Morgunblaðið - 21.12.1995, Blaðsíða 30

30 FIMMTUDAGUR 21. DESEMBER 1995
AÐSENDAR GREINAR
MORGUNBLAÐIÐ
/ Römerpottunum má steikja kjöt og elda grænmeti saman
eða í sitt hvoru lagi s Engin fitumatreiðsla, einstaklega
Ijúffengur og heilsusamlégur matur • Pottarnir passa í alla
eldavélaofna Mikill sparnaður í þrifum Leiðbeiningar og
uppskriftir á íslensku.
3 gerðir á jólatilboði frá kr. 1.700.
Gefðu gagníega, glœsilega gjofl
\ Einar
mmm j Farestveit & Co. hf.
Borgartúni 28 "S 562 2901 og 562 2900
Jólagjöfin fyrir
og alla sem unna heilsusamlegri matreiðslu
%
L
ia/IVj
i' -1

orðaðu það við Fálkann
ry <£&'&•.
3 A\ oaV°
Pekking Reynsla Þjónusta
16.900 ki
Minni —
ominm
„MINNI Ingólfs",
þ.e. þess er fyrst
byggði Reykjavík, var
vinsælt á hátíðlegum
stundum og manna-
mótum framan af öld-
inni og heyrist jafnvel
bregða fyrir enn. Hinn
16. desember sl. ræðst
nýr rithöfundur, tón-
listarflytjandi m.m.,
Helgi Þór Ingason,
fram á ritvöllinn í nafni
Langholtskirkjukórs
að skrifa „Óminni Ing-
ólfs“ og betrumbæta
formála minn að nýleg-
um flutningi Jólaórat-
oríu Bachs.
Samkvæmt íslenskri
orðvenju hefur orðið minni ýmsar
merkingar. Auk þess að muna, vera
minnugur, er önnur aðalmerking
orðsins að minnast, halda minningu
einhvers á lofti. Orðið óminni er
sjaldan notað um gleymsku, nema
hún verði af annarlegum orsökum,
s.s. ofdrykkju, sbr. óminnishegrann.
Minni er haldið fólki til vegsemdar,
til að minnast dáða eða afreka
þeirra er minnið er haldið, í ræðu,
riti eða söng! Þar eð ég þyki ekki
gleyminn maður liggur beint við
að álykta að heitið „Óminni Ing-
ólfs“ með hinu neitandi forskeyti
sé andstæða minnisins, sem flutt
er til heiðurs og sé skrifað undirrit-
uðum til lasts en greinarhöfundi
sjálfum og Langholtskirkjukór til
lofs, enda enginn annar tilgangur
sýnilegur með skrifi þessu, hvaða
hvatir sem liggja þar að baki.
Ég er óvanur því að fá jóla- og
áramótaóskir sendar gegnum
Morgunblaðið í opinberri grein, en
þakka þær hér með og endurgeld.
Slíkar óskir á opinberum vettvangi
verða ósannfærandi, þegar hnýtt
er aftan við athugasemdum um
heilsufar og orðrétt: „sérstaklega
vona ég að honum daprist ekki
minnið frekar en orðið er“! Hvaðan
kemur þessum manni þekking eða
umboð til þess að lýsa einhvetju
yfir á opinberum vettvangi, sem
snertir heilsu mína og ástand? Svo
er almættinu fyrir að þakka, að
heilsa mín er ágæt og kunnugir
telja minni mitt óvenju trútt. Þar
eð ég gegni enn fullu starfi með
mikilli ábyrgð er sú aðdróttun sem
hér er falin bak við fölsk kurteisis-
orð, svo gróf að varðar við atvinnu-
róg. Óminnishegrinn hefur enn ekki
sótt mig heim.
Fleira er ósannfærandi í grein
verkfræðingsins. Spuming er, hvort
hugur fylgir máli, þegar hann óskar
Mótettukór Hallgríms-
kirkju „til hamingju
með glæsilegan flutn-
ing á Jólaóratoríunni
sunnudaginn 10. des-
ember“. Annaðhvort
hefur hann ekki verið
viðstaddur eða láðst
að lesa efnisskrána.
Hún hefst með formála
mínum „Af himnum
ofan boðskap ber“,
sem er tilefni skrifa
hans „Óminni Ingólfs".
Formáli þessi er ljós
og skýr, þarfnast ekki
frekari útlistana, en í
Ijósi aðfinnslu þeirrar
sem hlotið hefur heitið
Óminni Ingólfs er eft-
irfarandi tekið fram:
Um síðustu mánaðamót hafði
söngstjóri Mótettukórsins, Hörður
Áskelsson organisti Hallgríms-
kirkju, samband við mig, bað leyfis
að nota íslenskar þýðingar, sem ég
hafði fyrir rúmum tveimur áratug-
um látið gera af söngtextum Jólaór-
atoríunnar og ég á birtingarrétt á,
en höfundar eru tveir látnir vinir,
Þorsteinn Valdimarsson skáld og
sr. Sigurjón Guðjónsson. Jafnframt
bað hann mig að rita stuttan inn-
gang að efnisskrá Jólaóratoríunnar,
þar sem vikið yrði að því, hvetjir
voru brautryðjendur í flutningi á
tónlist Bachs hér á landi. Ég átti
engan hlut að birtingu greinarinnar
í Morgunblaðinu, en tel víst að rit-
stjórn blaðsins hafi talið hana
áhugaverða vegna menningarlegrar
umfjöllunar.
Ekki sama Bach og Langholt
í formála að flutningi Jólaórat-
oríunnar í Hallgrímskirkju í fyrsta
sinn var minnst á brautryðjendur í
kynningu á tónlist Bachs á íslandi
í örstuttu máli. Annars vegar stór-
organistann Pál ísólfsson, hins veg-
ar Pólýfónkórinn, sem flutti öll
stærstu kórverk Bachs hér á landi
á árunum 1964-1988, flest þeirra
í fyrsta sinn á íslandi, s.s. Matt-
heusarpassíu og Messu í H-moll,
sem eru stærstu og dáðustu verk
tónbókmennta á sínu sviði. Þessara
flytjenda er einungis getið vegna
sérstöðu sinnar, að ryðja brautina,
sem aðrir hafa plægt síðan og not-
ið góðs af verki brautryðjendanna
eins og gengur. Til dæmis ætla ég,
að það hafi sparað Langholtskirkju-
kór nokkra fyrirhöfn og fjárútlát
að nota texta þá, er ég hafði látið
gera við Jólaóratoríuna, en útláta-
laust hefði verið að sýna þá kurt-
eisi að biðja leyfis. Reynsla sú er
fékkst af fyrri flutningi hlýtur líka
að hafa reynst nokkurs virði, þótt
ekki væri nema af þátttöku þeirra
hljóðfæraleikara og söngvara; sem
tóku þátt í endurflutningi. I for-
mála mínum er aðeins verið að
fylgja úr hlaði fyrsta flutningi Jóla-
óratoríunnar í veglegustu kirkju
landsins, kirkju Krists og Hallgríms
Péturssonar. Fyrir mér vakti ekki
að skrifa neins konar heildaryfirlit
yfir flutning á tónlist Bachs hér á
landi, aðeins að lýsa upphafinu,
enda ekkert rúm né tilefni til ann-
ars. Ástæða hefði verið til að geta
Enginn nær langt í
flutningi þeirrar listar
án þess að nálgast hana
sem helgidóm, segir
Ingólfur Guðbrands-
son, ná á henni full-
komnum tökum, sam-
einast anda hennar
og innihaldi en af-
klæðast yfirlætinu.
annarra sporgöngumanna í að
kynna tónlist Bachs, s.s. Rutar Ing-
ólfsdóttur og Kammersveitar
Reykjavíkur, Helgu Ingólfsdóttur
og Skálholtshátíðar, en hvorki rúm
né beinlínis tilefni á þessum vett-
vangi. Afrek Langholtskirkjukórs-
ins eru öllum í fersku minni, jafn-
rækilega og þau hafa verið kynnt,
en ekkert tilefni til að geta hans
sérstaklega í umræddri grein.
Hvorki kórinn né hinn ágæti stjórn-
andi hans, Jón Stefánsson, eiga á
hættu að gleymast, þótt ekki væri
um þau fjallað í sambandi við flutn-
ing Jólaóratoríu í Hallgrímskirkju.
Má kannski ekki minnast á Johann
Sebastian Bach án þess að kór
Langholtskirkju sé nefndur í leið-
inni?
Ég þekki Jón Stefánsson ekki
að öðru en ljúfmennsku og trúi
ekki að óreyndu að hin illa grund-
uðu skrif „Óminni Ingólfs“ séu til
orðin með vitund hans. Af alkunnri
hógværð og lítillæti Kórs Lang-
holtskirkju og stjórnanda hans er
ég viss um að hann gerir ekki kröfu
til að kallast brautryðjandi í túlkun
á verkum Bachs á íslandi.
Það er misskilningur að flytjand-
inn sé aðalatriði og miðpunktur tón-
Ingólfur
Guðbrandsson
Yfirlýsing frá sljórn
læknaráðs Landspítalans
VEGNA þrenginga ríkissjóðs og
árviss fjárlagahalla hefur enn einu
sinni verið skorin upp herör gegn
kostnaði í heilbrigðismálum.
Landspítalinn hefur á undanföm-
um árum verið þvingaður til að
leitast við að halda fullum rekstri
með síminnkandi framlögum á
fjárlögum. Landspítalinn hefur nú
um árabil verið fjársveltur og þurft
að mæta skertum fjárframlögum
með minnkaðri starfsemi (lokunum
deilda). Þessar aðgerðir hafa haft
í för með sér skemmri sjúkrahús-
vist sjúklinga. Óhjákvæmilega hef-
ur kostnaður við hvern legudag
hækkað, þar sem afköstin hafa
aukist með „betri“ nýtingu sjúkra-
rúma, t.d. vegna nýrrar tækni við
skurðlækningar og markvissari
meðferðar.
Á undanförnum árum má segja
að Landspítalinn hafi verið keyrður
svo sem unnt er, en að heildaraf-
köst séu samt ófullnægjandi vegna
lokana skurðstofa og sjúkradeilda.
Afleiðingin er sú, að þrátt fyrir
aukna „framleiðni" lengjast biðlist-
ar, vinnutap og þjáningar sjúklinga
aukast og minnkandi vinnugleði
verður vart meðal starfsfólks.
Versnandi rekstrarumhverfi bitnar
á kennslu læknanema, hjúkrunar-
nema og annarra heilbrigðisstétta.
Nú stendur enn einu sinni til að
lækka framlag til Landspítalans.
Ríkisendurskoðun hefur varað við
því að frekari niðurskurði verði
ekki hægt að mæta með aukinni
hagræðingu. Lækkun fjárframlaga
til spítalans er þar með bein skila-
boð frá ráðamönnum um að draga
úr lækningum á Landspítalanum.
I þessu tilefni vill stjórn lækna-
ráðs Landspítalans leggja áherslu
á eftirfarandi:
1. Sé raunverulegur vilji af hálfu
stjórnvalda til að ná fram betri
rekstri heilbrigðiskerfisins er nauð-
synlegt að breyta fjármögn unarað-
ferð allra sjúkrahúsa á íslandi.
Æskilegt væri að minnka mið-
stýringu fjármunanna með því að
tengja ákveðnar greiðslur við þau
verk sem unnin eru við hvern sjúkl-
ing. Með slíku kerfi myndi fjár-
magn beinast til sjúkrahúsa í hlut-
falli við unnin verk og þannig
kæmi fljótt í ljós hvar eðlilegt
væri að starfsemin færi fram.
2. Hugmyndir um fjárhagslega
samstjórn sjúkrahúsanna í Reykja-
vík gætu ef til vill leitt til spamað-
ar til lengri tíma og vert er að
skoða þann möguleika.
3. Frekari minnkun ijárframlags
til Landspítalans mun leiða til
breyttrar heilbrigðisþjónustu á ís-
landi vegna skertrar starfsemi.