Morgunblaðið - 26.10.1996, Blaðsíða 2

2 LAUGARDAGUR 26. OKTÓBER 1996
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Áherslur VMSI í komandi kjarasamningum
Kaupmætti nágranna-
landa náð á 4-5 árum
Metropolitan
Kristján í
Grímudans-
leiknum
ÁKVEÐIÐ var í gær að hætta við
sýningar á óperunni Valdi örlag-
anna í Metropolitan-óperunni í New
York en taka þess í stað til sýninga
óperuna Grímudansleikinn eftir
sama höfund.
Kristján Jóhannsson átti að
syngja á móti Luciano Pavarotti í
Valdi örlaganna en þegar til kom
taldi Pavarotti sig ekki í stakk bú-
inn til að takast á við hlutverkið.
Kristján mun syngja í Grímudans-
leiknum á móti Pavarotti og munu
þeir koma fram á fimm sýningum
hvor.
Þessar sýningar verða frá janúar-
lokum 1997 fram til 7. marz. Á
sama tímabili mun Kristján syngja
í 6 sýningum í annarri óperu, Caval-
leria Rusticana, eftir Mascagni.
Kristján sagði í samtali við blað-
ið í gær að þetta yrði vissulega
erfiður tími því hann yrði að skipta
sér milli ólíkra hlutverka. En jafn-
fram kvaðst hann hlakka til að tak-
ast á við þetta krefjandi verkefni.
-----» ♦ «-----
4 sigrar á
ÓL í brids
ISLAND vann alla fjóra leiki sína
á Ólympíumótinu í brids í gær, en
er áfram í fjórða sæti í sínum riðli.
Tveir leikjanna voru gegn sterk-
um liðum: Brasilíu, sem vannst
17- 13, og Bretlandi, sem vannst
18- 12. Þá vann ísland Kenýa, 22-8,
og Egyptaland, 16-14.
Staðan í riðlinum er þannig að
Ítalía er með 468 stig, ísrael 464,5,
Tævan 458,5, ísland 454, Rússland
443, Noregur 436 og Bretland 433.
í dag spilar íslenska liðið við
Jórdaníu, Eistland, Frönsku Póly-
nesíu og Mexíkó. Riðlakeppninni
lýkur á mánudagskvöld og þá fara
fjórar efstu þjóðirnar í hvorum riðli
í úrslitakeppni sem hefst á þriðju-
dag.
íslendingar komust/45
NEFND sem skipuð var af eigend-
um Landsvirkjunar til að yfírfara
eignarhald, rekstrarfyrirkomulag
og framtíðarskipulag fyrirtækisins
mun skila tillögum eftir helgina.
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins er í þeim m.a. lagt til að
stjórnarmönnum verði fækkað úr
níu í sjö og að Alþingi hætti að
kjósa fulltrúa ríkisins í stjóm. Þess
í stað skipi iðnaðarráðherra þrjá
fulltrúa og þar af stjórnarformann,
sem hafi tvöfalt atkvæðavægi til
að halda jafnvægi milli ríkis og
sveitarfélaga, en sem áður skipi
Reykjavíkurborg þijá fulltrúa í
stjómina og Akureyrarbær einn.
Tillögur nefndarinnar verða
kynntar á ríkisstjórnarfundi á
þriðjudaginn og í borgarráði
Reykjavíkur og bæjarráði Akur-
eyrar sama dag, en miðað er við
að þær komi til framkvæmda á
næsta ári.
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins lúta tillögur nefndarinnar
m.a. að því að færa regluumgjörð
Verkafólk
Munchs á
Listasafni
Á VÆNGJUM vinnunnar er yfir-
skrift sýningar á verkum norska
listmálarans Edvards Munchs sem
opnuð verður í Listasafni íslands
9. nóvember næstkomandi. Á sýn-
ingunni verða 65 verk, sem fengin
eru að láni frá Munch-safninu í
Osló. Munu verkin sýna lítt þekkta
hlið á listamanninum en þau bera
vott um áhuga hans á erfiðisvinnu
og lífi verkafólks.
Bera Nordal forstöðumaður
Listasafnsins segir að um sé að
ræða einn stærsta viðburðinn í
safninu um langa hrið. Sýningin
kemur rakleiðis frá Kaupmanna-
höfn þar sem hún var eitt af fram-
lögunum til menningarhöfuðborg-
ar Evrópu 1996. „Þar vakti hún
mjög mikla athygli og fékk mjög
góða dóma.“ Bera segir að verkin
séu gríðarlega verðmæt en vill
ekki nefna tölur.
Landsvirkjunar nær því sem er í
almennu viðskiptaumhverfi og færa
þannig ýmis stjórnskipuleg atriði
nær ákvæðum Wutafélagalaga.
Eigendaframlög 14
milljarðar króna
Gert er ráð fyrir því í tillögum
nefndarinnar að arðgjafarmarkmið
fyrirtækisins verði að jafnaði 6%
af eigin fé. Þetta hefur í för með
sér töluverða breytingu á arð-
greiðslum miðað við þær hagnaðar-
forsendur sem gengið er út frá á
næstu 15 árum og er þá miðað við
stækkun álversins í Straumsvík,
stækkun járnblendiverksmiðjunnar
og að álver Columbia verði reist á
Grundartanga.
Eigið fé Landsvirkjunar er nú
27 milljarðar króna. Samkvæmt
heimildum Morgunblaðisins verða
VERKAMANNASAMBAND ís-
lands ætlar að krefjast verulegs
kaupmáttarauka fyrir félagsmenn
sína í komandi kjarasamningum.
Formenn aðildarfélaga VMSI eru
jafnframt tilbúnir að gera samning
til rúmlega tveggja ára ef gengið
verður frá tryggingum og hugsan-
lega með opnunarákvæðum í slík-
um samningi.
Þetta var samþykkt á for-
mannafundi VMSÍ í gær og á
næstu dögum munu formenn að-
ildarfélaganna kanna afstöðu fé-
lagsmanna úti í hinum einstöku
félögunum til þess hvort samband-
inu verður veitt umboð til gerðar
aðalkjarasamnings.
framlög eigenda Landsvirkjunar
frá upphafi endurmetin miðað við
byggingarvísitölu og vaxtareiknuð
með 3%, en samkvæmt því nema
þau um 14 milljörðum króna sam-
tals. Þessi eigendaframlög eiga að
mynda stofn til útreiknings arðs
og miðast við að hann verði 5,5%
af endurmetnum stofni.
Gert er ráð fyrir að arðgreiðsl-
urnar komi í áföngum og miðað
við allar forsendur verði þær
300-500 milljónir króna á ári sam-
tals til eigenda fyrirtækisins, en
stighækki síðan upp í 700 milljónir
eftir því sem skuldir fyrirtækisins
lækka. Gengið er út frá því að
hægt verði að riá þessu markmiði
með því að gjaldskrárverð Lands-
virkjunar verði óbreytt að raungildi
til ársins 2000, en lækki síðan ár-
lega um 3% til ársins 2010.
Hugrnyndir
um kjarasamning
til rúmlega
tveggja ára
Beinar kröfur um hækkanir
kauptaxta verða ekki settar fram
strax. Það mun að miklu leyti
ráðast af viðbrögðum viðsemj-
enda og þróun viðræðnanna
fyrstu vikurnar hvaða leiðir verða
farnar til að ná auknum kaup-
mætti félagsmanna, að sögn
Björns Grétars Sveinssonar, for-
manns VMSÍ.
Stuðst við úttekt JP Morgan
Nefnd til að yfirfara eignarhald,
rekstrarfyrirkomulag og framtíðar-
skipulag Landsvirkjunar var skipuð
síðastliðinn vetur í framhaldi af því
að borgarstjórinn í Reykjavík lagði
fram í borgarráði tillögu um að
óska eftir viðræðum við aðra eign-
araðila Landsvirkjunar, það er ríkið
og Akureyrarbæ, um þá þætti sem
nefndin hefur fjallað um. Fékk
nefndin fjármálafyrirtækið JP
Morgan í London til að gera úttekt
á fyrirtækinu og hefur í tillögum
nefndarinnar verið stuðst við þá
úttekt.
Fulltrúar ríkisins í nefndinni eru
þeir Halldór J. Kristjánsson, ráðu-
neytisstjóri í iðnaðarráðuneytinu,
sem er formaður nefndarinnar, og
Guðmundur Jóhannsson, deildar-
stjóri í fjármálaráðuneytinu. Full-
trúar Reykjavíkurborgar eru Vil-
hjálmur Þ. Vilhjálmsson og Alfreð
Þorsteinsson og fulltrúar Akur-
eyrarbæjar eru þeir Jakob Björns-
son og Sigurður J. Sigurðsson.
„Við munum kynna atvinnu-
rekendum markmið okkar í kjara-
samningum ekki síðar en 5. nóv-
ember. Auðvitað setjum við fram
kröfu um mikla kaupmáttaraukn-
ingu. í tillögu sem samþykkt var
á fundinum segir að við krefjumst
sama kaupmáttar og í nágranna-
löndum okkar á næstu fjórum til
fimm árum. Það er talið að á sein-
asta samningstímabili hafi kaup-
máttur aukist að meðaltali innan
okkar raða um 8-9% en við erum
nú með kröfu um meiri kaupmátt
í næstu samningum og teljum
vera efni til þess miðað við
ástandið í þjóðfélaginu,“ segir
Björn Grétar.
Yinnuvikan
hér sú
lengsta í
Evrópu
VINNUVIKAN er hvergi í Evrópu
jafnlöng og hér á landi og munar
átta og hálfri klukkustund á vikuleg-
um vinnutíma hér og að meðaltali í
ríkjum innan Evrópusambandsins
eða rúmlega fimmtungi. Hér á landi
er vinnuvikan 47 tímar að meðaltali
þegar kaffítímar hafa verið dregnir
frá samkvæmt mælingum Kjara-
rannsóknarnefndar, en er 38,5
stundir að meðaltali innan ESB.
Þetta kemur fram í grein í frétta-
bréfí Vinnuveitendasambands ís-
lands, Af vettvangi, þar sem borinn
er saman vinnutími hér og í Evrópu
og lög og reglur sem gilda í þessum
efnum í mismunandi löndum. Komist
er að þeirri niðurstöðu að sú almenna
regla hér á landi að starfsmenn fái
greitt yfírvinnuálag eftir tiltekinn
tíma óháð lengd vinnudags eða
vinnuviku eigi sér vart hliðstæðu í
þeim löndum sem við berum okkur
saman við. „Það er því nærtækt að
draga þá ályktun að beint samband
sé milli þeirra reglna sem gilda hér-
lendis um yfirvinnugreiðslur og
stórrar hlutdeildar þeirra í tekjum
launafólks. Ef raunverulegur vilji er
til þess að breytingar verði á því
fylgir því óhjákvæmilega að gera
verður breytingar á ákvæðum kjara-
samninga um yfirvinnugreiðslur."
Ennfremur segir að engin merki
séu um að yfírvinna hér á landi fari
minnkandi og að raunar virðist lengd
vinnutíma vera í litlum tengslum við
það hvort þensla eða samdráttur er
í atvinnulífí, afkoma atvinnulífsins
góð eða slæm eða kaupmáttur launa
hár eða lágur.
■ Vinnuvikan fimmtungi/18
------» ♦ ♦-----
Stefnt að sam-
einingu ÍSÍ og
Óí innan árs
FULLTRÚAR héraðs- og sérsam-
banda leggja fram tillögu á íþrótta-
þingi íþróttasambands íslands á
Akranesi í dag þess efnis að sam-
þykkt verði að stefna að sameiningu
ISÍ og Ólympíunefndar íslands innan
árs.
Samkvæmt áætlun um samrunann
er gert ráð fyrir nauðsynlegum laga-
breytingum hjá hreyfingunum til að
fresta megi íþróttaþingi og aðalfundi
Óí til næsta hausts en fyrsti fundur
sameinaðra samtaka verði ekki síðar
en 1. nóvember 1997.
■ Samkomulag/Cl
Morgunblaðið/Einar Falur
STEFÁN Halldórsson og Viktor Smári Sæmundsson, starfsmenn Listasafns íslands, með eitt verk-
anna, Skógarhöggsmanninn frá 1913.
Nefnd um eignarhald, rekstrarfyrirkomulag og framtíðarskipulag Landsvirkjunar
Alþingi hætti að kjósa
fulltrúa ríkisins í sljórn
Arðgreiðslur verði samtals 300-500
milljónir króna á næstu árum