Morgunblaðið - 05.02.1998, Blaðsíða 20

20 FIMMTUDAGUR 5. FEBRÚAR 1998
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
STUTT
Staðfestu
stækkun
NATO
DANIR urðu í gær fyrstir
NATO-þjóða til að staðfesta
væntanlega aðild Tékklands,
Ungverjalands og Póllands að
bandalaginu. Var hún samþykkt
á danska þinginu með yfirgnæf-
andi meirihluta. „Þetta er sögu-
leg ákvörðun,“ sagði Niels Hel-
veg Petersen, utanríkisráðherra
Danmerkur. „Með henni erum
við að segja skilið við skiptingu
Evrópu.“
Nýr
Bosníufáni
BOSNÍA, sambandsríki Serba,
Króata og múslima, hefur fengið
nýjan fána en við hönnun hans
var þess gætt
fyrst og síð-
ast, að hann
hefði engar
tilvísanir til
eins eða
neins, hvorki
trúar né þjóð-
emis. Raunar
gátu þjóðar-
brotin í land-
inu ekki kom-
ið sér saman
um neinn
fána og því
varð Carlos Westendorp, fulltrúi
erlendra ríkja og alþjóðasam-
taka í Bosníu, að taka af skarið
og ákveða hann sjálfur.
Oveður í
N-Kaliforníu
MIKILL veðrahamur var í
Norður-Kalifomíu í gær og varð
að flytja hundmð manna burt af
heimilum sínum. Flæddu ár yfir
bakka sína og skriðufoll voru tíð
vegna úrfellisins. Vitað var um
einn mann, er lét lífið er tré féll
á hann. Vetrarveðrin em stund-
um nokkuð ströng á þessum
slóðum en talið er, að E1 Nino,
heiti straumurinn við Suður:
Ameríku, hafi aukið á ofsann. í
Florida var einnig versta veður,
það mesta í fimm ár, og reif það
upp tré með rótum og olli mikl-
um skemmdum. Vora um
200.000 manns án rafmagns.
Varlega í um-
bæturnar
LI PENG, forsætisráðherra
Kína, sagði í gær, að ríkisstjóm-
in myndi fara gætilega í efna-
hagsumbótum sínum til að forð-
ast aukið atvinnuleysi. Stór hluti
kínverskra ríkisfyrirtækja er illa
rekinn og tapar fé en yrði þeim
lokað, myndu tugmilljónir
manna missa vinnuna. Hafa ver-
ið fréttir um mótmæli og ókyrrð
víða í landinu vegna lokunar fyr-
irtækja.
Kilóin hans
Kohls
ÞÝSKA tímaritið Stem sagði í
gær, að Helmut Kohl, kanslari
Þýskalands, hefði fitnað svo
mjög á 16 ámnum sínum í emb-
ætti, að heilsa hans væri í voða.
Talsmaður ríkisstjómarinnar
vísaði raunar fréttinni á bug sem
„tómri vitleysu" en tímaritið
sagði, að Kohl væri kominn í 160
kg og ætti nú allt á hættu,
hjartaáfall, of háan blóðþrýsting,
heilablóðfall og gigt. Enginn veit
nákvæmlega hve Kohl er þung-
ur nema kannski hann sjálfúr og
oft er sagt í gamni, að það sé
„ríkisleyndarmál". Hann rís hins
vegar undir ansi mörgum kíló-
um því að hann er 1,93 cm hár.
Jeltsín harðorður í garð Bandarfkjaforseta vegna deilunnar við fraka
Aðgerðir Clintons „gætu
leitt til heimsstyrjaldar“
Moskvu, París, Kaíró, Ankara. Reuters.
BORIS Jeltsín, forseti Rússlands,
var hvassyrtur um íraksdeiluna í
gær og sagði að gjörðir Bills Clint-
ons Bandaríkjaforseta í deilunni
gætu leitt til heimsstyrjaldar. „Það
lætur of hátt í honum þama,“ sagði
Jeltsín um Clinton og írak á fundi
með Anatólí Tsjúbajs aðstoðarfor-
sætisráðherra sem sjónvarpað var
frá Kreml.
„Maður verður að sýna meiri að-
gát í þessum heimi sem er yfirfullur
af alls kyns vopnum sem sum em í
höndum hryðjuverkamanna,“ sagði
Jeltsín. „Það leynist vá við hvert fót-
mál.“
Þetta eru þyngstu orð sem Jeltsín
hefúr látið falla vegna hótana Banda-
ríkjamanna um að beita hervaldi til
þess að fá íraka til að fara að álykt-
unum Sameinuðu þjóðanna (SÞ) og
heimila vopnaeftirlitsmönnum sam-
takanna að fara óhindrað allra sinna
ferða í leit að gereyðingarvopnum.
Rússar hafa hvatt Iraka til þess að
hlíta ályktunum SÞ, en jafnframt
tekið skýrt fram að þeir séu eindreg-
ið andvígir því að vopnavaldi verði
beitt. Á fundinum í Kreml í gær
vakti Rússlandsforseti athygli á því
að enn væri verið að reyna að finna
samningalausn á deilunni. „Um leið
verðum við að reyna að koma Clint-
on í skilning um að með aðgerðum
sínum í Irak getur hann komið af
stað heimsstyrjöld."
Neðri deild rússneska þingsins,
Dúman, lagði ennfremur sitt lóð á
vogarskálamar í gær og samþykkti
ályktun þess efnis að Rússar skyldu
hætta að beita íraka viðskiptaþving-
unum ef Bandaríkjamenn létu til
skarar skríða.
Jevgeníj Prímakov, utanríkisráð-
herra Rússlands, ræddi tvisvar við
Madeleine Albright, utanríkisráð-
herra Bandaríkjanna, í gær, en ekki
hafa borist fregnir af því hvað þeim
fór í milli.
Skref í rétta átt
Rússar og Frakkar hafa sent full-
trúa sína til Iraks í því augnamiði að
fá Saddam Hussein, Iraksforseta,
til þess að láta af þvergirðingshætti
sínum við SÞ. Hafa Frakkar tekið
undir þá skoðun Rússa að enn sé
möguleiki á að finna samningalausn
á vandanum.
Jeltsín tjáði Jacques Chirac, for-
seta Frakklands, í gær að sér virtist
sem írakar hefðu tekið skref í átt til
friðsamlegrar lausnar, að því er
fulltrúi Frakklandsforseta sagði.
Þetta var í annað sinn í þessari viku
sem forsetarnir ræddust við vegna
málsins.
Fulltrúi franska utanríkisráðu-
neytisins sagði í gær að sérlegur
sendimaður stjórnvalda í írak,
Bertrand Duforcq, hefði átt fund
með Saddam á miðvikudagsmorg-
unn og átt samstarf við rússneska
embættismenn um lausn. Fulltrúinn
vildi ekkert segja um þau orð
Jeltsíns að deilan gæti orðið að
heimsstyrjöld, en sagði frönsk
stjómvöld líta vandann alvarlegum
augum.
Tyrkir bætast í hópinn
Hosni Mubarak, forseti Egypta-
lands, sagði mikilvægt að Irakar
færu að tilmælum SÞ og leyfðu
vopnaeftirlit, annað gæti orðið
„mjög hættulegt“. Mubarak hefur
áður lagt á það áherslu að fundin
verði samningalausn á deilunni.
Hann sagði í gær að Egyptar
myndu ekki taka þátt í herfór gegn
írökum, en ítrekaði að írökum bæri
að hlíta ályktunum SÞ.
Tyrkland bættist í gær í hóp þeirra
ríkja sem sent hafa fulltrúa sinn til
Baghdad, er utanríkisráðherra lands-
ins, Ismail Cem, hélt til viðræðna við
írösk stjómvöld. Sagði Mesut Yilmaz
forsætisráðherra að Cem myndi ít>
reka að Bandaríkjamenn myndu
hvergi hvika kæmi til hemaðarað-
gerða.
Yilmaz sagði í gær að Tyrkir væm
ekki hlutlausir í deilunni. „Tyrkland
er innan seilingar fyrir gereyðingar-
vopn íraka,“ sagði hann, og sagði
Tyrki nauðsynlega þurfa að taka af-
stöðu með Bandaríkjamönnum.
Mikil flugumferð var í gær um
flugvöll tyrknesk/bandarísku her-
stöðvarinnar í Incirlik í Tyrklandi,
sem notuð er til eftirlits með flug-
bannssvæði SÞ yfir Norður-írak.
Tyrkneska fréttastofan Anatolian
greindi frá þessu. Alls hefðu 38 flug-
vélar farið á loft frá vellinum á fáein-
um klukkustundum.
Fulltrúi bandaríska hersins í
Incirlik tjáði Reuters að umferðin
um völlinn tengdist ekki deilunni við
Iraka.
Reuters
Robinson
aftöku
Genf. Reuters.
MARY Robinson, yfirmaður
Mannréttindanefndar Sameinuðu
þjóðanna, kvaðst í gær ákaflega
vonsvikin vegna aftöku Körlu
Faye Tucker í Texas í fyrrinótt,
og sagði að dauði einnar mann-
eskju gæti ekki réttlætt dauða
annarrar.
í yfirlýsingu frá Robinson sagði
að fjölgun dauðarefsinga í Banda-
ríkjunum og víðar væri „alvarlegt
áhyggjuefni" og stangaðist á við
almennan vilja í heiminum um af-
nám dauðarefsinga.
Tucker var tekin af lífi í ríkis-
fangelsinu í Huntsville í Texas
fordæmir
Tucker
klukkan 00:45 í fyrrinótt að ís-
lenskum tíma. Hún var dæmd til
dauða fyrir aðild sína að morði á
manni og konu árið 1983.
Evrópuþingið fordæmdi aftök-
una í gær og fór þess á leit við
Bandaríkjaþing að áætlaður fund-
ur nefnda þinganna yrði ekki
haldinn í Houston í Texas eins og
fyrirhugað væri, heldur yrði hon-
um fundinn annar staður. I bréfi
sem evrópska nefndin ritaði hinni
bandarísku sagði m.a. að aftakan í
fyrrinótt hefði fært Texas „þann
villimannlega titil, aftökuhöfuð-
staður Bandaríkjanna".
Hátíð í
skugga
stríðs
KARL Bretaprins situr milli
Chandrika Kumaratunga, forseta
Sri Lanka (t.h.) og Sirimavo
Baradaranaike, forsætisráðherra
landsins. Prinsinn er á Sri Lanka
til að vera viðstaddur hátíðahöld
í Colombo í tilefni þess að hálf
öld er liðin frá því landið fékk
sjálfstæði. Tamflskir aðskilnaðar-
sinnar héldu áfram árásum sín-
um á stjórnarherinn í austur-
hluta landsins og Kumaratunga
viðurkenndi að stjórnvöldum
hefði ekki tekist að tryggja ein-
ingu rfldsins.
Skera upp herör
gegn afrískum
glæpasamtökum
Kosta
Breta
stórfé
árlega
London. The Daily Telegraph.
ÁKVEÐIÐ hefur verið að beita
bresku öryggis- og leyniþjónust-
unni, MI5 og MI6, gegn vestur-
afrískum glæpasamtökum en
áætlað er, að svikastarfsemi
þeirra kosti breska þjóðarbúið
meira en 400 milljarða ísl. kr. ár-
lega.
MI5, sem annast öryggismál
innanlands, og MI6, sem stundar
leyniþjónustustörf erlendis, munu
nota alla sína tækni og þekkingu
til að aðstoða lögregluna og toll-
þjónustuna í baráttunni við vest-
ur-afrísku glæpaflokkana en þeir
em sagðir mesta glæpavandamál-
ið í Bretlandi. Eru glæpamennirn-
ir langflestir frá Nígeríu og eru
mjög umsvifamiklir í alls konar
svikastarfsemi og eiturlyfja-
smygli.
Bréfaflóð frá Nígeríu
Bresk fyrirtæki, samtök og ein-
staklingar fá árlega fjöldann allan
af bréfum frá Nígeríumönnum þar
sem beðið er um fjárframlag í því
skyni að losa um fjárhæðir, sem til
dæmis hafa verið sviknar undan
skatti, og er fólki heitið góðri
greiðslu fyrir. 68.000 svona bréf
voru afhent bresku lögreglunni á
síðasta ári en talið er, að þau séu
allt að milljón talsins um allan
heim.
Áætlað er, að 10% viðtakenda
svari bréfunum. Sendi menn eitt-
hvert fé, tapa þeir því, og svari
menn á sínu bréfsefni til að hafna
boðinu er eins víst að bréfhausinn
verði notaður í sviksamlegum til-
gangi.
1
í
í
1
I
i
I
I
i
I
;
i
i
i
i
i
i
\
l
i
I
f