Morgunblaðið - 10.06.1995, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 10. JÚNÍ 1995 41
_____BRÉF TIL BLAÐSIMS_
Flokkur er nefndur
Þrándur í Götu
Frá Bergþórí Bjarnasyni:
MÉR varð nokkuð um á dögunum
þegar ég rak augun í grein eftir
borgarfulltrúa D-listans, Gunnar J.
Birgisson, þar sem hann gagnrýnir
harkalega nýsamþykktar breyting-
ar á Vinnuskóla
Reykjavíkurborg-
ar. Mér sem kjó-
sanda Reykjavík-
urlistans er alls
ekki sama um að
hann „eyðileggi
Vinnuskólann".
Þess vegna skellti
ég mér á áheyr-
endapallana í borg-
arstjórn og hlust-
aði á umræður um Vinnuskólann
18. maí sl. Mér varð fljótt ljóst að
ég hafði fallið í þá gryfju að taka
mark á borgarfulltrúa Sjálfstæðis-
flokksins eins og fólk gerir stund-
um, en það skyldi maður aldrei
gera. Slík og þvílík er steypan sem
upp úr þeim vellur.
Ég sat í Stúdentaráði háskólans
1990-1992 þegar Vaka, stutt-
buxnadeild Sjálfstæðisflokksins í
háskólanum, tapaði meirihluta sín-
um. Málflutningur borgarfulltrúa
D-listans minnir um margt á Vöku
á þessum tíma. Þeir eru alltaf á
móti öllum breytingum, hvort sem
þær eru af hinu góða eða ekki, það
skiptir ekki máli. Þeir eru alltaf að
flytja tillögur um frestun, frávísun
eða með einhveijum öðrum þver-
girðingshætti að leggja stein í götu
meirihlutans svo hægar gangi að
breyta til hins betra fýrir. borg-
arbúa. Væntanlega með þá von í
bijósti að geta í næstu kosningum
bent á að meirihlutinn hafi ekki
getað komið hugmyndum sínum á
framfæri. En aftur að Vinnuskólan-
um.
Viðskiptafræði Ingu Jónu
Borgarfulltrúar D-listans hafa
mótmælt því að vinnutími 14-15
ára unglinga verði skorinn niður í
sumar en ætlunin er að veita frekar
þeim sem eru eldri en 16 ára vinnu.
Reykjavíkurlistinn hefur markað þá
stefnu að á tímum atvinnuleysis sé
eðlilegra að veita takmarkaða fjár-
muni til þess að útvega fullorðnu
fólki á vinnualdri, sem þarf að sjá
fýrir sér, vinnu í stað þess að ungl-
ingar hafa þar forgang. Auðvitað
væri æskilegt að hægt væri að veita
öllum eins mikla vinnu og þeir vilja
en 12 milljarða skuldahali borgar-
innar sem Davíð Oddsson, Markús
Örn Antonsson og Árni Sigfússon
skildu eftir sig kemur í veg fyrir
að það sé hægt. Og ef marka má
málflutning Ingu Jónu Þórðardótt-
ur, viðskiptafræðings og fulltrúa
D-listans, ætti borgin helst að tæma
atvinnuleysisskrárnar og ráða alla
í vinnu! Það þætti líklega skrýtin
viðskiptafræði í flestum fýrirtækj-
um og auðvitað hefur Inga Jóna
engar tillögur á lofti um hvernig
eigi að fjármagna þessar ráðningar.
Hún vill væntanlega taka lán eins
D-listinn gerði í sinni meirihlutatíð.
Hvort er mikilvægara að veita
börnum eða fullorðnum vinnu? í
stuttu máli eru breytingarnar á
Vinnuskólanum þessar: Eins og
áður sagði verða fleiri á aldrinum
16-25 ára ráðnir í sumarvinnu en
færri á aldrinum 14-15 ára. Flest-
ir sem á annað borð hafa áhuga
hljóta að skilja rökin fyrir því að
það sé mikilvægara að veita full-
orðnu fólki vinnu en krökkum. At-
vinnuleysi í hópi 16-25 ára er um
13 prósent og í aldurshópi 23 ára
er atvinnuleysi 18 prósent, sem
hlýtur að teljast mjög alvarlegt.
Þetta er eklci í fyrsta skiptið sem
vinna er skorin niður hjá krökkum.
Árið 1968 í miklu atvinnuleysi
skáru sjálfstæðismenn í borgar-
stjórn vinnu og laun hjá Vinnuskól-
anum niður um helming en þetta
vilja fulltrúar D-listans ekki muna
í dag. í sumar verður lögð áhersla
á að ráða leiðbeinendur með uppeld-
ismenntun eins og kostur er. Krakk-
arnir fá fræðslu um ýmislegt sem
tengist borginni og hafa möguleika
á því að skipta vinnutímanum svo
þau komust í sumarfn með fjöl-
skyldu sinni án þess að missa úr
vinnu og hefur þessi nýbreytni þeg-
ar mælst vel fýrir hjá foreldrum.
Að auki samþykkti borgarráð á
fundi 23. maí sl. 89 milljóna króna
aukafjárveitingu vegna sumar-
starfa skólafólks. Þannig munu
hundruð ungmenna bætast í þann
stóra hóp sem fær vinnu hjá borg-
inni í sumar.
Nýjungar í atvinnumálum
ungs fólks
Steinunn V. Óskarsdóttir, for-
maður íþrótta- og tómstundaráðs,
kynnti í þessum umræðum mjög
athyglisverðar hugmyndir sem eru
í undirbúningi hjá borginni og er
ætlað að veita ungu fólki vinnu.
Hugmyndin er sú að í haust fari
af stað svokölluð veturliðaverkefni.
í þessum verkefnum verður ungt
fólk ráðið í vinnu, þeir sem ekki
hafa lokið grunnskólaprófi fá að-
stoð við það í samvinnu við Náms-
flokka Reykjavíkur, þannig að þeir
vinni hálfan daginn og stundi nám
hálfan daginn. Myndaðir verða
stuðningshópar fyrir þá sem eiga í
einhveijum félagslegum vandræð-
um. Einnig verði sett á stofn eins
konar fyrirtæki sem höndli með
notuð húsgögn, búsáhöld og fleira
eða taki að sér tilfallandi verkefni.
Markmiðið er að fyrirtækið standi
undir sér en um leið efli það hæfni
fólksins og sjálfstraust til að takast
á við vinnumarkaðinn.
Já, Gunnar Birgisson, Reykjavík-
urlistinn er svo sannarlega „skrýtið
fyrirbæri“, þar hefur þú rétt fyrir
þér. Reykjavíkurlistinn hefur í far-
teskinu ýmsar nýjungar og áhuga-
verðar hugmyndir sem eru smám
saman að líta dagsins ljós. Þær
byggjast á því að fara vel með pen-
inga borgarbúa ólíkt því sem D-list-
inn hefur gert í borgarstjórn.
BERGÞÓR BJARNASON,
blaðamaður.
Bergþór
Bjarnason
Um fjölstörfunga og fleira
Hugmyndir um hagræðingu á vinnumarkaðinum
Frá Guðmundi Helga Þórðarsyni:
JÓN H. Karlsson skrifaði grein
í Morgunblaðið þ. 18. mars sl. þar
sem hann leggur til að dregið verði
úr atvinnuleysi með því að flýta
starfslokum opinberra starfs-
manna. Með því
móti hyggst hann
rýma fyrir yngri
mönnum. Hann
kallar þetta at-
vinnusköpun. í
raun er hann að
tala um hagræð-
ingu á vinnumark-
aði. Það er ekki
verið að tala um
fjölgun á stöðum
heldur styttingu starfsævinnar.
Það á að stjaka fjórum árgöngum
að meira eða minna leyti út af
vinnumarkaðinum, þ.e. 67-70 ára
fólki.
Með þessu móti væri verið að
ráða bót á atvinnuleysinu með því
að stytta vinnutímann. Sú vinnu-
tímastytting er þá framkvæmd
með því að klippa nokkur ár aftan
af starfsævinni. Hugmyndin er
allra athygli verð svo langt sem
hún nær. Nútíma atvinnuleysi er
að verulegu leyti til komið vegna
þess að það er ekki þörf fyrir að
allt fólk á starfsaldri vinni á launa-
markaðinum frá morgni tii kvölds
árið um kring alla sína ævi. Tækni-
væðing og þar með aukin fram-
leiðni sér fyrir því, að vinnutími
styttist og kemur sú stytting ýmist
fram sem atvinnuleysi, stytting
starfsævinnar, stytting vinnuvik-
unnar eða með annarri vinnutíma-
styttingu. Stytting vinnutímans er
því rökrétt svar við atvinnuleysi,
en þar mætti huga að fleiri aðferð-
um, s.s. styttingu vinnuvikunnar,
sem full þörf er á, þar sem vinnu-
tími er að lengjast hjá þeim sem
hafa vinnu, jafnframt því sem at-
vinnuleysi eykst.
ifyrst farið er að tala um hag-
ræðingu á vinnumarkaðinum,
mætti kannske huga að fleiri þátt-
um þess máls. Ástandið á hinum
opinbera vinnumarkaði er með
þeim hætti, að þar mætti að skað-
lausu hagræða ýmsu, grisja til að
rýma fyrir atvinnulausum _eða
spara umtalsverðar upphæðir. í því
sambandi detta mér fyrst í hug
hinir svokölluðu fjölstörfungar,
sem mikið er um í opinbera kerf-
inu, einkum í efri þrepum launa-
stigans. Þar á ég við menn, sem
eru á launaskrá hjá mörgum stofn-
unum samtímis.
Það fer þá þannig fram, að við-
komandi er í einu föstu starfi,
ýmist fullu starfi eða hlutastarfi,
en er síðan settur til að gegna
fjölgum aukastörfum, sem þá eru
metin til svo og svo margra pró-
senta af fullu starfi og launuð sam-
kvæmt því. Dæmi munu vera um,
að einn maður sé á launaskrá hjá
10 stofnunum eða fleirum og laun-
in jafngildi 2-3 fullum störfum.
Það liggur í augum uppi, að þessir
menn geta ekki sinnt öllum þessum
störfum svo að í lagi sé. Þau hljóta
að vera ýmist óunnin, illa unnin
eða þeim er sinnt af öðrum. Það
er fræðilega óhugsandi, að einn
maður geti unnið 200% starf hvað
þá meira.
Ef grisjað væri í þessum frum-
skógi mætti örugglega spara um-
talsverðar upphæðir, gera opinbera
þjónustu skilvirkari og draga úr
atvinnuleysi með því að láta nokk-
urn hluta af aukastörfum fjölstörf-
unganna ganga til þeirra atvinnu-
lausu, sem þá hefðu betri tíma til
að sinna þeim.
Það má benda á fleiri atriði varð-
andi hagræðingu í opinbera launa-
kerfinu, s.s. ofurlaun nokkurra
toppa í kerfinu, biðlaun hátekju-
manna, þegar þeir hoppa milli
tveggja hálaunaðra starfa og
fleira. Allt þarf þetta svo að tengj-
ast launamálum almennt. Stytting
vinnutímans er t.d. óhugsandi
nema almenn laun hækki, og við
styttingu starfsævinnar þarf að
huga að eftirlaunum þeirra, sem
ekki eiga þess kost að fá „sérverk-
efni“ að dunda sér við í ellinni.
GUÐMUNDUR HELGI
ÞÓRÐARSON,
fyrrverandi heilsugæslulæknir.
Fáðu
Moggann
il þín í fríinu
Morgunblaðið þitt sérpakkað
á sumarleyfisstaðinn
Viltu fylgjast með í allt sumar?
Morgunblaðið býður áskrifendum sínum
þá þjónustu að fá blaðið sitt sérpakkað og merkt
á sölustað nálægt sumarleyfisstaðnum
innanlands.
Hringdu í áskriftardeildina í síma 569 1 1 22
eða sendu okkur útfylltan seðilinn og þú
fylgist með í allt sumar.
fllisirigfmMiilíilí
- kjarni málsins!
Já takk, ég vil nýta þjónustu Morgunblaðsins
og fá blaðið sent á eftirfarandi sölustað
á tímabilinu
frá________________til_________________
□ Esso-skálinn, Hvalfirbi □ Laufib, Hallormsstað
□ Ferstikia, Hvalfirði □ Söluskálar, Egilsstöbum
□ Sölustabir í Borgarnesi □ Skaftárskáli, Kirkjubæjarklaustri
□ Baula, Stafliolfst., Borgarf. □ Vikurskáli, Vík í Mýrdal
□ Munaöarnes, Borgarfirbi □ Hlíöarlaug, Úthlíö, Biskupst.
□ Bitinn, Reykholtsd., Borgarf. □ Laugarás, Biskupstungum
□ Hvítárskáli v/Hvítárbrú □ Bjarnabúö, Brautarhóli
□ Sumarhótelið Bifröst □ Verslun/tjaldmiðstöö, Laugarv.
□ Hrebavatnsskáli □ Verslunin Grund, Flúðum
□ Brú í Hrútafirbi O Gósen, Brautarholti
□ Staðarskáli, Hrútafirði O Árborg, Gnúpverjahreppi.
□ Illugastaðir O Syðri-Brú, Grímsnesi
□ Hrísey □ Þrastarlundur
□ Grímsey Q Ölfusborgir
□ GreniVík Q Shellskálinn, Stokkseyri
□ Reykjahlíb, Mývatn □ Annab
NAFN__________________________________________'
KENNITALA____________________________________________
HEIMILI______________________________________________
PÓSTNÚMER______________________SÍMI__________________
Utanáskriftin er:
Morgunblaöib, áskriftardeild, Kringlunni 1,103 Reykjavík.