Morgunblaðið - 03.06.1995, Blaðsíða 4

4 LAUGARDAGUR 3. JÚNÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
-H
FRETTIR
Verkfallsstjórn sjómanna telur ekki mikið um verkfallsbrot
Ágreiningur um sjó-
sókn tveggja skipa
Morgunblaðið/Guðbergur Albertsson
SJÓMENN á Rifi unnu við netabætingar í verkfallinu. Hluti
sjómannanna var í verkfalli en aðrir ekki.
ÁGREININGUR er milli verkfalls-
nefndar sjómannasamtakanna og
útgerðar rækjuskipsins Péturs Jóns-
sonar um hvort skipið megi vera á
sjó í verkfalli sjómanna. Pétur Haf-
steinsson, í verkfallsnefnd sjómanna,
segir ekki útilokað að málinu verði
vísað til félagsdóms. Einnig er
ágreiningur um sjósókn eins báts
sem gerður er út frá Ólafsvík.
Pétur Jónsson, sem er nýjasta
skipið í flotanum, hefur verið á
rækjuveiðum úti fyrir Norðurlandi.
Þegar skipið kom til landsins var
gerður samningur milli útgerðar og
áhafnar. Samningurinn er með mán-
aðaruppsagnarákvæði. Pétur sagði
að óljóst væri hvort samningnum
hefði verið sagt upp. Verkfallsstjóm
liti hins vegar svo á að samningurinn
væri einungis viðauki við aðalkjara-
samning sjómanna og því ætti skipið
að vera í höfn f verkfallinu. Hann
sagði að engin ákvörðun hefði verið
tekin um hvort reynt yrði að stöðva
skipið þegar það kæmi til hafnar.
Sú leið væri til skoðunar að vísa
málinu til félagsdóms.
Reynt að stöðva bát í Ólafsvík
Sjómannafélögin á Snæfellsnesi
eru ekki í verkfalli, en yfirmenn eru
hins vegar í verkfalli og þess vegna
hafa mörg skip á nesinu stöðvast.
Ágreiningur er milli eiganda snur-
voðarbátsins Friðriks Bergmanns frá
Ólafsvík og verkfallsstjómar, en hún
telur að stýrimaður bátsins eigi að
vera í verkfalli. Stýrimaðurinn er í
Verkalýðsfélaginu Jökli og hefur stý-
rimannaréttindi á undanþágu.
Friðrik Bergmann fór á sjó í gær
og sagði Pétur að verkfallsstjóm
væri ósátt við það. Óskað hefur ver-
ið eftir aðstoð Jökuls við að stöðva
bátinn, en afstaða félagsins mun
vera sú að það geti ekki haft af-
skipti af málinu. Það geti ekki skyld-
að einn af sínum félagsmönnum til
að fara í verkfall þegar félagið sé
ekki í verkfalli.
Pétur Hafsteinsson sagði að al-
mennt hefði framkvæmd verkfallsins
gengið vel fyrir sig. Nokkrar undan-
þágur hefðu verið veittar og í þ*im
tilvikum væri verið að færa skip
milli hafna eða færa báta í slipp.
Formaður Útvegsmannafélags Norðurlands segir slæmt
að veiði á karfa og síld skuli liggja niðri
Veiðireynsla að tapast
SVERRIR Leósson, formaður Út-
vegsmannafélags Norðurlands, segir
að verkfall sjómanna geti orðið þjóð-
inni dýrkeypt þegar komi að því að
skipta veiði úr úthafskarfastofninum
og norsk-íslenska síldarstofninum
milli þjóða sem stunda veiði úr þessum
stofnum.
„Þjóðin er að tapa gífurlegum fjár-
munum á þessu verkfalli. Núna og
næstu tvær eða þijár vikur verður
gott fískirí á Reykjaneshrygg í karf-
anum. Við erum að missa af síldinni
fyrir austan. Þetta eru tveir stofnar
sem við erum að vinna okkur inn
veiðireynslu 1, sem kemur okkur til
góða þegar þessum stofnum verður
skipt milli þjóða. Við erum því að
skaða okkur þegar til lengri tíma er
litið. Allir skaðast, sjómenn, útgerðin
og þjóðin í heild,“ sagði Sverrir.
Sverrir sagði að það væri ekki
spuming um hvort veiðirétti í stofn-
unum yrði skipt á milli þjóða sem
stunda veiðar úr þeim í dag. Spum-
ingin væri aðeins hvenær og með
hvaða hætti það yrði gert. Þegar að
samningaviðræðum kæmi yrði fyrst
og fremst litið á þann afla sem þjóð-
imar hafa veitt úr þessum stofnum
á liðnum árum.
Þess má geta að talið er að nærri
100 skip séu nú að veiðum á Reykja-
neshrygg. Þar af eru aðeins fjögur
íslensk skip, en undir eðlilegum kring-
umstæðum ættu yfír 30 íslensk skip
að vera þama' að veiðum.
Reiknað hefur verið út að úthafs-
veiðiflotinn tapi um 160 milljónum á
dag í verkfallinu, en þar er átt við
skip sem stunda veiðar á úthafskarfa,
síld og úthafsrækju. Ef þessi tala er
rétt hefur nú þegar tæplega 1,5 millj-
arðar tapast í verkfallinu.
1
Hugmyndasamkeppni um skipulag
á menntaskólareit
Tillaga um skóla-
þorp fékk 1. verðlaun
TUTTUGU tillögur bárust í hug-
myndasamkeppni um skipulag á
menntaskólareit. Reiturinn af-
markast af Lækjargötu, Amt-
mannsstíg, Þingholtsstræti og
Bókhlöðustig. I niðurstöðu dóm-
nefndar segir að meginniður-
staðan sé að sýnt hafi verið fram
á að unnt sé að byggja á þessum
reit skólahús sem nýtast muni
skólanum til framtíðar án þess
að umhverfinu verði raskað.
Eldri húsin óhreyfð
Þrenn verðlaun voru veitt og
tvær tillögur keyptar auk þess
sem ein tillaga hlaut viðurkenn-
ingu sem athyglisverð tillaga.
Fyrstu verðlaun, 700 þúsund
krónur, hlutu arkitektarnir
Lena Helgadóttir og Helgi
Hjálmarsson. í umsögn dóm-
nefndar um tillöguna kemur
fram að gert er ráð fyrir að
halda öllum eldri húsum á reitn-
um nema Casa Christa. Heildar-
yfirbragðið sé gott og nýbygg-
ingar falli vel að eldri húsum á
reitnum. Þá segir „Hugmynd
höfunda um skólaþorp er sann-
færandi og fellur vel að stað-
háttum."
Falla að grónum byggingum
I niðurstöðu dómnefndar seg-
ir að mikil áhersla hafi verið
lögð á skipulag skólahúsnæðis-
ins í heildarlausn keppenda.
Jafnframt að nýbyggingar féllu
vel að rótgrónum byggingum á
reitnum enda hafi þær mikið
varðveislugildi. Bent er á að
fjósið og gamla leikfimihúsið
lúti þjóðminjalögum varðandi
breytingu og flutning. Þau
ásamt gamla skólahúsinu myndi
rými sem hefur staðið svo til
óbreytt hátt í eina öld og hefur
mikið sögulegt gildi. Tekið er
fram að um hugmyndasam-
keppni sé að ræða og að niður-
stöður séu ekki bindandi varð-
andi frekari úrvinnslu.
Önnur verðlaun, 300 þúsund
krónur, hlaut tillaga frá arki-
tektastofunni, Úti og inni sf. og
eru höfundar Ari Már Lúðvíks-
son, Baldur Ó. Svavarsson og
Jón Þór Þorvaldsson. Þriðju
verðlaun, 200 þúsund krónur,
hlaut Gunnlaugur Jónasson
arkitekt. Ráðgjafi hans var
Helgi B. Thoroddsen arkitekt.
Tvær tillögur voru keyptar
frá þeim Helga Hafliðassyni
arkitekt og Ingimundi Sveins-
syni arkitekt. Þá fékk sérstaka
viðurkenningu tillaga arkitekt-
anna Albínu Thordarson og
Reynis Sæmundssonar ásamt
Þorkeli Magnússyni arkitekt
sem var þeirra samstarfsmaður.
Morgunblaðiö/Þorkell
ARKITEKTARNIR og feðginin Helgi Hjálmarsson og Lena
Helgadóttir hlutu fyrstu verðlaun í hugmyndasamkeppni um
skipulag á menntaskólareit.
I
i
I

\

Óformlegur samningafundur deiluaðila í sj ómannadeilunni var árangurslaus
Allar tilraunir til
sátta mistókust
Útvegsmenn á Norðurlandi höfnuðu boði
um viðræður um gerð sérsamning
TILRAUN útvegsmanna og sjómanna til að
ná samkomulagi um verðmyndun á afla mis-
tókst í gær, en deiluaðilar sátu lengi á óform-
legum fundi hjá sáttasemjara. LÍÚ lagði fram
tillögu til sátta, en sjómenn höfnuðu henni.
Sævar Gunnarsson, formaður Sjómannasam-
bandsins, segir að í tillögunni hafi ekki falist
nein tilslökun. í gærmorgun bauð Skipstjóra-
og stýrimannafélag Norðlendinga Útvegs-
mannafélagi Norðurlands til viðræðna um
gerð sérsamnings, en því var hafnað;
Kristján Ragnarsson, formaður LÍÚ, sagði
að tillaga LÍÚ fæli í sér viðurkenningu LÍU á
að semja þyrfti við sjómenn um verð á afla
þegar útgerð og fiskvinnsla væri á hendi sömu
aðila. Slík viðurkenning hefði ekki legið fyrir
af hálfu LÍÚ áður. Ef ekki næðist samkomu-
lag væri gert ráð fyrir að ágreiningurinn gengi
til sérstakrar nefndar, skipuðum fulltrúum
beggja aðila. Hún gæti bæði látið í ljós álit
og eins fellt úrskurði í ágreiningsmálum.
60 króna lágmarksverð
Kristján sagði að þetta ákvæði næði til um
80-85% af öllum lönduðum afla í landinu.
Hluti af þeim afla sem eftir stæði væri seldur
á fiskmörkuðum þannig að ekki ætti að vera
ágreiningur um verðmyndun hans. Hluti af-
lans væri veiddur með framsali veiðiheimilda
til þriðja aðila og nokkur dæmi væri um að
sjómenn væru að fá lágt verð fyrir aflann í
þeim tilvikum. Til þess að koma í veg fyrir
að brotið væri á sjómönnum hefði LIÚ boðist
til að tryggja í Verðlagsráði sjávarútvegsins
að óheimilt yrði að selja þorsk fyrir lægra
verð en 60 krónur á kíló. Samkomulag væri
milli LÍÚ og sjómanna um að hafa það ekki
hærra því þá væri hætta á að það yrði verð-
myndandi.
„Með þessu teljum við að við séum búnir
að leysa málið. Eftir stendur krafa frá þeim
um að við semjum við sjómenn um hvað físk-
vinnslan eigi að greiða okkur og það getur
ekki gengið. Það getur ekki verið okkar hlut-
verk að gera það og það er þeim ljóst og
þess vegna skil ég þá þrákelkni sem í þess-
ari deilu er, að halda fram kröfu á okkur um
að semja um fískverð fyrir þá sem eru að
selja físk annaðhvort á markaði eða annarra
heimildir. Það getum við ekki gert og munum
ekki gera," sagði Kristján.
Sævar Gunnarsson, formaður Sjómanna-
sambandsins, sagði að í tillögu LÍÚ hefði
ekki falist nein tilslökun. Það hefði því verið
samdóma mat sjómannasamtakanna að hafna
bæri tillögunni. Sævar sagði að sjómannasam-
tökin myndu ekki hafa frumkvæði að lausn
deilunnar í bráð. Sjómenn væru búnir að
teygja sig eins langt 5 átt til samkomulags
og þeim væri unnt.
Viðræðum á Norðurlandi hafnað
Skipstjóra- og stýrimannafélag Norðlend-
inga bauð Útvegsmannafélagi Norðurlands
til viðræðna í gærmorgun, en útvegsmenn
höfnuðu því eftir að hafa rætt málið í sínum
hópi. Þorbjöm Sigurðsson, formaður Skip-
stjóra- og stýrimannafélagsins, sagði að vél-
stjórar á Norðurlandi hefðu verið tilbúnir til
samninga með þeim og vilji hefði verið til
þess einnig innan Sjómannafélags Eyjafjarðar
þó formlegt svar þar hefði ekki verið gefið.
Þorbjöm sagðist sannfærður um að það
hvað skammt er í sjómannadag hefði ráðið
mestu um að útvegsmenn höfnuðu tilboði um
viðræður. Hann sagði að annað svar hefði
borist ef tilboðið hefði verið sent útvegsmönn-
um fyrir þremur dögum.
Þorbjörn sagði að þó að Útvegsmannafélag-
ið hefði hafnað viðræðum væri sá möguleiki
enn opinn að sjómenn semdu beint við einstak-
ar útgerðir. Hann sagði hugsanlegt að það
yrði skoðað næstu daga. Sjómannadagurinn
drægi hins vegar úr áhuga manna á að semja.
Sverrir Leósson, formaður Útvegsmannafé-
lags Norðurlands, sagði að algjör eining væri
meðal útgerðarmanna um að hafna boði um
sérviðræður. Hann sagði að hugmyndir sjó-
manna um efni sérsamnings væru ekki að
skapi útgerðarmanna og þess vegna hefði
viðræðum verið hafnað.
Sjómenn og útvegsmenn á Vestfjörðum
sátu á sáttafundi í allan gærdag. Vel miðaði
í samkomulags-átt, að sögn Ingimars Hall-
dórssonar, formanns Utvegsmannafélags
Vestfjarða. Næsti fundur verður haldinn nk.
þriðjudag.