Morgunblaðið - 08.08.1998, Blaðsíða 43

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 8. ÁGÚST 1998 43 *
MINNINGAR
JOHANN
INDRIÐASON
+ Jóhann Indriða-
son fæddist á
Botni í Eyjafirði 1.
júní 1926. Hann lést
24. júlí síðastliðinn
og fór útför hans
fram frá Neskirkju
30. júlí.
Afi hafði gríðarstór-
ar hendur og þótti ekk-
ert svo vont að hann
gæti ekki „þrælað því í
sig með rjóma“. Það er
þetta tvennt sem að
öllu samanlögðu stend-
ur upp úr af þeim
minningum sem ég á um hann.
Afi var sjálfum sér samkvæmur.
Alltaf fús til að gera við bilaða hluti
eða flytja húsgögn fyrir mig og
aldrei gaf hann á nokkurn hátt til
kynna að ég stæði í þakkarskuld við
hann fyrir vikið. Hann átti það til að
nota fruntalegt orðbragð ef honum
blöskraði ræfildómur eða óheilindi
einhvers, en aldrei varð ég þess vör
að hann sýndi nokkrum manni ill-
vilja eða smjaðraði fyrir þeim sem
voru honum ekki að skapi.
Afi var mikill húmoristi síðustu
árin. Gamansaemi hans kom m.a.
fram í stríðni við krakkana en hann
skammaðist aldrei af neinni alvöru.
Hann sýndi þess aldrei merki að
hann væri þreyttur á að hafa snáð-
ana mína í eftirdragi með því ónæði
sem því fýlgdi. Oft fundu þeir held-
ur betur til sín í návist hans, því afi
Jói ræddi við þá nánast sem jafn-
ingja og leyfði þeim að vinna alvöru
verk með alvöru verkfærum.
Afi ók of hratt. Afi svindlaði þeg-
ar hann lagði kapal. Hann fyllti bíl-
skúrinn af allra handa rusli sem
hann þóttist geta komið í verð, reif
svo stólpakjaft ef einhver hafði eitt-
hvað út á það að setja en gerði um
leið óspart grín að sjálfum sér og
hló mikið.
Kvalinn af eirðarleysi gat hann
dundað við að færa bílinn úr einu
stæði í annað þær örfáu mínútur
sem amma sinnti erindum sínum.
Þegar hann kom í heimsón var hann
yfirleitt rokinn út aftur áður en
hann náði að ljúka ein-
um kaffibolla og þótt
vissulega væri oft hægt
að brosa að honum efa
ég ekki að eirðarleysið
gerði hann stundum
erfiðan 1 sambúð.
Ef til vill kemur
þessi lýsing á honum
afa mínum einhverjum
á óvart. Þeir sem um-
gengust hann lítið síð-
ustu árin munu fremur
minnast hans sem hins
dagfarsprúða verk-
stjóra sem lauk verk-
um sínum óaðfinnan-
lega á mun skemmri tíma en ætlast
var til. Vissulega lifir hinn vandvirki
og hægláti Jói Indriða í huga okkar,
en afi sem sjálfur var frábitinn allri
skinhelgi átti fleira til og því er ekki
að leyna að slysið sem hann varð
fyrir sumarið 1987 hafði afgerandi
áhrif á persónuleika hans. Slysið
leysti úr læðingi þá ástríðu og lífs-
þorsta sem logaði innra með honum
en hafði fram að því vikið fyrir hóg-
værð, samviskusemi og ábyrgðar-
kennd. Hann sýndi ekki lengur
sömu fullkomnu vinnubrögðin en þó
gat ég ómögulega harmað umskipt-
in enda er það að mínu viti tíma-
bært á sjötugsaldri að lifa fyrir líð-
andi stund.
í heiðarleika sínum er dauðinn
alltaf dálítið áfall en í rauninni er
ekkert harmrænt við það þótt afi
hafi sagt skilið við okkur um sinn.
Hann dó ánægður, á þeim stað sem
hann sjálfur óskaði sér og hversu oft
hafði hann ekki sjálfur lýst því yfir
að það versta sem hann gæti hugsað
sér væri að „veslast upp og hlusta á
tifið í klukkunni". Þegar allt kemur
til alls fékk hann það sem hann vildi,
það hlýtur að vega þyngra en sökn-
uður vina og ættingja.
Að lokum vil ég þakka þeim sem
hafa stutt ömmu mína og sýnt henni
hlýhug að undanförnu, þó sérstak-
lega heimilisfólkinu í Enni sem alla
tíð hefur sýnt afa og ömmu vináttu
sína í verki og verið þeim ómetan-
legur stuðningur á erfiðum tímum.
Jóhanna Hauksdóttir.
KRISTÍN
ÞORGRÍMSDÓTTIR
+ Kristín Þorgrímsdóttir
fæddist í Miðhlíð á Barða-
strönd hinn 11. júlí 1908. Hún
lést á Sjúkrahúsi Patreksfjarðar
30. júlí síðastliðinn. Foreldrar
hennar voru Þorgrímur Olafs-
son, f. 30.6. 1876, d. í desember
1958, og Jónína Ólafsdóttir, f.
17.4. 1884, d. 24.1. 1978. Systk-
ini Kristínar voru Ólafur, f. 21.8.
1910, d. síðastliðið vor, Aðal-
heiður, f. 10.11. 1912, d. 12.10.
1975, Ólafía, f. 6.2. 1915, Jó-
hann, f. 29.10. 1917, d. 27.11.
1917, Jóhanna, f. 24.4. 1919, d.
30.4. 1956, Dagný, f. 29.9. 1920,
Sigríður, f. 5.11. 1921, d. 8.3.
I dagsins önnum dreymdi mig
J)inn djúpa frið og svo varð nótt.
Eg sagði í hljóði: Sofðu rótt,
þeim svefni enginn rænir þig.
(Steinn Steinarr.)
Þá ert þú horfín á braut og eftir
lifir minningin um stórkostlega
konu. Frá því ég fæddist varst þú
elsta kona sem ég þekkti og þegar
ég var yngri hélt ég alltaf að þú
myndir deyja fyrst. En lífið átti eft-
ir að kenna mér að klukkurnar eru
misstilltar. Þú lifðir heil 90 ár en
varst svo hress að maður tók ekki
eftir því að þú eltist. Þú varst líka
elsta kona sem ég þekkti sem last
ljóð og ég hafði alltaf jafn gaman af
að heyra þig fara með kvæði eða
texta eins og Tvær Stjörnur hans
Megasar sem við héldum báðar upp
á. Þú varst einnig víðlesin í hinum
ýmsu skáldritum og hafðir oftast
bók við hönd.
Þær eru margar minningarnar af
1985, Sæbjörg, f. 16.1. 1924,
Unnur, f. 11.6. 1926, d. 23.3.
1935, Bjarndís, f. 28.5. 1930.
Kristín giftist Sigurði Bach-
mann Jónssyni, f. 19.7. 1905, d.
25.5. 1971, á Patreksfirði hinn
5.7. 1942. Fósturdóttir þeirra er
Auður Valtýsdóttir Gallagher,
f. 6.5. 1959, gift Frank Gallagh-
er, f. 18.2. 1943, og eru þau bú-
sett í Bandaríkjunum. Börn
þeirra eru Patrick, f. 8.4. 1969,
Frank, f. 28.9. 1973, Linda, f.
2.1. 1978, Neil, f. 22.8. 1979.
títför Kristínar fer fram frá
Patreksfjarðarkirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 14.
þér úr ferðalögunum sem farin voru
þegar Auda var hér á sumrin með
krakkana. Síðasta sumarbústaðar-
ferðin var í fyrrasumar þar sem þú
spáðir fýrir mér í bolla. Sérstaklega
er mér þó minnisstætt þegar við
hrúguðumst öll í litla húsið þitt á
Patreksfirði eftir ættarmótið á
Barðaströnd. Ég og Linda vorum
eins og prinsessur á háaloftinu og
fengum að leggja það undir okkur.
Það var alltaf gaman að fá þig í
heimsókn til Reykjavíkur og spjalla
við þig um lífið og tilveruna enda
hafðir þú einstaka lífssýn sem ég
mun aldrei gleyma og varst alltaf
jafn lífsglöð. Ég mun sakna yndis-
legu gömlu konunnar sem alltaf gat
komið á óvart með frábærum per-
sónuleika.
Við kveðjum þig í dag, Stína mín,
en minningin lifir 1 hjörtum okkar.
Guð geymi þig.
Hanna Björk Valsdóttir.
EN HVAÐ um rauða lúpínu - yrði hún vinsælli?
BLÓÐHITI
ÞAÐ ER varla hægt að halda því
fram kinnroðalaust að íslending-
ar séu blóðheitt fólk. Kannski er
það kuldinn hérna á norðurhjara
veraldar sem dempar mestu
sveiflurnar á tilfinningasviðinu.
Þótt blóðhitanum sé kannski ekki
íýrir að fara í Frónbúum má nú
telja það næsta víst að allt tilfinn-
ingalitrófið sé til staðar í þeim,
þeir gera bara sitt besta til að
láta það ekki í ljós.
Plöntur eru eitt af því sem vek-
ur margar og mismunandi tilfinn-
ingar hjá fólki. Almennt má segja
að tilfinningar íslendinga til
plantna einkennist af þakklæti.
Einhvern veginn virðist það vera
greypt inn í þjóðarsálina að það
sé kraftaverk að plöntur geti yfir-
leitt þrifist hérlendis. Þakkiætið
kemur berlega í ljós þegar þarf
að klippa plöntur tU eða grisja
þær. Þá eru það ekki nema allra
harðsvíruðustu garðyrkjumenn
sem virldlega þora að beita klipp-
unum. I augum sumra virðast
sagir líka vera verkfæri sem ekki
eiga að koma nálægt trjám fyrr
en löngu eftir að þau hafa verið
felld. Þessi varfærni okkar í með-
ferð verkfæra í nærveru trjáa
hefur það í fór með sér að allt of
margir garðar eru orðnir skugga
að bráð. Mosi dafnar þar sem áð-
ur voru grasflatir. Undirgróður,
sem áður var þéttur og blómmik-
ill, teygir endalaust úr sér til að
ná í birtu og á endanum leggjast
stönglarnir út af vegna þess að
þeir verða linir og slappir í
skugganum.
Við Islendingar bindumst
plöntum tryggðaböndum og verj-
um þær af fremsta
megni gegn hvers
konar ágangi. Þrátt
fyrir það kemur þó
stundum fyrir að okk-
ur ofbýður og við
ákveðum að gera eitt-
hvað í málinu. Slíkar
aðgerðir eru þó ekki
framkvæmdar fyrr en
eftir dúk og disk og
mætti jafnvel flokka
þær sem örþrifaráð.
Sagan af gamla,
forljóta blóminu sem
átti að henda er sí-
gild. Daginn sem
grípa átti til aðgerða
gegn blóminu byrjaði
skömmin að blómstra og önnur
eins blómgun hefur bara ekki
verið færð í annála, fyrr né síðar.
Þegar plöntur grípa til slíkra ör-
þrifaráða til að bjarga eigin
skinni getur mannskepnan ekki
annað en þyrmt lífi þeirra. Skítt
með það þótt blómið sé jafn
ófrýnilegt eftir sem áður þegar
blómgun lýkur, það er þó búið að
tryggja tilverurétt sinn næstu ár-
in. Samúð okkar íslendinga með
lítilmagnanum er því í fullu gildi
þegar kemur að plöntum eins og
öðrum lífverum.
Þakklæti er þó alls ekki eina
tilfinningin sem við berum til
plantna. Plöntur eru auðvitað
misjafnar og komast mishátt í
virðingarstiganum. Efst, eða að
minnsta kosti mjög ofarlega,
tróna skógarplönturnar og í
neðsta þrepinu er illgresið. 111-
gresi er einkar lýsandi nafn á
óæskilegum plöntum. Með heit-
inu er gefið til kynna
að þessar plöntur
velji sér vaxtarstað af
hreinni illgirni og fátt
hleypir jafn illu blóði í
annars rólynda Is-
lendinga og slíkt. Við
berjumst gegn ill-
gresi af sama eldmóði
og við verjum rækt-
unarplöntumar okk-
ar. í þeim eftium víl-
um við ekki fýrir okk-
ur að ráðast gegn ill-
gresinu með kjafti og
klóm eða úða ógrynni
af illgresiseitri á ill-
gresið sem í raun er
ekki illgjarnt heldur
einungis tækifærissinnað.
Fáar plöntur Hafa þó vakið jafn
öfgafullar tilfinningar í brjósti Is-
lendinga og alaskalúpínan. Þessi
frumherjaplanta sem búin er
ýmsum góðum kostum er ýmist
álitin bjargvættur íslensku eyði-
markanna eða tortímandi íslensks
gróðurlendis. Kannski fer það
fyrir brjóstið á ættjarðarelskandi
Islendingum að nú er það ekki
fjarlægðin sem gerir fjöllin blá
heldur er það lúpínan. Að
minnsta kosti virðist einungis
leyfilegt að vera fylgjandi notkun
á lúpínu eða mótfallinn henni.
Rödd skynseminnar, sem segir
okkur að nota lúpínu þar sem það
á við, er lítil og mjóróma og af
þeim sökum heyrist hún lítið sem
ekkert. Kannski Islendingar séu
blóðheitari en talið var í upphafi
þessa pistils?
Guðríður Helgadóttir,
garðyrkjufræðingur.
BLOM
VIKUIVMR
390. þáttur
Lmsjóii Ágústa
Bjiirnsdóttir
r
Helgardagskráin í Viðey
HAFIN er önnur umferð í rað-
göngu sumarsins og í dag kl. 14.15
verður fimmta gangan farin um
Heimaeyna þar sem margt er að
finna sem minnir á aðgerðir herra
Jóns Ai-asonar Hólabiskups til
bjargar kirkjuskipan sinni um miðja
sextánda öld.
Meðal annars eru í Viðey rústir
virkis sem hann er sagður hafa látið
byggja sumarið 1550 er honum
tókst um hríð að ná eynni aftur úr
höndum hirðstjórans. Heima við
stofuna eru ýmis örnefni sem minna
á þátt klaustursins og hins kaþólska
siðar í sögu Viðeyjar. Þetta er hin
stysta af göngunum fimm og „lokar
hún hringnum" ef svo má segja; í
næstu viku hefst ný syrpa.
Gangan hefst að þessu sinni við
kirkjuna með örstuttri upprifjun á
því helsta úr sögu staðarins, síðan
er gengið að Ábótasæti en þaðan að
Ráðskonubás undir Sjónarhóli og
yfir að Virkinu. Þaðan verður farið
um Hjallana og heim á staðinn aftur
og litið á leiði Gunnars Gunnarsson-
ar rithöfundar og fjölskyldu hans í
Viðeyjarkirkjugarði. Gangan tekur
um einn og hálfan tíma.
á sunnudag mun staðarhaldari
bjóða upp á hefðbundna kynningu á
staðnum og sögu hans og hefst hún
í kirkjunni þegar ferjan kemur að
um kl. 14.15. Þarna er greint frá
helstu áföngum í sögu Viðeyjar frá
fyrstu tíð og til vorra daga; klaust-
ur, Skúli Magnússon, Viðeyjar-
prentsmiðja, Milljónafélagið. Þá er
skyggnst um á hlaðinu og í næsta
nágrenni Stofunnar þar sem „niður
aldanna" er við hvert fótmál.
Ljósmyndasýningin í Viðeyjar-
skóla sem rekur sögu Milljónafé-
lagsins og lífsins á Sundbakka er
opin alla vh'ka daga nema mánu-
daga kl. 13.30-16.10 en til 17.10 um
helgar. Aðgangur er ókeypis og
gæslukona þar útskýrir sýninguna.
Gestir geta hraðað för sinni og kom- -
ist yfir að skoða meira af eynni með
því að leigja hjólhesta en hjólaleiga
er að störfum í skemmunni að baki -
Viéeyjarstofu og þar er einnig
hestaleiga hið næsta. Grillskálinn er
öllum opinn frá kl. 13.30-16.10 og
þar standa leiktæki til boða. Viðeyj-
arstofa býður að venju upp á fjöl-
breyttar veitingar.
Bátsferðir hefjast kl. eitt eftir há-
degi og verða á klst. fresti til ki.
fimm en til lands er siglt á hálfa
tímanum allt til kl. 17.30.