Morgunblaðið - 17.09.1996, Qupperneq 1

100 SIÐURB/C
211. TBL. 84.ARG.
ÞRIÐJUDAGUR 17. SEPTEMBER 1996
PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
• •
Búist við að OSE lýsi kosningarnar í Bosníu gildar
Ovíst hver mun
stýra forsætisráði
Sarajevo. Reuter.
FYRSTU tölur bentu til þess að leið-
togar stjórnarflokka múslima og
Serba hefðu unnið stórsigur í fyrstu
kosningunum sem fram fara í Bosn-
íu eftir að stríðinu lauk þar í landi.
í kosningum til þriggja manna for-
sætisráðs landsins höfðu Alija Izet-
begovic, forseti Serbíu, og Momcilo
Krajisnik, frambjóðandi Serba, ör-
ugga forystu en of snemmt var að
segja til um það hvor þeirra hlaut
flest atkvæði og verður þar með for-
seti forsætisráðsins.
Öryggis- og samvinnustofnun
Evrópu (ÖSE), sem hefur eftirlit með
kosningunum, kveðst ekki hafa al-
varlegar athugasemdir við fram-
kvæmd þeirra og er búist við því að
stofnunin muni lýsa þær gildar þegar
ailar kærur hafa verið teknar fyrir.
Talið er að kjörsókn hafi verið um
70%. Samkvæmt fyrstu tölum hafði
Izetbegovic, frambjóðandi Lýðræðis-
hreyfingarinnar, hlotið um 75% at-
kvæða múslima til forsætisráðsins,
en helsti keppinautur hans, Haris
Silajdzic, fyrrverandi forsætisráð-
herra, um 25%. Talið er að Silajdzic
kunni að koma í veg fyrir að Izet-
begovic hljóti flest atkvæði til forsæt-
isráðsins, jafnvel þótt múslimar séu
ijöimennastir á kjörskrá í Bosníu.
Fyrstu tölur úr kjördæmum Bosn-
íu-Serba bentu til þess að Krajisnik,
frambjóðandi serbneska iýðræðis-
flokksins, sem ræður lögum og lofum
á svæði Bosníu-Serba, hefði hlotið
um 83% atkvæða þeirra en aðal-
keppinautur hans, Milan Ivanic,
frambjóðandi Lýðræðislegu föður-
landsfylkingarinnar, um 15%.
Þá hafði Króatinn Kresimir Zubak,
hlotið langflest atkvæði Bosníu-Kró-
ata en hann er frambjóðandi Króat-
íska lýðræðissambandsins.
Mörg dæmi voru um, að fólki, í
flestum tilfellum múslimum á svæð-
um Bosníu-Serba, væri meinað að
neyta atkvæðisréttar síns. Þá lýsti
Flóttamannastofnun Sameinuðu
þjóðanna yfir áhyggjum sínum vegna
þess að flóttamenn hefðu ekki kosið
af ótta við að fara yfir á svæði and-
stæðinganna.
■ Helsta áhyggjuefnið/22
■ Ellemann-Jensen nefndur/22
Slökustu nemamir
sendir í kirkjuskóla
New York. Reuter.
BORGARYFIRVOLD í New York
hafa ákveðið að leggja út í um-
deilda tilraun í menntamálum,
sem felst í því að lélegustu nem-
endur grunnskóla borgarinnar
verða sendir í einkaskóla kaþólsku
kirkjunnar.
Kennsla hófst í grunnskólum
New York í síðustu viku en nem-
endur eru 90.000 fleiri en skóia-
stofur taka. Því fer kennsla fram
á göngum, í búningsklefum og
öðrum kytrum og verða margir
að sitja á gólfum vegna stóla-
skorts. Kennt er á vöktum í sum-
um skólanna.
í fátækari hverfum bætist ógn
eiturlyfja og ofbeldis við og víða
koma börnin um málmleitarhlið
inn í skólann sem þau yfirgefa í
lok skólaskyldunnar varla læs eða
skrifandi.
Ástandið í opinberum skólum
er í algerri mótsögn við einka-
skóla kirkjunnar þar sem snyrti-
legir skólabúningar eru táknrænir
fyrir gamaldags kennsluaðferðir.
Uþeim spjara nemendur sig að
jafnaði miklu betur.
Af þeim sökum aurar mörg
verkamannafjölskyldan saman
fyrir skólagjöldum, jafnvirði
200.000 króna á ári, í kirkjuskól-
unum og sendir börn sín fremur
þangað en í ókeypis borgarskóla.
„Afhendið okkur börnin og við
gerum úr þeim menn,“ sagði
kirkjan er hún bauðst til að taka
við verst settu nemendum borgar-
skólanna.
Vegna almennrar gremju með
ástandið í skólunum hefur Rud-
olph Giuliani borgarstjóri samið
við John O’Connor kardinála um
að nýta laust pláss í kirkjuskólun-
um og taka við um 5% nemenda
borgarskólanna. Greiðir borgin
skólagjöldin.
Yfir því hafa réttindasamtök
reiðst og segja það andstætt
stjórnarskránni að veita skattfé
almennings til trúarstofnana.
Búist við
nýiu vopna-
hléi IRA
Belfast. Reuter.
LEIÐTOGAR írska lýðveldishersins
(IRA) eru sagðir áforma að lýsa
yfir vopnahléi í hryðjuverkahernaði
sem ætlað hefur verið að binda enda
á 25 ára völd bresku stjórnarinnar
í Norður-Irlandi.
Blaðið Irish Times sagði í gær að
leiðtogar IRA ráðgerðu að halda
leynilegan fund um vopnahlésmálið.
Samtökin rufu 17 mánaða vopnahlé
í febrúar er þau hófu nýja sprengju-
herferð í Englandi. Þrír mánuðir eru
nú liðnir frá síðasta tilræði.
írska blaðið Irish Independent
sagði að æðstu foringjar IRA vildu
lýsa yfir vopnahléi að nýju. Martin
McGuinnes, einn helsti forsprakki
Sinn Fein, stjórnmálaarms IRA,
sagðist ekkert vita um áform leið-
toga IRA.
Bandaríkja-
menn
í Kúveit
BANDARÍKJAMENN héldu í
gær áfram að efla liðsstyrk
sinn á Persaflóa og eru þar
nú tvö flugmóðurskip auk her-
manna og torséðra Stealth-
sprengiflauga í Kúveit og B-25
sprengiflugvéla á herstöð
Breta á Diego Garcia í Ind-
landshafi.
William Perry, varnarmála-
ráðherra Bandaríkjanna, skor-
aði í gær á íraka að hætta að
setja upp eldflaugar til loft-
varna á flugbannsvæðinu í suð-
urhluta íraks, sem ákveðið var
að stækka til norðurs þegar
írakar sendu liðsafla til að
styðja eina fylkingu Kúrda í
norðurhluta Iraks.
Bandaríkjamenn ákváðu á
föstudag að senda fimni þús-
und hermenn til Kúveits til
viðbótar við þá, sem fyrir voru.
Hér sjást tveir þeirra stafla
sandpokum í eyðimörkinni
skammt frá landamærum Kú-
veits að írak.
Aðþrengd
járnbraut-
arlest
YFIRVÖLD í 37 héruðum í Ví-
etnam hafa hleypt af stokkun-
um samræmdu átaki til að auka
öryggi járnbrautarsamgangna.
í því skyni verða hús í ákveð-
inni fjarlægð frá járnbrautar-
teinum jöfnuð við jörðu. Víða í
landinu hefur verið byggt alveg
upp að járnbrautum og komast
lestarnar vart leiðar sinnar án
þess að strjúkast utan í bygg-
ingar, eins og myndin frá miðri
Hanoi-borg sýnir. Þá hafa
hjólabretti verið bönnuð í borg-
inni til þess að auka enn frekar
á umferðaröryggi.
Glæpamálin í Belgíu
Samskipti
þjóðar-
brotanna
versna
Brussel. Reuter.
SAMSKIPTI Flæmingja og Vallóna
í Belgíu versnuðu enn í gær þegar
Luc Van den Brande, forsætisráð-
herra Flæmingjalands, sakaði starfs-
bróður sinn í Vallóníu eða franska
hlutanum um óheiðarleika. Glæpa-
málin, sem komið hafa upp í Belgíu
að undanförnu, hafa kynt undir tor-
tryggni milli þjóðarbrotanna.
„Eg hef komist að þeirri niður-
stöðu, að þú ert óheiðarlegur maður
út í gegn,“ 'sagði í opnu bréfi, sem
Van den Brande sendi Robert Coll-
ignon, forsætisráðherra Vallóníu, en
tilefnið var það, að Collignon hafði
spurt Jean-Luc Dehaene, forsætis-
ráðherra sambandsríkisins, hvort
hann styddi „aðskilnaðarbaráttu"
Van den Brandes.
Ásakanir um óráðsíu
Meiri velmegun er meðal Flæm-
ingja en Vallóna, sem svara yfirleitt
ásökunum Flæmingja um bruðl og
óráðsíu með hótunum um að kljúfa
ríkið og sameinast Frakklandi. Hafa
glæpamálin í landinu verið sem olía
á eldinn, sérstaklega eftir að kunn-
ur, flæmskur stjórnmálamaður sak-
aði yfirvöld í Vallóníu um að deila
út tryggingabótum án eftirlits.
Það, sem hann átti einkum við,
var, að hjónin, sem hafa verið hand-
tekin fyrir barnarán og barnamorð,
voru á alls konar bótum og það ríf-
legum þótt maðurinn, sem dæmdur
hafði verið fyrir að nauðga stúlku-
börnum, ætti allt að 12 húseignir.
Upplýsingar um morðið á Ándre
Cools, fyrrverandi ráðherra í Vallón-
íu, hafa ýtt enn frekar undir þá til-
finningu, einkum meðal Flæmingja,
að í landinu búi tvær þjóðir og væri
best, að þær skildu að skiptum.