Morgunblaðið - 15.07.1999, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ

3ri2S¥*
FIMMTUDAGUR 15. JÚLÍ 1999 11
FRÉTTIR
Bandarískur skurðlæknaprófessor kynnir íslenskum starfsbræðrum nýjungar
Finnum mismunandi leið-
ir til að leysa vandann
Dana K. Andersen,
bandarískur prófessor í
skurðlækningum, hefur
síðustu tvær vikur
dvalið við störf og flutt
fyrirlestra á Landspít-
alanum en hann er sér-
fræðingur í aðgerðum
vegna sjúkdóma í brisi.
Jóhannes Tómasson
ræddi við hann og
Jónas Magnússon,
forstöðulækni hand-
lækningasviðs Land-
spítalans, sem segir að
slíkar heimsóknir séu
ómetanlegar fyrir
íslenska lækna.
Morgunblaðið/Ásdís
HÉR eru þau saman komin á skurðdeild Landspítala. Frá hægri: Dana K. Andersen,
Cindy Gingalewski og Jónas Magnússon.
lestrar og aðferðin nær út- j
breiðslu.“ j
Líka sérhæfing
á íslandi ,
„Þetta atriði snertir líka það sem i
rætt hefur verið varðandi íslenskt
heilbrigðiskerfi, að vegna fámennis
ættu t.d. sjúkrahúsin í Reykjavík
að skipta nokkuð verkum og leggur
Jónas orð í belg hvað það varðar.
„Við getum annast aðgerðir á brisi
bæði hér á Landspítala og á
Sjúkrahúsi Reykjavíkur. Best væri
auðvitað að sameinast um slíkar
aðgerðir og þá á ég ekki við að ann-
ar hvor spítalinn sæi um þær held-
ur að þjálfaður væri hópur lækna
og annarra sem þarf til að sinna
þessum verkefnum og hann gæti
gert það á hvorum staðnum sem er
eða báðum ef því er að skipta.“
Jónas segir að heimsókn banda-
rísku læknanna sé ómetanleg fyrir
starfsfólk handlækningasviðs
Landspítalans. Þau kynni margvís-
lega þekkingu og reynslu og það sé
mikilvægt skurðlæknum í því skyni
að halda við færni sinni. Landspít-
alinn ber ekki annan kostnað af
heimsókninni en ferðimar og uppi-
hald og segir Jónas að einn sjúk-
lingur sinn hafi líka stutt heim-
sóknina fjárhagslega en þau taka
ekki sérstaka greiðslu vegna fyrir-
lestranna eða vinnu sinnar hér.
„Við gerum þetta bara af ánægju
og áhuga á fagi okkar og vonumst
til að geta komið hér aftur næsta
ár,“ segja þau en hér dvöldu þau í
nærri tvær vikur.
EGAR við skurðlæknar frá
ýmsum spítölum eða lönd-
um hittumst finnst okkur
jafnan áhugavert að ræða hvernig
þetta eða hitt er gert hjá hinum
og þarna erum við oft að ræða
hrein smáatriði en það getur oft
gefið okkur ný sjónarhorn á hlut-
ina,“ segir bandaríski skurð-
læknaprófessorinn við Yale-New
Haven-háskólaspítalann, Dana K.
Andersen, í samtali við Morgun-
blaðið.
Prófessorinn var staddur hér á
dögunum til að flytja fyrirlestra
og vinna með skurðlæknum á
Landspítalanum og kom nú hing-
að í annað sinn að tilhlutan Jónas-
ar Magnússonar, prófessors og
forstöðulæknis handlækninga-
sviðs Landspítalans, og Margrét-
ar Odddsdóttur, skurðlæknis og
sviðsstjóra fræðslusviðs spítalans.
Dana K. Andersen og unnusta
hans, Cindy Gingalewski, sem er
sérfræðingur í barna-
skurðlækningum, unnu
með íslenskum starfs-
bræðrum, héldu fyrir-
lestra og lögðu á marg-
víslegan hátt ýmislegt
af mörkum til að fræða heilbrigð-
isstarfsfólk og kynna hér nýjar
aðferðir og leiðir. Dana K. Ander-
sen er sérfræðingur í aðgerðum á
brisi og segir hann ýmislegt að
gerast í þeim efnum:
„Ég hef í fyrirlestrum kynnt
nýjar aðgerðir við vissum sjúk-
dómum í brisi, til dæmis brottnám
á hluta af briskirtilhaus, og lýst
reynslu minni af þeim. Síðan hef
ég tekið þátt í allmörgum aðgerð-
um, stórum og smáum, og þar fyr-
ir utan eru alltaf óformlegar við-
ræður við starfsfólkið um hvað-
eina sem tengist þessari vinnu,“
segir Anderson. Cindy Ginga-
lewski tók einnig þátt í aðgerðum
á sérsviði sínu, barnaskurðlækn-
ingum, og með þeim hafa verið ís-
lenskir sérfræðingar.
Hægt að fara
ýmsar leiðir
En aftur að þessum umræðum
og skoðanaskiptum sérfræðing-
anna. „Það er svo oft hægt að fara
ýmsar leiðir við skurðaðgerðir og
þegar við fylgjumst með aðgerð-
um hver hjá öðrum sitjum við
ekki bara rólegir og horfum á
hina vinna heldur ræðum um
reynslu okkar, tæknina,
verkfærin og aðferðir
við skurð eða saum og
hvernig við leysum hin
ýmsu vandamál og höf-
um þannig eitthvað
fram að færa. Og þarna erum við
oft í miklum smáatriðum, eins og
ég nefndi áðan, því öll grundvall-
aratriði eru unnin á sama hátt og
raunar hefur það oft komið mér á
óvart hversu miklu fleiri atriði
eru sameiginleg skurðlæknum í
Evrópu og Ameríku heldur en það
sem skilur þá að.“
Bandaríski prófessorinn segir
læknisfræði á síðustu áratugum
hafa þróast í átt til æ meiri sér-
hæfingar og eigi það ekki síst við
um skurðlækningar. „Áður voru
menn oft kallaðir almennir skurð-
læknar og gerðu næstum hvaða
aðgerðir sem var en í dag er sér-
hæfingin mjög mikil. Ég er til
dæmis sérhæfður í aðgerðum á
brisi og myndi ekki treysta mér í
neitt annað í dag. Jónas hefur sér-
hæft sig í aðgerðum á meltingar-
vegi og Cindy er barnaskurðlækn-
ir. Þessi þróun kemur ekki síst til
með aukinni tækni sem notuð er í
hvers konar lækningum," segir
prófessorinn og segir þessa þróun
snerta umræðuna í Bandaríkjun-
um um stefnur og strauma í heil-
brigðismálum:
Á að þróa áfram mjög
sérhæfðar miðstöðvar?
„Rökræðan gengur nokkuð út á
hvort þróa á áfram mjög sérhæfð-
ar miðstöðvar eða sjúkradeildir í
lækningum, ekki síst skurðlækn-
ingum, miðstöðvar sem sinna ein-
göngu aðgerðum vegna ákveðinna
sjúkdóma þar sem starfsfólkið
hefur mikla færni og reynslu
vegna þess að það sinnir svo
mörgum aðgerðum á þessu
þrönga sviði. Hins vegar eru svo
almenn sjúkrahús sem hafa á að
skipa læknum og öðru heilbrigðis-
starfsfólki sem sinnir mjög breiðu
sviði sjúkdóma. Hér er því spurn-
ing um það hvort við metum
meira þörf sjúklingsins fyrir
bestu mögulegu meðferð eða al-
mennan áhuga lækna og þörf
þeirra fyrir það að sinna sem
flestum sviðum og fá tækifæri til
að kynnast sem flestum vanda-
málum. Mér sýnist þróunin stefna
frekar í fjölgun þessara sérhæfðu
miðstöðva því oft er unnt að sýna
fram á að árangur er betri þar
sem sérhæfing er mikil og ef sjúk-
lingar hafa val hljóta þeir að horfa
á árangur."
Dana K. Andersen leggur líka
áherslu á að nýjungar og þróun í
læknisfræði gerast helst þar sem
sérhæfðir læknar annist mikinn
fjölda aðgerða. „Læknar með
mikla reynslu á ákveðnu sviði eru
fremur líklegir til að velta stöðugt
fyrir sér nýrri nálgun eða nýjum
aðferðum en þeir sem
sinna margs konar
verkefnum. Þetta ger-
ist líka þannig að lækn-
arnir þreifa sig svolítið
áfram, kanna hvort ár-
angur batnar með breyttri aðferð
og þegar þeir sannfærast um það
fara þeir að kynna hana fyrir öðr-
um læknum á öðrum spítala til að
kanna hvort þeir ná einnig betri
árangri og í framhaldi af því eru
skrifaðar greinar og fluttir fyrir-
Byggja upp tengsl við
bandaríska háskólaspítala
Sem kunnugt er sækja íslenskir
læknar framhaldsmenntun sína til
Norðurlandanna, Bretlands og í
nokkrum mæli til Bandaríkjanna
og hefur það einkum átt við lyf-
lækna. „Síðustu árin höfum við
unnið að því að byggja upp tengsl
við bandaríska háskólaspítala til að
geta sent þangað einn eða tvo ís-
lenska lækna á ári, fleiri þarf ekki,“
segir Jónas.
„Það sem þarf líka að gera er að
gefa læknum tækifæri til fram-
haldsmenntunar í meira mæli en
verið hefur. Það væri til dæmis
mjög verðmætt fyrir okkur að
geta dvalið í nokkrar vikur í
Bandaríkjunum eða Evrópu til að
kynna okkur nýjar aðferðir og
öðlast reynslu sem við getum flutt
heim. Þarna er ég að tala um við-
bótartækifæri til framhalds-
menntunar og hefur Skurðlækna-
félag Islands bent á þá þörf og
þetta er einnig til um-
ræðu hjá stjórnarnefnd
Ríkisspítalanna. Skurð-
læknar geta ekki lært
nýjar aðferðir af bók-
um, við verðum að sjá
aðra vinna og taka þátt í slíkri
vinnu til að öðlast reynslu. Það
getum við gert bæði með því að fá
sérfræðinga í heimsókn og með
því að dveljast um nokkurra vikna
eða mánaða skeið á erlendum há-
skólaspítala.“
Fleiri tækifæri
til endur-
menntunar
Ómetanlegt
að fá slíkar
heimsóknir
Útsalan
hefst í dag kl. 8.00