Morgunblaðið - 10.06.1995, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 10. JÚNÍ 1995 29*
JÓN
ÓLAFSSON
+ Jón • Ólafsson,
fyrrum próf-
astur í Holti í
Onundarfirði,
fæddist í Fjósat-
ungu í Fnjóskadal
22. maí 1902. Hann
lést á Sólvangi í
Hafnarfirði 29. maí
síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
Ólafur Sigurðsson
og Guðný Árna-
dóttir.
Árið 1936 kvænt-
ist Jón Elísabetu
Einarsdóttur, f.
22.nóv. 1906, d. 9. mars 1985.
Hún var dóttir Einars Jóhann-
essonar og Ragnhildar Bjarna-
dóttur, sem búsett voru í Álfad-
al á Ingjaldssandi, síðar Flat-
eyri. Börn Jóns og Elísabetar
eru: 1) Ragnhildur Jóna, f. 25.
okt. 1937, húsm, mMaki Skúli
Sigurðsson, bóndi Dýrafirði. 2)
Ingibjörg Sigríður, f. 31. des.
1938, starfar á söluskrifstofu
Flugleiða í Reykjavík, maki
Sævar Gunnlaugsson húsasmið-
ur, Hafnarfirði, látinn. 3)
Guðný Margrét, f. 6. apríl 1941,
d. 25. maí 1942. 4) Guðrún, f.
21. maí 1943, kennari við Flens-
borgarskóla Hafnarfirði. 5)
Friðrik Páll, f. 22. nóv 1946,
háls- nef og eyrnalæknir
Reykjavík, maki Ragnheiður
Guðmundsdóttir verslunarm.
6) Einhildur, f. 31. maí 1949,
verslunarm., maki Heiðar Sig-
urðsson framkvæmdastjóri,
ísafirði. Barnabörn átti Jón 15
talsins og átta barnabarnabörn.
Jón varð stúdent frá Mennta-
skólanum í Reykjavík árið 1924
og Gand. theol frá Háskóla ís-
lands 1928. Hann var heimilis-
MEDFÁEINUM orðum langar mig
til þess að minnast afa míns, afa
Jóns, eins og ég kallaði hann alltaf.
Það er sárt að missa ástvin.sem
hefur verið hluti míns daglega lífs
frá því ég man eftir mér. Fyrstu
viðbrögðin, er ég frétti af láti afa,
voru mikil sorg og á eftir fylgdi tóm
sem mun ekki verða fyllt upp í en
við sem fengum að kynnast honum
og eiga með honum góðar stundir
eigum dýrmætar minningar sem
enginn fær frá okkur tekið. Slíkar
minningar hafa nú hrannast. upp í
huga mér síðustu daga. Ég minnist
hans eins og hann var þegar hann
kom til okkar í mat á sunnudögum,
á aðfangadag og jólum, ég minnist
hans eins og hann var þegar hann
bjó á Suðurgötunni og ég og
mamma litum inn til hans með eitt
og annað.
Afi var skapstór en aldrei minn-
ist ég þess að hann hafí sýnt mér
annað en blíðu. Ég gæti aldrei fylli-
lega tjáð allar þær tilfínningar sem
búa mér í bijósti með orðunum ein-
um en ég vel biðja góðan Guð um
styrk handa hans nánustu og öðrum
sem honum unnu og einnig vil ég
þakka starfsfólki á 3. hæð Sólvangs
fyrir ástúðlega umönnun síðustu
árin.
Afí er nú loksins kominn aftur
heim í Holt og hvílir nú þar í eilífum
friði við hlið ömmu Elísabetar. og
dóttur þeirra.
Sigurlaug Hjaltadóttir.
Það bar við á Flatey síðsumars
1929. Þegar ég kom heim úr sveit-
inni var uppi fótur og fít hjá jafn-
öldrunum. Nýr prestur var kominn
til sögunnar, ungur prestur í stað
þess gamla. Einhver hafði séð hann
á gangi, forvitni og eftirvænting
ríkti í hópnum. Það var haft fyrir
satt að hann ætti að kenna okkur
næsta vetur. Þetta eru mín fyrstu
deili á séra Jóni Ólafssyni. En kynni
okkar áttu eftir að verða mikil og
vara lengi.
Séra Jón kenndi mér tvo fyrstu
kennari í Reykjavík
1925-1928 og
stundakennari við
MR 1928-1929. Jón
var vígður í emb-
ætti að Holti í Ön-
undarfirði 1929 og
sat þar til ársins
1963 og rak þar
einnig búskap.
Hann var prófastur
V-fsafjarðarsýslu
1941-1963. Hann
stundaði unglinga-
kennslu á Flateyri
og í Holti 1931-
1945. Jón fluttist til
ísafjarðar 1963 og starfaði í
Útvegsbanka íslands til 1969.
Síðustu tvö árin dvaldist hann á
bjúkiunarheimilinu Sólvangi í
Hafnarfirði.
Jón gegndi ýmsum trúnaðar-
störfum: Var í stjórn prestafé-
lags Vestfjarða 1941-46 og
1954-57, formaður 1944-46; í
yfirkjörstjóm V-ísafjarðarsýslu
1935- 1959. Hann var fulltrúi á
fyrstu kirkjuþingum, í stjóm
Kaupfélags Onfírðinga 1935-
1950 og 1951-1963, formaður
1936- 1950 og 1951-1962. Hann
sat í hreppsnefnd 1934-1958,
oddviti 1948-1958. Han^ átti
sæti í skattanefnd í 22 ár, var
formaður framkvæmdanefndar
VestQ. IOGT 1938-1940, gegndi
starfi símstöðvarstjóra og bréf-
hirðingarmanns 1930-1963.
Hann var formaður og gjaldkeri
sjúkrasamlags Önfírðinga 1945-
1963, sat í trygginganefnd V-
ísafjarðarsýslu 1946-1950 og
var meðútgefandi tímaritsins
Straumar 1-4 Rvík 1927-1930.
Útför Jóns fer fram frá Holti
í Önundarfirði í dag og hefst
athöfnin klukkan 14.
veturna í barnaskóla. Man ég víst
marga kennslustundina og fyrstu
skrefín á menntabrautinni. Hann
kom mér síðan í kristinna manna
tölu svo sem lög gerðu ráð fyrir.
En ekki var þar við látið sitja. Hann
kenndi mér undir skóla áður en í
menntaskóla var haldið. Allt þetta
gerði séra Jón með miklum ágætum
því að hann var kennari góður og
merkur uppalandi.
Þannig var skjótt stofnað til ná-
inna kynna með okkur presti. En
vegir okkar áttu eftir að liggja enn
nánar saman þegar hann gekk að
eiga móðursystur mína Elísabetu
Einarsdóttur, sem mér var einkar
kær frá frumbemsku.
Séra Jón var einhleypur maður
þegar hann tók að búa á hinum
forna kirkjustað og höfuðbóli Holti
í Önundarfirði. Þar var hann með
hefbðundinn sveitabúskap með
reisn og myndarskap meðan hann
gegndi prestþjónustu. Þetta gat
hann fyrir atbeina foreldra sinna,
Guðnýjar og Ólafs, sem brugðu búi
í Fnjóskadal og fluttu til hans vest-
ur. Voru þau hans stoð og stytta
við búreksturinn og raunar líka eft-
ir að hann festi ráð sitt nokkrum
árum eftir að hann tók vígslu. Sjálf-
ur gekk prestur ekki til búverka
og eiginkonan önnum kafin innan-
húss á stóru og gestkvæmu heimili.
Séra Jón rækti embætti sitt af
kostgæfni og stakri reglusemi.
Hann var trúaður maður og tók
köllun sína alvarlega. Á skólaámn-
um hafði hann aðhyllst nýguðfræð-
ina sem þá var að ryðja sér til rúms
hélendis. Hann var fróður vel, víð-
lesinn og sannmenntaður maður.
Predikanir hans báru þessa jafnan
vott. Þær gátu verið áhrifaríkar og
líka tilfinningaríkar.
En kennimaðurinn lét til sín taka
ekki einungis andlega velferð sókn-
arbama sinna heldur og veraldlega.
Það kvað að honum í margskonar
félagsmálum: Hann lét til sín taka
framfaramál sveitarinnar í ýmsum
efnum. Samvinnumaður var hann
mikill og í stjórn og formaður kaup-
MIIMIMINGAR
félags Önfírðinga um árabil. Samt
var þetta ekki á kostnað prestverk-
anna sem vom ærin. Hann þjónaði
þrem sóknum. Auk kirkjunnar í
Holti var kirkjan á Kirkjubóli í
Valþjófsdal og sú þriðja kom á Flat-
eyri á fyrstu prestskaparámm hans.
En svo gat hent aukaþjónusta í
Staðarprestakalli í Súgandafirði og
í Núpsprestakalli í Dýrafírði. Þá var
hann um skeið kirkjuþingsmaður
og í stjóm og formaður Prestafé-
lags VestQarða. Og prófastur var
hann í Vestur-ísafjarðarsýslupróf-
astsdæmi á þriðja áratug eða þar
til hann lét af embætti 1963.
Séra Jón sagði af sér embætti
nokkrum árum áður en aldur krafði.
Flutti hann þá til ísafjarðar og
starfaði í Útvegsbanka íslands.
Hann sagði mér þá í kímni að sig
fýsti að þjóna Mammon nokkur ár
eftir að vera búinn svo lengi að
þjóna Guði. Og víst hafði hann helg-
að líf sitt kirkjunni og hennar mál-
um. En hann hefði vafalaust getað
verið nýtur maður á hvaða vett-
vangi sem hann hefði valið sér. Slík-
ur maður var séra Jón.
Hér er kvaddur merkur maður
og eftirminnilegur persónuleiki.
Hann var hversdaglega mildur frið-
semdarmaður, jafnvel stundum hlé-
drægur. En undir bjó einbeittur vilji
og jafnvel harður gat hann verið í
hom að taka. Hann var skapstór,
örgeðja og tilfínninganæmur. Hann
var hreinn og beinn og sagði mein-
ingu sína hver sem í hlut átti. í við-
ræðum við hann var aldrei komið
að tómum kofanum. Og honum gat
verið lagið að blanda geði svo að
saman færi alvara og nokkur kímni.
Þegar ísafjarðardvölinni lauk
fluttu þau hjón til Hafnarfjarðar.
Eftir að konan andaðist nokkmm
árum síðar horfði séra Jón til heim-
komunnar. Honum fannst hann
vera búinn að lifa lífinu. Og það
hafði hann vissulega gert. í ham-
ingjusömu hjónabandi eignaðist
hann sex mannvænleg börn. Eitt
dó í bemsku en hin lifa föður sinn.
Þeim og íjölskyldum eru sendar
innilegar samúðarkveðjur.
Þorvaldur Garðar
Kristjánsson.
í örfáum fátæklegum orðum vil
ég með þökk í huga minnast Jóns
Ólafssonar, séra Jóns í Holti, eins
og hann var gjarnan nefndur af
sveitungum sínum í Önundarfirði og
fleimm og við Holt kenndi hann sig
ætíð sjálfur.
Fyrstu kynni mín af séra Jóni og
fjölskyldu hans urðu vorið 1950 þeg-
ar ég, sjö ára gamall, kom í Holt
til sumardvalar. Oft hef ég hugsað
til baka og velt því fyrir mér hvað
olli því að þau hjón og hin stóra fjöl-
skylda í Holti voru reiðubúin að
bæta í heimilið sjö ára drengstaula
sem vart gat þá talist liðléttingur. í
heimili voru þá auk Jóns og Elísabet-
ar konu hans, sem bar af miklum
dugnaði hitann og þungann af dag-
legu heimilishaldi á stóm heimili,
fímm börn þeirra á aldrinum frá
öðm ári að fermingu, aldraðir for-
eldrar Jóns, vinnukona og vinnumað-
ur. Ekki veit ég til þess að borgun
hafi komið fyrir þessa sumarvist né
þær fjórar sem á eftir fylgdu.
Frá fyrsta degi var mér tekið af
alúð og umhyggju og þeirri hlýju
sem einkum var einkenni séra Jóns.
„Elsku besti drengurinn minn,“ vom
gjaman hans ávarpsorð og faðmur-
inn stóð opinn.
Prestsetrið Holt var miðstöð í sveit
á þessum tíma. Þar var símstöð og
pósthús sveitarinnar og prestur var
oddviti Mosvallahrepps. Þar var því
gestkvæmt og heimili þeirra hjóna
staður menningar og fróðleiks og
umræðu um margvísleg þjóðleg mál-
efni, um kirkju og stjómmál. Þar kom
margt merkilegt og þekkt fólk í hér-
aði sem og þjóðkunnugt. Vistin fimm
sumur í Holti var mér þroskandi og
afar mikils virði og hafði tvímæla-
laust mjög mótandi og góð áhrif á
barnssálina. Ætlast var til þess að
við bömin sem aldur höfðum til, ynn-
um að bústörfum þegar þess þurfti
við, en nægur tími var þess utan til
margs konar þroskandi leikja og við-
fangsefna. Fljótlega fór ég að finna
mig sem eitt af systkinunum enda í
engu öðruvísi breytt við mig en þau.
Mér þótti því vænt um að heyra fyr-
ir skömmu frá einu þeirra að viðhorf
þeirra til mín hefðu verið hin sömu.
Það er gangur lífsins að heilsa
og kveðja og svo varð um dvölina í
ÞURIÐUR T.
BJARNARSON
+ Þuríður Tóm-
asdóttir Bjarn-
arson fæddist í
Reykjavík 1. des-
ember 1901. Hún
lést á hjúkrunar-
heimilinu Sunnu-
hlíð í Kópavogi 31.
maí síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru hjónin Vil-
helmína Soffía
Sveinsdóttir, f.
13.4. 1870, d. 3.5.
1939, og Tómas
Jónsson skipstjóri,
f. 16.3. 1872, d. 8.4.
1956, en þau bjuggu allan sinn
búskap í vesturbænum í
Reykjavík. Systkini hennar
voru: Louisa, f. 21.9. 1895, d.
16.10. 1973, Oddur Júlíus, f.
14.7. 1897, d. 12.10. 1991,
Sveinn, f. 12.8. 1898, d. 23.7.
1960, Vilhelmína Soffía, f. 21.9.
1908, d. 13.11. 1987. Eftirlif-
andi er Jóna Guðbjörg, f. 14.8.
1904. Hinn 30. október 1926
giftist Þuríður Camillusi Wich
ELSKU amma, loksins fékstu far-
miðann til afa. Nú þarftu ekki að
kveðja hann á hveiju kvöldi eins
óg þú gerðir og óska honum góða
nótt yfír Fossvoginn. Þú varst lengi
búin að bíða eftir fá að hitta hann
aftur. Svo og mömmu, Þóri og litla
Bróa. Þessi síðasta ferð þín hefur
alveg örugglega verið að þínu skapi,
stór og mikil móttökunefnd hefur
tekið á móti þér. Þú verður hrókur
alls fagnaðar eins og í lifanda lífi.
Að fara að rifja upp endurminning-
ar okkar á blað yrði of mikið, en
alltaf kemur eitthvað upp sem mað-
Bjarnarson málara-
meistara, f. 24.9.
1905, d. 12.9. 1976,
og eignuðust þau
fimm börn: 1) Þórir
Jóhannes, f. 2.2.
1927, d. 15.3. 1993.
Eftirlifandi eigin-
kona hans er Guð-
ríður Hermanns-
dóttir. 2) Jarþrúð-
ur, f. 2.4. 1928, d.
1.2. 1978. Eigin-
maður hennar var
Óli Ragnar Georgs-
son. 3) Rafn, f. 10.9.
1928. Eiginkona
hans var Magnfríður Perla
Gústafsdóttir. 4) Benedikt
Bjarni, f. 7.1. 1936. Eiginkona
hans er Matta Friðriksdóttir.
5) Tómas Halldór, f. 31.3.1938,
d. 2.2.1941. Alls eru afkomend-
ur Þuríðar og Camillusar orðn-
ir 67. Auk fimm barna eru 19
barnabörn, 40 barnabarnabörn
og Jirjú barnabarnabarnabörn.
Utför Þuríðar fór fram frá
Dómkirkjunni 7. júní.
ur verður bara að minnast á. T.d.
að þegar afí lifði þá hringduð þið
alltaf út til mín á föstudagskvöld-
um, eftir sjónvarp. Þú varst ógur-
legur ferðagarpur og hræddist
hvergi. Þegar þú varst 80 ára komst
þú til Svíþjóðar til mín í heimsókn,
sem þú hafðir gert oft áður en í
þetta skipti ætlaðir þú að fara ein
til Þýskalands og heimsækja Mary
Lou frænku okkar. Þú fórst með
lest alla þessa leið og á landamær-
um Danmarks og Þýskalands vildir
þú fá stimpil í passann þinn og toll-
þjónustumaðurinn kyssti á puttann
Holti og sambandið við fjölskyldu
séra Jóns. Næstu ár var tengslum
haldið með bréfaskriftum og þrátt
fyrir að heimsálfur skildu, en ungl-
ingsárin átti ég í Bandaríkjunum. .
Ég heimsótti fjölskylduna haustið
1959 í Holt, stuttu áður en Jón lagði
af prestskap og flutti til Ísaíjarðar
og enn stóð hann í bæjardyrum og
breiddi út faðminn með ávarpsorð-
unum: „Vertu velkominn elsku hjart-
ans drengurinn minn.“ Þannig
stendur hann mér fyrir hugskots-
sjónum, hlýr, kærleiksríkur og vand-
aður maður. Ég þakka þau kynni
og allt sem þau hjón reyndust mér
og færi systkinunum frá Holti og
fjölskyldum þeirra innilegustu sam-
úðarkveðjur.
Arnaldur M. Bjarnason.
Elsku afi, nú ertu farinn í Holt
til ömmu um Jónsmessuna eins og
þú hafðir alltaf óskað þér.
Þegar við hugsum til baka um þau
ár sem við fengum að njóta með þér
þá koma fyrst í hug minningar frá
Suðurgötunni í Hafnarfirði. Heimili
þitt munum við alltaf sem notalegan
stað og dvöldum við oft löngum
stundum í bókaherberginu. Við
sjáum þig fyrir okkur sitjandi í stóln-
um þínum við bóklestur og öðru
hveiju að fá þér tóbak úr pontunni
þinni. Við byijuðdm snemma að fara
út í búð fyrir þig.til að kaupa randal-
ín með mjólkinni handa okkur eða
lifrarpylsu í soðið. Þú passaðir alltaf
að borga hveija krónu til baka því
ekki vildir þú fara skuldugur í gröf-
ina. Um helgar fengum við stundum
að gista og vöknuðum þá upp við
vinaleg slög í gömlu klukkunni.
Okkar sterkasta minning er kyrrðin
og friðsældin í kringum þig.
Elsku afí, með þessum línum vilj-
um við kveðja þig í síðasta sinn.
Líkt og rótfóst angan er
ímynd þín í hjarta mér.
Minning þína þar ég geymi,
þinni mynd úr huga mér
aldrei gleymi, öðru gleymi -
ekki þér.
(Arthur Symons.)
Guð geymi þig.
Anna Elísabet og Harpa.
sinn og þrýsti í passann þinn, þetta
fannst þér sá fallegasti stimpill í
öllum passanum þínum. Þó að ég
væri. dótturdóttir þín, vorum við
meiri sem mæðgur og vinkonur.
Samt innst inni, þó ég væri á hraðri
ferð uppí þau 50, var ég alltaf litla
barnið þitt. Þú kvaddir mig alltaf
með þessum orðum. „Passaðu eld-
inn“ og „Keyrðu nú varlega" Við
brölluðum mikið saman. Elsku
amma, við viljum þakka þér fýrir
allt sem þú hefur verið fyrir okkur.
Villa, Ragnar Edward,
Per Anders Rafn, Cam-
illa Þuríður ásamt fjöl-
skyldu, Mattías Örn og
Arnar Örvar.
Hún amma Þura er látin eftir
langt lífshlaup, 93 ára gömul. Hún
var Reykavíkingur í húð og hár,
Vesturbæingur af hinni svokölluðu
aldamótakynslóð. í ömmu leyndist
heimsborgari og hún fór víða um
lönd og álfur á sínum yngri árum.
Það jók henni víðsýni og nutum við
þess í heimsóknum, okkar til ömmu
og afa á Nýbýlaveginn. Yfír ömmu
var ákveðin reisn sem einkennir
gjarna fólk af hennar kynslóð, hún
var ævinlega vel til höfð og hafði
ánægju af mannamótum.
Við systkinin úr Miðtúninu þökk-
um ömmu allar góðu móttökumar
og ánægjulegu heimsóknirnar.
Minning hennar lifir í nöfnum
barnabama og barnabarnabarna.
Svo er því farið:
Sá er eftir lifír
deyr þeim sem deyr
en hinn dáni lifir
í hjarta og minni
manna er hans sakna.
Þeir eru himnamir
honum yfir.
(Hannes Pétursson)
Sonarbörnin úr Miðtúninu.