Morgunblaðið - 27.11.1998, Blaðsíða 6

6 FÖSTUDAGUR 27. NÓVEMBER 1998
MORGUNBLAÐIÐ
Goðsagnir,
brúarsmíð og*
framtíðarsýn
Síðasti dagur opinberrar heimsóknar for-
seta Islands var notaður í að kynna Skán
og gaf innsýn í goðsögur úr fortíð og
nútíð, segir Sigrún Davíðsdóttir.
AÐ er ekki hægt að átta
sig á stærðarhlutfollunum í
brúnni, nema að fara nið-
ur,“ sagði Ólafur Ragnar
Grímsson eftir að hafa gengið niður
opnar og mjóar áltröppur. Hann
hvatti því blaðamenn til að gera það
sama, er forsetinn og föruneyti hans
heimsóttu Eyi-arsundsbrúna í súld
og gráviðri í gær. Pað eru þó ekki
allir þjóðhöfðingjar, sem hætta sér
þama niður, því á brúnni kvisaðist
út að Karl Gústaf Svíakonungur
væri lofthræddur og því ekki um
það gefíð að príla utan á brúnni.
Dagurínn byrjaði annars í bítið, er
flogið var frá Stokkhólmi til Sturup,
skammt frá Málmey. Síðan var há-
skólinn í Lundi heimsóttur, forset-
inn skoðaði dómkirkjuna, heimsótti
tæknihvei-fíð Ideon við Lund og
heimsótti íslendinga á þessum slóð-
um í móttöku, sem haldin var í Kon-
sthallen í Málmey, en þar tók Bera
Nordal safnstjóri á móti gestum.
Undir kvöldmat kvaddi forsetinn
svo Lise-Lotte Reiter landshöfð-
ingja í landshöfðingabústaðnum í
Málmey og þar með lauk hinum op-
inbera þætti heimsóknarinnai-. For-
setinn dvelur í dag í Lundi í einkaer-
indum og mun meðal annars halda
erindi við Wallenberg-stofnunina,
sem helguð er mannréttindum og
rannsóknum er þeim tengjast.
Islenskum goðsögnum
bylt í Lundi
Forsetinn flaug með stjórnar-
þotu, sem konungsfjölskyldan hefur
til umráða. I Sturup tók á móti hon-
um Lise-Lotte Reiter landshöfðingi
og fylgdi forsetanum í heimsókn
hans á Skáni. I Lundi tók Boel
Flodgren rektor á móti forsetanum
og kynnti honum háskólann. Hún
lagði mikla áherslu á að háskólinn
sinnti ekki aðeins kennslu og rann-
sóknum, heldur einnig sambandi við
umheiminn, sem meðal annars
fælist í að miðla til almennings þeim
rannsóknum, sem þar fæi-u fram.
Harald Gustafsson lektor í sagn-
fræði kynnti rannsóknir á íslenskri
sögu. Hann benti á að ýmsir af þeim
sagnfræðingum, sem komið hefðu
með byltingarkenndar kenningar
um íslenska sögu undanfama ára-
tugi hefðu lært í Lundi eða öðrum
sænskum háskólum. Hann minnti á
kenningar fræðimanna eins og Ólaf-
íu Einarsdóttur, Sveinbjörns Rafns-
sonar, Gísla Gunnarssonar og Gísla
Agústs Gunnlaugssonar. Þau hefðu
í verkum sínum hnikað til íslenskum
goðsögnum, sem ekki væri alltaf
vinsælt á Islandi, en verk þeirra
væru í miklum metum erlendis.
Gustafsson fræddi viðstadda einnig
á íslenska vettvanginum, sem er
þverfaglegur umræðuvettvangur
fræðimanna, er vinna að rannsókn-
um varðandi Island og þar sem
fræðimenn beggja vegna sundsins
bera saman bækur sínar.
„Ég ætla ekki að segja ykkur
sögu dómkirkjunnar, heldur að
leyfa ykkur að njóta þess að vera
hér,“ sagði dómkirkjupresturinn í
Lundi, er hann tók á móti forsetan-
um og fylgdarliði hans í dómkirkj-
unni. Andrúmsloftsins fengu gestir
að njóta við orgelundirleik og
Christina Odenberg Lundarbiskup
fór með bæn.
Framtíðarverksmiðjan og
framtíðarsýn af brúnni
„I hinum stafræna heimi er fjar-
lægð ekki til,“ var boðskapur Jonas
Birgersson, sem er framkvæmda-
stjóri Fremtidsfabrikken. Ef orðið
„framkvæmdastjóri“ leiðir hugann
að hvítri skyrtu, bindi og jakkaföt-
um þá er eins gott að hafa í huga að
framtíðarforstjórinn var í skærapp-
elsínugulum flísjakka, renndum upp
í háls. í heimi framtíðarinnar er það
ekki aðeins fjarlægðin, sem verður
framandi hugtak, heldur eiga jakka-
fötin ekki að þrengja að sköpunar-
gáfunni og allir að vera afslappaðir
og skapandi í óöryggi eftir-iðnaðar-
þjóðfélagsins. Það verður líka auð-
veldara þegar farsímar og -tölvur
verða framlenging handarinnar og
símaáskrift kostar um tvö þúsund
krónur íslenskar á mánuði án tillits
til notkunar. Slíkt er eðlilegt þegar
fjarlægð á samofnu síma- og tölvu-
neti er upphafin stærð.
Eftir framtíðarinnsýn var haldið
að skoða áþreifanlegii framtíðar-
sýn, sem óðum er að verða samtíð-
arsýn, Eyrarsundsbrúna. Með að-
stoð Um 4.700 starfsmanna er þessi
Ný og enn haldbetri
qzb verkfæri
Öruggara grip léttir vinnuna
og gerir hana ánægjulegri
Fæst í öllum betri byggingavöruverslunum
FRÉTTIR
FLT-PICA
FORSETI Islands, Ólafur Ragnar Grímsson, skoðaði í gær framkvæmdirnar við Eyrarsundsbrúna.
12 km langa brú og 4 km göng að
þokast nær því að vera fullgerð, en
brúna á að opna árið 2000. Um leið
verður til heildarsvæði, sem þegar
er í undirbúningi að hnýta saman
sem best svo úr verði öflugt evr-
ópskt vaxtarsvæði. Þegar hafa verið
byggðir 3,5 km af brúnni, en farið
var um 2,5 km út á brúna.
„Þú ert ekkert lofthræddur, er
það?“ spurði Steen Landelius fram-
kvæmdastjóri brúargerðarinnar
varfærinn, en Ólafur Ragnar full-
vissaði hann um að svo væri ekki og
þá undu þeir sér saman yfir brúar-
stólpann og niður áltröppur, sem
hanga í lausu lofti utan á brúnni og
niður á hæðina fyrir neðan, sem er
jámbrautarbrú. Við þetta tækifæri
spurðist það út að þarna niður færi
Karl Gústaf Svíakonungur ekki, því
hann væri lofthræddur, eins og
reyndar er ótrúlega algengt.
Tröppurnar eru engin framtíðar-
smíð. Þær eru aðeins til bráða-
birgða og ekki mega fleiri en fjórir
fara þar niður. Þegar forsetinn kom
upp aftur hvatti hann fleiri til að
fara niður og þá fór Landelius með
smáhóp niður. Það var ekki laust
við að það kitlaði ögn í magann að
feta niður mjóar tröppur, hvert
þrep úr fíngötóttu áli og í stað
handriðs var óveruleg grind. Um 70
m neðar gjálfraði grágolandi hafíð.
Landelius fullyrti að hann hefði
ekki verið spurður hvort hann væri
lofthræddur, þegar hann fékk for-
stjórastarfið, en það hlýtur óneitan-
lega að vera hálfgerð martröð fyrir
lofthræddan mann að stjórna slíkri
smíð. Undir bílabrúnni er önnur
hæð fyrir lestar og þangað lágu
tröppumar. Landelius útskýrði að
brúarstólpamir væm þannig gerðir
að þegar sólarlagið slær þá roða þá
verða þeir eldrauðir, en á daginn
glampar gullin sólin í þeim. í dumb-
ungi eins og var á brúnni í gær eru
þeir blýgráir.
Síðdegis tók svo Bera Nordal for-
stjóri Malmö Konsthall á móti for-
setanum og íslendingum búsettum í
Málmey og nágrenni. Forsetinn
gekk á milli og spjallaði við gesti,
sem gerðu sér að góðu kaffi og með-
læti. „Þegar ég kom inn heilsaði
mér lítil stúlka, sem sagðist hafa
verið í sveit á Þingeyri hjá afa sín-
um og ömmu og spurði mig hvort ég
hefði ekki verið þar líka,“ sagði for-
setinn í ávarpi sínu og lagði þannig
útaf því að reynsla margra Islend-
inga væri lík, óháð búsetu og aídri.
I samtali við Morgunblaðið í lok
heimsóknarinnar sagði Ólafur
Ragnar að hann hefði fyllst stolti í
heimsókninni yfir að sjá hve margir
Islendingar væru í leiðandi stöðum í
Svíþjóð, bæði á sviðum vísinda,
mennta og í stjórnsýslunni. „Og það
er ekki síður ánægjulegt til þess að
hugsa að þetta fólk hefur ekki verið
valið af því það er Islendingar, held-
ur af því það hefur unnið sér til
stöðu sinnar í alþjóðlegri sam-
keppni og þá fyrir hæfíleika sína,“
sagði Ólafur Ragnar.
Aðspurður hvort íslendingar
heima fyrir væru nógu duglegir að
nýta sér reynslu landa sinna erlend-
is, sagðist hann ekki viss um að svo
væri. „Það eru örugglega fleiri eins
og ég, sem ekki hafa gert sér gi-ein
fyrir þessu. Það var ekki fyrr en ég
fór að undirbúa heimsóknina hingað
að þetta rann upp fyrir mér,“ sagði
Ólafur Ragnar og sagði engan vafa
á að reynsla þessa fólks gæti nýst
vel heima fyrir. Ólafur Ragnar
nefndi að Guðmundur Alfreðsson,
forstöðumaður Wallenbergstofnun-
arinnar, væri einn þessara mikil-
hæfu Islendinga og sagðist hlakka
til að heimsækja stofnunina í dag.
Stofnunina heimsækir Ólafur Ragn-
ar að eigin frumkvæði og heldur þar
fyrirlestur, en hinni opinberu heim-
sókn hans til Svíþjóðar lauk í gær.
Forseti Islands um leiðara Morgunblaðsins
Rangtúlkun sem gefur ekki
tilefni til leiðaraskrifa
Málmey. Morgunbladið.
„ÉG SÉ ekki ástæðu til að fjalla
sérstaklega um viðtalið við mig í
Svenska Dagbladet,“ sagði Ólafur
Ragnar Grímsson forseti íslands í
viðtali við Morgunblaðið í gær.
„Staðreyndin er sú að ég lét ekki
falla í samtali við hina sænsku
blaðakonu þau ummæli, sem hún
hefur eftir mér um Bonn og Was-
hington. Ég veit hvað ég sagði, en
ef menn kjósa frekar að trúa henni,
þá er það þeirra ákvörðun."
Ólafur Ragnar sagði að sér þætti
sérkennilegt að leggja út af þeim
misskilningi, sem fram hefði komið
í viðtalinu, þar eð tilefni leiðarans
virtist vera þessi fréttaflutningur.
„Það er verið að gera hænu úr
nokkrum fjöðrum að fara að tala
um breytingar á stjórnarskrá lýð-
veldisins í þessu sambandi," sagði
Ólafur Ragnar. Aðspurður hvort
málið hefði ekki komið upp þar
sem menn væna því ekki vanir að
forsetinn úttalaði sig um utanríkis-
mál sagði forsetinn að norræn
samvinna væri utanríkismál og
einnig mikilvægi þess að hafa góð
tengsl við Evrópu.
„En hvernig á íorsetinn að geta
túlkað hagsmuni íslands án þess
að nefna þessi mál?“ spurði Ólafur
Ragnar. „Það er hins vegar mis-
skilningur að ég hafi hér gengið
inn á svið ríkisstjórnar og utanrík-
isráðherra og algjör rangtúlkun að
halda því fram. Ef menn þurfa að
skrifa leiðara af þessu tilefni þá
bendir það til þess að menn hafi
ríkan vilja til að rangtúlka orð for-
seta íslands. Ég get ekki gert að
því, en ef sá vilji er fyrir hendi
ættu menn að byggja á öðru en
orðum sænskrar blaðakonu, sem er
reyndar ágæt, en sem hvorki tók
viðtalið upp á band, né skrifaði nið-
ur eftir mér hvert einasta orð í
tveggja tíma samtali okkar.“