Morgunblaðið - 14.12.1996, Blaðsíða 60

' 60 LAUGARDAGUR 14. DESEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
úr djúpunum
Morgunblaðið/Einar Falur
MAGNÚS Þór Jónsson, Megas.
Birtan
TONLIST
Geisladiskur
TIL HAMINGJU MEÐ
FALLIÐ
Til hamingju með fallið, breiðskífa
Magnúsar Þórs Jónssonar, Megasar.
Megas leikur á orgel og syngur, en
honum til aðstoðar eru ýmsir tónlist-
armenn, þar helstir Pjetur Stefáns-
son sem leikur á þrihom, Tryggvi
Httbner sem leikur á gítara, Harald-
ur Þorsteinsson bassaleikari og
Bryndís Halla Gylfadóttir seilóleik-
■* ari. Lög og textar eftir Megas, utan
eitt þjóðlag í útsetningu Megasar og
erlent sálmalag í útsetningu Megasar
og Tryggva. Einn texti er eftir
Bjama Thorarensen og einn texti
Megasar er byggður á ljóðum eftir
Maxím Gorki. Falleg gefur út, Japis
dreifir. 72,51 mín., 1.999 kr.
LANGT ER um liðið síðan Meg-
as sendi frá sér plötu og aðdáendur
margir orðnir langeygir. Þeir geta
nú tekið gleði sína því á Til ham-
ingju með fallið er ríflega helmingi
meiri tónlist en tíðkast að setja á
plötur nú um stundir, og nærfellt
öll í hæsta gæðaflokki, aukinheldur
sem textar eru sumir einfaldlega
með því besta sem frá Megasi hef-
ur komið út á plasti, þó margir séu
full myrkir fyrir viðkvæmar sálir.
Orð flæða um þessa plötu, ókræsi-
leg og falleg í senn, meiðandi og
græðandi en umfram allt eftir-
minnileg.
Hljóðfæraleikur er spar og lögin
skreytt með innskotum ýmiskonar;
skyndilega hljómar ástsjúkt selló
og gerbreytir andrúmslofti lags,
hverfur síðan óforvarandis, eða þá
orgelhljómur lyftir lagi í átt að al-
v mættinu áður en það hverfur jafn
skjótt og það kom og allt hrapar
niður í djúpin að nýju. Gítarleikur
Tryggva Hubner er sér kapítuli
útaf fyrir sig; hann á hvem snilldar-
sprettinn af öðrum, nefni sem dæmi
Ef heimur eigi, Ertu ekki farin að
mannast?, Ljóma sínum sól og
Heimilisfang óþekkt.
Til hamingju með fallið hefst á
einskonar forspili, Kysstu mig, sem
byggir á ljóðinu um sjúku mærina
eftir Bjarna Thorarensen, tilvalið
til að komast í rétt hugarástand
fyrir næsta lag á eftir, ofurþjóðlega
stemmu um kölska og ýsuna, sem
er um leið dæmisaga um okkur öll
og rákina andstyggilegu sem kem-
ur upp um okkur. Frekar meinlaust
lag og skemmtilega glettið. Þar á
eftir kemur þó öllu þyngri texti og
myrkara inntak; borgarljóð sem
vísar í ýmsar áttir, þar ekki síst í
borgarskáld Reykjavíkur sem
reyndu að sannfæra sveitamanninn
í sjálfum sér án árangurs. Hlíðar-
endatafl er klassískt Megasarlag
sem hann syngur af innblásinni
snilld. Reyndar syngur hann margt
frábærlega vel á plötunni, til að
mynda Kölska og ýsuna, Ef heimur
eigi, Hamingjuhvörf, Ljóma sínum
sól og Heimilisfang óþekkt, sem
er sungið af svo napurri innlifun
að hlustanda rennur kalt vatn milli
skinns og hörunds. í Hlíðarenda-
tafli hrærir Megas saman íslensk-
um þjóðsögum: „og þá æpti Gunn-
ar: gemmér hár úr hala þínum /
Hallgerður elskubesta bogstengur-
inn hann er slitinn," og undirstrik-
ar fallvaltleika lífsins. Ef heimur
eigi er einskonar huggun, mettuð
trausti á forsjónina með orgelinn-
gangi svona rétt eins og til að
undirstrika hvað framundan er.
Réttast er að flokka saman næstu
tvö lög, Minnisrækt og Þymirós,
því þau sýna tvær hliðar á sama
falli úr náð, það fyrmefnda afgreið-
ir fallið á napran hátt og hráslaga-
legan, en það síðara eins og gefur
von, svo fremi sem ráðum sögu-
manns sé fylgt og Þyrnirós hafni
flagaranum.
Hamingjuhvörf em einskonar
kaflaskipti á plötunni því þar er
tekið stökk inn í nútímann með
mansöng til Gróu á Leiti, sem nýt-
ir sér ekki síst alnetið til að miðla
sögum sínum. Grípandi lag og
skemmtilegt. Griðljóð, sem ekki er
síður skemmtilegt, vísar einnig í
nútímann og þrengingarnar sem
alla æra, en trompetaría í lokin
leggur líkn með þraut. Ertu ekki
farin að mannast? er annar hom-
steinn plötunnar, napurleg saga af
því að ekki er það sama að lifa og
að lifa af; skemmtilegt lag með
hæfilega tyrfnum texta. Ljóma sín-
um sól er kunnuglegur sálmur með
nýjum texta, frábærlega ortum í
einfaldleika sínum, og Megas syng-
ur af átakanlegu næmi. Götuvísa
er síðan eins og inngangur að
næsta lagi, hinum homsteini plöt-
unnar, Heimilisfang óþekkt. í
Götuvísu er ort til hverfisins á
næsta áreynslulegan hátt með
saxófónskrauti í lokin, en í Heimil-
isfangi óþekktu bregður Megas
hnífnum á loft og flettir utan af
sér hverju laginu af öðru þar til
sálin stendur berstrípuð og skjálf-
andi, en þó ekki í neinni uppgjöf:
„en ég hef sigrað mitt súrbláa ég
/ það situr uppá staur og varðar
veg / því þeim opnast flest sundin
/ sem í báða skó er bundinn / og
birtuna úr djúpunum ég dreg.“
Tvímælalaust besta lag plötunnar
og eitt það besta sem Megas hefur
gefið út til þessa.
Eftir siík átök kemur sér vel
dægileg stemma, Vita sínu viti,
rétt til að stilla geðið af fyrir næsta
skammt, rulluna um Dag hjól-
barðasalans, tólf mínútna marg-
þætt lag og bráðvel útsett.
Vít er Til hamingju með fallið
löng plata og kostar áreynslu og
tíma að komast inn í hana, en þeim
tíma er vel varið. Þar sem platan
rís hæst stenst enginn Megasi
snúning og þó oft virðist mönnum
sem drunginn sé óbærilegur sjá
þeir við nánari hlustun að í raun
er þessi plata upp full með gleði
og gamansemi, eins og Megasar er
siður.
Árni Matthíasson
Gott innlegg
TONHST
Gcisfadiskur
ANGELI DAEMONIAQUE
OMNIGENA IMBECILLI
SUNT
Angeli Daemoniaque Omnigena
ImbeciUi Sunt, geisladiskur Inferno
5. Inferno 5 eru Birgir Mogensen,
Guðjón R. Guðmundsson, Ómar Stef-
ánsson, Óskar Thorarensen, Örn Ing-
ólfsson og Jafet Melge. Messa gefur
út og dreifir, tekið upp á tónleikum
í Rósenberg í október 1996. Lengd
77,07 mín.Verð 1.999 kr.
INFERNO 5 hafa ekki fetað í
fótspor annarra hingað til, hafa
verið viðloðandi ýmiss konar gjöm-
inga og uppákomur og fylgja eng-
um straumi nú frekar en áður.
Angeli Daemoniaque Omnigena
Imbecilli Sunt er nafn nýjustu af-
urðar sveitarinnar, geisladiskur og
líklegast sá lengsti sem undirritaður
hefur séð, rúmar sjötíu og sjö mín-
útur, af sjö lögum er lagið Kirtla-
vessamessa styst eða rúmar tíu
mínútur. Lengd laganna er hins
vegar mjög við hæfi, tónlistin er
nefnilega ambient-tónlist að mörgu
leyti og tölvuforritanir leika stórt
hlutverk hjá Infemo 5, t.d. er allur
ásláttur rafgerður. Platan hljómar
vel og er þægileg hlustunar þó að
varla sé hægt að mæla með henni
til spilunar í útvarp þar sem hlust-
andinn þarf að vera í ró og næði
til að meðtaka tónlistina.
Annað lag plötunnar, Bergmál
beinanna, er sérstaklega skemmti-
legt, í ambient-tónlistina spinna
Infemo „dub“ bassalínu við rólegan
trommutakt og minnir eilítið á
meistara dub-bassalínanna, Jah
Wobble, þar endar þó líkingin við
þetta afsprengi reggae tónlistarinn-
ar því allt annað en bassalínumar
er gert með hljóðgervlum og tölv-
um. Notkun hljóðgervlanna, þ.e.
hljóðin em ekki svo frumleg, hafa
heyrst áður, bæði í ambient-tónlist
svo og í danstónlist, en eru engu
að síður notuð á skemmtilegan hátt,
enginn söngur er á plötunni enda
hefði það varla átt við. Laglinur em
ekki alltaf aðalatriðið heldur mynd-
ar hljómsveitin stemningar með
undarlegum hljóðum sem eru borin
uppi, oftar en ekki af bassatrommu-
takti.
Gallinn við plötuna er sá að tón-
listin verður einhæf við nánari hlust-
un, lögin em bæði mjög löng og til-
breytingarlítil á stundum, og oft
keimlík, lítið gerist á löngum tíma
og bassatromman er einnig mjög
ofnotuð, reyndar er Infemo 5 ekki
fyrsta hljómsveitin til að falla í þá
gryQu. Hljómurinn á plötunni er
mjög góður, athyglisvert ef horft er
til þess að hún er tekin upp á tónleik-
um, hann er mjúkur og seiðandi og
hæfír tónlistinni, það bætir einnig
plötuna mjög að bassinn er ekki leik-
inn á tölvur og gefur meiri fyllingu
og fjölbreytni, þá er og lofsverður
hljómurinn í tölvumálmgjöllunum.
Umslag plötunnar er ekki til fyr-
irmyndar, framhliðin er beinlínis
Ijót og allt umslagið er frekar illa
hannað, lítið fyrir augað og spillir
talsvert ímynd hljómsveitarinnar,
líklegast hefur það átt að vera mjög
dularfullt. Tónlistin stendur fyrir
sínu og er nýmæli í íslensku tónlist-
arlífi, ambient-tónlist, hvað þá góð,
hefur varla heyrst fyrr hér á landi.
Infemo 5 þurfa ekki að fela sig á
bak við undarlegar yfírlýsingar og
furðumyndir sem þjóna litlum öðr-
um tilgangi en þeim að vera skrítn-
ar, tónlist þeirra út af fyrir sig er
gott innlegg í íslenska tónlist.
Gísli Árnason
FRETTIR
Tónlistar-
skóli Njarð-
víkur
TÓNLIST ARSKÓLI Njarðvíkur
heldur tvenna tónleika sem báðir
fara fram í Ytri-Njarðvíkurkirkju.
Þeir fyrri verða laugardaginn 14.
desember kl. 16, en þeir síðari verða
sunnudaginn 15. desember kl. 14. Á
tónleikunum koma fram lúðrasveitir
skólans, forskóladeild, Suzuki-deild
og jazz-combo, einnig verða einleiks-
og samleiksatriði.
Dagana 16. og 17. desember nk.
munu svo nemendur ásamt foreldr-
um og kennumm fara víða um
Reykjanesbæ og leika fyrir gesti og
gangandi.
Eysteinn les
í Listakoti
EYSTEINN Bjömsson rithöfundur
kynnir nýútkomna bók sína, Snæ-
ljós, í Listakoti, Laugavegi 70, í
dag, laugardag, milli kl. 14 og 16.
Móðir María
og ævintýri
Púshkins í
bíósal MÍR
SÍÐUSTU kvikmyndasýningar MÍR
á þessu ári verða í bíósalnum Vatns-
stíg 10 á morgun, sunnudag, kl. 16.
og mánudaginn 16. des. kl. 20. Sýn-
ingar hefjsta síðan aftur að loknu
hléi um jól og áramót um miðjan
janúarmánuð.
Kvikmyndin „Móðir María“, sem
sýnd verður á sunnudaginn, er frá
áttunda áratugnum. Segir þar frá
rússneskri konu sem flyst frá Rúss-
landi til Frakklands snemma á öld-
inni, gerist nunna í líknarreglu í
París og gengur til liðs við and-
spyrnuhreyfinguna frönsku á
hemámsárum Þjóðveija í síðari
heimsstyijöldinni. Skýringar með
myndini eru á ensku.
Á mánudag er „Ævintýrið um
Slatan keisara“ (Skaska o tsare
Saltane), teiknimynd byggð á sam-
nefndu verki Alexanders Púshkins.
Myndin er sýnd án þýddra skýr-
ingartexta.
Aðgangur að kvikmyndasýningu
MÍR er ókeypis.
Sögnstund á
Súfistanum
MÁL og menning og Forlagið efna
til sögustundar fyrir böm í dag,
laugardag, frá kl. 14-15, í Súfíst-
anum, bókasafninu í Bókabúð Máls
og menningar, Laugavegi 18.
Vilborg Dagbjartsdóttir kennari
og skáld les þá upp úr þýðingu sinni
á bókinni Skórnir í glugganum, Sig-
rún Eldjám, rithöfundur og mynd-
listarkona, les upp úr bókunum
Beinagrind með gúmmíhanska og
Gleymmérei og Jórunn Sigurðardótt-
ir, leikkona og þýðandi, les úr þýð-
ingu sinni á Jólasögum af Frans.
Barna- og unglingabækur verða
seldar á sérstöku tilboðsverði.
Kveikt á jólatré
á Seltjarnarnesi
KIWANISKLÚBBURINN Nesodden
við Óslóarfjörð, sem er vinaklúbbur
Kiwanisklúbbsins Ness á Seltjarnar-
nesi hefur undanfarin 25 ár sent
Nesklúbbnum jólatré að gjöf.
Sunnudaginn 15. desember nk.
kl. 16 verður tréð afhent Seltjarnar-
nesbæ og ljósin tendmð á þvb Tréð
verður staðsett fyrir framan Iþrótt-
amiðstöð Seltjarnarnesbæjar við
Suðurströnd.
Við afhendingu trésins verða flutt
ávörp, félgar úr skólalúðrasveit Tón-
listarskólans leika nokkur lög og
flugeldum verður skotið á loft í
umsjá Björgunarsveitarinnar Al-
berts.
Ljósmjndarafélag
Islands
Síðasta sýn-
ingarhelgi
á afmælis-
sýningu
70 ÁRA afmælissýningu Ljósmynd-
arafélags íslands í Gerðarsafni í
Kópavogi lýkur á sunnudaginn. Sýn-
ingin hefur staðið í mánuð og verið
vel sótt. Á sýningunni eru valdar
ljósmyndir eftir 56 ljósmyndara.
Jólatónleikar
Nýja mús-
íkskólans
TÓNLEIKAR á vegum Nýja músík-
skólans verða haldnir á Kringlu-
kránni sunnudaginn 15. desember
og hefjast kl. 18.
Fram koma hljómsveitir sem æft
hafa síðan í haust undir leiðsögn
kennara skólans. Tónlistin er af
mörgu tagi en kraftmikið rokk þó í
fyrirúmi.
ÁTVR óskar
FÍS til ham-
ingju
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi frá ÁTVR:
„Vísað er til bréfs FÍS dags. 10.
desember 1996 um meint „gróft
brot á jafnræðisreglum" og brot á
góðum viðskiptaháttum af hálfu
ATVR.
ÁTVR óskar FÍS til hamingju með
þá þekkingu sem samtökin hafa á
jafnræðisreglunni og viðskiptamáta
ÁTVR. Af hálfu ÁTVR er ekki gerð
athugasemd við að sú spuming,
hvort Júlíus P. Guðjónsson ehf. megi
hengja hús á flöskustúta, verði borin
undir samkeppnisyfirvöld."
Opið fram
á kvöld í
Kringlunni
AFGREIÐSLUTÍMI Kringlunnar
hefur verið lengdur fyrir jólin og
verða verslanir í Kringlunni opnar í
dag, laugardag, frá kl. 10-22 og á
morgun, sunnudag, kl. 13-18. Alla
næstu viku verða verslanir og veit-
ingastaðir Kringlunnar opin til kl.
23. Mánudag og þriðjudag verður
opið til kl. 18.30 og sumar verslanir
til kl. 21.
í dag, laugardag, verður flokkur
jólasveina í Kringlunni og munu
þeir skemmta milli kl. 13.30-15
fyrst í suðurhúsi og síðan fyrir fram-
an Hagkaup í norðurhúsi. Einnig
munu nokkrir skemmtikraftar koma
og kynna jólaplötur sínar og árita
bæði í dag og á morgun. Má þar
nefna Bubba Morthens, Emiliönu
Torrini, Herbert Guðmundsson,
Kolrössu krókríðandi, Rúnar Júlíus-
son og Hauk Vagnsson.
Á morgun, sunnudag, mæta jóla-
sveinarnir aftur og skemmta frá kl.
13.30-15, fyrst í suðurhúsi og síðan
fyrir framan Hagkaup. Fjöldi
skemmtikrafta kemur og skemmtir
í Kringlunni auk þeirra sem að ofan
eru taldir, þar koma Karlakórinn
Fóstbræður, Félag Harmonikkuleik-
ara o.fl. og taka nokkur jólalög.
Viðskiptavinir Kringlunnar geta í
jólavikunni nýtt 600 viðbótarbíla-
stæði í nágrenni Kringlunnar, sem
eru á starfsmannastæðum á bak við
(austan við) Kringluna, við Morgun-
blaðshúsið, á bak við Sjóvá-Almenn-
ar, við Hús verslunarinnar og Versl-
unarskólann. Kringlurúta verður
stöðugt á ferðinni frá bílastæðum
Útvarpshússins og Kringlunnar.