Morgunblaðið - 10.06.1995, Blaðsíða 20

Morgunblaðið - 10.06.1995, Blaðsíða 20
20 LAUGARDAGUR 10. JÚNÍ 1995 MORGUNBLAÐIÐ FRÉTTIR: EVRÓPA ERLEIMT JACQUES Santer, forseti fram- kvæmdastj órnar Evrópusam- bandsins, leggnr áherzlu á mál sitt á blaðamannafundi í Brussel í gær. Santer kynnti þar þau mál, sem framkvæmdastjórnin myndi leggja áherzlu á í næstu viku, á fundi sjö stærstu iðnríkja heims. Þau eru annars vegar fjölgun starfa og hins vegar samhæfing efnahagsstefnu og bætt eftirlit með frammistöðu ríkja í efnahags- málum. Santer var tregur til að nefna dæmi um framkvæmd síðar- nefnda þáttarins, en taldi þó að starf Evrópusambandsins gæti orðið fordæmi að víðtækari sam- hæflngu efnahagsstefnu á heims- vísu. Forsetinn lagði áherzlu á að samhæfing efnahagsstefnu væri ekki annað en almenn skynsemi og benti meðal annars á að ekki mætti nota gengi gjaldmiðla sem vopn í viðskiptum. Eystrasaltsríki gera Evrópusamninga Fá fyrirheit um fulla ESB-aðild Brussel. Reuter. EYSTRASALTSRÍKIN, Eistland, Lettland og Litháen, stíga skrefi nær fullri aðild að Evrópusamband- inu á mánudag, er undirritaðir verða í Brussel svokallaðir Evrópu- samningar, sem fela í sér aukaaðild nkjanna að ESB og fyrirheit um fulla aðild síðar, þótt tímasetning hennar sé ekki ákveðin. Undirritunin fer fram í tengslum við utanríkisráðherrafund ESB. Utanríkisráðherrar Eystrasaltsríkj- anna og hugsanlega forsætisráð- herrar einhverra þeirra munu verða viðstaddir athöfnina. Evrópusamningamir fela í sér aðild að innri markaði Evrópusam- bandsins á sumum sviðum, þótt aðrir geirar, til dæmis landbúnaður og stálframleiðsla í ESB, njóti áfram vemdar gegn innflutningi frá Austur-Evrópu. Jafnframt eru í samningunum ákvæði um pólitískt samráð og víðtækt efnahagssam- starf. Aukaaðildarríki skuldbinda sig til að leysa landamæradeilur við nágrannalönd og virða réttindi minnihlutahópa. Fá aðgang að leiðtogafundi Gerð aukaaðildarsamninganna hefur það meðal annars í för með sér að leiðtogar Eystrasaltsríkjanna fá aðgang að leiðtogafundi ESB í Cannes síðar í mánuðinum, ásamt fulltrúum hinna ríkjanna sex í Aust- ur-Evrópu, sem hafa gert Evrópu- samninga, og Kýpur og Möltu, sem eiga aukaaðild að sambandinu. Vill Kohl fresta ríkjaráðstefnunni? Bonn. The Daily Telegraph. HELMUT Kohl, kanslari Þýska- lands, vill fresta ríkjaráðstefnu Evr- ópusambandsins, sem á að hefjast á næsta ári, þar til eftir að þing- kosningar hafa verið haldnar í Bret- landi. Ekki er líklegt að það verði fyrr en árið 1997. Hefur breska blaðið Daily Telegraph þetta eftir heimildarmönnum á skrifstofu kanslarans. Óttast kanslarinn að afstaða Breta verði of andevrópsk ef ráð- stefnan verður haldin fyrir kosning- ar. Þá er hann sagður vona að Verkamannaflokkurinn vinni sigur og að afstaða bresku stjórnarinnar færist þar með nær afstöðu Þjóð- vetja. Einnig hefur það áhrif á af- stöðu kanslarans að Hollendingar verða í forystu ráðherraráðsins á árinu 1997. Binda vonir við Blair Tony Blair, formaður Verka- mannaflokksins, flutti ræðu um Evrópumál í Bonn í síðustu viku, sem var mjög vel tekið af þýskum ráðamönnum. Blair átti einnig ítar- legar viðræður við Kohl. Virtust þeir ná mun betur saman en Kohl og John Major gerðu á fundi sínum fyrir tveimur vikum. En jafnvel þó að ráðstefnan hæf- ist á réttum tíma virðist vera að myndast um það samstaða meðal Evrópusambandsþjóða að henni ljúki ekki fyrr en að loknum bresku þingkosningunum. Ef breyta á stofnsáttmála ESB á ráðstefnunni verður það að ger- ast með samhljóða samþykki aðild- arþjóðanna. Helsta markmið breyt- inganna er að aðlaga ESB að fjölg- un aðildarríkja. Þau eru í dag fímmtán en gætu orðið hátt á þriðja tug á næstu árum. Vilja stærri ríki sambandsins draga úr rétti aðildar- ríkja til að beita neitunarvaldi. Mjög ólíklegt er hins vegar að núverandi stjórn Bretlands, hvað þá þing, samþykki slíkar breyting- ar. Hafa háttsettir þýskir embættis- menn í Brussel varað við því allt undanfarið ár að litlar líkur séu á að ljúka ráðstefnunni meðan stjórn Íhaldsflokksins sé enn við völd. Verður að hefjast 1996 Samkvæmt ákvæðum Maast- richt- stefnan að hefjast á næsta ári. Það er því ekki hægt að taka formlega ákvörðun um að fresta henni. Hins vegar væri hægt að hefja ráðstefn- una og draga hana á langinn þar til að Þjóðveijar telja hið pólitíska andrúmsloft í Bretlandi vera við hæfí. Flugmaðurinn Q’Grady þjóðhetja í Bandaríkjunum eftir afrek sitt Slapp naumlega við handtöku í Bosníu Aviano á ÍtaUu. Reuter. BANDARÍSKI herflugmaðurinn Scott O’Grady, sem bjargað var aðfaranótt fimmtudags í Bosníu með ævintýralegum hætti, var tekið með kostum og kynjum í Aviano-flugstöðinni á Norðaustur- Ítalíu í gær en þar hefur flugsveit hans bækistöð. Á annað þúsund manns voru á staðnum og félagar hans flugu heiðursflug yfír vellin- um. O’Grady var svo hrærður að hann tárfelldi. Hann sagði menn- ina sem fundu hann vera sannar hetjur en sagðist þakka Guði björgun sína. „Ef þið viljið leita að hetjum þá skuluð þið fínna þá [björgunar- mennina í úrvalssveitum land- gönguliða flotans] því að þeir eru fremstir allra í heiminum. Þeir segjast bara hafa verið að sinna störfum sínum en þeir komu og hættu lífí sínu.“ O’Grady, sem er 29 ára gamall höfuðsmaður frá borginni Spokane í Washington-ríki, var hraustlegur að sjá í gær en hann er nú þjóð- hetja vestanhafs. „Hann er prýði- lega á sig kominn," sagði talsmað- ur herstjómar Atlantshafsbanda- lagsins, NATO, í Suður-Evrópu. Er flugmaðurinn fannst hafði hann verið sex daga einn síns liðs á svæði Bosníu-Serba sem skutu F-16 orrustuþotu hans niður með SAM-flugskeyti. Hann var mjög kaldur og hrakinn en mun hafa jafnað sig fljótt eftir að hafa hvílst um nóttina borð í herskipinu USS Kearsarge á Adríahafí. Ætlunin er að hann heilsi upp á Bill Clint- on forseta í Hvíta húsinu innan tíðar en ekki er ljóst hvenær það verður. Hlutverk flugmannsins var að framfylgja flugbanni Sameinuðu þjóðanna yfír Bosníu. Yfírmaður flughers NATO í Suður-Evrópu sagði að ýmislegt benti til þess að Bosníu-Serbar hefðu lagt gildru fyrir Bandaríkjamenn. Yfírstjóm flughersins hefði fyrir löngu kort- lagt þá staði þar sem Serbamir hefðu komið sér upp skotpöllum fyrir SAM-loftvamaflaugar, eins og þá sem notuð var til að skjóta þotu O’Gradys niður en hánn var í 20.000 feta hæð. SAM-skeyti hafí ekki fyrr verið notuð á þessum slóðum. Slapp naumlega við handtöku Clinton forseti var að vonum ánægður með frammistöðu O’Gradys og björgunarmanna hans. Forsetinn ræddi við O’Grady í síma en sjálfur hefur flugmaður- inn ekki tjáð sig opinberlega um vistina í landi Bosníu-Serba. For- setinn sagði að litlu hefði munað Sjálfsbjargarviðleitni efld London, Aviano á Ítalíu. The Daily Telegraph, Reuter. BANDARÍSKI flugmaðurínn O’Grady hefur haft ýmiss Scott O’Grady fagnar því á her- flugvelli Bandaríkjamanna í Aviano að hafa komist lffs af í Bosniu. Hann mun hafa notið sérstakrar þjálfunar í að komast af við erfiðar aðstæður. Flug- herinn nýtur m.a. reynslunnar frá Víetnam þar sem margir herflugmenn voru skotnir niður. Vitað er einn þeirra hélt lífi í sex vikur í frumskógum þar í landi áður en honum var bjarg- að. Umrætt þjálfunarnámskeið flughersins bandaríska varir tæpan mánuð og er mönnum kennt að komast lífs af með því að lifa á landinu, t.d. nýta sér regnvatn, snáka og skordýr til að seðja hungur og slökkva þorstann. Einnig eru þeim kenndar aðferðir við að flýja. leitarmenn, verjast ef þeir te[ja það kleift og forðast að óvina- hermenn verði varir við þá. Strangt til tekið eru flug- mennimir, sem eiga að fylgjast með því að bann SÞ við ferðum herflugvéla sé virt, ekki óvinir Bosníu-Serba. Séu þeir hand- samaðir eiga Bandaríkjamenn- irnir því alls ekki að reyna að veijast með vopnum nema til að veija lif sitt enda aðeins með 9 mm skammbyssu í beltinu. konar búnað í vösum herklæða sinna. Þar hafa veríð súkkulaði- bitar og önnur næríngarrík fæða, fjórar dósir af vatni, hnif- ur, lína og öngull til að geta veitt sér físk, áburður til að fæla burt skordýr, eldspýtur og töfíur sem eyða óhreinindum í vatni. Var á ferli á nóttunni O’Grady faldi sig í skóglendi og var aðeins á ferli á nóttunni. Hann reyndi ekkert að ná fjar- skiptasambandi fyrstu dagana til að Serbar gætu ekki miðað hann út. Hann mun hafa haft meðferðis fjarskiptabúnað sem jafnframt sendi frá sér liljóð- merki er björgunarmenn nota til að finna staðinn. Leitarvélar námu þessi merki þegar daginn eftir að O’Grady var skotinn niður en þau voru óregluleg, sennilega vegna truflana frá hæðum og fjöllum en einnig mun flugmaðurinn hafa beitt þeim af mikilli varkárni. Er hann loks náði talsambandi skömmu eftir miðnætti að staðartíma aðfaranótt fímmtu- dags var það einn af félögum hans í flugsveitinni sem nam þau fyrstur. að Serbar handsömuðu O’Grady. „Þrem til fímm mínútum eftir að hann lenti voru vopnaðir menn komnir að fallhlífínni," sagði Clint- on. „Hann hafði þijár til fimm mínútur til að fínna sér felustað og hefja ótrúlega afreksferð sem ég er viss um að einhvern tíma verður gerð stórkostleg kvikmynd um.“ Hægrisveifla í Kanada onto. Reuter. ÍHALDSMENN unnu sigur í fylkiskosningum sem fóru fram í Ontariofylki í Kanada á fimmtu- dag. Stefnuskrá þeirra hljóðar upp á íhaldsbyltingu, ekki ósvipaða þeirri sem bepúblikanar í Banda- ríkjunum hafa boðað. Samkvæmt spám tveggja helstu sjónvarps- stöðvanna í Kanada fær íhalds- flokkurinn um 80 af 130 sætum á fylkisþinginu Leiðtogi Ihaldsflokksins, Micha- el Harris, fyrrum atvinnumaður í golfí og skólakennari, boðaði „byltingu að hætti almennrar skynsemi.“ í því felst veruleg skattalækkun og samdráttur í út- gjöldum, endurbætur á heilbrigðis- kerfínu, breyting á vinnumála- löggjöf og einkavæðing ríkisrek- inna áfengisverslana og Vatnsafls- virkjana Ontario, sem er stærsta almenningsfyrirtæki í Norður- Ameríku. Rétta úr kútnum Að mati fréttaskýrenda er sigur íhaldsmanna til marks um al- menna hægrisveiflu í kanadískum stjómmálum og að íhaldsflokkur- inn kanadíski sé að rétta úr kútn- um eftir stórfellt tap í landskosn- ingunum fyrir tveim árum. Þá fékk flokkurinn einungis tvö sæti af 295 á þinginu í Ottawa. Flokkur- inn heldur nú um stjórnartaumana í þrem af 10 fylkjum landsins; Ontario, Alberta og Manitoba. Fráfarandi fylkisstjóri, Bob Rae, leiðtogi Nýja Demókrata- flokksins, lagði í kosningabarátt- unni áherslu á að hann vildi standa vörð um verlferðarkerfið í fylkinu, gegn íhaldssemi að amerískum hætti.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.