Morgunblaðið - 26.10.1996, Blaðsíða 50

50 LAUGARDAGUR 26. OKTÓBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ

'
Matur og matgerð
Bakið brauð og
sparið
Kristín Gestsdóttir segist hafa gaman af
að baka brauð og spari mikið með því.
Þótt heimilið sé ekki stórt má baka
stór brauð og setja í frysti.
VARLA hefur það farið fram
hjá neinum að hér a.m.k.
sunnanlands hefur verið ein-
muna blíða. Haustið hefur farið
hjá garði, ef svo má segja, og
nákvæmlega ein vika í fyrsta
vetardag þegar þetta er skrifað
laugardaginn 19. október. Hér
hefur einmana hrossagaukur
verið á vappi sem neitar að trúa
að sumarið sé liðið. Hann ætlar
líklega að hafa hér vetursetu. í
morgun þegar ég gekk niður á
veg til að sækja Morgunblaðið
sat músarrindill á hliðinu og söng
sumrinu dýrð og mér fannst
hann segja: „Hér er hvorki
hrímkalt haust né horfin sumar-
blíða.“ Ekki hefur sést til músar-
rindils hér síðan snemma í sum-
ar, en þessi litli bústni hnoðri
með þverskorið stél er sá feg-
ursti og ljúfasti fugl, sem ég get
hugsað mér. Þegar ég gekk inn
í eldhúsið mætti mér ilmur af
nýbökuðu brauði, en ég hafði
lagt í brauðið kvöldið áður og
látið það hefast yfir nóttina.
Mjög auðvelt er að baka brauð,
nú fæst fíngert perluger bæði í
litlum og stórum pakkningum,
en það má setja beint út í mjölið
og ekki þarf að láta brauðið lyfta
sér tvisvar. Það er þó tvennt sem
þarf að hafa í huga, þegar ger-
brauð er bakað en það er að
deigið sé lint og vökvinn ekki
of heitur. Hann má alls ekki fara
yfir 40°C, þá drepst gerillinn.
Ef þessa tvenns er gætt mis-
heppnast brauðið aldrei. Ég hefi
oftast þann hátt á að blanda til
helminga kaldri mjólk og heitu
hitaveituvatni úr krananum. Hér
á eftir eru tvær brauðuppskrift-
ir. Aðferðin við báðar tegundirn-
ar er hin sama. Ef ekki eru til
allar þær mjöltegundir sem fara
eiga í brauðin, má bara nota ein-
hveija aðra tegund í staðinn. í
stað púðursykurs má nota strá-
sykur og í stað mólassa má nota
hunang eða síróp. Mólassi er
dökkbrún sykurkvoða, sem verð-
ur til þegar sykur er unninn úr
sykurreyr. í honum eru ýmis
steinefni. Hann fæst í
heilsufæðisbúðum.
Brauð I með sesam-
fræi og púðursykri
10 dl hveiti
4 dl heilhveiti
2 dl hveitiklíð
1 dl sesamfræ
2 msk. púðursykur
1 tsk. salt
2 msk. fínt þurrger
'A dl matarolía
2 ‘A dl köld mjólk
2 'A dl vel heitt vatn úr krananum
!A eggjarauða + 1 tsk. vatn
Brauð II með sól-
blómafræi og mólassa
12 dl hveiti
6 dl heilhveiti
2 dl haframjöl
1 dl sólblómafræ
1 tsk. salt
2 msk. fínt þurrger
‘A dl matarolía
2 msk. mólassi
3 ‘A dl vel heitt vatn úr krananum
3 'h dl köld mjólk
‘A eggjarauða + 1 tsk vatn
Aðferð við bæði
brauðin:
1. Setjið allt mjöl, fræ, ger, salt,
sætuefni og olíu í skál.
2. Blandið saman kaldri mjólk og
heitu vatni og setjið út í. Hrærið
deig með sleif eða í hrærivél.
3. Skiptið hvoru deigi í tvennt,
mótið tvær aflangar lengjur úr
hvoru deigi. Fletjið örlítið út með
kökukefli, vefjið upp langsum.
Leggið brauðin á bökunarplötu,
samskeytin snúi niður. Leggið
stykki yfir og látið lyfta sér á borð-
inu í minnst 1 klst. eða í kæljskáp
í 12 klst.
4. Hitið bakaraofn í 200°C, blást-
ursofn í 180°C.
5. Penslið brauðin með eggja-
rauðuvatninu, stráið sólblóma- eða
sesamfræi yfir. Skerið rifur í brauð-
in með beittum hnífí, setjið pötuna
í miðjan ofninn og bakið í um 30
mínútur.
6. Leggið hreint stykki yfir
brauðin meðan þau eru að kólna.
Athugið: Gott er að setja skál
með vatni á botn bakara-
ofnsins, þegar brauð
er bakað.

ÍDAG
VELVAKANDI
Svarað í síma 569 1100 frá 10-12 og 14-16 frá mánudegi til föstudags
Netfang: lauga@mbl.is
Að gefnu
tilefni
MORGUNBLAÐINU barst
bréf frá aðila sem ekki
treysti sér til að setja nafn
sitt undir það. Yfirleitt er
slíkum bréfum ekki sinnt,
en þar sem höfundur þess
efast m.a. um þekkingu
umsjónarmanns krossgátu
blaðsins á íslensku máli er
nauðsynlegt að hið rétta
komi fram.
í bréfínu stendur m.a.,
orð- og stafrétt: „Þann 27.
september s.l. var m.a.
þetta: 19 lóðrétt - skurð-
brúnin. Næsta dag kom
svo skýringin og var hún
svona: eggin!
Talað er um ijallsegg,
hnífsegg osfrv. en að
skurðbrún sé egg, er
ámóta og að halda því
fram, sem er í sömu kross-
gátu, þ.e. 19 lárétt: spjör,
og skýringin er skv. blað-
inu 28. sept. ílepp!
Hvenær hefur íleppur
verið kölluð spjör í íslensku
máli? Eru þá skóreimar
spjarir? eða eru menn
íklæddir íleppum?"
í Orðabók Menningar-
sjóðs stendur þetta:_ egg:
skurðbrún á bitjárni. ílepp-
ur: barði, spjör, leppur sem
er lagður inn í skó...
Vill blaðið
þurrt
ÁSKRIFANDI hringdi og
bað Velvakanda fyrir þau
skilaboð til blaðburðar-
fólks, að hann yrði ákaf-
lega þakklátur ef það vildi
stinga Mogganum alveg
inn um blaðalúguna svo
hann blotnaði ekki i slag-
viðrinu. Honum finnst leið-
inlegt að lesa blautt blað.
Einnig sagðist hann glaður
láta útiljósið loga til að
létta þeim verkið.
Tapað/fundið
Úr tapaðist
FÍNGERT gamalt kven-
gullúr með keðju tapaðist
á leiðinni frá MH niður í
bæ fyrir nokkrum dögum.
Úrið er ekki mjög verð-
mætt en það er ættargripur
og hefur mjög mikið tilfinn-
ingagildi fyrir eigandann.
Hafí einhver fundið úrið er
hann vinsamlega beðinn að
hringja í síma 551-0563
eða 569-1287. Guðný.
Lýst eftir
hjóli
GULT OG blágrænt fjalla-
hjól af gerðinni Falcon
Hi-Trail hvarf frá Norður-
brún. Viti einhver um hjól-
ið er hann beðinn að
hringja í síma 568-8134.
Símboði
tapaðist
SÍMBOÐI af gerðinni
Motorola tapaðist á svæði
101 í Reykjavík föstudag-
inn 17. október sl.
Finnandi vinsamlega
hringi í síma 561-2321.
Fundarlaun.
Myndavél
tapaðist
PENTAX-myndavél tap-
aðist á Þingvöllum föstu-
daginn 4. október sl.
Finnandi vinsamlega
hringi í síma 552-1325.
Gæludýr
Míró er
týndur
MÍRÓ er steingrár köttur
með bláa hálsól. Hann fór
að heiman þann 10. októ-
ber sl. og hefur ekki sést
síðan. Hann er eyrna-
merktur „R-5205“. Hafi
einhver séð hann er hann
vinsamlega beðinn að
hringja í síma 586-1166
eða 892-6828.
Kettlingur
ÓSKA eftir kettlingi, helst
svartri læðu. Upplýsingar
í síma 587-6413.
SKÁK
Umsjón Margcir
Pétursson
STAÐAN kom upp í síðustu
umferðinni á Fontys mótinu
í Tilburg í Hollandi, sem
lauk í vikunni. Anatólí
Karpov (2.775), FIDE—
heimsmeistari, hafði hvítt
og átti leik, en Ungveijinn
efnilegi Peter Leko (2.630)
var með svart.
Karpov fann
eina vinningsleik-
inn í stöðunni:
28. Hxh6! -
Dxh6 29. De3! og
Leko gafst upp
því hann á ekki
viðunandi vöm við
hótuninni 30.
Rf7 + og svarta
drottningin fellur.
Karpov gekk
mjög illa í Tilburg
og þessi árangur
hans rétt dugði til
að lyfta honum
upp í miðjan hóp
keppenda. Heimamenn
kættust hins vegar yfír vel-
gengi Pikets. Urslit urðu
þessi:
1—2. Gelfand, Hvíta—Rúss-
landi og Piket, Hollandi 7
v. 11 mögulegum, 3. Shirov,
Spáni 6 'A v. 4—5. Van
Wely, Hollandi og Leko,
Ungveijalandi 6 v. 6.
Karpov, Rússlandi 5'A v.,
7. Ádams, Englandi 5 v.,
9—11. Almasi, Ungveija-
landi, Svidler, Rússlandi og
Lautier, Frakklandi 4‘A v.
12. Júdit Polgar 4 v.
• c d « f a h
HVÍTUR leikur og vinn-
Með morgunkaffinu
MÁ ég eklá bíða aðeins
lengur. Þetta er nefni-
lega uppáhalds lagið
mitt.
Víkveiji skrifar...
VÍKVERJI tók eftir því í vik-
unni að hellulagningarmenn
borgarinnar voru önnum kafnir við
að endurgera Óðinstorg. Víkveija
skilst að þar eigi að gera nýtt, gjald-
skylt bílastæði. Bílaþvaga hefur
einkum sett svip á Óðinstorg undan-
farna áratugi og þannig verður það
sjálfsagt áfram þótt nýju hellurnar
hressi vonandi aðeins upp á torgið.
Víkveiji vill hins vegar koma
þeirri hugmynd á framfæri að einn
dag í viku, til dæmis á laugardög-
um, verði bílarnir útilokaðir frá
torginu og það gegni í staðinn því
hlutverki, sem það gerði fyrr á öld-
inni, en þá var það fiskmarkaður
Reykvíkinga. Fisksalar röðuðu sér
á torgið og seldu fiskinn úr hand-
vögnum og hjólbörum. Víkveiji er
handviss um að þetta myndi lífga
upp á bæinn og verða jafnt Reyk-
víkingum sem ferðamönnum til
ánægju.
Margir hefðu gaman af að kaupa
í soðið beint af fisksalanum eða jafn-
vel trillukarlinum, í stað þess að
standa við ópersónulegt fískborð í
stórmarkaði og benda á freðýsuleg
fískstykki. Auk þess er það auðvitað
hneyksli að hafnarborgin og verstöð-
in Reykjavík eigi engan almennileg-
an útifiskmarkað, þar sem neytend-
ur geta keypt í soðið.
XXX
NÚ ER ijúpnaveiðitímabilið haf-
ið og fyrstu ijúpnaskytturnar
búnar að týnast fyrir eigin kjána-
skap, með ærnum tilkostnaði fyrir
skattgreiðendur. Aukinheldur ber-
ast fréttir af því að ijúpnaveiðimenn
aki utan vega og spilli gróðri og
skjóti jafnvel úr bílununi. Er þá
staða ijúpunnar orðin næsta von-
iaus, en leikurinn var ójafn fyrir.
Sjálfsagt eru það fáeinir svartir
sauðir, sem koma óorði á hjörðina,
en þetta er slæmt fyrir ijúpnaveiði-
menn og bendir til að of litlar kröf-
ur séu gerðar til þeirra, sem fá
afhent byssuleyfi frá stjórnvöldum.
Víkveija finnst að ijúpnaskyttur,
sem verða uppvísar að vítaverðu
kæruleysi - eins og að halda til
Qalla án þess að láta vita af ferðum
sínum eða að gerast sekar um land-
spjöll - ættu ekki að halda leyfinu.
ÍKVERJA er þó hlýrra til
ijúpnaskyttnanna en skáldinu
Tómasi Guðmundssyni, sem orti í
Minningarljóði um Stubb, sem er
öðrum þræði erfiljóð um hund en
einnig beitt gagnrýni á meðferð
mannanna á dýrunum:
Senn hjúpast land vort hvítum jólasnjó,
svo hvergi eygja skjói né mosató
þau börn vors lands, sem þyngstan vetur
þreyja
og þolgóð sína lífsbaráttu heyja.
Og helgi fyllist hjarta kristins manns
við hugsunina um fæðing lausnarans,
en hinum er það hugleiknast að velja
sér hátíð ljóssins til að myrða og kvelja.
Og níðingarnir æða upp um Qöll
og eftir skilja blóði drifna mjöll.
En undir kvöld þeir átt og stefnu glata
og enga vegu heim þeir framar rata.
Og næstu daga í dauðaleit sig býr
mörg dáðrík sveit, en tómhent aftur snýr.
Því satan er oft handfljótur að hirða
þau hrakmenni, sem lífið einskis virða.