Morgunblaðið - 05.02.1998, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 5. FEBRÚAR 1998 25
LISTIR
A slóðum Sjakalans
KViKfvivi\nii;
Iláskólabfó,
Kringlubfó
SJAKALINN („JACKAL") ★★
Leikstjóri: Míchael Caton-Jones.
Handritshöfundur: Chuck Pfarrer,
byggt á handriti Kenneths Ross.
Kvikmyndatökustjóri: Karl Walter
Lindenlaub. Tónlist: Carter Burwell.
Aðalleikendur: Bruce Willis, Richard
Gere, Sidney Poitier, Diane Venora,
Mathilda May, Tess Harper. 125 mín.
Bandarísk. Universal 1997.
ÞAÐ fyrsta sem fréttist af nýrri
kvikmyndagerð metsölubókar
Fredericks Forsyth, Dagur Sjakal-
ans - The Day of the Jackal, var
miður gott - hann lagði blátt bann
við að nafn sitt eða bókarinnar yrði
notað í tengslum við hana. Fram-
leiðandinn, Universal, var eigandi
handrits Kenneths Ross, og varð því
að byggja myndina á þeirri undir-
stöðu. Hin aldarfjórðungs gamla
Dagur sjakalans var eftirminnilega
góð spennumynd, byggð á engu síðri
reyfara, undir stjórn hins trausta
leikstjóra, Freds Zinnemans.
Nú er öldin önnur. Hinn nýi
Sjakali (Bruce Willis) er hátækni-
væddur nútíma leigumorðingi, tO-
finningalaust drápstæki. Með auga-
stað á fórnarlambi innan veggja
Hvíta hússins, enda muna fæstir
kvikmyndahúsgestir í dag gamla De
Gaulle. Nú er Sjakalinn á mála hjá
rússnesku maflunni og höfuðand-
stæðingur hans Declan Mulqueen
(Richard Gere), ú'skur hryðjuverka-
maður og gamall erkifjandi. FBI
kemst á snoðir um að Sjakalinn,
þessi beinskeytti manndrápari sem
enginn þekkir í sjón, hefur hugsað
sér til hreyfíngs í Bandaríkjunum,
svo alríkislögreglumaðurinn Prest-
on (Sydney Poitier) fær írann leyst-
an úr haldi tU að aðstoða sig og rúss-
neska herlögreglumanninn Valent-
inu Korslovu (Diane Venora) við að
hafa uppá skálknum.
Kveikjan að endurgerðinni er
sjálfsagt sú að bæði var mynd
Zinnemans afburða spennumynd,
eins og komið hefur fram, og þá hef-
ur Sjakalinn sjálfur, sem nú hefur
verið handsamaður, verið mikið í
sviðsljósinu að undanfórnu. Því mið-
ur er þetta unnið fyrir gýg. Þrátt
fyrir tæknibyltinguna og stjörnurn-
ar bætir þessi nýja útgáfu engu við.
Gerir ekki betur en að hanga í með-
almennskunni. Það sem háir henni
er fyrst og fremst ógnarlengd, hún
silast áfram allt að lokakaflanum.
Handritið er undarlega púðurlaust,
fullt af hræbillegum ólíkindum og
Sjakalinn sjálfur lítið spennandi.
Bruce Willis hefur glætt marga
hasarmyndahetjuna spennu og
skapað jafn áhugaverðar persónur
og efni standa til. Sjakalinn hans er
hins vegar gjörsamlega bragðlaus
náungi sem manni tekst ekki að
hata. Ekki vantar gei-vin, óteljandi,
fín og flott. En jafn áhrifalaus og í
Dýrlingnum, annarri marflatri
spennumynd. Taugamiðstöð mynd-
arinnar er í skralli og því nær hún
aldrei neinum tökum á áhorfandan-
um. Þetta skrifast ekki síður á leik-
stjórann, Michael Caton Jones.
Richard Gere kemur skár út sem
Irinn, hann er hins vegar afar klisju-
kennd persóna, eins og FBI maður-
inn Preston. Það er raunar mesta
furða hvað þeim Gere og Poitier
tekst að smíða úr litlu. Leikkonan
Diane Venora kemst þó best frá
sínu, gerir kaldrifjaða rússneska
drápsjúffertu að viðkunnanlegustu
persónu myndarinnar. Tæknivinna
og búnaður eru óaðfmnanleg og
taka Lindenlaubs (Independence
Day, Stargate) gefur myndinni
skarpan svip. Það dugar skammt.
Sæbjörn Valdimarsson
Litskyggnukvöld í
Galleríi Horninu
RAGNAR Páll listmálari sýnir lit-
skyggnur í Galleríi Horninu,
Hafnarstræti 15, fimmtudaginn 5.
febrúar kl. 20.30. Litskyggnumar
eru frá heimsókn Ragnars Páls tii
Samúels í Selárdal sumarið 1965
og segir frá kynnum jians af Sam-
úel. Jafnframt mun Olafur J. Eng-
ilbertsson sýna litskyggnur af
vatnslitamálverkum Samúels og
segja frá þeim.
Aðgangur er ókeypis. Stofnaður
hefur verið söfnunarreikningur
vegna endurreisnar listasafns
Samúels í íslandsbanka nr.
532-612379.
Söfnunarsýningin í Galleríi
Horninu stendur til og með mið-
vikudeginum 11. febrúar og er op-
in alla daga um veitingastaðinn
Hornið kl. 11-23.30.
Ólíkir heimar
TÖIVLIST
Gerðuberg
KAMMERTÓNLEIKAR
Verk eftir Jón Ásgeirsson, Atla
Heimi Sveinsson, Atla Ingólfs-
son, Þorkel Sigurbjörnsson og
Árna Egilsson. Blásarakvintett
Reykjavíkur (Bernharður Wilk-
insson fl., Daði Kolbeinsson óbó,
Einar Jóhannesson klar., Jósef
Ognibene hn. & Hafsteinn Guð-
mundsson fag.) og Miklós Dal-
may, píanó. Menningarmiðstöð-
inni Gerðubergi, þriðjudaginn 3.
febrúar kl. 20.30.
BLÁSARAKVINTETT Reykja-
víkur er eitt af þessum fyrirbærum
sem, líkt og loftflmi humalsflug-
unnar, á ekki að vera mögulegt, en
er það samt - kammerhópur á
heimsmælikvarða frá 270.000
manna dvergþjóð. Gaman væri að
hugleiða hvað slíkri sveit bæri í ár-
angursstyrk, ef hún væri í frjálsum
íþróttum. Um álit tónlistarunnenda
þurfti ekki að fara í grafgötur því
það var dámyndarlegur fjöldi sem
flykktist að menmngarmiðstöðinni
að Gerðubergi sl. þriðjudagskvöld,
þegar þeir fimmmenningar héldu
sína fyrstu tónleika á þessu ári í til-
efni af 50 ára afmæli STEFs.
Hugðist kvintettinn um leið heiðra
íslenzk tónskáld, enda eingöngu
flutt íslenzk verk. Þar af var eitt,
„Gövertimento“ Þorkels Sigur-
bjömssonar, frumflutt á íslandi, en
annað, „Blær“ eftir Ama Egilsson,
hlaut hér heimsfrumflutning.
Hinn þríþætti Kvintett Jóns Ás-
geirssonar fyrir blásara frá 1971
mun ásamt öðmm íslenzkum verk-
um til á vinylbreiðskífu frá ÍTM
með BKR sem vert væri að yfir-
færa á geisladisk. Verkið hefur
ekki heyrzt í tónleikasölum um
langt árabil, og gerði hvíldin ef-
laust sitt til að ljá því nýjan fersk-
leika, bæði fyrir flytjendum og
áheyrendum. Rithátturinn er
óvenju „akademískur" hjá öðmm
verkum Jóns, þó að tæpast yrði tal-
inn framsækinn fyrir sinn tíma.
Undirleikslausir einleikskaflar fyr-
ir stök hljóðfæri eru og óvenju
áberandi, en annars er verkið vel
skrifað fyrir miðilinn og skemmti-
legt áheyrnar, ekki sízt fínalinn,
sem er fullur af góðum hugmynd-
um og jafnvel enn fyndnari en
Glettan í miðju verksins.
„Epiloge - Morton Feldman in
memoriam" (1987) eftir Atla Heimi
Sveinsson skar sig hlutfallslega
mest úr öðram dagskrárliðum með
löngum undirheimahljómum sínum
sempre pianissimo; verk sem kvað
hafa vakið eftirtekt í Ástralíuför
kvintettsins í fyrrahaust. Gat
áferðin minnt svolítið á slow-
motion útgáfu af Jóni Leifs, en hélt
engu að síður athygli manns furðu-
vel í einbeittri túlkun hópsins, þó
að undirr. verði að viðurkenna, að
heildarstrúktúr þessa íhugandi
verks hafi farið fram hjá honum að
mestu.
Hinn 13 ára gamli verðlauna-
kvintett Atla Ingólfssonar úr tón-
skáldakeppni Ríkisútvarpsins,
upphaflega tileinkaður Sannleikan-
um, átti skv. fyrirmælum höfundar
(að sögn kynnis kvöldsins, Einars
Jóhannessonar), að flytja á „leik-
rænan“ hátt, og það var engu lík-
ara en að þetta litla lausnarorð
opnaði áheyrandanum þjófaleið inn
í njörvaðan tónheim Atla, því í fjör-
ugum flutningi hópsins birtist
verkið sem tápmikill látbragðsleik-
ur einskonar súrrealísks commedia
dell’arte sýningarflokks, er bylti
sér á öllum tilfinningaskalanum frá
unaði til æsings. Spillti ekki fyrir
meistaralegur flutningur hópsins,
sem virtist fara létt með jafnvel
svæsnustu tæknikröfur.
„Gövertimento“ (Göteborg-
dívertimentó) Þorkels Sigurbjöms-
sonar sór sig ófeimið í flokk
skemmtitónlistar og gerði sig feiki-
vel sem slíkt, bæði á yfirborði og
undir niðri; hið síðara m.a. með við-
snúningi á upphafsstefi Beet-
hovens úr 1. þætti Psatoralsinfóní-
unnar, enda undirtitill 1. þáttar
Þorkels „Hlýjar tilfinningar vakna
við komu til borgarinnar." Miðþátt-
urinn var helgaður Gautelfi, er tón-
skáldið virtist túlka sem n.k. Volgu
Norðurlanda með tilheyrandi
tregaslag bátsdráttarkarla, og
lokaþátturinn spratt fram sem
Kobbi úr kassa með kærri kveðju
til Can-can-forleiks Offenbachs að
Reuters
Orfeifi í Undirheimum, svo hlust-
endur veltust innvortis um af
hlátri.
Árni Egilsson, okkar maður í
eitilhörðum hljóðversbransa Los
Angeles, er á sínum tíma lék ein-
leik í kontrabassakonsert Þorkels,
„Niður,“ mun í seinni tíð farinn að
beina kröftum að tónsköpun á
pappír. BKR frumflutti hér eftir
hann „Blær,“ þar sem enn kvað við
nýjan tón. Snoturt margstfla verk
sem dró eðlilega dám af starfsum-
hverfi höfundar, kvikmyndatónlist,
jass og sölsu, en vísaði einnig nokk-
uð til gamalla leiksviðstónjöfra eins
og Weills og Kreneks. Verkið gerði
miklar kröfur til spilenda, einkum í
einleiksstrófum, en bar samt vott
um haldgóða þekkingu á því hvað
bjóða megi mönnum og hljóðfær-
Stradivar-
íusfiðla seld
STARFSMAÐUR Drout uppboðs-
haldarans í París heldur á lofti
Stradivaríus-fiðlu sem seld var nú
í vikunni fyrir ríflega fimm og
hálfa milljón franskra franka,
sem svarar tæplega 66 milljónum
íslenskra króna. Hljóðfærasmið-
urinn Antonio Stradivari smíðaði
fiðluna árið 1714 í Cremona á
Ítalíu og nefnist hún „Le Marien".
Þorsteinn frá
Hamri les í
Gerðarsafni
um.
Ohætt er að segja að efnisskrá
þessa kvölds hafi verið í fjölbreytt-
ara lagi og afsönnun þeirrar hé-
gilju að blásturstónmenntir séu
einsleitasti partur kammertónlist-
ar. Hvert tónverkanna fimm var
nánast úr sínum afmarkaða heimi,
og blæbrigðarík og samstillt spila-
mennska varð ekki síður til að gera
tónleikana að upplifun sem eftir
sat. Hinar fi-íhjólandi hugleiðingar
Bjarka Sveinbjörnssonar í tón-
leikaskrá voru fáséð en hressandi
dæmi um fræðimennsku sem þorir
að slá á létta strengi. Aldrei þessu
vant hljómaði þokkalega í Gerðu-
bergssalnum, og virðist tréblástur
eftir öllu að dæma koma skár út í
þeirri annars daufu ómvist en flest
annað.
Ríkarður Ö. Pálsson
RITLISTARHÓPUR Kópavogs
gengst að venju fyrir upplestri í
Kaffistofu
Gerðarsafns,
Listasafni
Kópavogs,
fimmtudag-
inn 5. febrúar
frá kl. 17-18.
Þorsteinn
frá Hamri
verður gestur
að þessu sinni
og les úr
verkum sín-
um, en hann
hefur sent frá sér fjölda ljóða-
bóka. Gylfi Gröndal flytur inn-
gang um skáldið og einnig munu
félagar úr Ritlistarhópnum lesa
ljóð Þorsteins að eigin vali.
Aðgangur er ókeypis.
Þorsteinn frá
Hamri
FjÖRÐUR
- miöbœ Hafnarfjaröar