Morgunblaðið - 07.02.1999, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 7. FEBRÚAR 1999 19
LISTIR
Andspænis
bræðrum
BÆKIIR
Skáldsaga
ÍSMAEL
eftir Roy Jacobsen.
Sigurður G. Tómasson þýddi.
Mál og menning 1998
- 186 bls.
NÚ FER hver að verða síðastur
að skrifa kaldastríðstrylli. Mætti
ætla. Múrinn fallinn, njósnarar og
gagnnjósnarar farnir að gamlast,
brellurnar þeirra margtuggðar og
bágt að ímynda sér ferska sýn á
njósnaleiki austurs og vesturs.
Roy Jacobsen (f. 1954), sem
þykir með betri núlifandi rithöf-
undum Norðmanna, er þó hvergi
banginn við að
takast á við
njósnaminni af
kaldastríðsmeiði.
I Ismael tekst
honum ágætlega
að gera spennu-
sögu með
írónísku ívafi.
Þótt þessi saga
Jacobsen sé
reyfarakennd er
hann þekktur í sínu heimalandi
fyrir fjölbreyttan skáldskap. Hann
vakti athygli með smásagnasafn-
inu Fangeliv (1982) og skáldsaga
hans Seierherrene (1991) var til-
nefnd til Norðurlandaverðlauna.
Þótt erkióvinurinn í austri sé
nánast úr sögunni þarf ekki að
leita langt yfír skammt að svikuL
um (ó)vini í njósnabransanum. í
Ismael segir af meistaranjósnar-
anum Þór sem gekk undir nafninu
Ismael í stórveldaskákinni fyrir
hmn Berlínarmúrsins og tókst
betur en öðrum að gera usla aust-
an járntjalds. Hann er sestur að á
afskekktu bóndabýli í Noregi þar
sem hann hyggst hafa það náðugt
með sambýliskonu sinni, Súsí, sem
sjálf er kona með fortíð. En þessi
norski „Bond“ á ekki sjö dagana
sæla á bóndabænum. Undarleg
heimsókn strax í upphafi bókar er
ótvíræð aðvörun um að fortíðin
hafi elt hann uppi og upphefst hrá-
skinnsleikur með margvíslegum og
banvænum afleiðingum.
Sagan virðist við fyrstu sýn
hefðbundinn njósnatryllir í hetju-
stíl með tilheyrandi blöndu af
flóknu ráðabruggi, morðum, kyn-
lífslýsingum og glæsilegri frammi-
stöðu aðalsögupersónunnar í hví-
vetna. Ismael er vissulega hægt að
lesa nær alfarið á þeim nótum.
Ekki er þó grunlaust um að skop-
stælingin sé skammt undan.
Frásögnin er hröð, sjónræn og
með skemmtilegum áherslubreyt-
ingum: Jacobsen bregður t.d. á
það ráð að skipta um sjónarhorn í
öðrum hluta bókarinnar og segja
söguna að hluta frá ólíkum sjónar-
hól sem er lengra frá Þór. Þetta
stílbragð magnar spennuna og
gerir flækjuna áhugaverðari.
Það er í sögufléttunni sjálfri,
flækjunni, sem möguleikinn á ann-
ars konar túlkun býr. Pólitísku og
persónulegu launráðin, tilræðin,
undirferlin og mótleikirnir í sög-
unni eru álíka tilgangslausir og
sjálft kalda stríðið, en í huga
erkinjósnarans, Þórs, tengist því:
„tgjröf óþekkta hermannsins. Glat-
aðir sigrar. Engar hetjur. Engin
orrusta. Engin víglína . . (103).
Þegar upp er staðið er eins og
ráðabruggið sé nánast sjálfsprott-
ið og með öllu tilgangslaust; það
vindur upp á sig og öðlast sjálf-
stætt líf vegna tortryggni og
valdabrölts Þórs, jafnt sem and-
stæðinga hans. Voru allar leíkflétt-
urnar og fórnirnar sem ráðakarlar
í austi-i og vestri léku á taflborði
heimsins nokkuð annað en
marklausir strákaleikir þegar allt
kemur til alls?
NY

■
Rýmingarsala á frystiskápum!
Við rýmum fyrir nýjum gerðum og bjóðum því
öndvegisfrystiskápa frá Siemens með 30% afslætti.
Fjórar stærðir: 169, 210, 248 og 287 lítrar.
Slíkt kostatilboð áttu ekki að láta þér úr greipum ganga.
Siemens frystiskápar
Siemens kæliskápur
KS 27R01
■JD3 .
C£l
oc
• i
rt

'. i
* _ * \á
«, * _
i
.b£

í;,C3ú
CD
C53
■I' ,
Nauðsynlegir á hverju heimili.
Mjög vandaðir frystiskápar. Rafeindastýrðir,
með frystingu á öllum hæðum, mjúklínuútlit.
Búhnykksverð frá:
52.360 kr. stgr.
Glæsilegur kæliskápur án frystihólfs.
266 lítrar. Orkuflokkur A.
H*bxd = 146 x 60 x 60 sm.
Búhnykksverð:
59.920 kr. stgr.
Siemens þvottavélar
WM 20850BY / WM 21050BY
Siemens þurrkari
WT 21000EU

rN
Tvær þvottavélar á tilboðsverði.
Taka 4,5 kg, einfaldar í notkun, hafa öll nauðsynleg
kerfi, valfrjáls vinduhraði, sjálfstæður hitastillir,
e-hnappur, vatnsborðshnappur, mishleðsluskynjun.
WM 20850BY: 800 sn./mln. WM 21050BY: 1000 sn./mín.
Búhnykksverð:
42.900 kr. stgr. wm2085oby
49.900 kr. stgr. WM21050BY
Góður þurrkari á fínu verði.
Tekur 5 kg, einfaldur í notkun, fyrir útblástur
í gegnum barka sem fylgir með, snýst í báðar
áttir, stáltromla, hlífðarhnappur fyrir
viðkvæmt tau.
Búhnykksverð:
29.900 kr. stgr.
Dantax
,Þessi dásamlegu dönsku tæki'
Nýr þráðlaus
GIGASET 2011
Dantax TLD 30. Misstu ekki af tækifærinu.
28" Black Matrix myndlampi • Nicam Stereo magnari
• Allar aðgerðir á skjá • (slenskt textavarp
• Scart-tengi • 100 stöðva minni • CTI-litakerfi
• Timarofi • Fjarstýring.
Búhnykksverð:
39.900 kr. stgr.
.újú-' útsala á sjónvarpstækjum
lV. og hljómtækjum frá Dantax.
’ Viðleiiuin nu nokkrar gerðir sjónvarps- og hljómtækjafra
Dantax á vel niðursettu verði. Hvort sem þtg vantar 14 eða 3-
Da1t sjónvarpstæki eða hljomtæki, stofuna atdrftu
að leggja leið þína til okkar.
UMBOÐSMENN:
Akranes: Bafbjómisla Sigurdörs« Borgames: Glimir ♦ Snæfellsbæn Blámstuivellii ♦ Grundarljörðun Guðni Hallgrimssun ♦ Stykkishálmun Skipavik ♦
Búðardalun Asitúl * Isafjörðun Póllinn ♦ Hvammstangí: Skjanni ♦ SauðírVróluin Ralsiá * Siglufjörðun Torgið ♦ Akureyri: Ljásgialinn • Húsavik:
Oiyggi ♦ Wpnafjösður Halisgnsi. Aras II.»Neskaupstaður. Rsislús • Reyðahjörðiin RsMlsisitsl Aras I. ♦ Egílsstaðin Sisinn Guðmundsson ♦ Breiðdalsvik:
Slsfsn R. Stnlansson ♦ HSfn í Homafirði: Kióm sg bviil ♦ Vik í Mýrdal: llskksi ♦ Vestmannaeyjar. Iiffiik ♦ Hvolsvöllun Ralmagnsverksl. IR ♦ Hella:
Gilsð ♦ Selfoss: Arvirkinn ♦ Giindavík: Ralboig • Garður. Rallækjav. Sig Ingvaiss. • Ketlavík: Ljósboginn» Hafnarfjörður. Rslbúð Skúls. Allsskeilli
Ótrúlega fyrirferðarlítill, einn sá smæsti á
markaðnum. Þetta er síminn fyrir þá sem vilja
fylgjast með þróuninni. DECT/GAP-staðall.
Rafhlaöa endist 90 klst. í bið eða 9 klst. í notkun.
Þyngd handtækis er 125 g. Upplýstur skjár.
Búhnykksverð:
19.900 kr. stgr.
á Siemens
OCKET
SMITH &
NORLAND
;
Nóatúni 4
, 105 Reykjavík
\ Sími 520 3000
www.sminor.is
Geir Svansson