Morgunblaðið - 04.04.1997, Qupperneq 19

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 4. APRÍL 1997 19
ERLENT
FERJAN yfir Stórabelti siglir fram hjá nýju brúnni, sem brátt verður opnuð fyrir bílaumferð.
Morgunblaðið/ómar
Kaupmannahöfn. Morgunblaðið.
STORABELTISBRÚIN var að
hluta tekin í notkun um páskana,
þegar járnbrautarsamgöngnr
hófust um brúna og járnbrautar-
göngin, sem tengjast þeim, rúmu
hálfu ári síðar en ætlað var. Al-
menningi gafst um leið tækifæri
til að fara fótgangandi hálfa
brúna, um 6 km, og þrátt fyrir
hífandi rok fóru þúsundir manna
um brúna frá Sprogo, þar sem
seldur var bjór og önnur hress-
ing. Móttökur almennings koma
hins vegar endanlega í Ijós þegar
bílaumferð hefst 1998. Efasemdir
eru um öryggi jarðganganna við
brúna og gangaótti gæti haft
áhrif ef marka má skoðanakann-
anir og eins brúartollur, sem ný-
lega var ákveðið að lækka til að
örva umferðina.
Stórabeltisbrúin hefur verið í
undirbúningi síðan 1986 að
ákvörðun var tekin um fram-
kvæmdir, sem síðan hófust 1988,
en alveg frá því á siðustu öld
hafa verið uppi vangaveltur um
brú milli Fjóns og Sjálands. Fram-
kvæmdin hefur kostað níu manns-
líf. Brúin er bæði ætluð lestar-
og bílsamgöngum og skiptist
Stórabeltisbrúin að
hálfu leyti í gagnið
framkvæmdin í þrjá hluta, þar
sem eyjan Sprogo er tengiliður-
inn. Hin 6,8 km langa austurbrú
frá Sjálandi til Sprogo er næst-
mesta hengibrú i heimi og sigling-
arhæðin undir hana er 65 metrar.
Um brúna liggur fjögurra akreina
vegur fyrir bíla og bifhjól. Undir
hafsbotninum undir brúnni eru 8
km járnbrautargöng og dýpið þar
er mest 75 metrar. Frá Sprogo
liggur svo 6,6 km löng vesturbrú-
in, sem er bæði fyrir bíla- og járn-
brautarumferð. Heildarkostnað-
ur reiknaður í verðlagi 1988 er
21,6 milljarðar danskra króna, um
220 milljarðar ísl. kr., og fór hann
um fjórðung fram úr áætlun.
Greidd upp á 30 árum
Þegar bílaumferð hefst um
brúna 1998 mun brúartollurinn
upp á 200 danskar krónur, rúmar
2.000 ísl. kr., nýtasttil að greiða
niður skuldir og vexti, sem nú
nema um 38 milljörðum danskra
króna. Nýlega var ákveðið að
lækka tollinn úr 250 i 200 krónur
fyrir fólksbila og um leið ákveðið
að brúin yrði greidd upp á 30
árum í stað um 14 ára, sem fyrst
var reiknað með. Járnbrautar-
ferðin milli Óðinsvéa og Kaup-
mannahafnar tók 3 tima, en mun
í vetur styttast í fimm stundar-
fjórðunga. En brúin mun einnig
breyta samkeppnisaðstöðu járn-
brautanna við flugfélögin.
Samkvæmt skoðanakönnunum
þjáist þriðja hver kona af ótta við
jarðgöng en aðeins tiundi hver
karl. Reynslan frá Ermasunds-
göngunum milli Bretlands og
Frakklands sýnir þó að hræðslan
minnkaði eftir að göngin voru
tekin í notkun, þó slys í göngun-
um yki hana aftur. Björgunaræf-
ingar í Stórabeltisgöngunum
hafa ekki verið traustvekjandi,
en yfirvöld fullvissa almenning
um að öryggið sé eins og best
verði á kosið. Lestarferð um
göngin tekur aðeins átta minútur
og því varla tími til að verða
verulega hræddur.
Næsta danska brúin er Eyrar-
sundsbrúin, sem mun tengja
Kaupmannahöfn og Málmey árið
2000. Fehmer-brúin frá Suður-
Sjálandi til Þýskalands er stöðugt
umhugsunarefni stjórnmála-
manna. Reynslan af nýjum brún-
um tveimur mun vísast vega
þungt þegar ákvarðanir verða
teknar um slíka framkvæmd og
þá hvort nýja brúin verður sú
örvun fyrir atvinnu- og efnahags-
lífið, sem vænst er. Þegar ævin-
týraskáldið H.C. Andersen sigldi
frá Fjóni til Sjálands 1819 fannst
honum hann kominn út á heims-
höfin. Vegfarendum nútimans er
vísast ofar í huga að með Stóra-
beltisbrúnni tengist Sjáland þjóð-
vegakerfi meginlands Evrópu.
Þrýst á
Clinton að
biðja um fé
Washington. Reuter.
ÞRÝSTINGURINN í fjáröflun
fyrir forsetaframboð Bills Clint-
ons Bandaríkjaforseta varð svo
mikill síðari hluta árs 1995 að
Demókrataflokkurinn lagði hart
að Clinton og A1 Gore varafor-
seta, að hringja í þá sem líklegast-
ir væru til að leggja ríflega fram
í kosningasjóðinn. Þetta kemur
fram í nýbirtum skjölum, sem
skrifstofa forsetans ákvað að
birta. Mikil umræða hefur verið
að undanförnu um fjáröflunarað-
ferðir demókrata og repúblikana í
Bandaríkjunum.
í skjölunum kemur fram að fjár-
ins var þörf til að greiða fyrir sjón-
varpsauglýsingar, sem kostuðu
rúmar 3,2 milljónir dala, um 220
milljónir ísl. kr. Þrýstu háttsettir
flokksmenn í Demókrataflokknum
mjög á forsetann að veita þeim lið
í fjáröfluninni. Hann segist ekki
muna eftir því að hafa hringt í fjáða
stuðningsmenn en útilokar það þó
ekki. Gore segist hins vegar hafa
hringt í „fáein“ skipti.
A einu minnisblaði er þrýst á
að forsetinn hringi 18-20 símtöl
og varaforsetinn 10. Þá er óskað
eftir því að Clinton sé viðstaddur
nokkra óformlega kvöldverði með
stuðningsmönnum, að Gore mæti á
tvo óskilgreinda fundi eða samkom-
ur og að Hillary Rodham Clinton
forsetafrú láti sjá sig á tveimur
slíkum samkomum.
Á öðru minnisblaði er símtölun-
um Ijölgað upp í 20 fyrir Clinton,
15 fyrir Gore og 10 fyrir Hillary
Clinton.
Sundurskotin
skyrta Clydes
STARFSMAÐUR uppboðsfyrir-
tækis í San Francisco heldur
uppi skyldu hins útlæga glæpa-
manns, Clyde Barrow, sem var
drepinn ásamt glæpafélaga sín-
um Bonnie, í fyrirsát lögreglu.
Skyrta Clydes, ásamt fleiri mun-
um úr eigu hans, verður seld á
uppboði 14. apríl nk.
Litir: Hvítt, svart og fura
O 6 sk. 80x123sm 18.800,-
© 5 sk. 40xl23sm 12.500,-
© 3 sk. 80x78sm 11.600,-
O 2 sk.80x56sm 7.900,-
© 2 sk. 40x56sm 6.400,-
Afgreiðslutími
Mán.-föstud. 10:00-18:30
Laugardag: 10:00-17:00
Sunnudag: 13:00-17:00
Fyrir alln snjalla