reuter.
EDOUARD Balladur, forsætisráð-
herra Frakklands, afhenti í gær
Francois Mitterrand Frakklandsfor-
seta afsagnarbeiðni fyrir sig og
ráðuneyti sitt. Afsögn Balladurs er
í raun formsatriði, þar sem Jacques
Chirac, nýkjörinn forseti, mun skipa
nýja ríkisstjórn í kjölfar þess að
hann tekur formlega við embætti í
byijun næstu viku.
Chirac sat á fundum með ráðgjöf-
um sínum og væntanlegum ráð-
herraefnum í allan gærdag í ráð-
húsi Parísar. Þingmaðurinn Elisa-
beth Hubert, sem líkleg þykir til að
hljóta embætti heilbrigðisráðherra,
ir friði og ég vona svo sannarlega
að hún verði sú síðasta," sagði odd-
viti sendinefndar Sinn Fein í viðræð-
unum, Martin McGuinness. Michael
Ancram, sem fer með málefni Norð-
ur-írlands, var fulltrúi bresku
stjórnarinnar.
McGuinness hvatti Breta til að
sagðist vona að fieiri konur hlytu
ráðherraembætti en í síðustu ríkis-
stjórn. Af 29 ráðherrum i stjórn
Balladurs voru þtjár konur. Hubert
sagði konur ekki haldar jafnmikilli
valdaþrá og karlar, fyrir þeim vakti
frekar að þjóna landi sínu.
Samkvæmt skoðanakönnun, sem
birt var í Le Monde í gær telja 92%
kjósenda að helsta forgangsverkefni
hins nýja forseta eigi að vera barátt-
an gegn atvinnuleysi. Einungis 30%
töldu mikilvægt að taka frekari skref
varðandi þróun Evrópusambandsins
og 16% að mikilvægt væri að setja
stjórnmálamönnum siðareglur.
viðurkenna Sinn Fein formlega og
hefja samningaviðræður við flokk-
inn um framtíð Norður-írlands.
„Við komum hér í dag til að leita
eftir Ioforðum bresku stjórnarinnar
um að hún ætli að virða flokkinn
til jafns við aðra og binda enda á
þá mismunun sem flokkur okkar og
þjóð hafa sætt frá stofnun þessa
ríkis,“ sagði McGuinness.
Deilt um skilyrði Breta
Breska stjómin hefur ekki enn
viðurkennt Sinn Fein sem fullgildan
samningsaðila þótt stjórnvöld á ír-
landi og í Bandaríkjunum hafí hvatt
hana til þess. Breska stjórnin hefur
sagt að hún geti ekki samið við
Sinn Fein á sama hátt og flokka,
sem eiga sæti á breska þinginu,
meðan flokkurinn hafi „einkaher“
vopnaðra stuðningsmanna IRA.
Breska stjórnin setur það skilyrði
fyrir fullgildri aðild Sinn Fein að
fyrirhuguðum friðarviðræðum að
IRA afvopnist. McGuinness sagði
að ekki væri rétt að setja skilyrði
fyrir viðræðunum.
í sendinefnd Sinn Fein voru með-
al annars Gerry Kelly, sem var sak-
felldur fyrir sprengjutilræði í dóms-
húsi í London árið 1973.
Breskir embættismenn höfðu áð-
ur rætt við McGuinness og ráðgjafa
hans en þetta er í fyrsta sinn sem
breskur ráðherra ræðir við fulltrúa
Sinn Fein frá leynilegum viðræðum
í London árið 1972.
Ríkisstjórn Frakklands segir af sér
Konur vilja fleiri
ráðherraembætti
AÐ MINNSTA kosti níutíu hafa
látið lífið af völdum blóðkreppusótt-
arfaraldurs og hitasóttar, sem talið
er að rekja megi til Ebola-veirunn-
ar, í borginni Kikwit í Zaire.
Ríkissjónvarpið í Zaire greindi í
gær frá því að Kikwit, þar sem um
hálf milljón manna býr, hefði verið
sett í sóttkví og borgin algjörlega
lokuð af. Meðal hinna látnu eru
þijár ítalskar nunnur.
Alþjóðaheilbrigðisstofnunin
(WHO) hefur staðfest að líklega
sé um Ebola-veiruna að ræða en
sýking af völdum hennar er
ólæknanleg. Eru sérfræðingar á
vegum WHO, Pasteur-stofnunar-
innar í París og Veirurannsókna-
stofnunar Suður-Afríku á leið til
Kikwit. Veiran dregur nafn sitt af
fljóti í Zaire, þar sem hún greindist
fyrst, og er með þeim skæðustu
sem vitað er af. Níu af hvetjum tíu
er sýkjast láta lífið.
Heimildir herma að spítalinn í
Kikwit standi auður og að fólk
þori ekki að nálgast hann af ótta
við sýkingu. Nokkrir starfsmenn
sjúkrahússins hafa þegar látið lífið.
Edouard Mununu, biskup Kikwit,
sagði hættu á að allir íbúar borgar-
innar sýktust ef ekki yrði gripið til
aðgerða.
Itaiskir trúboðar í Kenýa greindu
í gær frá því að faraldur, sem virt-
ist svipa mjög til Ebola-veirunnar,
hefði á síðasta ári þurrkað út íbúa
tveggja þorpa í suðurhluta Súdan,
alls um tvö hundruð manns. Engin
opinber tilkynning var gefin út á
sínum tíma um málið.
Hundruð manna létust í Ebola-
faraldri í Zaire árið 1976 og í Súd-
an árið 1979.
Reuter
Nichols kærður fyrir
tilræðið í Oklahoma
ANNAR maður var kærður í gær
fyrir aðild að sprengjutilræðinu í
stjórnsýsluhúsinu í Oklahoma-
borg í Bandaríkjunum sem varð
166 manns að bana. Er þar um
að ræða Terry Nichols, vin og
samverkamann Timothys
McVeigh, sem var handtekinn
daginn sem tilræðið var framið
og ákærður tveimur dögum síðar.
Nichols, sem stendur á fertugu,
er hér leiddur út úr dómshúsi.
Ebola-
faraldur
í Zaire