Morgunblaðið - 14.08.1999, Síða 32

32 LAUGARDAGUR 14. ÁGÚST 1999
MORGUNBLAÐIÐ
Lyfjakaup
Vafasamar verslanir
þrífast vel í skjóli
Netsins.
Aldradir
Minni líkur á andlegri
ellihningun ef samskipti
við aðra eru mikil.
Beinrýrð
Beinþétting nær
hámarki milli 20 og
30 ára aldurs.
Táningar eiga á
hættu að fá beinrýrð
Medical Tribune News Service.
TANINGAR sem stunda of mikla líkams-
rækt og borða of lítið kunna að eiga á hættu
að fá krankleika sem venjulega hefur verið
talinn fyrst og fremst hrjá konur sem komn-
ar eru yfir breytingaskeiðið. Dr. Laura
Bachrach, sérfræðingur í barnalækningum
við Stanfordháskóla í Bandaríkjunum, sagði
á ráðstefnu nýverið að forvarnir gegn bein-
gisnun yrðu að hefjast strax á bamsaldri.
„Við vitum að mesta beinþéttingin næst
frá 20 ára aldri til þrítugs, og að þá verður til
innstæða sem þarf að endast manni það sem
eftir er lífsins. Þeim mun meiri sem innstæð-
an er, því lengur getur maður þolað að tekið
sé út án þess að maður lendi í vandræðum,"
sagði Bachrach.
Táningar leggi inn á beinabankann
Önnur hver kona og einn af hverjum átta
körlum yfir fimmtugu verða fyrir þeinbroti
sem rekja má til beingisnunar. Táningsstúlk-
ur sem eru í of strangri líkamsrækt eiga á
hættu að fá beinrýrð, sem er undanfari bein-
gisnunar. Of mikil líkamsrækt getur valdið
minnkaðri framleiðslu á estrogeni, hormóni
sem tengist heilbrigði beinanna.
Unglingar með lystarstol eiga einnig á
hættu að fá beinrýrð, því mataræði þeirra er
of hitaeiningasnautt og það veikir beinin.
Sama gildir um astmasjúklinga, sem fá
sterameðferð, því slík lyf geta haft áhrif á
framleiðslu nauðsynlegra eggjahvítuefna.
Einkenni beingisnunar eru þunn og við-
kvæm bein sem geta auðveldlega brotnað, en
fólk sem greinist með beinrýrð hefur oft ekki
orðið íyrir beinbroti þrátt íyrir að beinin í
því hafi þynnst. Bachrach telur, að þótt 60 til
80 prósent áhættunnar á beingisnun sé
bundin í erfðir, sé mikilvægt að læknar ein-
beiti sér að þeim áhættuþáttum sem rekja
má til lífsmynsturs.
Táningar ættu að bæta „innstæðuna" í
beinabanka sínum með því að neyta 1200 til
1500 milligramma af kalki á dag, sem fæst til
dæmis með því að drekka fjögur til fimm
glös af mjólk, að sögn Bachrach.
Reuters
Etice
Það er alkunna að vatn og sápa þurrka húðina,
sérstaklega ef oft er farið í sturtu. Nú er fundin
lausn á þessu vandamáli.
Nýja pH5-Eucerin sturtuolían, olían sem freyðir,
hefur einstaka eiginleika.
Hin frábæra, kremkennda olía hreinsar húðina
á mildan og árangursríkan hátt svo að húðin verður
silkimjúk. Þökk sé góðum olíum og virkum efnum.
pH5-Eucerin sturtuolían hefur pH-gildi
heilbrigðrar húðar og inniheldur hvorki rotvarnar-
né litarefni.
Þess vegna er pH5-Eucerin sturtuolían sérstaklega
heppileg fyrir þig sem ert með þurra eða viðkvæma
húð og einnig fyrir þig sem vilt halda húðinni ferskri
og siikimjúkri.
pHsí
Euœrin
SCNSITIVf.SK.IK
a
OUSCHOqA
- verndar þú húðina?
í apótekinu þínu
Nú þomar þú
ekki lengur
í sturtu
Einangrun eykur líkur
á andlegri ellihnignun
Medical Tribune News Service.
VERULEG félagsleg samskipti í
ellinni geta komið í veg fyrir
andlega hnignun aldraðra eða
seinkað henni, að sögn vísinda-
manna í Boston í Bandaríkjun-
um.
Rannsókn vísindamanna við
Harvard-háskóla bendir til þess
að aldrað fólk, sem hefur engin
félagsleg tengsl, sé tvöfalt Iík-
legra til að verða fyrir andlegri
hnignun miðað við þá sem hafa
mest samskipti við annað fólk í
ellinni. Því meiri sem samskiptin
voru þeim mun minni voru lík-
urnar á andlegri ellihnignun.
Þeir sem höfðu lítil samskipti
við annað fólk voru mun líklegri
til að hnigna andlega eða deyja
fyrr og þeim sem einangruðust
nýlega (vegna dauða maka eða
vina) hnignaði ekki jafnmikið og
þeim sem höfðu lengi verið ein-
angraðir.
Rannsóknin stóð í tólf ár og
byggðist á viðtölum við 2.812
manns eldri en 65 ára í New Ha-
ven í Connecticut. Enginn þátt-
takendanna bjó á elliheimili.
Shari Bassuk, sem stjórnaði
rannsókninni, tók fram að hún
gæti ekki talist endanleg sönnun
á því að félagsleg einangrun
valdi andlegri hnignun aldraðra
og frekari rannsóknir væru
nauðsynlegar. „Hugsanlegt er að
eitthvað annað, svo sem veikindi,
valdi vitrænni hnignun og um
leið félagslegri einangrun. Við
reyndum að taka tillit til þess töl-
fræðilega, til að reyna að girða
fyrir þann möguleika, en ekki er
hægt að útiloka hann algjör-
lega.“
Reuters
FÉLAGSLEG einangrun veldur því hugsanlcga að andlcg heilsa fólks
hrakar fyrir en ellas.