Morgunblaðið - 26.10.1996, Blaðsíða 18

0f aoíir o'rQ/vi’ 'jn qc- a; r,r\ h ,'7<i a t j ,, j
18 LAUGARDAGUR 26. OKTÓBER 1996
VIÐSKIPTI
MORGUNBLAÐIÐ
Fundur um tvísköttunarsamninga sem stjórntæki í alþjóðaviðskiptum
Þjónusta íslenskra skattyfir-
valda algjörlega óviðunandi
TÖLUVERÐUR munur er á skatta-
legu rekstrarumhverfi á íslandi og
víða erlendis, þar sem hægt er að
fá úrskurði fyrirfram um skattalega
meðferð á þremur til flórum vikum.
Þetta getur skipt sköpum um val á
staðsetningu fyrirtækja og jafnframt
verið forsenda fyrir því að samningar
náist.
Þetta kom meðal annars fram í
máli Þórðar Magnússonar, fram-
kvæmdastjóra Eimskipafélags ís-
lands, á morgunverðarfundi Félags
viðskipta- og hagfræðinga sl.
fimmtudag. A fundinum fjöiluðu
Þórður Magnússon og Þorvarður
Gunnarsson, löggiltur endurskoðandi
hjá Endurskoðunarskrifstofu Sigurð-
ar Stefánssonar, Deloitte & Touche,
*
Israelsk
rannsókn
á Murdoch
Tel Aviv. Reuter.
RUPERT MURDOCH hinn kunni
fjölmiðlakóngnr, segir að rannsókn
ísraelskra yfírvalda á meintum
skattsvikum hjá fyrirtæki hans,
News Datacom Research, geti kom-
ið í veg fyrir erlendar fjárfestingar
í ísrael að sögn blaðsins Yedioth
Ahronot.
Murdoch bætti við í samtali við
blaðið: „Ég mun halda áfran stuðn-
ingi mínum við ísrael og halda
áfram að fjárfesta í ísrael."
News Datacom Research fram-
leiðir ruglara fyrir fjarvirkar sjón-
varpsstöðvar og sætir rannsókn
ísraelskra skattyfirvalda vegna
gruns um að stöðin hafi dregið allt
að 150 milljónir dollara undan
skatti í nokkur ár.
um tvísköttunarsamninga sem
stjómtæki í alþjóðaviðskiptum.
Meira öryggi
Að sögn Þórðar leiðir það til miklu
meira öryggis í viðskiptum að fá
úrskurð skattyfirvalda fyrirfram
heldur en þegar aðilar renna blint í
sjóinn.
„Þjónusta islenskra skattyfirvalda
er algjörlega óviðunandi. Dæmi um
það eru lögin og framkvæmd þeirra.
Samkvæmt skattalögum er kæru-
frestur 30 dagar. Urskurður skattyf-
irvalda á að berast kæranda innan
fimm mánaða frá kæru. Staðreyndin
er aftur á móti sú að niðurstaðan
er að berast eftir 1-2 ár. Viðhorf
skattyfírvalda er mikilvægur þáttur
í staðarvali fyrir atvinnurekstur og
myndu fyrirframúrskurðir bæta sam-
keppnisstöðu íslands. í Hollandi líta
stjórnvöld á skattalöggjöfma og
framkvæmd hennar sem samkeppn-
istæki til þess að gera atvinnurekstur
í Hollandi áhugaverðan. Á meðal
aðgerða sem hollensk yfirvöld hafa
gripið til er að skattleggja ekki hagn-
að sem hefur verið skattlagður í öðru
landi. Þetta hefur valdið því að mörg
stórfyrirtæki hafa sett upp höfuð-
stöðvar eða móðurfyrirtæki i Hol-
landi, t.d. IKEA.“
Að sögn Þorvarðar Gunnarssonar
skipta tvísköttunarsamningar miklu
máli þegar teknar eru ákvarðanir um
íjárfestingar eða önnur viðskipti í
ákveðnu landi. „Enda hlýtur vænt-
anleg skattbyrði að vega þungt þeg-
ar skoðuð er hagkvæmni þess að fjár-
festa i slíku landi. Það er því mjög
mikilvægt fyrir lönd sem vilja vera
samkeppnisfær um erlent fjármagn
að ganga frá tvísköttunarsamning-
um við sem fiest hugsanleg við-
skiptalönd. Skiptir miklu að tvískött-
unarsamningarnir séu hagstæðir og
innanlandslöggjöfin dragi ekki úr
erlendum fjárfestingum."
Þórður segir að þrátt fyrir tví-
sköttunarsamning milli Islands og
Bretlands sé hagnaður dótturfélaga
í Bretlandi fyrst skattlagður í Bret-
landi og síðan á íslandi hjá móðurfyr-
irtæki. „Það skiptir því öllu máli
hvað felst í tvísköttunarsamningun-
um, ekki hvort þeir eru gerðir."
Flugleiðir hf.
250 millj.
boðnar
útínýju
hlutafé
STJÓRN Flugleiða hf. samþykkti
á fundi sínum í gær að nýta heim-
ild aðalfundar félagsins frá því í
vor til að auka hlutafé Flugleiða
um 250 milljónir króna að nafn-
virði. Ákveðið hefur verið að gengi
til hluthafa á forkaupsréttartíma-
bili 5. nóvember til 27. nóvember
nk. verði 2,8, en ef forkaupsréttar-
hafar nýta sér rétt sinn ekki að
fullu verður gengi bréfanna á al-
mennum markaði 3,1.
Miðað við að allt viðbótarhlutafé
seljist mun það skila Flugleiðum
yfir 700 milljónum í nýju eigin fé.
Flugleiðir hafa samið við Verð-
bréfamarkað íslandsbanka hf. til
að hafa umsjón með útboðinu.
Mikilvægt að styrkja
fyrirtækið til átaka
Fram kemur í frétt frá Flugleið-
um að ákvörðun stjórnar félagsins
standi í beinu sambandi við áform
þess um aukin umsvif í alþjóða-
rekstri og alþjóðlegri ferðaþjón-
ustu. Skilgreining á rekstri félags-
ins sé ekki lengur bundin við flug-
rekstur, heldur skilgreini Flugleið-
ir sig nú sem alhliða ferðaþjón-
ustufyrirtæki.
Þá segir að megininntak stefnu-
mótunar sé annars vegar að
stækka reksturinn til að ná auk-
inni stærðarhagkvæmni og styrkja
fyrirtækið á opnum alþjóðamark-
aði og hins vegar að auka arðsemi
með því að hlusta betur eftir þörf-
um markaðarins og byggja upp
nýja þjónustu í samræmi við þær.
Framundan séu því mörg afar
spennandi verkefni og mikilvægt
að styrkja fyrirtækið til átaka við
þau.
stærstu útgerðar-
fyrirtæki iandsins
Kvóti í þorskígildum
1. Haraldur Böðvarsson millj.kr.’95 tonn
og Miðnes 4.050,3 21.239
2. Útgerðafélag Akureyr. 4.000,7 15.757
3. Vinnslustöðin
og Meitiliinn 3.802,9 13.510
4. Grandi 3.772,3 16.101
5. Síldarvínnslan 3.569,4 10.835
6. SR mjöl 2.873,0 -
7. Hraðfrystihús Eskifj. 2.522,0 7.368
8. ísfélag Vestm.eyja 2.464,0 9.295
9. Samherji 2.198,9 19.103
10. Þormóður rammi . 1.971,5 6.319
Kvótastaða sameinaða fyrirtækisins
Samtals 13.510 þorskígildi f Úthafsrækja 8
Nánari
skipting
eftir
fískteg.
og
þorskigildi
Ufsi
1.565
Loðna
2.141
Þorskur
3.040
Karfi
3.139
{umarsræKia
Langiúra Í9
Steinbitur 78
-Skarkoli 228
- Humar 452
- Grálúða
- Sild
> SKIP:
Kap VE4
Breki VE61
Sighvatur VE81
Drangavík VE80
Kristbjörg VE70
Jón Vídalin ÁR1
Brynjólfur ÁR3
•Cxi
Aflaheimildir i loðnu eru
miðaðar við frumskiptingu
kvótans. Búast má við að
það bætist um 400 þús.
tonn við kvótann sem
þýðirum 16 þús. tonn til
Vinnslustöðvarinnar
SAMEINAÐ fyrirtæki Vinnslustöðvarinnar hf. í Vestmanna-
eyjum og Meitilsins hf. í Þorlákshöfn verður eitt stærsta
sjávarútvegsfyrirtæki landsins, en miðað við veltu sl. árs er
það í þriðja sæti.
Hér að ofan sést velta og kvótastaða hins sameinaða fyrir-
tækis sundurliðuð eftir tegundum í samanburði við önnur
stærstu sjávarútvegsfyrirtæki landsins. Þar sést að saman-
lögð velta Vinnslustöðvarinnar og Meitilssins nam alls um
3,8 milljörðum króna á sl. ári, en hafa þarf i huga að reikningsári
Vinnslustöövarinnar lýkur jafnan þann 31. ágúst. Þá hafa þessi
fyrirtæki yfir að ráða 13.500 tonna kvóta sem dreifist tiltölulega
jafnt á mikilvægustu tegundirnar. Verður sameinaða fyrirtækið
í fimmta sæti á listanum yfir stærstu kvótahafa landsmanna.
En efst á listanum tróna Miðnes og Haraldur Böðvarsson með
samtals um 4 milljarða ársveltu á árinu 1995 og 21 þúsund
þorskígilda kvóta fyrir þetta fiskveiðiár.
Lengd vinnutíma í litlum tengslum við hvort þensla eða samdráttur er í atvinnulífi hérálandi
Vinnuvikan fimmt-
ungi lengri en ÍESB
ENGIN merki eru um að yfirvinna
hér á landi fari minnkandi og raun-
ar virðist lengd vinnutíma vera í
litlum tengslum við það hvort
þensla eða samdráttur er í atvinnu-
lífi, afkoma atvinnulífsins góð eða
slæm eða kaupmáttur launa hár
eða lágur. Þannig hefur samkvæmt
vinnutímamælingum Kjararann-
sóknanefndar yfirvinna á árabilinu
1988-1995 sveiflast frá því að
vera 6,0-6,8 vinnustundir á viku
en oftast verið um 6,5 stundir á
viku. Hvergi í Evrópu er vinnuvika
jafn löng og hér á landi og er hún
meira en fimmtungi lengri en að
meðaltali í ríkjum innan Evrópu-
sambandsins, þar sem hún er 38,5
stundir að meðaltali samanborið við
47 stundir hér þegar kaffítímar
hafa verið dregnir frá.
Þetta kemur fram í grein í nýju
fréttabréfi Vinnuveitendasam-
bands íslands, Af vettvangi, eftir
Hannes G. Sigurðsson, aðstoðar-
framkvæmdastjóra VSÍ. Fram
kemur að ísland skeri sig úr hvað
snerti lengd vinnutíma. Grikkir
koma næstir okkur með tæpar 44
vinnustundir á viku, því næst
Finnar og Portúgalir með 42 stund-
ir og írar með rúmlega 41 vinnu-
stund á viku. Austurríki og Spánn
eru með rétt rúma fjörutíu stunda
vinnuviku, en aðrar þjóðir innan
Evrópusambandsins eru með
vinnuviku sem er styttri en 40
stundir að meðaltali. Hún er styst
í Hollandi þar sem hún er um 33
stundir á viku.
í greininni er bent á að mikill
munur sé á dagvinnulaunum hér
og víðast hvar í Evrópu. Þessi
munur sé hins vegar veginn upp
með mikilli yfirvinnu og tekjur
standist samjöfnuð við það sem
best gerist þegar viku- eða mánað-
artekjur séu skoðaðar. Stöðugleiki
yfirvinnu hér á landi hvort sem vel
eða illa árar bendi til þess að yfir-
vinna sé niðurnjörvuð í ráðningar-
kjör og skipulag á vinnustöðum og
reynslan sýni að veruleg hækkun
launa dragi ekki úr yfírvinnunni,
eins og haldið hafi verið fram af
sumum talsmönnum verkalýðs-
hreyfingarinnar.
Á sér vart hliðstæðu
Greinarhöfundur kemst að þeirri
niðurstöðu að sú almenna regla hér
á landi að starfsmenn fái greitt
yfirvinnuálag eftir tiltekinn tíma
óháð lengd vinnudags eða vinnu-
viku eigi sér vart hliðstæðu í þeim
löndum sem við berum okkur sam-
an við. „Það er þvi nærtækt að
draga þá ályktun að beint samband
sé milli þeirra reglna sem gilda
hérlendis um yfirvinnugreiðslur og
stórrar hlutdeildar þeirra í tekjum
launafólks. Ef raunverulegur vilji
er til þess að breytingar verði á því
fylgir því óhjákvæmilega að gera
verður breytingar á ákvæðum kjara-
samninga um yfirvinnugreiðslur.“
Eru rakin dæmi um reglur í þess-
um efnum í nokkrum löndum Evr-
ópu bæði þær sem löggjafinn hefur
sett og samið hefur verið um í
kjarasamningum, en þar eru vinnu-
tíma viða settar þröngar skorður
hvað varðar lengd hans yfir tiltekin
tímabil. Þá segir: „Þær ströngu
reglur og miklu takmarkanir á
vinnutíma sem víða eru í gildi í
Evrópu eru okkur framandi. Lög-
gjafinn i þessum löndum hefur
augljóslega séð ástæðu til þess að
leika stórt hlutverk á þessu sviði
sem hér á landi er hefðb.undið við-
fangsefni kjarasamninga. Fram-
andi er jafnframt sá mikli sveigjan-
leiki í nýtingu vinnutímans sem
víða er við lýði og veldur því að
vinna umfram umsaminn vinnu-
tíma er nánast óþekkt fyrirbrigði
og greiðslur fyrir yfirvinnu þar
með. Mesta þýðingu í því sambandi
hafa þau löngu viðmiðunartímabil
sem meðal vinnuvikan grundvallast
á og sveigjanleg lengd vinnuviku
innan viðmiðunartímabils."
Vinnutíma-
tilskípun ESB
Loks kemur fram að vinnutíma-
tilskipun Evrópusambandsins taki
gildi 23. nóvember næstkomandi
hér á landi sem og annars staðar
á EES svæðinu. Hún nái til flestra
atvinnugreina en þó séu til dæmis
fískveiðar undanskildar. Sam-
kvæmt tilskipuninni er kveðið á um
48 stunda vinnuviku að hámarki
að meðaltali á fjögurra mánaða
tímabili, en heimilt er að lengja
viðmiðunartímabilið í sex mánuði
með lögum og allt að tólf mánuðum
með kjarasamningum. Þar sem
kaffitímar reiknast ekki til vinnu-
tíma má heimila ellefu stunda yfir-
vinnu á viku að jafnaði á fjögurra
mánaða viðmiðunartímabilinu en
það jafngildir 190 yfirvinnustund-
um samanlagt.
b
I
í
í
f
í
»
i
f
»
L
1
i
6
M
«