Morgunblaðið - 07.02.1999, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 7. FEBRÚAR 1999 27
DNA-rannsókn
skipti sköpum
Norsk DNA-rannsókn leiddi í
ljós að yfírgnæfandi líkur væru á
að sæði úr leggöngum konunnar og
úr nærbuxum hennar væri úr H. H
var ekki sáttur við það og kostaði
sjálfur nýja rannsókn sem gerð var
í Bretlandi. Hún staðfesti niður-
stöður norsku rannsóknarinnar.
Um sök ákærða segir í héraðs-
dómi sem staðfestur var í Hæsta-
rétti: „Framburðir vitna og skýrsla
neyðarmóttökunnar um ástand X
renna stoðum undir þá frásögn
hennar að henni hafí verið nauðgað
þarna á veitingahúsinu ... Fram-
burður X hefur verið staðfastur og
ósamræmi hefur ekki komið fram
hjá henni sem orð er á gerandi.
Skýrsla hennar fyrir dómi var
mjög stuttaraleg. Kann það að
skýrast af því hversu langur tími
er nú liðinn frá því að atburðir þeir
urðu sem íjallað er hér um ...
Akærði hefur neitað sök frá byrjun
og verið staðfastur í þeirri neitun
... Niðurstöður DNA-rannsókn-
anna eru báðar á þann veg að sæði
úr ákærða hafí fundist í nærbuxum
X. Rettsmedisinsk Institutt kemst
einnig óyggjandi að þeirri niður-
stöðu að í leggöngum hennar hafi
fundist sæði úr ákærða. Þessar
niðurstöður studdar framburði X,
sem kærði atburðinn strax, fram-
burði B er sá ákærða og X á þeim
stað er X segir að ákærði hafí
nauðgað sér, og þeirra er ræddu
við hana um nóttina, fela í sér fulla
sönnun þess að ákærði hafi framið
það brot sem í ákæru er lýst. Vafi
sem neitun ákærða, þröngar að-
stæður á vettvangi og framburðir
vitna um að ákærði hafí allan tím-
ann verið uppi á veitingastaðnum,
er svo lítill að hann verður ekki tal-
inn marktækur gagnvart þeim
gögnum sem benda mjög eindregið
til sektar ákærða. Verður hann
sakfelldur fyrir brot gegn 194. gr.
almennra hegningarlaga eins og
krafist er í ákæru.“
Ekki marktækur vafi?
Þessi röksemdafærsla virkar
nokkuð sannfærandi við fyrstu sýn.
En þegar málsgögn eru skoðuð
koma í ljós nokkur atriði sem valda
vafa.
ISDN slmstöðvar
Síðumúls 37 < 108
S 688-2600 • Fmt 588-:
1. Sá fyrirvari var gerður í DNA-
rannsókninni að ef X hefði haft
samfarir við skyldmenni H þá
væri áreiðanleiki rannsóknar-
innar minni. Fram kom £ málinu
að X hafði um skeið verið í tygj-
um við frænda H, ekki var þó
fengin blóðprufa úr honum til
samanburðar.
2. Tíðnitölumar sem fram koma í
DNA-rannsóknunum miðast við
erfðasamsetningu norsku eða
bresku þjóðarinnar. Eru þær yf-
irfæranlegar á íslendinga og er
þá haft í huga það sem Kári
Stefánsson heldur fram að Is-
lendingar séu svo einsleitir? Ef
Islendingar eru meira og minna
með sömu erfðasamsetninguna
eru DNA-rannsóknir, sem not-
aðar era til að staðfesta að grun-
aður eigi í hlut, eins áreiðanleg-
ar hér og annars staðar?
3. Líkamsrannsókn á X á neyðar-
móttöku skömmu eftir hinn
meinta atburð leiddi ekki ljós
neina áverka eða nein merki um
ofbeldi.
4. Það má deila um hvort frásögn X
er jafn trúverðug og látið er í
veðri vaka. Þannig áttu allir sem
að rannsókn og meðferð málsins
komu erfítt með að fá hana til að
tjá sig um það sem gerðist. Það
kann auðvitað að skýrast af því
hversu mikiu áfalli hún hafi orð-
ið fyrir en breytir því ekki að
hennar framburður er aðalsönn-
unargagnið og málið stendur og
fellur með honum. Það hlýtur
einnig að koma til skoðunar við
mat á trúverðugleikanum hvers
vegna hún fór sjálfviljug með
ókunnum karlmanni inn á kló-
sett. Er þá haft í huga að hún
var ekki mjög ölvuð, samkvæmt
vottorði neyðarmóttöku.
5. Jafnvel þótt framburður hennar
væri alfarið lagður til grundvall-
ar eins og dómstólar gerðu,
þ.e.a.s. að hún skyldi hafa upplif-
að atburðinn sem nauðgun, þá
vakna spumingar um hvort hon-
um mátti vera það ljóst. Hún var
að því er virðist hvorki beitt of-
beldi né hótunum um ofbeldi en
lét þetta yfir sig ganga. Getur þá
ásetningui- H talist nægilega
sannaður? Mátti honum vera
ljóst að hún væri andvíg samfór-
unum?
Þegar þessi vafaatriði eru nefnd
er erfitt að skýra dóminn öðru vísi
en svo að slakað sé á hefðbundnum
sönnunarkröfum og hugtakið
nauðgun skilið rýmra en hingað til.
Margir velta því sjálfsagt íyrir sér
hvort það hafi ekki komið H í koll
að neita samförunum þrátt fyrir
DNA-rannsókn. Ekki er ósennilegt
að það hafi haft sín sálrænu áhrif á
dómstóla, þótt svo eigi ekki að
vera, samanber rétt sakaðra
manna til að svara ekki spurning-
um og til að vera ekki knúinn til að
láta í té sönnunargögn sem eru
honum óvilhöll. Eins kunna auðvit-
að að vera einfaldar skýringar á
neitun H, sem var á veitingastaðn-
um með eiginkonu sinni, sem geri
það að verkum að ekki sé hægt að
draga þá ályktun af neitun hans að
hann viti upp á sig alla skömmina.
Þáði far eftir bali
I misneytingarmálinu er sönnun-
arstaðan jafnvel enn tæpari. Fyrir
lá að stúlkan var á skemmtistaðn-
um Astro í Reykjavík en þar var
dansleikur á vegum Flensborgar-
skóla. Hún var þar til klukkan tvö
en þá sinnaðist henni við kunningja
sinn og ákvað að fara ein heim.
Stúlkan hélt því fram að hún
hefði veifað bíl niðri í bæ, þegið far
af ókunnugum manni, sagt honum
hvar hún byggi í Hafnarfirði, en
sofnað á leiðinni þangað án þess
þau ræddu meira saman. Hefði hún
vaknað ein í bifreiðinni fyrir utan
bæinn og var þá búið að breiða yfir
hana teppi og setja kodda undir
höfuð henni. Akærði hefði þá kom-
ið inn og sagst hafa verið hjá vini
sínum. Hann hefði svo lagt aftur af
stað og hún sofnað á ný. Svo hefði
hún vaknað aftur við að ákærði var
að hafa við hana samfarir, búinn að
klæða hana úr að neðan. Hún hefði
barist um og hlaupið út úr bílnum
og kallað á hjálp.
Akærði hélt því hins vegar fram
að hann hefði um tvöleytið um
nóttina keypt sér gos í sjoppunni
Læk. Þar hefði X verið og hann
rætt stuttlega við hana. Hann hefði
svo farið einn rúnt og komið aftur.
Þá hefði hún staðið í götunni
GDK isdn símstöðvar
Fullkomín síma- og
santðlá
afsláttur
IRUSSELL
►Columbia
Sportswcar Coinpany <
Oplðídag
12-18
HREYSTI
.. spmi vomiíi iis
Fosshálsi 1 - Sími 577-5858
Tillaga að nýju hegningar-
lagaákvæði til að festa
réttarþróun í sessi!
HVER SÁ sem hefur sam-
ræði eða önnur kynmök
við konu skal sæta að lágmarki
tveggja ára fangelsi nema hann
sýni fram á að óþvingað, upp-
lýst og afdráttarlaust samþykki
hennar hafi legið fyrir. Sá sem
brýtur gegn þessu ákvæði skal
greiða konunni miskabætur að
fjárhæð 400.000 kr. nema sýnt
sé fram á að tjónið sé meira.
Fylgi ofbeldi verknaði skal
þyngja refsinguna um allt að
helming.
Fella skal refsingu niður ef
karlmaður mátti svo sem
vegna hjónabands eða undan-
farins ástarsambands ætla að
samþykki lægi fyrir enda hafi
ofbeldi, hótunum um ofbeldi
eða annarri ólögmætri nauð-
ung ekki verið beitt.