Morgunblaðið - 30.04.1996, Blaðsíða 36

36 ÞRIÐJUDAGUR 30. APRÍL 1996
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
+ Málfríður Guðný
Gísladóttir var
fædd í Krossgerði á
Berufjarðarströnd í
Suður- Múlasýslu 18.
október 1911. Hún
lést á Sjúkrahúsi
Reykjavíkur 22.
apríl 1996. Málfríð-
ur var dóttir hjón-
anna Gísla Sigurðs-
sonar, 1876-1937, og
Vilborgar Einars-
dóttur, 1875-1959,
sem bjuggu í Kross-
gerði. Ættir Málfríð-
ar eru nær allar úr
syðri hluta Suður-Múlasýslu í
margar kynslóðir. Arið 1902
gengu þau Vilborg og Gísli í
hjónaband. Vilborg hafði áður
átt dótturina Þóru Tryggvínu,
kennara, 1899-1935, með unn-
usta sína, Tryggva Danielssyni,
sem dó af slysförum. Þóra dó
barnlaus. Börn Gisla og Vilborg-
ar voru: 1) Guðfinna, f. 1902,
dáin sama ár. 2) Guðfinna, f.
1903, sem lengi starfaði við af-
greiðslustörf, ekkja með með
þijár dætur og fjölda annarra
afkomenda. Guðfinna lifir enn
þá í hárri elli. 3) Sigurður, f.
1905, d. 1925. 4) Ingólfur, f.
1908, d. 1925. 5) Einar Björgvin,
bóndi og oddviti í Krossgerði,
f. 1910, d. 1971, hann átti fjögur
börn sem öll eiga afkomendur.
6) Málfríður Guðný sem hér er
fjallað um. 7) Aðalsteinn, f. 1913,
kennari, á þrjú börn og fjölda
barnabarna og eitt barnabarna-
barn. Þeir Sigurður og Ingólfur,
bræður Málfríðar, drukknuðu á
bát skammt undan strönd Beru-
fjarðar sumarið 1925 í augsýn
u heimilisfólksins á Krossgerði.
Gísli, faðir Málfríðar, fékk löm-
unarveiki 1902 og var ófær til
líkamlegrar vinnu eftir það. Þau
bjuggu samt áfram í Kross-
gerði. Gísli var um langt árabil
barnakennari sveitarinnar.
Málfríður dvaldi á æskuheim-
ili sínu til 17. aldursárs en flutti
1928 til Reykjavíkur og bjó þar
síðan. Hún var fyrst í vist en fór
síðan að vinna á saumastofum.
Hún trúlofaðist Gunnari Jóhann-
esssyni árið 1932 og þau giftu
sig 1934. Sjö börn sín eignuðust
þau á árunum 1938-1954. Gunn-
ar var fæddur í Helgafellssveit
á Snæfellsnesi og átti aðallega
ættir að rekja í sveitir umhverf-
is Breiðafjörð. Gunnar var póst-
maður mestalla starfsævi sína.
Málfríður helgaði sig að mestu
Nú ert þú farin. Eftir sitjum við
hnípin. Þú varst sátt við þessa för.
1 Þegar ég heilsaði þér fyrst fyrir
Í tuttugu og átta árum varst þú fal-
■' leg, þegar ég kvaddi þig í síðasta
sinn varst þú fögur. Fegurðin inni-
heidur í þínu tilfelli gæði. Þú varst
ekki gallalaus, það er enginn, en
þú varst góð kona með hlýja stóra
móðurvængi. Þú hafðir uppi efa-
semdir um gæði þín sem móðir.
Þegar eitthvað af börnum þínum,
komin með maka og börn, þurftu
húsaskjól um „stundarsakir", stóð
hús þitt ætíð opið. Skjólinu fylgdi
fæði ásamt ýmsu smálegu. Þér
fannst sjálfsagt að ganga úr hjóna-
rúminu fyrir þessa skjólleysingja
I þína. Þér var annt um að afkomend-
ur þínir hefðu áhuga á að afla sér
fróðleiks, hvattir þá óspart og
studdir með ráðum og dáð. Þú
gladdist innileg'a í hjarta þínu yfir
hveijum áfanga sem náð var. Efa-
semdir þínar um að þú hafir ekki
verið góð móðir eiga ekki við rök
að styðjast. Þú varst ennfremur
'afbragðs góð tengdamóðir og
amma. Þökk fyrir samfylgdina.
Sigríður Sigurbjörnsdóttir.
Elsku amma.
Þegar ég kveð þig nú í hinsta
sinn er vorið hér í Svíþjóð rétt ný-
byrjað að lauma sér í grasið. Skóg-
leyti heimilisstörf-
um. Þegar börnin
voru uppkomin
vann Málfríður um
tíu ára skeið á skóla-
dagheimilinu Skála.
Gunnar Jóhann-
esson lést í janúar
1990. Málfríður
flutti á dvalarheim-
ili aldraðra á Drop-
laugarstöðum 1994.
Börn þeirra Gunn-
ars og Málfríðar
eru: 1. Gísli, f. 1938,
dósent í sagnfræði
við Háskóla Islands,
kvæntur Sigríði Sigurbjörns-
dóttur gjaldkera og eiga þau
tvær dætur, Málfríði Guðnýju og
Þórunni Ingileifu. Stjúpdóttir
Gísla og dóttir Sigríðar er Birna
Bragadóttir. Birna á eina dóttur.
2. Vilborg, f. 1941, póstútibús-
stjóri, gift Hilmari Þór Sigurðs-
syni leigubílstjóra og eiga þau
þijú börn, Málfríði Sjöfn, Jó-
hönnu Björk og Gunnar Þór.
Barnabörn Vilborgar eru fimm.
3. Guðfinna, f. 1943, hjúkrunar-
fræðingur, gift Torfa Gunn-
Iaugssyni, flugumferðarstjóra
og flugmanni, og eiga þau þijú
börn, Vilborgu, Helgu Steinunni
og Gunnlaug. Guðfinna á tvö
barnabörn. 4. Skarphéðinn, f.
1946, framkvírmdastjóri Inn-
kaupasambands bakara, kvænt-
ur Kolbrúnu Sigurðardóttur
röntgentækni og eiga þau þijú
börn, Hrund, Tjörva og Heimi.
5. Guðbjörg, f. 1948, hjúkrunar-
fræðingur, gift Guðmundi Vil-
hjálmssyni rafeindavirkja og
eiga þau þijár dætur, Bergþóru,
Berglindi og Dagbjörtu Rún.
Gubjörg á fimm barnabörn. 6.
Jóhannes, f. 1949, framkvæmda-
stjóri Neytendasamtakanna,
kvæntur Sigþrúði Sigurðardótt-
ur skrifstofumanni og eiga þau
tvö börn, Gunnar og Elínu Eir.
Jóhannes átti í fyrra hjónabandi
með Magneu Jónsdóttur tvær
dætur, Sigrúnu og Lilju
Guðnýju, og eiga þær Sigrún og
Lilja hvor sitt barnið. Stjúpdóttir
hans og dóttir Sigþrúðar er Erla
Helga Sveinbjörnsdóttir og á
hún einn son. 7. Þóra Guðný, f.
1954, skrifstofustjóri, gift Jón-
birni Pálssyni líffræðingi og eiga
þau eina dóttur, Brynju. Sonur
Þóru af fyrra hjónabandi er
Mikael Nikulásson.
Útför Málfríðar fer fram frá
Dómkirkjunni í dag og hefst at-
höfnin klukkan 15.
arþrösturinn er löngu kominn og
bardúsar við að slá lokatónana í
myndarlegri hreiðurgerð. Fyrirheit-
in eru svo mörg. Hér er ekkert sem
minnir á vetur - á dauða. Hér er
allt sem minnir á þig.
Þarna yfir öllu gnæfir höllin, stolt
eins og þú. Aðeins neðar er virkið
þar sem Fanný og Alexander sátu
fangin. Reisulegt hús með óteljandi
herbergjum. Eitt þeirra er mitt og
það er nýbakaður kleinuilmur í því
og ég kem og fer þegar ég vil.
Gestrisin og merkileg kona varstu.
Við göngum um skrúðgarðana
og þú, sem ert allt í einu orðin
yngri en ég, hámar í þig birtuna,
grænkuna og vorilminn. Brosir svo,
biður mig um að kaupa ís! Amma
mín, ísætan mikla! Ég á þér svo
margt að þakka.
Bréfið frá þér í vetur. Ég geymi
það vel. Þú varst að kveðja. Þú viss-
ir að þú værir að fara. Þú kvaddir
mig og ég grét.
Við borðstofuborðið í Fellsmúlan-
um heyrist mikill hlátur. Þar situr
hún amma mín með jólamatinn á
diskinum og skellihlær að vanga-
veltum sínum um hvort hann guð
skilji íslensku. Þetta er reyndar
háalvarlegt mál. Það er nefnilega
svolítið sem hún þarf nauðsynlega
að spyija almættið um þegar hún
loksins fær tækifæri til þess. En
mun hún geta gert sig skiljanlega?
Oh .. . hún lærði nú sitthvaðí
dönsku hér um árið. Og svo pass-
aði hún hana Evu litlu sem bara
talaði þýsku.
Hver niðurstaðan í málinu var
man ég ekki svo gjörla. Það kæmi
mér hins vegar alls ekki á óvart
að þú sætir nú á hvítu dúnmjúku
skýi, hin ánægðasta eftir merkilegt
spjall við himnaföður. Og ef ég
mætti óska mér einhvers, skilaðu
þá kveðju til afa.
Þín alnafna.
„Menning er fólgin í því að vanda
sig við verk sín, leggja sig fram
um að gera framkvæmdir sínar
betri og framkomu sína fágaðri.
Hún felst í ræktun mennskunnar,
viðleitni til að laða fram mannkosti
og temja sér dygðir sem gera mann-
lífið sjálft auðugara að þeim gæðum
sem gefa lífinu gildi.“ (Páll Skúla-
son, 1994.)
Hún Málfríður föðursystir mín
er látin. Fáa hef ég þekkt sem bet-
ur vönduðu verk sin, fáa hef ég
þekkt sem voru fágaðri en hún í
allri framkomu. Hún gerði mannlíf-
ið auðugra að þeim gæðum sem
gefa lífinu gildi. Hún var traust,
reglusöm og góð. Málfríður var
húsmóðir. Hún var stolt af starfi
sínu og sinnti því af reisn, alúð og
öryggi. Hún var konan hans Gunn-
ars sem einnig var bestu mannkost-
um búinn. Saman áttu þau sjö böm,
saman sköpuðu þau eitt mesta
menningarheimili sem ég kynntist
sem barn.
Á fallega heimilinu þeirra á
Hagamelnum í Reykjavík bjuggu
Málfríður og Gunnar þegar ég flutti
til þeirra, 13 ára að aldri. Þá bjuggu
á Hagamelnum börnin þeirra flest
og fleira fólk. Þau munaði ekki um
að opna heimili fyrir Ijörmiklum
unglingi sem var í þörf fyrir um-
hyggju og öryggi. Þau höfðu þá
tilfinningu og næmi sem þörf var
á og sinntu mér af elsku. Mér hef-
ur afar oft verið hugsað til þess
tíma og viðmótsins sem mætti mér
á heimilinu, ekki einungis hlýju for-
eldranna, heldur barnanna þeirra
allra. Ég gat aldrei annað fundið
en ég væri eitt barnanna meðan ég
dvaldi hjá þeim. Málfríður sá til
þess að ég fermdist þetta vor, saum-
aði á mig fermingarkjólinn og veisla
var haldin. Hún gerði mér og börn-
unum sínum grein fyrir hveijar
væru skyldur okkar við heimilis-
verkin. Ekki hvarflaði að nokkrum
manni að hlaupa frá þeim skyldum.
Fyrir þennan tíma er ég þakklát.
Sem lítil stúlka man ég heimili
þeirra Málfríðar og Gunnars sem
kjarna fjölskyldunnar, þar safnaðist
stórfjölskyldan og vinafólk á hátíð-
um og kaffiboðin á sunnudögum
gleymast seint. Málfríði og Gunnari
var gestrisni í blóð borin, þau voru
gjöful. En það eru ekki einungis
veislur á hátíðum sem eru mér ofar-
lega í minni frá þessum dögum.
Yfir daglegu lífi á Hagamelnum
ríkti einstakur blær festu og hlýju.
Heimilinu var stjórnað af nákvæmni
og alúð lögð í öll verk. Það var
raunar alltaf hátíð að koma á Haga-
melinn, alltaf einhver heima, við-
mótið hlýtt, fallega lagt á borð og
umræða lífleg. Ég man svo vel hvað
mér þótti sem unglingi forvitnilegt
að Málfríður skyldi hafa ólíkar
skoðanir á stjórnmálum og Gunnar.
Af mörgum ástæðum virti ég sjálf-
stæði frænku minnar.
Kvöldið áður en ég fór frá Is-
landi í byijun janúar, áttum við
góða stund saman á heimil systur
minnar, Vilborgar. Ég geymi í huga
mér mynd af einstaklega góðri og
fallegri konu sem ég kveð með djúp-
um söknuði. Líf Málfríðar var blítt
og gjöfult, hún gaf og henni var
gefíð.
Ég sendi fjölskyldunni og systk-
inum hennar mínar innilegustu
samúðarkveðjur.
Kristín Aðalsteinsdóttir.
Drottinn vakir, Drottinn vakir
daga og nætur yfir þér.
Blíðlynd eins.og besta móðir
ber hann þig í faðmi sér.
Allir þótt þér aðrir bregðist,
aldrei hann á burtu fer.
Drottinn elskar, Drottinn vakir
daga og nætur yfir þér.
(Sig. Kr. Pétursson.)
Málfríður föðursystir mín er lát-
in. Með fáeinum orðum langar mig
til að kveðja frænku mína enda
reyndist hún og Gunnar maður
hennar mér afar vel. Þegar fréttin
um andlát Málfríðar barst mér
komu upp í hugann minningar um
allar heimsóknirnar á Hagamelinn
til þeirra hjóna. Ætíð var vel á
móti mér tekið og ég á því bjarta
og góða endurminningu frá þessum
tíma. Yngsta dóttir þeirra hjóna,
Þóra, er líka jafnaldra mín og var
ég mjög lánsöm að eignast þar
góða vinkonu og leikfélaga.
Heimili þeirra Málfríðar og
Gunnars var fallegt og hlýlegt og
strax frá upphafi skynjaði ég hið
nána samband sem var á milli þeirra
hjóna. Þau elskuðu hvort annað til
hinsta dags en Gunnar lést árið
1990.
Málfríður var einlæg og góð en
þó ákveðin. Hún sagði skoðanir sín-
ar umbúðalaust og það kunni ég
vel að meta. Við gátum oft rætt
málin og ég er þakklát fyrir þær
ráðleggingar, það veganesti sem
hún gaf mér á sínum tíma.
Síðustu árin hrakaði heilsu Mál-
fríðar mjög en þá kom ef til vill
best í ljós yfir hve miklum dugnaði
og styrk hún bjó.
Nú er komið að leiðarlokum. í
mínum huga er þakklæti fyrir allt
það sem Málfríður gerði fyrir mig
og ég bið góðan Guð að geyma
hana og styrkja ástvini hennar í
sorg sinni.
Vilborg Aðalsteinsdóttir.
Þegar okkur systrum barst til
eyrna lát Málfríðar móðursystur
okkar, komu fram í hugann margar
stundir frá liðnum árum, árunum
þegar við vorum börn. Mér t.d. sem
er elst, er minnisstæður atburðurinn
er við fluttum til Reykjavíkur frá
Siglufirði og á móti okkur tóku
frænka (við kölluðum hana alltaf
frænku) og Gunnar og áttum við
að búa hjá þeim þennan vetur.
Allt var svo fínt hjá frænku, t.d.
norski „aspasinn", máluðu mynd-
irnar, saumuðu púðarnir og svo
margt sem minnir okkur á þau
bæði. Þær systur, frænka og
mamma, voru mikið saman á þess-
um árum.
Þegar við misstum föður okkar,
var ómetanlegur stuðningur þeirra
við móður okkar og okkur. I mörg
ár héldum við jól á heimili þeirra,
eftir að faðir okkar dó og við krakk-
arnir vorum eins og systkini og
erum enn.
Fyrir rúmlega 15 árum ákváðum
við að stofna saumaklúbb,
„Frænkuklúbb", og eru þar mættar
systra- og bræðrabörn. Ekki stóð á
frænku að mæta, var alltaf með
þeim fyrstu og aldrei fór hún svo
heim, að hún spyrði ekki: „Hver
hefur svo næsta saumaklúbb?“ Svo
var áhuginn mikill.
Frá áramótum 1996 hafa þær
systur dvalið á Droplaugarstöðum
og á hveijum degi að segja má kom
frænka til systur sinnar, henni til
mikillár ánægju, og hafi hún hjart-
ans þakkir fyrir.
Elsku frænka okkar, þú kvaddir
þennan heim eins og þú óskaðir.
Við vitum að þín heitasta þrá var
að hitta Gunnar og við vitum að
hann tekur á móti þér opnum örm-
um.
Að lokum kveðjum við þig með
broti úr kvæði eftir Davíð Stefáns-
son, Kvæðið um fuglana:
Snert hörpu mína, himinborna dis,
svo hlusti englar guðs í Paradís.
Við götu mína fann ég fjalarstúf
og festi á hann streng og rauðan skúf.
Við þökkum frænku okkar sam-
fylgina og vottum fjölskyldunni
innilega samúð. Blessuð sé minning
hennar.
Valborg, Þóra, Elsa.
Látin er hér í borg sæmdarkonan
Málfríður Gísladóttir, áður Haga-
mel 38 Reykjavík og nú síðast á
Droplaugarstöðum hér í borg. Það
MALFRIÐUR GUÐNY
GÍSLADÓTTIR
var sumarið 1941 sem leiðir okkar
Gunnars Jóhannessonar, eigin-
manns hennar, lágu fyrst saman
við störf hjá Póststofunni í Reykja-
vík og kynntist ég þá Málfríði.
Gunnar hafði þá starfað hjá póst-
þjónustunni frá 1938. Ég tel það
hafí verið ómetanlegt lán fyrir mig,
unglinginn, að hafa kynnst þeim
hjónum.
Málfríður var vel gefin kona, fín-
gerð og glæsileg. Hún unni manni
sínum og börnum og lagði alla sína
alúð og umhyggju í heimilið. Hún
var frábær húsmóðir, enda bar
þeirra fallega heimili þess glöggt
vitni. Málfríður og Gunnar voru
einkar samrýnd hjón og sögðum við
vinir þeirra að þar sem Gunnar
væri, þar væri einnig Málfríður. Þau
voru samtaka um uppeldi barna
sinna og komu þeim vel til manns
og eru þau öll vel gefín og myndar-
legt dugnaðarfólk. Málfríður hélt
barnatrú sinni alla tíð. Almennt var
hún fijálslynd í skoðunum og studdi
lítilmagnann fremur en þá sem
meira máttu sín.
Skömmu áður en Málfríður and-
aðist heimsótti ég hana á Borgar-
spítalann. Var hún þá þrotin að
kröftum og beið þess sem verða
vildi. Húrt var sátt við lífið og hafði
skilað sínu dagsverki. Henni varð
tíðrætt um sinn elskulega eigin-
mann og riljaði upp ýmsa minnis-
stæða atburði í sínu farsæla hjóna-
bandi. Þegar ég kvaddi Málfríði á
sjúkrahúsinu þakkaði ég henni af
alhug alla vinsemd hennar okkur
hjónum til handa um langt árabil.
Ég lifi í Jesú nafni,
í Jesú nafni ég dey.
Þó heilsa og líf mér hafni;
hræðist ég dauðann ei.
Dauði, ég óttast eigi
afl þitt né valdið gilt.
I Kristí krafti ég segi:
Kom þú sæll, þá þú vilt.
(H. Pét.)
Guð blessi minningu sæmdarkon-
unnar Málfríðar Gísladóttur.
Reynir Ármannsson.
Hún amma mín er dáin. 22. apríl
síðastliðinn fékk ég þau sorglegu
tíðindi að amma mín Málfríður
Gísladóttir væri látin. Hún var sú
allra besta og duglegasta kona sem
ég hef kynnst um ævina. Hún átti
reyndar erfitt uppdráttar eftir að
afi dó fyrir sex árum því þau höfðu
nú verið gift í rúmlega 55 ár, en
hún var sterk og hélt sínu striki.
Að koma heim til ömmu og afa á
Hagamelinn var eins og að koma í
paradís jiví þar var allt gert fyrir
mann. Ég var svo heppinn að ég
ólst að hálfu leyti upp hjá afa og
ömmu á Hagamelnum og betra
uppeldi held ég að sé ekki hægt
að hugsa sér, eins og sést á því að
öll þeirra börn eru komin vel til
manns í dag. Það verður að segjast
eins og er að ég fékk aldrei svarið
„nei“ frá ömmu og sýnir það hversu
mikil eðalkona hún var og vildi allt
fyrir mann gera. Ég veit nú ekki
hversu oft ég kom með félagana í
grjónagraut eða pönnukökur til
ömmu, en oft var það og alltaf var
tekið á móti öllum með opnum örm-
um og brosið alltaf til staðar. Og
eitt er víst að hún amma mín sá
til þess að enginn fór svangur út.
Það skipti hana alltaf miklu máli
að lífið gengi vel hjá barnabörnun-
um og síðustu Ijögur árin held ég
að ég hafi aldrei talað við hana án
þess að hún hafi minnst á það hvort
ég sinnti ekki skólanum vel. Það
skipti hana miklu máli. Því miður
sérðu ekki þegar ég set upp stúd-
entshúfuna í vor, en ég lofa þér því
að þú verður efst í huga mínum þá.
Én nú ertu komin til Guðs þíns
og til mannsins sem þú elskaðir svo
mikið og veit ég að nú eru fagnaðar-
fundir. En eitt er víst að þér og afa
gleymi ég aldrei, þið voruð besta
fólk í heimi!
Elsku amma og afi, takk fyrir
allt.
Mikael Nikulásson.
• Flcirl minningargreinar um
Málfríili Gmhtýju Gísladóttur bfila
birtingar og niunu birtast í blað-
inu næstu daga.