Morgunblaðið - 19.12.1995, Blaðsíða 8

8 ÞRIÐJUDAGUR 19. DESEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Áfram að rífast herrar mínir. Þið sparið okkur heilmikið með því að þurfa ekki að hafa
nema myndir af viðmælendum. . .
Kennarafélögin um fyrirhugaðan flutning grunnskólans
Telja að tíminn
sé að renna út
STJÓRNIR Hins íslenska kennara-
félags og Kennarasambands íslands
hafa sent frá sér ályktanir þar sem
því er lýst yfir að verði ýmis mál
sem varða réttindi kennara ekki frá-
gengin fyrir miðjan janúar á næsta
ári sé sjálfgefið að fresta verði flutn-
ingi grunnskólans frá ríki til sveitar-
félaga, sem fram á að fara 1. ágúst
1996.
Björn Bjarnason menntamálaráð-
herra segist fagna því að kennarar
setji sér það markmið að Ijúka þess-
um málum fyrir miðjan janúar. Það
komi síðan í hlut ríkisvaldsins að
semja lagafrumvarp eða gera tillög-
ur um lagabreytingar í ljósi niður-
staðna þeirra nefnda sem eru að
fjalla um þessi mál. „Ég á ekki von
á öðru en að þetta gangi eftir,“ seg-
ir hann.
Mikil vinna eftir
„Réttindanefnd skipuð fulltrúum
kennarafélaganna, sveitarfélaga og
ríkisins hefur eftir linnulaus fundar-
höld lagt fram drög að skýrslu um
yfirfærslu réttinda kennara og
Menntamálaráð-
herra segir undir-
búníngsstarfið
ganga vel
skólastjórnenda í grunnskólum.
Vinna við nauðsynlegar lagabreyt-
ingar er hins vegar enn ekki hafin
og umfjöllun um yfirfærslu kjara-
samninga er skammt á veg komin.
Miðað við þá staðreynd að tiilögur
um lagabreytingar áttu að liggja
fyrir um miðjan október er Ijóst að
í nokkurt óefni er komið og mikil
vinna eftir,“ segir í ályktun kennara-
félaganna.
Stjórnir kennarafélaganna benda
m.a. á að fyrirvarar kennarafélag-
anna fyrir flutningnum séu enn í
fullu gildi. Samningsbundin og lög-
bundin réttindi kennara og skóla-
stjórnenda hafi ekki verið tryggð,
sveitarfélögum ekki verið tryggðir
tekjustofnar til að stana undir öllum
rekstri grunnskóla.
Gæta þarf fullrar varúðar
Menntamálaráðherra segir að
verkefnisstjórn og sérnefndir sem
hafa fjallað um þessi mál hafi unnið
ákafiega vel. „Það er Ijóst að starfið
er komið á lokastig og réttinda-
nefndin svokallaða er að ljúka sínum
störfum, að því er ég tel. Þegar því
er lokið höfum við betri yfirsýn yfir
málið og þá kemur að því að ljúka
fjárskiptum rnilli ríkisins og sveitar-
félaganna. Ég hef lagt áherslu á að
það sé nauðsynlegt að gera þetta
allt í samkomulagi," sagði Björn.
Hapn kvaðst þó aldrei hafa sett
ákveðnar dagsetningar vegna þessa
undirbúnings. „Ég hef talið mjög
brýnt að gera þetta á þann hátt að
fullrar varúðar væri gætt. Ég hef
kallað grunnskólann fjöregg ís-
lensku þjóðarinnar, og það er mjög
vandasamt verk að flytja hann frá
ríkinu til sveitarfélaga. Ég er ekki
úrkula vonar um að okkur takist að
gera það með þeim hætti sem lögin
mæla fyrir um,“ sagði Björn Bjarna-
son.
Heilsdagsskóli áfram
SAMKOMULAG hefur náðst um
heilsdagsskólann milli borgaryfir-
valda og skólastjóra grunnskóla í
Reykjavík og verður rekstur skólans
óbreyttur eftir áramót.
Sigrún Magnúsdóttir, formaður
skólamálaráðs, sagði að viðræður
hefðu staðið yfir við skólastjóra að
undanförnu og að samkomulag hefði
náðst á fundi sem haldinn var í
gærmorgun. Skólastjórar hafi verið
búnir að ákveða að ef samningar
tækjust ekki á fundinum yrði sent
bréf til foreldra um að staða heils-
dagsskólans væri óviss. Sagði hún
að einn skólastjóri hefði samt sem
áður sent út bréf þrátt fyrir að við-
ræður stæðu yfir.
„Þetta var ákveðin kjaradeila,"
sagði Sigrún. „Þeir eru. ríkisstarfs-
menn skólastjórar en sinna ýmsu að
auki fyrir sveitarfélögin."
Eftir að umfang heilsdagsskólans
varð jafn mikið og raun ber vitni
hafi verið ákveðið að í hverjum skóla
yrði umsjónarmaður með skólanum
og umfangsmikii innheimta, sem
skólastjórar sáu um, var færð yfir
í banka.
„Kannski hleypti það illu blóði í
skólastjórana að I haust féngu þeir
ekki greidd laun fyrir ágústmánuð,
þar sem samkomulagið hafði runnið
út og hafði ekki verið endurnýjað,"
sagði Sigrún. „Það kom þessum bolta
af stað og þá var farið að semja.
Mér skilst að þetta séu nokkum veg-
inn óbreyttar mánaðargreiðslur eins
og verið hefur í haust en síðan komi
einhver ein greiðsla fyrir álagið sem
er óneitanlega við skráningu á vor-
og haustönn.“
Rektor IMorræna heilbrigðisháskólans
Skóli í hæsta
gæðaflokki
Guðjón Magnússon
GUÐJÓN Magnússon
hefur verið ráðinn
rektor við Norræna
heilbrigðisháskólann í
Gautaborg frá 1. janúar nk.
Sögu skólans'má rekja til
ársins 1956, þegar starf
hans byijaði með styttri
námskeiðum á norrænum
grunni í félagslækningum,
sem þá var tiltölulega ný
grein. Þetta starf þróaðist
í það, að árið 1978 var
formlega stofnað til nám-
skeiða sem gefa prófgráðu,
meistarapróf í heilbrigðis-
vísindum. Guðjón Magnús-
son hefur lengi verið
stundakennari við þennan
skóla og gegndi starfi pró-
fessors við hann í eitt ár.
- Hvenær fórst þú að
kenna við Norræna heil-
brigðisháskólann ?
Ég byijaði að kenna þar árið
1981 og hef verið þar stundakenn-
ari allar götur síðan. Ég var sett-
ur próféssor þar árið 1991 í eitt
ár í samfélagslækningum. Árið
1987 tók starfsemi þessa skóla
stórt skref fram á við. Þá fékk
hann ný og rýmri húsakynni og
starfsemi hans var endurskoðuð.
Síðan hefur hann verið til húsa á
skemmtilegum stað í Skeijagarð-
inum við Gautaborg.
Hlutverk þessa skóla er að vera
leiðandi afl í heilbrigðisvísindum
á Norðurlöndum. Meðalaldur nem-
enda er 40 ár. Nemendahópurinn
er merkilegur af þremur ástæðum.
í fyrsta lagi er þetta norrænn
skóli, menn hafa því mismunandi
sjónarmið sem gefur mikla mögu-
leika í kennslu, töluverður munur
er á skipulagi heilbrigðismála milli
Norðurlandanna.
í annan stað er skólinn líka
merkilegur fyrir það að nemendur
hafa mikla reynslu. Þeir hafa lok-
ið námi í sínum greinum; læknis-
fræði, hjúkrun, félagsráðgjöf, fé-
lagsfræði, verkfræði, lögfræði
o.fl., en að auki er starfsreynsla.
í þriðja lagi kemur fólk þarna
til styttri tíma í einu, yfirleitt til
eins eða tveggja mánaða nám-
skeiða, og safnar þannig á nokkr-
um árum því námi sem það síðan
lýkur. Það þarf átta mánaða nám
til þess að fá prófskírteini í heil-
brigðisvísindum. Skrifa þarf rit-
gerð og fá hana metna til þess
að fá meistarapróf
.Nú fer þeim fjölgandi sem
stunda rannsóknir og ljúka dokt-
orsprófi. í þéssum skóla koma sam-
an bestu kennslukraftar sem völ
er á hverju sinni og framúrskar-
andi nemendur. Þetta er skóli í
hæsta gæðaflokki.
- Hvar standa Norður-
lönd í heilbrigðismálum
miðað við önnur lönd?
Mjög framarlega.
Þau hafa verið má
segja ieiðandi afl í áratugi í þess-
um efnum. Það gera fjárhagslegir
yfirburðir þessara landa og tiltölu-
lega jöfn skipting tekna milli
þegnanna. Allir hafa haft jafnan
aðgang að heilbrigðisþjónustunni.
Þessi atriði eru talsverð sérkenni
á Norðurlöndunum. Annars staðar
er talað um „norrænu félagslegu
fyrirmyndina“.
Velferðarsamfélag Norðurland-
anna er nánast goðsögn víða ann-
ars staðar, sem menn þar sækjast
eftir að fræðast um. Norðurlöndin
hafa líka þá sérstöðu að vera þrátt
fyrir allt afskaplega menningar-
lega skyld, sem gerir miðlun milli
landanna auðveldari.
- Hverju munt þú beita þér fyrir
sem rektor hins Norræna heil-
► Guðjón Magnússon er fæddur
í Reykjavík árið 1944. Hann
lauk læknaprófi frá HÍ 1971 og
doktorsprófi í félagslækningum
frá Karolínsku stofnuninni í
Stokkhólmi 1980. Hann var að-
stoðarlandlæknir í tíu ár en
hefur sl. fimm ár gegnt starfi
skrifstofustjóra í heilbrigðis-
ráðuneytinu. Guðjón er kvænt-
ur Sigrúnu Gísladóttur skóla-
stjóra og bæjarfulltrúa í
Garðabæ. Þau eiga þrjá syni.
brigðisháskóla?
Skólinn stendur á vissan hátt á
tímamótum núna. Ekki síst vegna
þess að Norðurlöndin eru að opn-
ast gagnvart öðrum hlutum Evr-
ópu, þijú Norðurlönd af fimm eiga
aðild að Evrópusambandinu. Þetta
breytir ýmsu. Þessi þijú lönd
sækja talsvert mikið á heilbrigðis-
sviðinu í Evrópusamstarfið. Það
er spurning hvernig skólinn aðlag-
ar sig því. Hann er norrænn en
hversu alþjóðlegur verður hann?
Mörg skemmtileg verkefni virð-
ast blasa við, svo sem að taka
þátt í þróuninni í Austur-Evrópu.
Þar gæti skólinn leikið töluvert
stórt hlutverk í kennslu, fræðslu
og við rannsóknir. Einnig má sjá
fyrir sér að hægt væri að koma á
í auknum mæli námskeiðum fyrir
starfsmenn líknar- og mannúðar-
félaga sem starfa í Austur-Evrópu
og víðar.
- Hvernig er fjárhagsgrundvöllur
þessa skóla?
Hann er mjög sérstakur. Skól-
inn selur námskeiðsmánuði gegn-
um Norðurlandaráð, þannig að
einstök lönd kaupa ákveðinn fjölda
mánaða. Við Islendingar kaupum
milli ellefu og tuttugu námskeiðs-
mánuði á ári sem síðan
er ráðstafað eftir um-
sóknum. Námskeiðin
eru mjög vönduð enda
er ekkert til sparað
hvað kennslukrafta
snertir. Markmið skólans er að
vera „gæðalegur miðpunktur" ef
svo má að orði komast. Ég mun
stefna að því marki í mínu starfi
þar.
- Mun eiginkona þín segja starfi
sínu lausu og fylgja þér til Svíþjóð-
ar?
Sigrún kona mín ætlar ekki að
segja starfi sínu lausu. Hún fylgdi
mér þegar ég fór út í sérnám en
nú er erfiðara um vik. Hún er
forseti bæjarstjórnar í Garðabæ
og er á miðju kjörtímabili. Henni
líka afar vel þau störf sem hún
gegnir nú, bæði skólastjórnin og
afskiptin af stjórnmálum. Hugs-
anlega tekur hún leyfí um tíma
síðar, en ekkert er þó afráðið í
þeim efnum enn sem komið er.
Leiðandi afl í
heilbrigðis-
vísindum