Morgunblaðið - 24.10.1996, Blaðsíða 4

4 FIMMTUDAGUR 24. OKTÓBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
TEIKNING af norrænu menningarsetri á Manhattan.
Sviknir varahlutir í sjö SAS-þotum
Ekki tilefni til
að fara yfir inn-
kaup Flugleiða
Norrænt menningar-
hús fyrirhugað á
Manhattan
Kostnaður
rúmlega 1
milljarður
AMERICAN Scandinavian
Foundation áformar að reka nor-
rænt menningar- og upplýsinga-
setur í New York. Bandaríska
stofnunin hefur óskað eftir
fjárstuðningi ríkisstjórna Norð-
urlandanna en heildarkostnaður
við kaup á húsinu, töluverðar
endurbætur auk fjármagns í
stofnsjóð er áætlaður rúmlega 1
milljarður íslenskra króna.
Að sögn Halldórs Ásgrímsson-
ar utanríkisráðherra verður sá
kostnaður að meginhluta greidd-
ur af stofnuninni sjálfri og söfn-
unarfé en ekki er Ijóst hver hlut-
ur ísland verður.
Samstarfsráðherrar
Norðurlanda jákvæðir
Ríkisstjórn íslands er reiðubú-
in að taka þátt í verkefninu ef
önnur Norðurlönd gera slíkt hið
sama, að sögn Halldórs Ásgríms-
sonar.
Á fundi norrænu samstarfs-
ráðherranna í Kaupmannahöfn í
gær var vel tekið í að veita stofn-
uninni stuðning en málið er þó
enn í athugun, að sögn utanríkis-
ráðherra.
Forsagan er sú að Halldór hitti
fulltrúa American Scandinavian
Foundation í New York í septem-
ber sl. þar sem honum voru
kynntar hugmyndir að menning-
arhúsinu. Halldór hafði síðan
forgöngu um að kynna verkefnið
utanríkisráðherrum hinna
N orðulandanna.
Fyrirhugað er að norræna
upplýsinga- og menningarhúsið
verði staðsett í miðborg Manhatt-
an, á Park breiðstræti og horni
38. strætis. Áður var húsið í eigu
Austur- Þýskalands en fasta-
nefnd þess hjá Sameinuðu þjóð-
unum var þar til húsa.
„VIÐ kaupum varahluti í okkar
flugvélar í samræmi við mjög
stranga staðla evrópskra flugmála-
stjórna, sem eru hluti af vottunar-
kerfi viðhaldsstöðvarinnar í Kefla-
vík,“ segir Einar Sigurðsson, að-
stoðarmaður forstjóra Flugleiða.
Aðspurður segir Einar að fréttir
af því að sviknir varahlutir hefðu
verið í sjö þotum SAS-flugfélags-
ins gæfu ekki sérstakt tilefni til
að fara yfir öll innkaup á varahlut-
um í flugvélar Flugleiða. Stöðugt
innra eftirlit væri hluti af því
gæðaeftirliti sem fylgt væri við
innkaup varahluta hjá félaginu og
aukið öryggi fælist í því að stór
hluti allra varahluta í vélar Flug-
leiða væri keyptur beint af fram-
leiðendum.
Innkaupakerfi Flugleiða eins
öruggt og kostur er
„Við kaupum fyrst og fremst
varahluti af verksmiðjunum sjálf-
um, af Boeing og hreyflaframleið-
endum eða af framleiðendum svo-
kallaðra íhluta,“ segir Einar.
„Þegar við kaupum varahluti af
öðrum gerum við ítarlegar kröfur
í samræmi við staðla um uppruna-
vottorð. Við skiptum einungis við
viðurkennd fyrirtæki á þessu sviði.
Við teljum að innkaupakerfið sé
eins öruggt og hægt er að hafa
það,“ segir hann.
Jacman Aircraft ekki meðal
birgja Flugleiða
Fram hefur komið að SAS-flug-
félagið fékk ábendingar frá banda-
ríska loftferðaeftirlitinu um að fyr-
irtækið Jacman Aircraft sem selur
flugvélavarahluti hafi ekki getað
lagt fram upprunavottorð fyrir
fjölda varahluta. Hjá Flugleiðum
kannast menn ekki við þetta fyrir-
tæki og er það ekki á lista yfir
birgja félagsins, skv. upplýsingum
Einars.
Mikil síldveiði út af Austfjörðum undanfarna daga og gott verð fæst
Morgunblaðið/Þorsteinn Þorsteinsson
Á SÍLDVEIÐUM út af Austfjörðum.
Síld finnst við
Eldeyjarboða
Veiðanlegar síldartorfur hafa fundist suð-
vestur af landinu, þar sem mest veiddist
áður en stofninn hrundi. Helgi Þorsteinsson
spurði síldarfrétta.
RANNSÓKNARSKIPIÐ Árni
Friðriksson hefur fundið síld
í veiðanlegum torfum suð-
vestur af landinu, við Eldeyj-
arboða, suðvestur af Eldey. Vitað er
um þrjú skip sem halda munu til
veiða á svæðinu í dag. Að sögn
Hjálmars Vilhjálmssonar fískifræð-
ings sem er leiðangursstjóri á Árna
Friðrikssyni, er síldin á um 10-15
mílna löngu og fjögurra mílna breiðu
svæði sem liggur suðvestur og norð-
austur. Síld fannst á sama svæði í
nóvember í fyrra. Þá var hún mun
smærri og blandaðri en var samt
nokkuð veidd. Hjálmar segir að síld-
in sé 30-34 sm að stærð og vel veið-
anleg ef hún gefur sig til.
Mikil síldveiði hefur verið síðustu
daga á svæði sunnarlega í Héraðs-
flóa, út af Borgarfírði eystra, þar sem
ekkert hefur veiðst síðan snemma á
9. áratugnum. Sfldarvertíðin fór ró-
lega af stað og mun minna hefur
veiðst en á sama tíma í fyrra, en
vonir manna hafa glæðst.
Kemur ekki á óvart
Jakob Jakobsson, forstöðumaður
Hafrannsóknarstofnunar segir að
ekki sé óvenjulegt að síldin breyti
um vetursetustað austan við landið.
Honum kemur heldur ekki á óvart
að hún finnist við Suðvesturland.
„Við höfum verið að búast við að
síldin skipti sér. Fyrir hrunið var
aðalveiðin við Suðvesturland, en hef-
ur eftir það verið meira austanlands.
Við höfum túlkað það þannig að síld-
arstofninn væri afkomendur þeirra
12 þúsund tonna sem lifðu af hrunið
og áttu heima við Suðausturland.
En eftir að stofninn fór að stækka
vorum við alltaf að búast við honum
á gömlu slóðunum. Við mældum tölu-
verða síld á síðastliðnu hausti á þessu
svæði við Eldey og þetta er eiginlega
framhald af því. Þetta er stærri og
betri síld en fannst þá, enda hefur
hún vaxið og dafnað í eitt ár.“
Jakob segir að nýtingarmöguleik-
ar síldarinnar gerbreytist ef veiðar
geta einnig hafist við Suðvesturland.
„Það kemur í Ijós í kvöld þegar fleiri
skip koma á vettvang hvort draumur-
inn rætist."
Jakob segir að líklega skýrist góð
veiði nú að hluta til af síld úr sterk-
um árgangi frá 1991 sem skilaði sér
verr í fyrra en búist hafði verið við.
Hann segist þó ekki vilja fullyrða
um það því engin sýni eru komin til
rannsóknar. „Þetta breytir engu um
okkar ráðgjöf því í henni er gert ráð
fyrir sfldinni við Eldeyjarboða. Við
höfum miðað við að það séu veidd
20-25% af stofninum af ári og okkar
úttektir benda til þess að hann sé
450-500 þúsund tonn.“
Gott verð á mörkuðum
Gott verð er á síld í Evrópu og
mikil eftirspurn og ræðst það annars
vegar af helmings niðurskurði á síld-
arkvóta í Norðursjó og hins vegar
af aukinni eftirspum í Austur-Evr-
ópu. Gunnar Gíslason, markaðsstjóri
hjá Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna
segir að verð á mörkuðum hafí hækk-
að, en þó minna en hráefnisverð sem
er 30% hærra en í fyrra. „Menn eru
vongóðir, en við byggjum ekki neinar
skýjaborgir á þessu.“ Gunnar segir
að ef meiri síld fengist í frystinguna
væri hægt að selja mun meira.
. Gunnar Jóakimsson, fram-
kvæmdastjóri Síldarútvegsnefndar,
tekur í sama streng. „Við erum bún-
ir að gera samninga um sölur á 70
þúsund tunnum á vestræna mark-
aði. Það er meira en á sama tíma í
fyrra. Þetta hefur verið stígandi síð-
ustu árin og við höfum bætt við okk-
ur á hveiju ári síðastliðin þijú ár.
Við höfum líka verið að selja til
Rússlands og það hefur farið ágæt-
lega af stað. Við höfum möguleika
á meiri sölu ef við fáum meira fram-
leitt en það er samkeppni um af-
kastagetuna, sérstaklega varðandi
síldarflökunina. Við áætlum að við
þurfum 30 þúsund tonn af síld upp
úr sjó til söltunar á þessari vertíð en
í fyrra voru það 23 þúsund tonn.“
Stemmning fylgir síldinni
Gunnar segist ekki vilja kalla
ástandið nýtt síldarævintýri en segir
þó að mikil stemmning sé fyrir síld-
inni. Hilmar Þór Hilmarsson, fram-
kvæmdastjóri framleiðslusviðs Hrað-
frystöðvar Þórshafnar, segir að þar
sé unnið í síld bæði dag og nótt á
vöktum. „Það er alltaf ákveðin
stemmning sem fylgir síldinni. Menn
brosa yfirleitt í vinnunni."
Ríkisendurskoðun
um Neyðarlínuna
Ótvírætt
hagræði
RÍKISENDURSKOÐUN tel-
ur í áliti sínu um málefni
Neyðarlínunnar hf. að hag-
ræði ríkissjóðs og sveitarfé-
laga af fyrirkomulagi neyðar-
vaktstöðvarinnar sé ótvírætt,
skv. upplýsingum Morgun-
blaðsins.
Ríkisendurskoðun telur að
ætla megi að heildarkostnað-
ur opinberra aðila sé um
227-243 milljónum kr. lægri
á átta ára gildistíma samn-
ingsins sem gerður var við
Neyðarlínuna en áætlað var í
upphafi.
Nokkur óvissa er um hvaða
áhrif það hefur á árleg fram-
lög að Öryggisþjónunstan hf.
gerðist hluthafi í Neyðarlín-
unni en ef þau áhrif verða lít-
il telur Ríkisendurskoðun að
kostnaðurinn verði um
180-200 millj. kr. minni en
upphaflega var ráðgert eða
nálægt 25 millj. króna á
hveiju ári, skv. heimildum
blaðsins.
Athugun Ríkisendurskoð-
unar mun einnig hafa leitt í
ljós að þeir aðilar sem
stofnunin ráðfærði sig við
voru sammála um að þjónustu
Neyðarlínunnar væri góð.
Fasteigna-
salar áfryja
STJÓRN Félags fasteignasala
ákvað í gær að áfrýja niður-
stöðu samkeppnisráðs þess
efnis að ákvæði um rétt fast-
eignasala til einkasölu-
þóknunar bryti í bága við
góða viðskiptahætti.
Jón Guðmundsson formað-
ur félagsins segir að stjórnin
hafi ákveðið að kæra úrskurð-
inn til áfrýjunarnefndar Sam-
keppnisstofnunar.