Morgunblaðið - 13.11.1998, Blaðsíða 60

MORGUNBLAÐIÐ
60 FÖSTUDAGUR 13. NÓVEMBER 1998
*
fit-föslut\*jy oj
fOk$yMh/<r Á A\(/LAV KL. ?
Fyrsta tækifæri til að sjá nýjustu
stórmyndina frá Disney (með ísl. tali).
2 fyrir I á Forefdragildruna kl. 3 og 5.20
AÐSENDAR GREINAR
Að vera Islendingur
í HAUST var um-
ræðuþáttur í sjónvarp-
inu um hvað það er að
vera Islendingur. Þessi
þáttur vakti mig mjög
til umhugsunar. Allir
þátttakendur voru sam-
mála um að tungumálið
væri það sem framar
öðru gerir okkur að Is-
lendingum á tímum þar
sem fjölmiðlun og hluti
listsköpunar fer fram á
erlendum tungumálum.
Krakkar kunna
snemma að bjarga sér á
ensku vegna þess að
þeir nota tölvuna og
horfa á sjónvarp þar
sem að miklu leyti er notuð enska.
Þetta er sjálfsagt „eðlilegt". Ekki
ætla ég að hvetja til þjóðarrembu
eða annarrar nesjamennsku, en
hvar eiga þessir krakkar sem eru
að vaxa úr grasi þessa dagana að
æfa sig í íslensku? Finna bestu leið-
ina til að lýsa því sem þau heyra,
sjá og hugsa? Þá varð mér hugsað
til míns áhugaleikfélags, Hugleiks.
Þar er hópur höfunda sem les og
ræðir ný handrit hópsins og eitt
þeirra er tekið til sýningar árlega.
Þegar handritið er komið í hendur
leikstjóra þá byrjar hann á því
ásamt tuttugu til þrjátíu manna
hópi áhugaleikara að æfa þetta
leikrit með höfund-
inn/höfundana sér við
hlið.
Textinn er skoðaður
enn á ný. Ymsu er
breytt eða lagað til á
æfingatímabilinu, allir
leggja orð í belg og
hafa skoðanir á því
hvemig má orða hugs-
un og athöfn. Höfund-
urinn hlustar og metur
hvort eitthvað megi
betur fara. Tónlist er
samin við nýja texta og
þar koma til enn aðrir
félagar leikfélagsins
sem setja saman vísur
á íslensku. Loks reynir
leikstjórinn að kenna hópnum
hvernig á að bera fram orðin svo
þau hljómi út í horn á stórum sal.
Söngstjórinn leiðbeinir um fram-
Starf áhugaleikfélag-
anna, segir Sigrún
Óskarsdóttir, eflir
íslenska tungu.
burð texta í söng, fyrir utan auðvit-
að hvernig á að syngja. Allt er slíp-
að til og reynt að forðast málvillur
og ambögur. Enginn kemst upp
með að tala rangt mál, nema til
þess sé ætlast til að gera grín að
persónunni.
Nú hef ég tekið dæmi frá mínu
leikfélagi en gleymið ekki að á Is-
landi eru um áttatíu virk áhugaleik-
félög.
Þar fer fam öflug starfsemi á
hverju ári þar sem eru samin ný
verk, erlend verk þýdd, rýnt í þýð-
ingar og skoðað hvort þær dugi fyr-
ir nútímann. Þar eru virkir félagar
allt frá börnum og upp í gamalt
fólk. Allir leggjast á eitt til að gera
sína leiksýningu metnaðarfulla. Og
síðan koma leikhúsgestir og horfa
og hlusta, fara heim og rifja upp,
læra nýja texta og spila geisla-
diskinn með tónlistinni.
Leiðið nú hugann að því hvað
þetta starf áhugaleikfélaganna eflir
íslenska tungu og hve mikinn þátt
þau eiga í að knýja félaga sína til
umhugsunar um hvernig tungumál-
ið þjóni best þeim tilgangi sínum að
orða hugsun og tilfinningar á lif-
andi og skemmtilegan hátt.
Lærum af öðrum þjóðum, lærum
ný tungumál en gleymum ekki
tungumálinu okkar sem gerir okk-
ur einstök, gerir okkur að Islend-
ingum. Eflum íslenskt áhugaleik-
hús.
Höfundur er forstöðukona
í Reykjavík.
Sigrún
Óskarsdóttir
I tilefni dagsins
ÞEGAR kvöldin fara
að lengjast og vetrar-
myrkrið leggst yfir
landið fer áhugaleikhús-
fólk að hugsa sér til
hreyfings. Hin skæða
leikhúsveira sem legið
hefur í dvala yfir sumar-
ið fer á kreik og um allt
land má sjá fólk úr ólík-
ustu starfstéttum, hóp-
ast í leikhúsin til að æfa
leikrit. Fyrst eru haldn-
ir fundir, það þarf að
ráða leikstjóra, velja
leikrit og síðan hefjast
æfingar. Yfirleitt stend-
ur æfingatímabilið um
það bil sex vikur og er
æft sex daga í viku,
fjóra tíma í senn. En það þarf fleiri í
leikhúsið en leikara og leikstjóra,
þeir sem vinna baksviðs eru ekki
síður mikilvægir, það þarf að smíða
og mála leikmynd, sauma búninga,
útvega leikmuni, hanna
lýsingu, vinna að leik-
skrá, auglýsa sýning-
una og sjá um smink,
hárgreiðslu, miðasölu,
sviðstjórn og ýmislegt
sem tilheyrir einni upp-
færslu á Ieikriti.
Eftir hveiju er
fólk að sækjast
í leikhúsinu?
Hvað kemur manni
til að eyða frítíma sín-
um í áhugaleikhúsi,
fara eftir langan vinnu-
dag, stundum um lang-
an veg, til að æfa leikrit
og fá ekki einu sinni
borgaða eina krónu
fyrir? Jú, það er svo gaman og það
er svo gefandi að vinna með öðrum
sem hafa sama brennandi áhugann,
og það er lærdómsríkt og spennandi
að vinna með góðum leikstjóra og
Sigríður
Karlsdóttir
Hin skæða leikhúsveira
sem legið hefur í dvala
yfir sumarið, segir Sig-
ríður Karlsdóttir, fer á
kreik þegar haustar.
sjá leikritin lifna á leiksviðinu. Við
áhugaleikarar höfum með okkur
landssamband, Bandalag íslenskra
leikfélaga, við höldum landsfundi
tvisvar á ári og ræðum okkar mál, á
þeim vettvangi styrkjum við sam-
stöðuna og þar skapast vináttubönd
sem eru afar mikils virði. Þegar upp
er staðið er það sennilega vinátta
alls þess góða fólks sem maður
kynnist í leikstarfinu, sem gefur því
mest gildi. Um leið og ég sendi öllu
áhugaleikhúsfólki á Islandi baráttu-
kveðjur í tilefni dagsins, hvet ég alla
sem hafa tök á því, til að mæta í
Ráðhús Reykjavíkur í dag klukkan
14, en þar verður haldið málþing um
áhugaleikhús.
Höfundur er tanntæknir á Selfossi.
Dagur áhugaleikhússins á
Islandi er morgun!
í tilefni dagsins verður haldið málþing um stöðu og
horfur áhugaleikhússins í Ráðhúsi Reykjavíkur kl. 14
Avarp og setning: Einar Rafn Haraldsson, formaður Bandalags ísl. leikfélaga
Framsöguerindi: „Gildi áhugaleikstarfs fyrir manneskjuna og samfélagið,"
Guðmundur Andri Thorsson, rithöfundur
„Raunveruleiki áhugaleikstarfs dagsins í dag/' Bjarni
Guðmarsson, sagnfræðingur og ritstjöri
Stutt erindi: Björn Bjarnason, menntamálaraðherra, Vilhjálmur l>. Vil-
hjálmsson, formaður Sambands ísl. sveitarfélaga, fulltrúi
Menningarmála-nefndar ReykjavTkurborgar.
Pallborðsumræður, leikþættir, kaffi og skemmtilegheit!
Mætum öll!