Morgunblaðið - 09.07.1998, Blaðsíða 10

10 FIMMTUDAGUR 9. JÚLÍ 1998
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Hægt að aka ókeypis um Hvalfjarðargöngin í átta daga
GJALDTAKA fyrir göngin fer fram norðanmegin en verið var að leggja lokahönd á hliðið í gær.
Morgunbladið/Jim Smart
NOKKRIR forsvarsmenn Hvalfjarðarganganna ásamt yfirvöldum. Frá
vinstri: Þórður Sigurðsson, yfirlögregluþjónn í Borgamesi, Geir Jón
Þórisson, Reykjavíkurlögreglunni, Stefán Skarphéðinsson, sýslumað-
ur Borgarnesi, Gísli Gíslason, bæjarstjóri á Akranesi og stjórnarfor-
maður Spalar ehf., Páll Siguijónsson, forstjóri ístaks og stjórnarfor-
maður Fossvirkis, og Stefán Reynir Kristinsson, framkvæmdastjóri
Spalar ehf.
Skólaakstur í
Reykjavík
• •
Oryggis-
belti í
öll sæti
BORGARRÁÐ hefur samþykkt að
taka næstlægsta tilboði frá Hóp-
ferðamiðstöðinni ehf. í akstur skóla-
bama. Ákvörðunin byggist á að fyrh-
tækið mun setja öryggisbelti í öll
sæti í alla bfla í skólaakstri.
Tilboðið nær til þriggja ára og er
árlegur akstur metinn á 25,9 millj. I
umsögn forstöðumanns fjármálasviðs
Fræðslumiðstöðvar Reykjavíkur til
Innkaupastofnunar kemur fram að
við samanburð á tilboðum um skóla-
akstur hafi tvö lægstu tilboðin nánast
verið jafn há. í tilboðsgögnum er tek-
ið fram að verkkaupi áskilji sér rétt
til að meta sérstaklega kosti þeirra
tilboða, þar sem boðið er upp á ör-
yggisbelti íyrir farþega í öllum sæt-
um. I tilboði Hópferðamiðstöðvarinn-
ar kemur fram að allir bflar í skóla-
akstri verði búnir öryggisbeltum í
öllum sætum, verkkaupanum að
kostnaðarlausu, verði eftir því óskað.
I tilboði lægstbjóðanda, Guðmund-
ar Jónassonar, kemur fram að örygg-
isbelti séu einungis í þremur nýjustu
bflum fyrirtækisins en í útboðsgögn-
um er tekið fram að gert sé ráð fyrir
að níu til tíu bflar séu samtímis í
notkun. Önnur tilboð sem bárust þar
sem boðið var upp á öryggisbelti í öll-
um sætum voru umtalsvert hærri og
komu að mati Fræðslumiðstöðvar
ekki til greina.
---------------
Lundaveiði
bönnuð í
Klettsvík
BÆJARRÁÐ Vestmannaeyjabæjar
hefur auglýst bann við lundaveiðum í
Klettsvík næstu fimm árin. Bannið er
gefið út að fengnum tillögum frá
Náttúrufræðistofu Suðurlands,
Bjargveiðifélaginu og lundaveiði-
mönnum sjálfum. Menn hafa bent á
það síðustu sumur að í lok veiðitíma-
bils væri farið að sjá á byggðinni og
bendir það til að of mikið sé veitt af
kynþroska fugli. Ármann Höskulds-
son, forstöðumaður Náttúrufræði-
stofu Suðurlands, segir skil á lunda-
merkjum hafa staðfest þetta.
Hann segir nauðsynlegt að íslend-
ingar sýni ábyrgð í lundaveiðum þar
sem hvergi sé leyfilegt að veiða hann
nema hér. Veiðimenn séu á þessari
skoðun sjálfir og vilji sýna ábyrgð.
FORSVARSMENN Spalar hf.
segjast munu leggja áherslu á að
forðast umferðarteppur er Hval-
fjarðargöngin verða opnuð fyrir
bflaumferð eftir tvo daga. Hvelja
þeir ökumenn til að nýta sér alla
þá átta daga, sem hægt verður
að aka um göngin án endur-
gjalds, til að koma í veg fyrir að
allt sitji fast á opnunardaginn.
Þetta kom fram á blaðamanna-
fundi Spalar í gær.
Göngin verða opnuð fyrir bfla-
umferð kl. 19 á laugardag. Lög-
reglan í Reykjavík og Borgarnesi
mun hafa nokkurn viðbúnað við
opnunina. Gera lögreglumenn
ráð fyrir að þurfa að handstýra
umferð ef göngin anna henni
ekki og er hugsanlegt að ein-
stefna verði sett á veginn í kring-
um Akrafjall. Þá mun lögreglan
fylgjast með því hvort ökumenn
virði hraðatakmörk í göngunum
en þau eru 70 km á klukkustund.
Seinkun á
gjaldtökubúnaði
Á blaðamannafundinum kom
fram að seinkun hefði orðið á af-
hendingu á hluta af þeim búnaði
sem sér um gjaldtöku. Svokallað-
ir veglyklar eru enn ókomnir til
Iandsins en búist er við að hægt
verði að afhenda þá um miðja
næstu viku.
Þá kom einnig fram að seinkun
hafi orðið á uppsetningu GSM-
símasambands en það er liluti af
þeim öryggisbúnaði sem verður
til staðar í mannvirkinu. Búist er
við að það taki tvær til þijár vik-
ur að ljúka þeim þætti.
Ókeypis til 20. júlí
Fram til mánudagsins 20. júlí
verður engin gjaldtaka í göngun-
um en eftir það verða teknir veg-
tollar við nyrðri munna þeirra.
Hægt verður að greiða með öll-
um greiðslumiðlum en boðið
verður upp á tvo gjaldflokka fyr-
ir stórnotendur. Stök ferð fyrir
fjölskyldubfl sem er styttri en 6
metrar kostar 1.000 kr. en einnig
verður liægt að kaupa áskrift
sem veitir 20 til 40% afslátt eftir
fjölda ferða. Afsláttur til stærri
bfla verður þó minni eða frá 15%
til 25% en þar kostar stök ferð
frá 3.000 til 3.800 krónur. Hver
ferð fyrir vélhjól kostar 600 kr.
Dagskrá opnunardagsins á
laugardag hefst með því að
Lúðrasveit Akraness byrjar að
spila við suðurenda ganganna
klukkan 13.40 en klukkan 14.00
munu Páll Siguijónsson, stjórn-
arformaður Fossvirkis sf., og
Gísli Gíslason, stjórnarformaður
Spalar ehf., flytja ávörp. Að því
búnu mun Davíð Oddsson, for-
sætisráðherra, opna Hvalfjarðar-
göngin formlega og skömmu síð-
ar verða göngin einnig opnuð
norðanfrá.
Mikill áhugi á hlaupinu
Klukkan 16 hefst Hvalljarðar-
gangahlaupið en nú þegar hafa
rúmlega 500 þátttakendur skráð
sig í það. Þetta er fyrsta og eina
hlaupið sem haldið verður undir
Hvalfjörð en það er í umsjón
Reykjavíkurmaraþons. Mikill
áhugi er fyrir því en þátttakend-
ur mega einnig fara á reiðhjóli,
gangandi eða á línuskautum.
Dæmt f meiðyrðamálum vegna vegalagningar við Stóra-Kropp f Reykholtsdal
Sum ummælin
ómerkt en önnur ekki
HÉRAÐSDÓMUR Vesturlands
kvað í fyrradag upp dóm í tveimur
meiðyrðamálum sem Jón Kjartans-
son, bóndi á Stóra-Kroppi í Reyk-
holtsdal, höfðaði vegna ummæla sem
tveir sveitungar hans létu falla; ann-
ar á hreppsnefndarfundi í júlí 1997
en hinn á almennum hreppsfundi í
aprfl 1997.
Hluti ummælanna, sem stefnt var
út af, var ómerktur en ómerkingar-
kröfu annarra ummæla var hafnað. I
öðru málinu var stefndi dæmdur til
að greiða 15 þúsund króna sekt til
ríkissjóðs, til að greiða Jóni 90 þús.
kr. vegna málskostnaðar og 50 þús.
kr. til að standa straum af birtingu
dómsins.
í hinu málinu var fallist á kröfu
um ómerkingu einna ummæla af sex,
sem mál var höfðað út af, og var við-
komandi dæmdur til að greiða 30
þúsund krónur í málskostnað en
kröfu Jóns um greiðslu kostnaðar
vegna opinberrar birtingar dóms
hafnað.
Deilt hefur verið hart í Reykholts-
dal um lagningu Borgarfjarðar-
brautar og hvort vegarstæðið skuli
liggja um tún Stóra-Kropps eður ei.
Ummælin, sem ómerkt voru í öðru
málinu, lét Jón Bjömsson í Deildar-
tungu falla á hreppsnefndarfundin-
um. Þau voru þessi: „Ég fékk grun
þegar Jón Kjartansson hóf endur-
byggingu gamla fjóssins í stað þess
að byggja nýtt. Mig grunaði að Jón
Kjartansson væri ekki eins stöndug-
ur og hann vildi vera láta og taldi
hann hafa óhreint mjöl í pokahom-
inu. Hafí maðurinn átt peninga þá
færi hann ekki að gera við svo gam-
alt fjós. Tilgangur minn að verða
mér út um veðbókarvottorð fyrir
Stóra-Kroppi er svipaður og hjá
blaðamönnum þegar þeir eru að
fletta ofan af mönnum sem em í
svona fjárglæfrastarfsemi og fékk ég
grun minn staðfestan við athugun á
veðbókarvottorðinu."
Fjárglæframaður vísar til glæp-
samlegrar starfsemi
Um ómerkingu þessara ummæla
segir í rökstuðningi Hervarar Þor-
valdsdóttur héraðsdómara að dóm-
arinn telji orðið fjárglæframaður
vísa til glæpsamlegrar starfsemi.
„Þó svo framlagt veðbókarvottorð
sýni að jörðin er mikið veðsett, verð-
ur ekki talið að ummæli stefnda feli í
sér gildisdóm, þar sem lagt sé mat á
staðreyndir, enda með engu móti
hægt að draga þá ályktun af veðbók-
arvottorði að stefnandi sé fjár-
glæframaður eða segja til um fjár-
hagsstöðu hans,“ segir í dóminum.
Ummælin eru talin ærumeiðandi að-
dróttanir í garð Jóns og til þess fallin
að sverta mannorð hans.
Hins vegar taldi dómarinn ekki
efni til að ómerkja þessi ummæli
Jóns Björnssonar á hreppsnefndai--
fundinum: „Það skipth- ekki máli fyr-
ir búskap á Stóra-Kr'oppi hvort þar
kemur vegur eða ekki. Þessi spila-
borg hrynur.“
I hinu málinu var um að ræða um-
mæli sem Þorsteinn Pétursson á
Kleppjámsreykjum lét falla á al-
mennum hreppsfundi.
Ómerkt voru með dómi ummælin:
„... og meira að segja frúin á Stóra-
Kroppi sem ég hélt að þekkti nú ansi
fáa hér í sveitinni sá ástæðu til þess
að ausa aur og skít yfir okkur sveit-
ungana í víðlesnu tímariti. Þar segh'
hún nágrannana óska þeim alls ills.
Ég tel ekki vafa á því að þetta eru
orð bónda hennar sem hún var látin
koma á framfæri."
Um þessi ummæli segir dómarinn
að þar sé Jón Kjartansson vændur
um að láta konu sína bera aðra ill-
mælgi. „Þar sem ósannað er að
stefnandi hafi beitt konu sinni fyrir
sig með þessum hætti þykja ummæli
þessi óviðurkvæmileg og ber að
ómerkja þau,“ segir í dóminum.
Ómerkingu hafnað
Hins vegar taldi dómarinn ekki til-
efni til að ómerkja eftirfarin ummæli
Þorsteins á almennum hreppsfundi:
„Málið snýst ekki um veg heldur
snýst málið eingöngu um einn mann
hér í sveitinni sem kom hingað 1994.“
„Það liggur því kristaltært fyrir að
þessir menn voru teknir í gíslingu.“
„Samfélagið hefur daprast síðan farið
var að þjóna hér einum manni sem
var nýskriðinn inn í sveitina. Jón
Kjartansson sá til þess að fjölmiðla-
fár varð í kjölfar fundarins 1994.“
„Þetta var nú höfðingsbragurinn á
kappanum sem var búinn að stjórna
þessu máli í eitt og hálft ár. Hann
þoldi ekki að tillaga kæmi fram um
byggingu brúar.“ „En hvert er
vandamálið á Stóra-Kroppi? Það er
bóndinn sem er vandamálið, hann
setur sig upp á móti því að hér sé
nokkuð gert og fær menn í lið með
sér, beitir þá valdi eða hefur kannski
lofað þeim gulli og grænum skógum.
Hann hefur tekið menn í gíslingu,
þar á meðal hreppsnefndina."
Ómerkingarkröfunni hafnar dóm-
arinn með þeim rökstuðningi að
harðar deilur hafi verið í sveitinni
um veglagningu og stefnd ummæli
hafi verið hluti af ræðu sem Þor-
steinn hélt á fundi þar sem vegamál
voi'u rædd. Beri að skoða ummælin í
því ljósi og ekki slíta þau úr því sam-
hengi sem þau voru sögð í. Með
ræðu sinni færi stefndi hugsanir sín-
ar í búning og noti m.a. líkingamál.
Með hliðsjón af því, tjáningarfrelsi
Þorsteins og skoðanaskipta um þau
mál sem rædd voru verði þessi um-
mæli ekki skilin á þann veg að þar sé
ráðist á persónu Jóns eða ummælin
séu óviðurkvæmileg á þann hátt að
ómerkja beri þau.