Morgunblaðið - 10.04.1997, Síða 11

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 10. APRÍL 1997 11
FRETTIR
Framtíð Flugfélags Islands í kjölfar ákvörðunar Samkeppnisráðs
Biðstaða og óvissa í mál-
inu fram í næstu viku
Morgunblaðið/Baldur Sveinsson
VERÐUR innanlandsflug Flugleiða rekið áfram undir nafni Flugleiða innanlands eða Flugfélags íslands?
TEKJUR af leiguflugi hafa verið meira en góð búbót hjá Flugfélagi Norðurlands síðustu árin,
ekki síst verkefni á Grænlandi.
Forráðamenn Flug-
félags íslands íhuga nú
næsta skref varðandi
fyrirkomulag innan-
landsflugsins, en þeim
þykja sum skilyrði
Samkeppnisráðs hörð.
Jóhannes Tómasson
kynnti sér stöðu mála.
„ÚRSKURÐUR Samkeppnisráðs
kom okkur algjörlega í opna skjöldu,
í það minnsta það sem snertir skipan
í stjórn og takmörkun á áætlun en
við erum að skoða málið og tökum
ákvörðun um framhald í næstu
viku.“
Þetta sagði Páll Halldórsson for-
stöðumaður Flugleiða innanlands
aðspurður um framtíð Flugfélags
íslands í kjölfar ákvörðunar Sam-
keppnisráðs síðasta föstudag en ráð-
gert var að FÍ tæki til starfa 1. júní
næstkomandi.
Búið er að ráða nokkra starfs-
menn til Flugfélags íslands, m.a.
flugmenn og ýmsa lykilstjórnendur
sem m.a. hafa losað sig úr störfum
hjá öðrum félögum. Var fundur með
starfsmönnum FÍ í gær þar sem
staðan var rædd. Þá hafa forráða-
menn hins væntanlega nýja félags
unnið að samningum um verkefni,
m.a. leiguflugsverkefnum sem Flug-
félag Norðurlands hefur sinnt fyrir
Grænlandsflug og eru allumfangs-
mikil. Gangi undirbúningurinn til
baka er óvíst hvort þessi verkefni
lenda aftur hjá FN, þau gætu einnig
hafnað á borði Flugleiða. Fari svo
er framtíð FN óljós þar sem afkoma
félagsins hefur að verulegu leyti
byggst á tekjum af leiguflugsverk-
efnum. Ljóst er að starfsemin yrði
allt önnur og mun umfangsminni en
hún er í dag en félagið hefur verið
með sex flugvélar í rekstri. Má þvi
segja að gangi stofnun FÍ til baka
muni það hafa mun hastarlegri áhrif
á FN þar sem öll starfsemi félagsins
átti að fara undir hatt FÍ en aðeins
hluti af starfsemi Flugleiða.
Páll Halldórsson sagði ekki afráð-
ið hvað yrði með flugmenn sem búið
var að ráða. í byrjun febrúar, fljót-
lega eftir að kynnt voru áform um
stofnun FÍ, voru ráðnir 16 flug-
menn. Þeir sóttu strax námskeið,
12 til að öðlast réttindi á Metró, vél
sem FN hefur verið með í rekstri og
4 voru á námskeiði til flugs á Fok-
ker vélum. Er þessum námskeiðum
nýlega lokið.
„Við ætlum að halda áfram inn-
anlandsflugi svo það verða verkefni
fyrir þessa flugmenn, spurning
hvernig vinna, en þessir 16 flugmenn
voru ráðnir á þeim kjörum sem gilt
hafa milli FÍ A og Flugfélags Norður-
lands.“ Páll sagði of snemmt að segja
hvort flugmennirnir, sem nú hafa að
mestu lokið námskeiðunum, hverfi
til starfa hjá Flugleiðum
eða FN verði ekki af stofn-
un FÍ.
„Það er hins vegar afar
slæmt að lenda í þessari
biðstöðu, við erum búnir
að vinna að málinu í góðri trú. Óviss-
an er slæm fyrir félagið og starfs-
fólkið en við vonum að línur skýrist
fljótlega í næstu viku,“ sagði Páll.
Reglur til að
gæta jafnræðis
Guðmundur Sigurðsson forstöðu-
maður samkeppnissviðs sagði að-
spurður í gær, að vegna þeirra breyt-
inga sem verða í sumar, að innan-
landsflug verður gefið fijálst, myndi
stofnunin líklega hafa reynt að setja
svipaðar reglur og koma fram í
ákvörðun Samkeppnisráðs um FÍ.
Hugsanlega hefði orðið að setja
Flugleiðum innanlands svipaðar
reglur til að gæta jafnræðis, form
þeirra hefði verið annað en slíkt
hefði trúlega átt sér stað vegna
stöðu Flugleiða.
Guðmundur sagði aðspurður um
ummæli samgönguráðherra í Mbl. í
gær um að Samkeppnisráði hlyti að
hafa verið kunnugt um væntanlegan
samruna, að stofnunin hefði ekki það
hlutverk að blanda sér í viðræður
fyrirtækja um samruna eða hluta-
bréfakaup. „Hins vegar er sérstak-
lega gert ráð fyrir því í samkeppnis-
lögum," segir Guðmundur, „að fyrir-
tæki geti leitað álits Samkeppnisráðs
áður en gengið er frá samningum
um samruna eða yfir-
töku, en það kusu aðilar
máls FÍ hins vegar ekki
að gera.“
Guðmundur minntist
einnig á ummæli ráð-
herra varðandi hagræðingu og virka
samkeppni: „Samkeppnisráð er með
ákvörðun sinni að aðstoða sam-
gönguráðuneytið í því að skapa
grundvöll fyrir virka samkeppni í
innanlandsfluginu. Ráðuneytið hefur
ákveðið að fella niður öll sérleyfi í
innanlandsflugi frá 1. júlí næstkom-
andi og með því er opnað fyrir sam-
keppni í þessari grein. Hins vegar
er það nánast náttúrulögmál að þar
sem fyrirtæki hefur 90% markaðs-
hlutdeild og fær að leika lausum
hala getur aldrei ríkt virk sam-
keppni. Það að setja leikreglur, sem
stuðla að því að jafnræði ríki með
þeim fyrirtækjum sem á markaðnum
starfa og gera nýjum keppinautum
kleift á ná fótfestu, dregur ekki úr
þjónustu við þá sem á henni þurfa
að halda né hagræðingu. Þvert á
móti má ætla að virk samkeppni
leiði til betri þjónustu og lægra
verðs.“
Flugmenn bíða átekta
Ólafur S. Guðmundsson, einn
þeirra flugmanna sem hafði sagt upp
starfi sínu, kvaðst vera alveg rólegur
og sagði flugmenn myndu bíða
átekta, taldi að FÍ myndi hefja starf-
semi með vorinu þrátt fyrir skilyrði
Samkeppnisráðs. Ólafur starfaði hjá
Leiguflugi ísleifs Ottesen
og sagðist ísleifur að-
spurður ekki óvanur því
að ala upp flugmenn fyrir
stærri flugfélögin. Hann
kvaðst finna til með þeim
flugmönnum sem ráðnir hefðu verið
til FÍ, ljóst væri að meiri tíma hefði
þurft til undirbúnings fyrir flug-
rekstur félagsins.
Þrír fastráðnir flugmenn hjá ís-
landsflugi og einn flugvirki höfðu
einnig ráðið sig til FÍ og sagði Gunn-
ar Þorvaldsson stjórnarformaður ís-
landsflugs að þeim hefði verið gefínn
eftir uppsagnarfrestur þar sem
þeirra var óskað á námskeið strax.
Hefur íslandsflug þegar ráðið menn
í stað þeirra og sagði Gunnar því
með öllu óljóst hvort þeir ættu aftur-
kvæmt til íslandsflugs yrði ekki af
stofnun FÍ.
„Þetta álit Samkeppnisráðs hefur
í sjálfu sér ekki áhrif hjá okkur en
við vorum reyndar hissa á hve skel-
eggir þeir eru í skoðunum," sagði
Gunnar er hann var spurður um
skoðun íslandsflugs á skiíyrðum sem
Samkeppnisráð setur fyrir tilurð
Flugfélags Islands.
Jafna þarf aðstöðu
á flugvöllum
Gunnar sagðist líta á þetta sem
framtíðarálit Samkeppnisráðs, burt-
séð frá því hvort af stofnun Flugfé-
lags íslands yrði eða ekki og að
kappsmál íslandsflugs væri að geta
búið við jafnar leikreglur. „Við höf-
um lagt mest upp úr því
að hið opinbera sjái til
þess að við fáum jafna
aðstöðu i öllum flugaf-
greiðslubyggingum. Við
höfum þurft að beijast
fyrir hverjum fermetra, erum komn-
ir með aðstöðu á Egilsstöðum, í
Vestmannaeyjum og á ísafirði en
höfum enga aðstöðu á Akureyri, sem
er okkur kappsmál. Það er ekki nóg
að veita frelsi í fluginu sjálfu ef
ekki er hægt að fá jafna aðstöðu á
flugvöllunum," segir Gunnar enn-
fremur.
Lagt fram
frumvarp
um atvinnu-
lýðræði
ÞINGFLOKKUR jafnaðarmanna
hefur lagt fram á Alþingi frum-
varp um atvinnulýðræði og á það
að auka áhrif starfsmanna innan
fyrirtækja. Fyrsti flutningsmaður
er Ágúst Einarsson.
í frumvarpinu er lagt til að í
stjórn hlutafélags sem er skráð á
Verðbréfaþingi Islands skuli eiga
sæti einn stjórnarmaður kosinn á
almennum fundi starfsmanna.
Halda skal starsfmannafund þar
sem allir fastráðnir starfsmenn
eiga seturétt, hafa atkvæðisrétt
og eru kjörgengir. Kjósa skal einn
úr þeirra hópi til setu í stjórn fyrir-
tækisins til eins árs í senn. Þessi
stjórnarmaður hefur flest þau
sömu réttindi og skyldur og aðrir
stjórnarmenn. Hlutverk hans er að
fá upplýsingar um reksturinn,
koma fram með skoðanir starfs-
manna og ræða stefnu og stjórnun
fyrirtækisins út frá öðru sjónar-
horni en aðrir stjórnarmenn.
Flutningsmenn tillögunnar
segja að Islendingar séu mjög á
eftir nágrannaþjóðum í atvinnulýð-
ræði. Rökin fyrir auknum áhrifum
starfsmanna séu m.a. að með
auknu upplýsingastreymi er hægt
að ná hagkvæmum áhrifum á
rekstur fyrirtækja og á stöðu
starfsmanna.
Bætir starfsanda
„Aukið atvinnulýðræði bætir
starfsanda í fyrirtæki, veitir stjórn-
endum aðhald, bætir kjör og eykur
lýðræðislega stjórnunarhætti. At-
vinnuiýðræði er góð aðferð til að
styrkja fyrirtæki, auka framleiðni
og hækka laun, auk þess sem þessi
leið eykur eftirlit sem er nauðsyn-
legt í heimi vaxandi samkeppni.
Þótt eigendur fyrirtækja fari
með hið formlega vald hafa áhrif
og völd æðstu stjórnenda aukist
verulega á síðari árum. Atvinnu-
lýðræði vinnur gegn óeðlilegri
valdasamþjöppun æðstu stjórn-
enda fyrirtækja,“ segir í greinar-
gerð.
Þar er einnig upplýst að heildar-
umsvif 35 fyrirtækja á Verðbréfa-
þingi árið 1995 hafi verið yfir 110
milljarðar kr. Starfsmannafjöldi
þessara fyrirtækja var yfir 10.000
manns. Markaðsvirði þessara 35
fyrirtækja sé nú yfir 110 milljarð-
ar. Þijú öfiugustu félögin á Verð-
bréfaþingi séu Eimskipafélag ís-
lands, íslandsbanki og Flugleiðir.
Hluthafar í þessum þremur félög-
um eru um 25.000 talsins.
♦ ♦ ♦-----
Réttindalaus
ókátré
UNGUR maður fékk lánaða bifreið
í reynsluakstur hjá bílasölu í Skeif-
unni í fyrradag og reyndist það
auðsótt. Þegar bílnum var hins
vegar skilað nokkru seinna, urðu
forsvarsmenn bílasölunnar varir
við að ökutækið hafði orðið fyrir
tjóni.
Þeim þótti þessi niðurstaða ekki
viðunandi og gerðu iögreglu við-
vart um málið. Þá kom í ljós að
ökumaðurinn var réttindalaus og
viðurkenndi hann að hafa ekið um
Oskjuhlið i reynsluakstri sínum og
ekið á tvö tré með þeim afleiðing-
um að þau brotnuðu og bifreiðin
skemmdist.
Samkvæmt upplýsingum frá
lögreglu verða viðeigandi ráðstaf-
anir gerðar vegna aksturs manns-
ins án réttinda, auk þess sein gert
er ráð fyrir að hann verði krafinn
skaðabóta fyrir það tjón sem hann
olli.
Framtíð FN
gæti verið
óljós
Nýráðið
starfsfólk
býður átekta