Morgunblaðið - 28.12.1995, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 28. DESEMBER 1995 33
AÐSENDAR GREINAR
Bóndinn á Kvistum
Reynslusaga
SAGAN af Ragnari Böðvars-
syni loðdýrabónda á Kvistum í
Ölfusi hlýtur að verka á hveija
einustu mannssál sem ein sárgr-
ætilegasta sorgarsaga, sem svo
grópar um sig í vitund og tilfinn-
ingu þeirra sem eitthvað um
manngildi hugsa, að maður getur
ekki orða bundist um að slíkur
ófögnuður skuli á svið vera settur
á þeim dögum sem við nú á lifum.
Um leið og hinar stórfenglegustu
náttúruhamfarir, sem enginn
ræður hið minnsta við, sópa fólk-
inu út á helkulda gaddinn í svart-
asta skammdeginu, og allir taka
hönd í, því til handa eftir sinni
bestu getu, til bjargar, er þessi
maður borinn með ofurvaldi
drottnunar, og án nokkurra
mannlegra tilfinninga, út á hel-
kaldan haustgaddinn' í mesta
skammdegi ársins. Að manni
skilst án nokkurra saka, en þeirra
einna, að hafa farið á hausinn
efnalega út af þeim búskaparhátt-
um sem um allt þvert og endilagt
landið voru á sínum tíma boðaðir
sem aðallíkn og björg þeim illa
farna og hörmulega búskap sem
blasti við í hveiju spori, og nú sem
tróna í hverri einustu sveit stór-
kastalabyggingar minkabúa, auð-
ar og yfirgefnar fyrir löngu síðan.
En það er líka önnur saga þessa
háfleyga mannkosta ráðuneytis
eða hitt þó heldur að þegar ég
og aðrir bændur fluttu af óðölum
sínum fyrir 6 árum, að því auðvit-
að með fullri virðingu fyrir öllu
réttlæti og mannkærleika, að
ræna af okkur bótalaust 20% af
þáverandi mjólkurkvóta, sem
fylgdi ábýlum okkar í þá daga
og búið er að dæma þá nú til að
skila aftur, en þann dóm var þeim
auðveldast að setja undir sætið á
stólnum sínum til ærlegrar hvíld-
ar þar undir að búa þeim sem á
sitja.
Ennþá. ein sagan gerðist svo á
þessu blessaða annálsverða ári
1995, að forsvarsmenn bændanna
sjálfra, sem í fararbroddi standa
fyrir þeirra hönd að vinna að
þeirra mest aðkallandi hags-
munamálum, fundu þá úrlausn
þeim til handa háleitasta, dýr-
mætasta og áhrifaríkasta, að fyr-
irmuna þeim frábæru öldungum
sem sjötugir væru eða yrðu á
árinu að halda þeim litla fullvirð-
isrétti sem þeir kynnu yfir að
ráða. Heldur með öllum ráðum
að koma þeim fyrir kattarnef úr
þeim sporum sem staðið þeir
hefðu í alla sína tíð. Þar í trónaði
þeirra háleitasta andagift til
björgunar þeirra sem yngri voru,
enda þótt manngildið sýndist ekki
á vogarskálinni meira metið en í
útburðarmálinu á Kvistum. En
viti menn, að það var eins og
opnaðist glufa í kolsvörtum skýja-
bakka og glitti þá í glitbjartan
sólargeisla teygja sig um himin-
hvolfið, þá er tveir stórir höfðingj-
ar í landbúnaðarnefnd Alþingis
þeytast fram á skeiðvöllinn, vit-
andi vits að þarna var verið að
fremja eitt hið skelfilegasta
mannréttindabrot, litlu betra en
þá er 20% mjólkurkvótanum var
rænt af okkur, svo sem áður get-
ur. Ég vil því þakka þessum höfð-
ingsdrengjum tveimur fyrir þeirra
manneskjulega forræði í þessu
máli, enda þótt það kæmi svo
seint, að flestir voru búnir að
glata þeim rétti sem þeir áttu til
þess að mega hafa ofan af fyrir
sér með því að eiga nokkrar kind-
ur meðan þeir tóra kynnu til að
sinna þeim þó með annarra aðstoð
yrði.
Það er ekki að neita því, að það
setur að manni sorg með hríðum,
þá hugsað er til þeirra gerða
þeirra forustumanna bænda, sem
svo að kallaðir eru, sem þeir hafa
að unnið með þeim skelfilegheit-
um sem engum getur dottið í hug
hvaða afleiðingar
geta átt eftir að hafa.
Allt hefur reynt verið
til að drepa þessa at-
vinnugrein niður,
enda afleiðingarnar
komið svo með skelfi-
legheitum strax í ljós
að hver bóndinn af
öðrum má segja að sé
dæmdur útaf jörðum
sínum, með eyðimerk-
ur verganginn einan
í farteskinu. Má þar
til merkis til færa hér
ísafjarðardjúpið eins
og það leggur sig er
að fara, og mikið af
því komið í eyði, t.d.
JENS Guðmundsson
í Kaldalóni.
sumar að þær að fá.
öllum sínum skepnum
og 5 þeirra algerlega
mannlausar, en
aðeins 2 manneskjur
eftir á einni jörðinni,
sem verða þar í vetur.
Ekki er hreyft þarna
hendi eða fæti til þess
á nokkurn hátt að
sporna við þessum
ósköpum, hvað þá að
bæta í nokkru
minnsta formi hag
þeirra sem ganga
slyppir og snauðir frá
öllum sínum eignum
án þess nokkurn
minnsta pening fyrir
loðdýrabóndans á
Kvistum verður Jens
Guðmundssyni í
Kaldalóni tilefni
umfjöllunar um stöðu
íslenzka bóndans
á líðandi stundu.
6 jarðir hér í Djúpinu förguðu Þetta virðulega búnaðarþing
svo fagurlega sem það nafn
hljómar nú í hugum þegnanna,
mátti ekki einu sinni vera að því
að bera þá virðingu fyrir þegnum
sínum, að gefa þeim ákvörðunar-
rétt til umsagnar þeirra gerða
sem saman þeir klúðrað höfðu,
og mun svo langt að leita að jafn
ógeðslegum gerðum til handa
nokkrum lifandi mönnum á landi
hér eins og þessi einstæði búvöru-
samningur hljóðaði uppá, og búið
var að narra bændur til að selja
eigur sínar eftir, áður en að lög-
gjafinn samdi sína síðustu bæn
til fullkomnunar þeirrar fánýtu
og hörmulegu gerðar sem hann
hafði að geyma.
En allar þær gerðir eru þó húm
og smámunir við þá ómanneskju-
legu gerð að reka hveija fjölskyld-
una eftir aðra út úr híbýlum sín-
um í svartasta skammdegi
haustsins blásnauða í einmanaleik
sínum og því óendanlega tóma-
rúmi sem enginn, sem ekki reyn-
ir, getur gert sér hina minnstu
hugmynd um hvað sárt bítur sálir
þeirra og tilveru.
Þetta er ekki andskotaiaust.
Höfundur er fyrrverandi bóndi og
fréttaritari.
Núna hafa yfir 900 aðilar um allt land
keypt meira en 220 milljónir í Hlutabréfasjóðnum hf....
181
HLUTABRÉFA
SJOÐURINN
SÖLUHÆSTI HLUTABREFASJOÐURINN A ISLANDI
Ætlar þú einnig að kaupa?
Verið velkomin.
í dag er opið til kl. 2100!
Brassbandið, kaffi og kökur.
Núna eru aðeins 2 dagar til stefnu.
Lokaspretturinn. Siðustu dagamir til að fjárfesta í
hlutabréfum og fá skattfrádrátt fyrir árid 1995. Þad er
starfsmönnum VIB mikil ánægja að bjóða viðskipta-
vinum okkar söluhæstu fjárfestingu á íslandi þessa
dagana. Við jögnum með Brassbandinu, kaffi ogkökum á
Kirkjusandi í kvöld. Til að geta aðstoðað alla
viðskiptainni okkar sem best verður öll fvrsta hæðin á
Kirkjusandi opin i kvöld til kl. 21. Frá kl. 19 spilar
Brassbandið á meðan fjöldi ráðgjafa aðstoðar við val og
kaup á hlutabréfum. Verið hjartanlega velkomin.
FORYSTAI FJARMALUM!
VlB
VERÐBREFAMARKAÐUR ISLANDSBANKA HE
• Aðili að Verðbréfaþingi lslands •
Kirkjusandi, 155 Reykjavik. Sími 560-8900. Myndsendir: 560-8910.