Morgunblaðið - 30.04.1998, Blaðsíða 47

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 30. APRÍL 1998 47
)
)
)
I
)
)
)
)
I
)
>
>
■-
)
)
)
)
)
.
>

I
)
>
>
5
>
MINNINGAR
bömum sínum, þegar erfiðleikamir
vom að baki, Nýja ísland orðið að
vemleika og framtíðin blasti við
landnemunum á strönd
Winnipegvatns. En þá hjó hinn vá-
legi sjúkdómur skyndilega og nam
brott móðurina.
Saga vesturfaranna er baráttu-
saga sem lýsir trúlega vel þeirri
þjóð, þeim vesturfömm sem námu
land okkar í árdaga, og þegar
grannt er skoðað lýsir þessi saga
einnig eðli okkar sem þjóðar enn í
dag. Þess háttar baráttumanneskja
var Anna. Hún var hugkvæm og
hún var áræðin, en í senn aðgætin.
Hún var stórhuga þegar ráðist var
til áforma, æðmlaus þegar mótlæti
tafði fór en leitaði þá óhrædd nýrra
og áður ófarinna leiða.
Starfsævi Önnu var órjúfanlega
tengd íslenskri blaðamennsku. Hún
gerðist ung blaðamaður á Morgun-
blaðinu, rétt að nýloknu verslunar-
skólaprófi og starfaði þar með hlé-
um og síðar á Vísi og Dagblaðinu,
þar sem hún varð brautryðjandi
fréttamennsku um málefni neyt-
enda. Síðar stofnuðu þau hjónin
héraðsfréttablað Mosfellinga, sem
þau ritstýrðu og gáfu út í nær ára-
tug. Ekki verður heldur hjá því
komist að nefna öll þau margvíslegu
störf og viðvik sem í hlut Önnu
komu vegna langra og mikilla starfa
Atla að félagsmálum blaðamanna,
hvort heldur vom ritarastörf, sendi-
ferðir eða móttaka erlendra gesta
Blaðamannafélagsins, sem Anna
sinnti af glæsibrag.
Fyrir áratug urðu kaflaskipti í lífi
Atla og Önnu, þegar þau fluttu vest-
ur til Bandaríkjanna, enda tvö
bama þeirra þá búsett vestra. Það
leiddi svo til þess að þau settust að
á Flórída þar sem þau bjuggu í átta
ár. Þar sinntu þau einkum þjónustu
við íslenskt ferðafólk, svo og ýmsum
ritstörfum. Eins og við var að búast
sat Anna þar ekki auðum höndum,
enda hugmyndir óþrjótandi og mik-
ið verk að vinna við landkynningu
og að hnýta félagsbönd þeirra Is-
lendinga, sem þar um slóðir bjuggu.
Þar beitti Anna sér iyrir stofnun Is-
lendingafélagsins Leifs Eiríksson-
ar, sem hún stýrði allan þann tíma,
sem þau bjuggu ytra. Ég þykist viss
um að fáir íslenskir kjörræðismenn
hafi nokkra sinni komist í hálfkvisti
við þau Atla og Önnu hvað varðar
landkynningu og störf að íslend-
ingamálum. Þar vestra vom þau
sannkölluð sendiherrahjón.
Það var staðarlegt að koma heim
á Longleaf Drive, enda heimili
þeirra og gistiaðstaða fjölsótt og
vinsæl, bæði af fjölskyldu, vinum og
ferðafólki. Það var erfitt að hugsa
sér annað en að þama yrðu þau
lengi enn og oft hægt að hlakka til
heimsókna til þeirra í sólina. En ís-
land tók í, eins og byr í segl, og þrá
Önnu eftir því að komast heim, þar
sem svalur vindurinn er í fangið,
þar sem vatnið er ferskt og tært og
sumamætumar bjartar, - sú þrá
varð að endingu að nýjum áformum,
nýjum draumum og hugmyndum
um framtíðarverkefni.
Margt eitt kvöld sátum við þar
vestra eftir að teningunum var
kastað og ákvörðunin um heimför-
ina lá fyrir og bollalögðum um
framtíðina á Flúðum, þar sem svo
margt mátti gera til að heilla er-
lenda ferðamenn til íslandsferða og
borgarbúa út í sveit. Enn var pakk-
að og enn var lagt af stað í nýja för,
að þessu sinni til Sigurhæða á Flúð-
um. Og framtíðin var björt. Nýr
vettvangur í augsýn.
„Hér hugðum við mamma okkar
framtíð góða,“ ritaði Ólafur Jensson
frá Winnipeg um þau Sæunni konu
hans í bréfi heim til barnanna
tveggja á íslandi, rétt áður en ör-
lögin gripu í taumana. Eins gerðist
nú í lífi annarra vesturfara, öld síð-
ar. Nokkm eftir heimkomuna, þeg-
ar þau Atli vora búin að koma sér
fyrir á hinu glæsilega nýja heimili,
greindist Anna með válegan sjúk-
dóm, sem ekki varð ráðið við. Enn
einni hetjusögu lauk á síðasta degi
vetrar.
í heimsókn minni til Islands um
jólin gafst færi á stuttri dvöl hjá
Önnu og Atla á Flúðum. Það vom
síðustu sinn sem við spiluðum
Manna, lékum okkur að frjóum
hugmyndum og bollalögðum fram-
tíðina. Ég hafði þá óbilandi trú á
mátt læknavísindanna. Ég hef hins
vegar á tilfinningunni að Anna hafi
þá þegar falið örlög sín í hendur
honum sem öllu ræður. Síðustu vik-
umar vissi ég að læknavísindin eiga
enn langt í land, og á borði mínu
loguðu á kvöldin tvö kerti, annað
fyrir vonina, hitt fyrir bænina.
Ég kveð Önnu vinkonu mína með
broti úr ljóði skáldkonunnar og
vesturfarans Jakobínu Johnson úr
ljóðasafninu „Kertaljós".
„Ég fer - það er ákvarðað allt
Mér ætluð er langferð - og vinir mín bíða.
Ég líð burt í logni um nótt -
er leidd gegn um bládjúpið víða,
uns stjaman mín birtist og staðar er numið.
Ég flyt með mér allt er ég ann -
sem ástfólgnar minningar djásnin mín geym-
ast
Sem regnbogalitir og ljóð
þau lýsa - en sorgimar gleymast.
Því fegurð og Mður ffá stjömunni stafa.“
Bjami Sigtryggsson,
Kaupmannahöfn.
Það kom okkur frænd- og vina-
fólki Önnu Bjamason blaðamanns
ekki á óvart að frétta fráfall hennar
22. apríl, síðasta dag vetrar. Hún
hefur gengið í gegnum erfiðan og
alvarlegan sjúkdóm í vetur.
Við Anna höfum þekkst alla okk-
ar ævi enda systraböm, þar sem
hún var dóttir Önnu Jónsdóttur
Bjamason, móðursystur minnar.
Ég minnist þess þegar ég var 8-9
ára að Gunnar Bjamason (síðar
skólastjóri Vélskólans) veitti for-
stöðu vélaverkstæði í Hafnarfirði,
sem var útibú frá Hamri í Reykja-
vík. Þá var þegar rekin mikil tog-
araútgerð frá Hafharfirði, sem
þurfti umsvifamikla viðgerðarþjón-
ustu, sem var of langt að sækja til
Reykjavíkur. Vegna gamallar vin-
áttu var Gunnar í fæði hjá okkur og
var ánægjulegt að sitja við matar-
borðið og hlusta á umræður því að
Gunnar var léttlyndur og brandar-
amir fuku um borð af þeirri hóf-
sémi, sem prýðir góða sögumenn.
Ég reikna með að þannig hafi hann
kynnst konu sinni Önnu Guðrúnu
Jónsdóttur og þau stofnað afar far-
sælt hjónaband.
Það var því á slíku heimili, sem
Anna Guðbjörg ólst upp hér í
Reykjavík, þar sem fjölskyldur í
báðar ættir vora fjölmennar og
mikil samskipti og samhugur ríkti.
Þau urðu tvö systkinin, því að yngri
bróðir hennar er Jón Páll hljómlist-
armaður í Bandaríkjunum. Enda
finnst mér að þetta uppeldi, sem
Anna Guðbjörg hlaut í foreldrahús-
um hafi einkennt hennar líf svo sem
hæfileikann til að kynnast og um-
gangast alls konar fólk, svo að það
skapaði ánægju og oft ævilanga vin-
áttu.
Anna Guðbjörg hlaut sína skóla-
göngu hér í Reykjavík í Verslunar-
skóla íslands, en hélt síðan út á
vinnumarkaðinn sem blaðamaður
við stóm blöðin í Reykjavík, þar
sem hún skrifaði reglulega ýmsa
pistla, en smám saman meira og
meira um neytendamál, sem þá var
nýlunda og hún því brautryðjandi á
því sviði.
En í fjölskyldunni var Anna Guð-
björg alltaf hin ljúfasta og skemmti-
lega frænka, sem öllum þótti vænt
um. Það kom vel í ljós á starfsámm
hér heima í Reykjavík eða Mosfells-
bæ, en ekki síst í Orlando í Florida,
þar sem hún naut sín vel, þegar hún
opnaði heimili þeirra Atla til mót-
töku gesta frá íslandi. Þar vom
menn ekki bara hótelgestir, heldur
urðu flestir vinir þeirra hjóna hafi
þeir ekki verið það fyrir. Þar var
ekki talið eftir að liðsinna fólki í
stóra og smáu.
Hér koma áreiðanlega fram áhrif
uppeldisins og ég get vel ímyndað
mér foreldra hennar, Gunnar og
Önnu Guðrúnu, veitandi fólki ómet-
anlega aðstoð á framandi slóðum
svo hjálpsöm sem þau alltaf vom.
Margvísleg félagsstörf hlóðust á
Önnu Guðbjörgu hvar sem hún fór
og vom þau Atli samtaka þar. Ég
fylgdist með því í byrjun árs 1997,
þegar þau vom ákveðin að flytja
heim til íslands, hverjar áhyggjur
Islendingar í Florida höfðu af fram-
gangi félags síns, þegar svo væri
komið að Ónnu og Atla nyti ekki
lengur við. Ég á ennþá ógetið veiga-
mesta þáttar í lífi Ónnu, en það er
hjónaband þeirra Atla Steinarsson-
ar blaðamanns, sem varð þeim báð-
um svo dýrmætt og farsælt. Þau
eignuðust 4 böm: Önnu Sigríði, Ásu
Steinunni, Gunnar Þór og Atla
Steinar, sem hafa fært þeim 8
bamaböm - gleðigjafa afa og
ömmu, þó að þau væra dreifð um
mörg lönd.
En í lífinu skiptast á skin og
skúrir. Alltof fljótt eftir að Anna og
Atli fluttu heim og vom sest að í
fagra húsinu sínu á Flúðum og búin
að koma sér fyrir, dró svart ský fyr-
ir sólu, þegar í Ijós kom hinn alvar-
legi sjúkdómur, sem nú hefur haft
þessar afleiðingar að sorg hvílir yfir
fjölskyldu og vinum.
En það er þó ljúft að hugsa til
allra ánægjulegra samverastunda
og ævilangrar vináttu. Það yljar
manni að hugsa til þess, hve margir
eiga slíkar minningar í lífi sínu þeg-
ar þeir hugsa til Önnu Guðbjargar
og Atla.
Við vottum Atla og fjölskyldum
bama hans okkar dýpstu samúð.
Guð veri með ykkur.
Páll Gíslason.
Anna Bjamason er horfin af sjón-
arsviðinu löngu áður en hún hefir
lokið hlutverki sínu hér á jörðu.
Hún hefir verið hrifsuð úr faðmi
fjölskyldu og vina án nokkurrar
miskunnar og með litlum fyrirvara.
Það var reyndar vitað fyrir
nokkmm stuttum mánuðum hvert
stefndi, og enginn mannlegur mátt-
ur gat stöðvað óheillaþróunina.
Þeir, sem eftir lifa em fylltir sorg
og trega og velta fyrir sér, hvar
næsta skarð í hópinn verði rofið. En
lífið heldur áfram.
Nú verður staldrað við og minn-
ing hennar Önnu Bjamason
heiðruð. Kynnin em orðin löng og
ná allt aftur til æskuáranna. Anna
var potturinn og pannan í útileikj-
um á sumarkvöldum á Melunum,
þegar fallin spýta var hámark
spennings í ungum hjörtum. Svo
komu táningsárin og samvera í
Verslunarskólanum, þar sem Anna
var einnig í forystuhlutverki í fé-
lagslífinu. Nú var hún orðin glæsi-
leg stúlka, sem lét hjörtu sumra
skólabræðranna slá enn hraðar en
föllnu spýtumar höfðu gert.
Ung að ámm gekk Anna að eiga
Atla Steinarsson, sem reyndist
henni tryggur lífsfömnautur og
eignuðust þau fjögur efnileg böm.
Tekist var á við lífið og mikið unnið
en lítið sofið. Það þurfti að eignast
þak yfir höfuðið og búa sem bezt í
haginn fyrir vaxandi fjölskyldu. Líf-
ið var erfitt en spennandi og reynt
var að njóta þess sem bezt. Anna
fann fljótlega út, að hún hafði sér-
lega góðar gáfur til skrifta og hún
tók innan tíðar að vinna með heimil-
inu sem blaðamaður. Hún var
brautryðjandi í skrifum um neyt-
endamál og háði marga orrustuna
fyrir hönd sinna tryggu lesenda.
Þótt við flyttum til Ameríku rofn-
aði aldrei sambandið við Önnu og
Atla. Erla, sem verið hafði í sauma-
klúbbi með Önnu allt frá 13 ára
aldri, hélt uppi bréfasambandi og
svo vom talsverðar heimsóknir. Svo
höguðu örlögin því þannig, að þau
hjón fluttu til Flórída 1988 og næstu
9 árin vom samskipti okkar nánari
en þau höfðu verið. Völdu þau sér
bústað í St. Cloud, á Heilögu skýi,
eins og Anna sagði, og hófu þar
margvíslega starfsemi.
Þau vom fréttaritarar fyrir dag-
blöð og útvarp á Fróni og skrifuðu
einnig í ýmis tímarit. Þá sá Atli um
dreifingu á Fréttafaxi og starfaði
við skráningu íslendinga í Vestur-
heimi. Anna lét ekki sitt eftir liggja,
því hún tók að sér formennsku í Is-
lendingafélaginu á staðnum og upp-
hófst þá gullöld þeirra samtaka. Fé-
lagsmönnum fjölgaði og starfsemin
blómstraði og þau hjónin hleyptu af
stokkunum myndarlegu fréttabréfi,
sem fékk nafnið „Landinn“. Anna
var endurkjörin ár eftir ár. Var
þeim sýndur margvíslegur sómi,
þegar þau yfirgáfu Flórída í fyrra.
Auk þessa tóku þau þátt í ferðageir-
anum með gestamóttöku og fleira.
Varð heimili þeirra að eins konar
miðstöð Islendinga á svæðinu.
Fjöldinn allur af ferðalöngum minn-
ist nú Önnu með þakklæti fyrir alla
greiðasemina og hjálpina, sem í té
var látin á einlægan og óeigingjam-
an hátt.
Anna var svo mörgum góðum eig-
inleikum gædd. Hún var opin,
hreinlynd og samvinnuþýð, hafði
sérstakt lag á að sameina krafta og
leiða fólk og fá það til að vinna sam-
an að vissum markmiðum. Vel
fylgdist hún með, eins og góður
blaðamaður, og var með fingurinn á
púlsi samtíðarinnar, ef svo má að
orði komast. Aldrei stofnaði hún til
deilna en tók frekar að sér sátta-
hlutverk. Fjölskyldu sína mat hún
öllu ofar og nutu þau Atli samvist-
anna við böm og bamaböm.
Þegar við kveðjum þessa góðu
manneskju og vinkonu, biðjum við
máttarvöldin að styðja Atla, sem nú
hefir misst sína eiginkonu og bezta
vin. Sömuleiðis biðjum við um styrk
fyrir bömin, sem sjá á bak ástríkri
móður og bamabömin, sem sakna
elskaðrar ömmu. Þeim öllum vott-
um við djúpa samúð. Svo þökkum
við Önnu Bjamason fyrir góða sam-
fylgd á þessum lífsins vegi. Blessuð
sé minning hennar.
Erla Ólafsson og
Þórir S. Gröndal.
í dag kveðjum við Önnu Bjama-
son sem bjó í Orlandó, Flórída,
ásamt eiginmanni sínum Atla Stein-
arssyni, í 8 ár. Þau fluttu til íslands
í apríl fyrir einu ári. Anna var for-
maður Islendingafélagsins Leifur
Eiríksson, sem þau hjónin Anna og
Atli endurvöktu héma í Orlandó,
Flórída, og nefndu Leifur Eiríks-
son. Einnig gáfu þau út fréttablað,
Landann, frá 1990, á vegum íslend-
ingafélagsins, og naut þar þeirra
sérstöku gáfna og getu á því sviði.
Hennar von var að einn dag gætu
öll íslendingaféiögin héma í Banda-
ríkjunum komið sér saman um að
gefa út eitt blað sem yrði kallað
Landinn. En svo varð ekki og jafn-
vel ekki í Flórída einni.
Anna var einnig ómissandi i
saumaklúbb sem stofnaður var
héma í Orlandó á meðal íslenskra
kvenna. Mörg vom hennar ráð,
bæði í saumaklúbbnum og ávallt,
því þau hjónin vom alltaf tilbúin að
aðstoða Islendinga í hvaða málum
sem var. Margar skemmtilegar og
fróðlegar frásagnir geymum við í
huga okkar frá því að Anna bjó
héma í Orlandó, Flórída.
Anna var mjög ánægð þegar hún
tilkynnti okkur í saumaklúbbnum
að hún væri að flytja heim til ís-
lands ásamt Atla í apríl 1997. Hana
langaði að flytja aftur til íslands
enda átti dvöl þeirra hjóna jafnvel
ekki að verða eins löng og hún varð.
Við samglöddumst henni þó að
hennar yrði saknað.
Að leiðarlokum þökkum við allt
samstarf á liðnum áram héma í Or-
landó, Flórída.
Megi góður Guð geyma Önnu
Bjamason og styrkja alla hennar
aðstandendur.
Vaktu minn Jesú, vaktu í mér,
vaka láttu mig eins í þér.
Sálin vaki, þá sofnar líf,
sé hún ætíð í þinni hlíf.
(Hallgrímur Péturss.)
Kveðja.
Lslendingafélagið,
Orlandó, Flórfda.
Hún Anna verður til grafar borin
í dag, 30. apríl, langt um tíma fram,
að okkar mati sem kynntumst henni
vel í starfi, eins og við félagamir í
Vinafélagi Sjúkrahúss Reykjavikur
gerðum.
En Anna var stofnfélagi og í
stjóm fyrstu 5 árin, auk þess sem
við nutum þess vegna krafta Atla
einnig og síðar Ásu Atladóttur og
Gunnars Atlasonar, en þau unnu
með okkur um nokkurra ára skeið
eftir að Ása og Atli fluttu til Banda-
ríkjanna.
I félagi þar sem öll vinna er unnin
sem sjálfboðastarf er brennandi
áhugi og geta til að draga aðra með
sér í verkefnum alveg ómetanleg,
og þannig var Anna alla tíð. Verk
sem manni fannst fráleitt að hægt ~
væri að koma í gegn reyndust bara
aðeins erfiðari en hin þegar Anna
var með í ráðum.
Áhrif Önnu vom alltaf þessi
ódrepandi áhugi, hvatning og ósér-
hlífni í hverju einu sem upp kom en
þurfti og varð að takast á við.
Um leið og við sendum fjölskyld-
unni samúðarkveðjur á erfiðri
stund, þökkum við fyrir góð kynni
og gott samstarf.
Fyrir hönd stjómar Vinafélags
Sjúkrahúss Reykjavíkur.
Egill Skúli Ingibergsson formað-
ur, Reynir Armannsson ritari.
Ég frétti af andláti vinkonu minn-
ar, Önnu Bjamason, er ég sat þing
Neytendasamtakanna, en það var
einmitt vegna neytendamála sem
við Anna kynntumst.
Anna var brautryðjandi í starfi
þegar hún hóf að skrifa neytenda-
síðu er Dagblaðið hóf göngu sína.
Þar byrjaði hún á ýmsum nýjung-
um. Halda má fram með fullum rök-
um að enginn annar hefur lagt góðu
heimilisbókhaldi, sem er lykillinn að
góðum efnahag heimila, jafn mildð
lið og Anna gerði á sínum tíma. Við
Anna áttum einnig samstarf v®y
þriðja mann um neytendaþætti í út-
varpinu á ámm áður og hún sat í
stjóm Neytendasamtakanna á
tímabili. Anna var góður liðsmaður í
baráttu fyrir hagsmunum neytenda.
Mildlvægast var þó af öllu hve gott
var að eiga samstarf við Önnu. Hún
var bæði vandvirk og samviskusöm,
kom með hugmyndir og var heiðar-
leg og hreinskiptin. Og það var gott
að eiga Önnu að, því hún var blaða-
maður sem ávallt tók málstað neyt-
enda. Og hún lét ekki staðar numiiy
þegar hún tók þá ákvörðun með
Atla manni sínum að leita á vit æv-
intýra í Ameríku, þá hélt hún áfram
að skrifa í blöð hér og segja frá því
sem við íslendingar gætum lært af
grönnum okkar í vestri í neytenda-
málum. Áhugi Önnu á hagsmuna-
málum neytenda var með þeim
hætti að hún lét ekki staðar numið.
Neytendur hér á landi eiga Önnu
mildð að þakka. Það er komið að
leiðarlokum. Ég kveð baráttujaxl-
inn Önnu Bjamason með virðingu
og þakklæti. Um leið votta ég Atla
og öllum afkomendum þeirra
dýpstu samúð mína.
Jóhannes Gunnarsson.
Frágangur
afmælis-
og minning-
argreina
MIKIL áhersla er lögð á, að
handrit séu vel frá gengin, vél-
rituð eða tölvusett. Sé handrit
tölvusett er æskilegt, að disk-
lingur fylgi útprentuninni. Það
eykur öryggi í textameðferð og
kemur í veg fyrir tvíverknað. Þá.
er enn fremvu- unnt að senda
greinamar í símbréfi (569 1115)
og í tölvupósti (minning@mbl.-
is) — vinsamlegast sendið grein-
ina inni í bréfinu, ekki sem við-
hengi.
Auðveldust er móttaka svokall-
aðra ASCII skráa sem í daglegu
tali em nefndar DOS-texta-
skrár. Þá eru ritvinnslukerfin
Word og WordPerfect einnig
nokkuð auðveld úrvinnslu.
Um hvem látinn einstakling
birtist ein uppistöðugrein af
hæfilegri lengd, en aðrar grein-
ar um sama einstakling tak-
markast við eina örk, A-4, miðað
við meðallínubil og hæfilega
línulengd, - eða 2.200 slög (um
25 dálksentimetra í blaðinu). Til-
vitnanir í sálma eða ljóð tak-
markast við eitt til þrjú erindi.
Greinarhöfundar em beðnir að
hafa skímarnöfn sín en ekki
stuttnefni undir greinunum.