Morgunblaðið - 01.10.1998, Síða 1

STOFNAÐ 1913
222. TBL. 86. ARG.
FIMMTUDAGUR 1. OKTOBER 1998
PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Reuters
Schröder
ræðir við
Chirac
GERHARD Schröder, verðandi
kanzlari Þýzkalands, fór til
Parísar í gær og ræddi þar ieiðir
til að gera umbætur á kerfi al-
þjóðlegra fjármálaviðskipta og á
Evrópusambandinu (ESB), þótt
enn hafi hann ekki myndað ríkis-
stjórn. Eins og sjá má fór vel á
með þeim Schröder og Jacques
Chirac, forseta Frakklands, er
þeir hittust í Elysée-höll í fyrstu
utanlandsför hins fyrrnefnda eft-
ir kosningasigurinn á sunnudag.
Schröder fullvissaði franska
ráðamenn um að hvergi yrði
hvikað frá grundvallarstefnu
Þjóðverja í utanríkismálum. Náið
samstarf Frakklands og Þýzka-
lands yrði eftir sem áður einn
hornsteina þeirrar stefnu. „Ekk-
ert kemur í stað þýzk-franska öx-
ulsins,“ sagði Schröder.
■ Forystumenn CDU/23
----------------
Aðstoðin við Rússa
Fénu
„kastað
á glæ“
London. Reuters.
JURÍ Lúzhkov, borgai-stjóri í
Moskvu, sagði í London í gær, að Al-
þjóðagjaldeyrissjóðnum og vesti'æn-
um bönkum hefðu orðið á gífurleg
mistök í lánveitingum sínum til
Rússlands, enda hefði fénu „verið
kastað á glæ“.
Lúzhkov sagði á fréttamanna-
fundi, að vestrænu lánin hefðu farið
beint í neyslu eða horfið með öðrum
hætti og engin von væri til þess, að
þau yrðu endurgreidd. Sagði hann,
að vestrænum ríkjum hefði orðið illi-
lega á í messunni er þau héldu, að
það sama gilti um Rússland og eitt-
hvert lítið ríki í Austur-Evrópu.
Lúzhkov, sem hefur getið sér orð
fyrh’ traust tök á stjórn Moskvu-
borgar, sagði, að lánin hefði aðeins
átt að veita til afmarkaðra verkefna.
„í Moskvu höfum við notað lánsféð,
hvern einasta dollara, pund eða
mark, til arðbærra hluta,“ sagði
hann.
Vangaveltum fréttamanna um
hungursneyð í Rússlandi vísaði
Lúzhkov algerlega á bug, að minnsta
kosti hvað Moskvu varðaði, og er
hann var spurður hvort hann hygðist
bjóða sig fram í forsetakosningunum
í Rússlandi árið 2000 svaraði hann
því til, að það væri hugsanlegt.
■ Efnahagsáætlun/24
IMF vill vaxtalækkanir til að koma 1 veg fyrir efnahagskreppu
Spáir verulegum samdrætti
Washington, London. Reuters.
ALÞJÓÐAGJALDEYRISSJÓÐURINN, IMF,
spáði í gær verulegum efnahagssamdrætti í
heiminum á árinu og sagði, að ríki heims
þyrftu að búa sig undir að lækka vexti til að
fyrirbyggja efnahagskreppu.
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn sagði í óvenju
svartsýnni skýrslu að hagvöxturinn í heimin-
um myndi minnka í 2% á árinu og verða tæp-
um helmingi minni en árið áður, en hann var
þá 4,1%. Fyrr á árinu hafði stofnunin spáð
3,1% hagvexti í ár.
Vaxtalækkunin dugði ekki
Vaxtalækkun bandaríska seðlabankans um
0,25 prósentustig í fyrradag varð ekki til að
draga úr ótta manna við mikinn efnahagssam-
drátt um allan heim. Gengi verðbréfa lækkaði
verulega í mörgum kauphöllum í Evrópu,
t.a.m. um 3,68% í Þýskalandi og 4,17% í
Frakklandi, en breska verðbréfavísitalan
FTSE 100 lækkaði aðeins um 0,87%. Japanska
Gengi verðbréfa
lækkar verulega
vísitalan Nikkei hefur ekki verið jafnlág í 12 ár
og Dow Jones-vísitalan í Bandaríkjunum hafði
lækkað um 1,59% síðdegis í gær.
„Við höfum kannað stöðuna mjög vel og nið-
urstaðan er sú, að um allan heim er mikið fjár-
magn að fara forgörðum," sagði Philippa
Malmgren, helsti sérfræðingur Bankers Trust
í London í gengismálum. „Það þýðir einfald-
lega, að hætta sé á verulegum efnahagssam-
drætti um allan heim.“
Bandaríski seðlabankinn lækkaði skamm-
tímavexti í 5,25% í fyrradag en fjárfestar og
aðrir, sem tengjast verðbréfamarkaðinum,
vonast eftir meiri lækkun í Bandaríkjunum og
víðar um heim, enda leyna sér ekki hættu-
merkin beggja vegna Atlantshafsins. Farið er
að draga úr hagvexti, hagnaður fyrirtækja er á
niðurleið og neytendur farnir að halda að sér
höndum.
Búist er við annarri vaxtalækkun í Banda-
ríkjunum fyrir áramót og þeirri þriðju
snemma á næsta ári. I Evrópu heldur tilkoma
evrunnar aftur af vaxtalækkunum en þó er bú-
ist við þeim í Bretlandi ojg á Ítalíu þar sem
vextir eru tiltölulega háir. I Japan er ekki unnt
að lækka vexti þar sem þeir eru næstum engir.
4.900 milljarða kr. afgangur
I Bandaríkjunum var því þó fagnað, að af-
gangur er á bandarísku fjárlögunum í fyrsta sinn
í 29 ár. Bill Clinton, forseti Bandaríkjanna, til-
kynnti í gær við athöfn í Hvíta húsinu, að afgang-
urinn á þessu fjárlagaári, sem lauk í gær, yrði
um 70 milljarðar dollara, 4.900 milljarðar ísl. ki-.,
en á síðasta ári var fjái-lagahalhnn rúmlega 1.500
milljarðar kr. Er afgangurinn sá mesti í dollur-
um írá upphafí og sá mesti frá því á sjötta ára-
tugnum sem hlutfall af þjóðarframleiðslu.
Atök við
forsetahöll-
ina í Líma
AÐ MINNSTA kosti 300 verka-
menn réðust í gær inn fyrir hlið
forsetahallarinnar í Líma, höfuð-
borg Perú, og gengu berserks-
gang við bygginguna, brutu rúð-
ur hallarinnar og létu greipar
sópa um geymsluhús. Fimmtán
mínútum eftir að árásin hófst
réðust um 50 her- og lögreglu-
menn á óeirðaseggina og hröktu
þá út á torg nálægt höllinni.
Óryggissveitirnar beittu kylfum
og táragasi í átökunum og
hleyptu af byssum í viðvörunar-
skyni.
Óeirðaseggirnir höfðu tekið
þátt í mótmælum á torginu þar
sem um 5.000 manns komu sam-
an til að krefjast aðgerða gegn
atvinnuleysi og gagnrýna stjórn
Albertos Fujimoris forseta.
Hörð viðbrögð við fregnum af fjöldamorðum í Kosovo
Bretar vara við
hernaðaríhlutim
Bandaríkjanna. „NATO er nú reiðu-
búið til að grípa til aðgerða. Það
væru mikil mistök af [Slobodanj
Milosevic forseta Júgóslavíu ef hann
gerði sér ekki ljósa þá viðurstyggð
sem allir Evrópubúar hafa á þessum
ódæðisverkum. Best væri íyrir hann
að framfylgja nú samþykktum ör-
yggisráðs SÞ, og það strax.“
Frekari frásagnir
af fjöldamorðum
Reuters-fréttastofan greindi frá
því í fyrradag að heimildir væru fyr-
ir því að serbneskir hermenn hefðu
murkað lífíð úr sextán Kosovo-Alb-
önum í nágrenni þorpsins Gonije
Obrinje í Kosovo og var þar aðallega
um konur, böm og gamalmenni að
ræða. Fréttastofan hafði síðan í gær
eftir ungum pilti að hann hefði einn
komist lífs af þegar Serbar drápu
fjórtán nági'anna hans á laugardag.
Vildi pilturinn ekki láta nafns síns
getið, eða geta heimabæjar síns, af
ótta við hefnd serbneskra hermanna.
„Eg fékk skot í fótinn og þóttist vera
dáinn þar til Serbarnir hurfu á
brott,“ sagði pilturinn.
Fréttastofan Tanjug, sem rekin
er af júgóslavneska ríkinu, sagði í
gær engar sannanir fyrir því að
Serbar hefðu átt aðild að ódæðis-
verkunum um síðustu helgi og sak-
aði vestræna fjölmiðla um að reyna
með fréttaflutningi sínum að rétt-
læta íhlutun NATO í Kosovo. Halda
stjórnvöld í Belgi-ad því enn fram að
átökum þeirra við Frelsisher
Kosovo (KLA) sé lokið og að allir
hermenn séu nú á leið til búða
sinna.
Fráfarandi ríkisstjóm Helmuts
Kohls í Þýskalandi lét það verða eitt
af sínum síðustu verkum að bjóða
NATO foimlega fjórtán þýskar
Tornado-árásarflugvélar, verði af
hernaðaríhlutun NATO í Kosovo.
Blackpool, Pristína. Reuters.
BRETAR boðuðu í gær til skyndi-
fundar í öryggisráði Sameinuðu
þjóðanna til að ræða fregnir um að
serbneskar öryggissveitir hefðu
myrt albanska þorpsbúa í Kosovo
um síðustu helgi. Robin Cook, utan-
líkisráðherra Bretlands, sagði að ör-
yggisráðið myndi koma saman til að
fordæma drápin og varaði við því að
hemaðaríhlutun Atlantshafsbanda-
lagsins (NATO) gæti fylgt í kjölfarið
strax í næstu viku, kæmi í ljós að
stjórnvöld í Belgrad hefðu gerst sek
um að brjóta samþykktir öryggis-
ráðsins.
Breski utanríkisráðherrann sagði
að NATO kynni að ákveða hernaðar-
íhlutun eftir að Kofí Annan, firam-
kvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna,
birti skýrslu í byrjun næstu viku um
hvort Serbar hefðu orðið við kröfu
öiyggisráðsins um tafarlaust vopna-
hlé. Embættismenn í höfuðstöðvum
NATO sögðu að metið yrði innan
viku hvort Serbar hefðu orðið við
kröfunni.
Cook var afar harðorðm’ eftir að
hafa átt samtöl við utanríkisráðherra
Evrópusambandslandanna og Made-
leine Albright, utanríkisráðherra
Reuters