Morgunblaðið - 05.02.1998, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ
VERKFALL SJOMANNA
FIMMTUDAGUR 5. FEBRÚAR 1998 11
Það má
alls ekki
þrengja
framsalið
„VIÐ viljum alls ekki að framsal á
kvóta verði þrengt. Eg sé ekki að
þess þurfi til að koma í veg fyrir
kvótaleigu. Ef samkomulag næst
um að ávallt verði gert upp á mark-
aðsverði er búið að koma í veg fyrir
aila kvótaleigu," sagði Hólmgn'mur
Sigvaldason, útgerðarmaður Mar-
ons frá Grindavík, sem er 9,9 tonna
smábátur.
Maron er einn þein'a báta sem
hafa treyst á að geta leigt til sín
veiðiheimildir. Báturinn fékk út-
hlutað um 70 tonna þorskkvóta á
síðasta fiskveiðiári, en auk þess
veiddi hann um 120 tonn fyrir aðra.
Hólmgrímui’ sagði að meðalupp-
gjörsverð hefði á síðasta ári verið
um 70 kr. á kfló. 3-4 menn eru í
áhöfn bátsins.
„Við fáum 8 milljónir fyrir þessi
70 tonn á markaði, en með því að
leigja til okkar heimildir tekst okk-
ur að veiða 300 tonn og fáum fyrir
það 21 milljón. Með þessu móti get-
um við haft vinnu af þessu allt árið.
Ef okkur væri gert ómögulegt að
leigja til okkar kvóta værum við á
sjó í 2-3 mánuði og myndum ganga
um atvinnulausir það sem eftir er
ársins," sagði Hólmgi-ímur.
Hólmgrímur sagðist vera afar
óánægður með yfirlýsingar Sævars
Gunnarssonar, formanns Sjó-
mannasambandsins, en hann hefur
lýst því yfír að kvótalaus skip eigi
ekki að fá að vera á sjó og veiða fyr-
ir aðra. „Sævar segir að önnur skip
eigi að veiða þennan fisk. Hann
virðist ekki átta sig á því að það er
nógur mannskapur á hinum skipun-
um og ef við fáum ekki að taka þátt
í að veiða hann er ekkert fyrir okk-
ur að gera annað en að mæla göt-
urnar. Það myndi hafa mjög slæmar
afleiðingar ef framsal á kvóta yrði
takmarkað."
Hólmgrímur sagðist ekki sjá að
samninganefndir deiluaðila leystu
þann ágreining sem er á milli
þeirra. Það miðaði gi’einilega ekkert
í Karphúsinu. Hann sagðist ekki sjá
fram á annað en að verkfallið yrði
leyst með lagasetningu.
Rikissáttasemjari segir frost ríkja í deilu sjómanna og útgerðarmanna
Sjómenn segja veiðar Smá-
eyjar vísvitandi herbragð
/ /
Formaður LIU segir að lagasetning sé útgerðarmönnum óljúf
„í MÁLINU er frostmark en yfii’leitt kemur
þíða eftir frost,“ sagði Þórir Einarsson ríkis-
sáttasemjari eftir að sjómenn ákváðu að slíta
viðræðum við útgerðarmenn um miðjan dag
í gær. Deiluaðilar mættu á fund hjá ríkis-
sáttasemjara klukkan 14 í gær en yfirgáfu
húsakynni embættisins fjörutíu og fimm
mínútum síðar án þess að til viðræðna hefði
komið.
Til að flýta
lagasetningu
„Við munum ekki mæta til sáttafunda aft-
ur fyrr en útgerðarmenn virða að fullu lög-
lega boðað verkfall sjómanna," segir Sævar
Gunnarssonar, formaður Sjómannasam-
bands Islands, og skírskotar þar til Smáeyj-
ar VE sem hélt til togveiða á þriðjudag með
áhöfn yfirmanna frá Vestmannaeyjum. Veið-
ar skipsins séu skýlaust verkfallsbrot að
hans mati. „Eg lít svo á að Magnús Kristins-
son, útgerðarmaður Smáeyjar VE, formaður
félags útgerðarmanna í Vestmannaeyjum, í
stjóm LIU og í samninganefnd útgerðar-
manna, sé að leika vísvitandi leik til að tefja
deiluna og flýta því að stjórnvöld komi að
henni að þeirra ósk. Svo skýrt er það. Þetta
er leikflétta til að ýta á stjómvöld til að út-
gerðarmenn geti sagt að óþarft sé að bíða
lengur, nú sé tímabært að setja á lögin sem
þeim var lofað.“
Fullyrðing sátta-
semjara „ósönn“
Sjómenn leggja mikla áherslu á að þeir
hafi gengið af fundi í gær en bæði ríkissátta-
semjari og útgerðarmenn segjast líta svo á
að búið hafi verið að slíta fundi áður en
samninganefnd sjómanna gekk út. I tilkynn-
ingu frá sambandinu í gær segir m.a. „sú
fullyrðing sáttasemjara er því með öllu
ósönn, að hann hafi slitið fundi, og að verk-
fallsbrot útgerðarmanna séu því ótengd."
Þórir Einarsson ríkissáttasemjai’i segir að
fundinum í gær hafi verið slitið að beiðni sjó-
manna og þeir síðan gengið út í kjölfar þess.
„Tilefnið sem þeir gáfu er hið meinta verk-
fallsbrot sem þeir hafa rætt um og er mikil
reiði í mönnum vegna þess. Það mál er ekki
á okkar borði og þær deilur á milli málsaðila
koma embættinu ekki við,“ segh’ Þórir.
Ki-istján Ragnarsson, formaður Lands-
sambands íslenskra útvegsmanna, segir að
ríkissáttasemjari hafi ekki leyft sjómönnum
að ganga af fundi og verið búinn að ákveða
að slíta fundi talsvert áður en þeir gengu út.
„Mér finnst þetta eins og grínsaga. I fyrsta
lagi tala sjómenn um að þeir hafi gengið af
fundi sem er ekki rétt. í öðru lagi að eitt skip
hafi framið verkfallsbrot og að á sjó séu
fimm manns meðan fimm þúsund manns eru
í landi og tíu þúsund manns bíða þess að
missa vinnuna. Síðan vilja þeir ekki semja út
af þessum fimm mönnum, sem allir eru í fé-
lögum sem ekki hafa boðað verkfall og era
að sinna venjulegri vinnu samkvæmt lögum
og reglum,“ segir Kristján.
Furðuleg uppákoma sjómanna
Hann neitar því að veiðar Smáeyjar VE séu
til þess gerðar að storka forystumönnum sjó-
manna og líti þeir svo á sé það þeirra eigin til-
búningur. Foi’ystumenn sjómanna hefðu undir
ég finn á viðbrögðum sjómanna er einhver
óskaplegur órói á meðal þeirra sjálfra.
Það hefur komið í Ijós frá því að viðræður
hófust að sundrang þeirra er með þvflíkum
endemum að þótt við gengjum að öllum
þeirra kröfum myndum við ekki leysa verk-
fallið. Enginn ann öðram neins í þessu efni.
Við höfum aldrei getað talað við þá saman,
þrátt fyrir að hafa lagt okkur fram um að
finna lausn,“ segir Kristján.
Hann segir LIU ekkert hafa með veiðar
Smáeyjar VE að gera og ekki í verkahring
þess að hindra menn sem ekki eru í verkfalli
að vinna. „Við gætum þess að fara ekld út
fyrir okkar verkahring og það er meginsjón-
armið að menn stjómi sínum fyrirtækjum
sjálfir," segir hann.
Staðan óbreytt í meginatriðum
Ríkissáttasemjari hefur ákveðið að boða
ekki til nýs fundar og segir Þórir samninga-
viðræður í algerri biðstöðu. Aðspurður segir
hann þungt hljóð í sér vegna núverandi
stöðu og ekki sé bjart framundan miðað við
að viðræður hafi lagst niður, að minnsta
kosti í bili. „Staða manna hefur ekki breyst í
meginmálum frá upphafi og til þessa tíma. í
meginatriðum er kyrrstaða," segir hann.
Þórir kveðst verða í beinu sambandi við
samningsaðila til að fylgjast með og hvort
tilefni verði til frekari fundahalda.
Sævar kveðst þess fullviss að frá þeim
tíma sem utanríkisráðherra frestaði fór sinni
til Afríku vegna þá yfirvofandi sjómanna-
verkfalls, hafi útgerðarmenn beðið eftir
lagasetningu -á verkfallið. „Við viljum ekki
lög og vonumst ekki eftir þeim, en við ótt-
umst lagasetningu í ljósi þess að útgerðar-
menn hafa einatt og alltaf haft stjómvöld
með sér í öllum okkar deilum. Um það snýst
þessi deila einnig. Stjórnmálamenn hafa
hlaupið upp í vögguna hjá Kristjáni Ragn-
arssyni og gert það sem hann biður um í
einu og öllu. Hann bíður þessarar stöðu nú,“
segir Sævar.
Kristján segir að lagasetning væri útvegs-
mönnum mjög óljúf og hafi LIU ekki óskað
eftir íhlutun stjórnvalda. Hins vegar gætu
sjómenn helst kallað hana yfir sig með við-
brögðum sínum við veiðum Smáeyjar. „Við
höfum aldrei talið það vera æskilega lausn í
þesari deilu. Við vfljum semja því að þar
liggur framtiðarlausn á okkar samskiptum
við sjómenn,“ segir Kristján.
Verkfallsbrot ekki liðin
Formaður Sjómannasambands íslands
segir sjóménn koma aftur að samningaborði
um leið og sáttasemjari boði til fundar og
„verkfallsbrjótar hafa lagt niður iðju sína.
Það gildh’ um umrætt brot og almennt alla
verkfallsbrjóta ef þeir reynast vera fleiri.
Við munum ekki líða verkfallsbrot," segir
hann. „Hins vegar gengur hvorki né rekur í
samningaviðræðum ef annar aðilinn ætlar
ekki að semja. Útgerðarmenn era ekki á
samningabuxunum og hafa ekki verið að
minnsta kosti ekki eftir ummæli utanríkisráð-
herra. Sá maður væri blindur sem sæi ekki hvað
hann var að segja."
Kristján kveðst vona að sjómenn nái áttum og
róist niður, þannig að ekki líði langur tími áður
en ríkissáttasemjari geti boðað til nýs fundar.
Morgunblaðið/Ásdís
SJÓMENN á leið út úr húsakynnum sáttasemjara í
gær, eftir stuttan fund. Sjómenn segjast hafa gengið
af fundi, en Þórir Einarsson ríkissáttasemjari segist
hafa slitið fundi.
slíkum kringumstæðum átt að koma í veg fyrir
veiðamar, enda séu félagar þeirra um borð í
skipinu, ekki útgerðarmenn. „Mér finnst þessi
uppákoma svo furðuleg að ég hef sjaldan upplif-
að annað eins. Skipið er eðlilega mannað þótt þar
vanti tvo háseta og engum lifandi manni dettur í
hug að það sé verkfallsbrot. Eina skýringin sem
Magnús Kristinsson segir yfírmenn í Eyjum ekki í verkfalli
Smáey áfram
á veiðum
TOGBÁTURINN Smáey frá
Vestmannaeyjum hélt á togveið-
ar á þriðjudag og er fimm manna
áhöfn bátsins skipuð yfirmönn-
um. Magnús Kristinsson, útgerð-
armaður Smáeyjar, segir menn
sína að störfum í fullum rétti,
enda ekki í verkfalli. Hann hafi
ekki hugsað sér að kalla bátinn í
land en sjómenn sögðu þetta
meinta verkfallsbrot ástæðu þess
að þeir neituðu að ræða við út-
gerðarmenn á sáttafundi í gær.
Magnús sagðist hafa fengið
þær upplýsingar frá sínum
mönnum að samningafundi í gær
hefði verið slitið á öðrum for-
sendum en þeim að sjómenn
teldu sjósókn Smáeyjar verkfalls-
brot. Yfirmenn eru ekki í verk-
falli í Vestmannaeyjum, en Hólm-
geir Jónsson, framkvæmdasljóri
Sjómannasambands Islands, hélt
því fram í samtali við Morgun-
blaðið í gær að þetta væri klárt
verkfallsbrot þar sem yfirmenn
væru að ganga í störf undir-
manna í verkfalli.
„Það eru engin ákvæði, sem
segja að það þurfi að vera svo og
svo margir undirmenn um borð,“
sagði Magnús Kristinsson, út-
gerðarmaður Smáeyjarinnar. „Á
mörgum þessara skipa og minni
báta ganga menn samhliða í
verkin hvort sem þeir eru yfír-
menn eða undirmenn þegar ekki
er verkfall og yfirmenn hljóta því
að geta gengið í þessi störf í
verkfalli."
Magnús sagði að yfirmenn og
vélstjórar væru ekki í verkfalli
og það hlyti því að vera fagnað-
arefni að viðkomandi aðilar gætu
aflað tekna: „Vonandi fagna
Helgi Laxdal [formaður Vél-
sljórafélagsins] og Guðjón A.
Kristjánsson [formaður Far-
manna- og fiskimannasamband-
ins] þessu. Ekki er það þeirra
stefna að láta sína menn hanga
tekjulausa heima á bæ.“