Morgunblaðið - 14.08.1999, Blaðsíða 36

36 LAUGARDAGUR 14. ÁGÚST 1999
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
SAGAN HEFST
KVlKMYiVDIR
Regnboginn,
Kfðhöllin, Kringlubfð,
Laugarásbfð,
IVýja Ríð Akureyri,
IVýja Bfð Keflavík
STJÖRNUSTRÍÐ
irk
Fyrsti hluti - Ógnvaldurinn „Star
wars: Episode 1 the Phantom
Menace". Leikstjórn og handrit: Ge-
org Lucas. Kvikmyndatökustjóri: Da-
vid Tattersall. Tónlist: John WiIIiams.
Aðalhlutverk: Liam Neeson, Ewan
McGregor, Natalie Portman, Jake
Lloyd, Ian McDiramid, Pernilla Aug-
ust. 20th Century Fox. 1999.
ÞAÐ skiptir líklega engu máli
hvað sagt er um Stjörnustríð:
Ógnvaldinn, þessa löngu boðuðu
Stjörnustríðsmynd George Lucas.
Það munu allir telja sig verða að
sjá hana og upplifa það fyrirbæri
sem gert hefur verið úr henni.
Slíkur er máttur markaðssetning-
arinnar. Líklega hefur ekki áður
tekist að auglýsa mynd af eins
miklum þrótti, bæði beint og
óbeint, eða þar til ekki skiptir
lengur máli hvernig myndin er
heldur aðeins hvað hún er. Hún
gæti vel heitið Stjörnustríð: Fyrsti
hluti Markaðssetningin. Ekki
skemmir fyrir að það er gríðarleg-
ur áhugi fyrir myndinni um allan
heim vegna þriggja forvera henn-
ar.
Er hún þá góð eða vond? Hún er
í sjálfu sér gott bíó en hún er líka
vond kvikmynd. Hún hefur til að
bera alla kosti gamla þrjúbíósins
en enga kosti alvöru bíómyndar.
Sagan um Svarthöfða ungan er
nánast engin og varla nema afsök-
un fyrir Lucas að hengja á allar
milijón tölvutæknibrellumar sínar.
Lucas hefur ekki leikstýrt sjálfur
bíómynd í um tvo áratugi og það
sést á leikaravinnunni. Honum fer
svo miklu betur að vinna með
dauðum tölvuteikningum. Upp-
byggingin er eins og í hinum
þremur geimóperunum og kemur í
engu á óvart: Uppreisnaröflin
safnast saman í kringum áræðna
prinsessu/drottningu og úr verður
lokabardagi sem klárast uppreisn-
aröflunum í hag rétt áður en
myndinni lýkur. Þetta er fjórða
Stjömustríðsmyndin með þessari
sömu nauðaeinföldu uppbyggingu.
Lucas á eftir að gera a.m.k. tvær í
viðbót og það er engin ástæða til
að ætla annað en hann haldi sig við
sömu formúluna.
Á hinn bóginn er formúlumynd-
in einstaklega litfögur, gullfalleg á
köflum, sviðsmyndirnar allar frá-
bærar og tölvubrellumar, sem í
raun bera hana uppi, hinar
skemmtilegustu þótt maður finni
fyrir því að þær em notaðar af því
að þær em fyrir hendi en ekki af
því að þær þjóna sérstökum til-
gangi fyrir söguna. Þær era lífleg-
ar en minna einnig á að það er
furðulega lítið um alvöra mannleg-
ar tilfínningar í þessari mynd sem
á að vera svo mannleg og fjallar
um frið og elsku og mátt sem er
öllu æðra. Einhverjir sögðu mér að
þeir hefðu séð hana tvisvar og látið
bamið í sér ráða ferðinni í seinna
skiptið og þá hafi hún virkað bet-
ur. Það er ekkert skrýtið að þeir
skyldu ekki fínna bamið í sér í
fyrstu atrennu. Maður þarf að hafa
talsvert fyrir því. Ég get hins veg-
ar ekki ímyndað mér að nokkur
nenni á myndina tvisvar.
Lucas og vinur hans og ævin-
týramyndabróðir, Steven Spiel-
berg, bera ábyrgð á því framar
öðram að gömlu Hollywood B-
myndirnar era orðnar allsráðandi í
kvikmyndunum að vestan. Þær
verða stærri og dýrari með hverju
árinu og þær verða sífellt lélegri
(næstum eina undantekningin í
langan tíma er uppfinningasöm
mynd, mun betri en þessi, „The
Matrix“). Lucas og Spielberg hafa
tekið við af gömlu framleiðendum
amerísku skrímslamyndanna og ef
Spielberg hefði ekki gert Lista
Schindlers og Björgun óbreytts
Ryans væri hann B-mynda kóng-
urinn í Hollywood. Lucas ber þann
titil með sóma.
Það er svo auðvelt að markaðs-
setja þá. Það skipti ekki máli þótt
Júragarðurinn 2 væri virkilega
ömurleg mynd og blettur á löng-
um ferli leikstjórans. Spielberg
gerði hana og það vora tölvubrell-
ur í henni og hún græddi millj-
arða. Á sama hátt skiptir ekki
máli hvernig þessi fjórða Stjörnu-
stríðsmynd er. Það er nóg að hún
sé gerð og hún græðir milljarða.
Gömlu skrímslamyndasmiðirnir
höfðu ekki þessa virkt en þeir
vora mikið til að gera sömu hlut-
ina með talsvert minni peninga í
höndunum.
Fyrsti hlutinn markar upphaf
Stjörnustríðssögunnar og er því
ekki framhaldsmynd hinna þriggja
sem á undan henni komu á áttunda
og níunda áratugnum. Hún rekur
forsögu þeirra, gerist 30 áram
fyrr, og segir af tveimur Jediridd-
uram, annar er Obi-Wan Kenobi
sem Alec Guinness lék í fyrstu
myndinni, er lenda í hættum í
sendiför sinni til hinnar fögra
prinsessu Amidala. Þeir kynnast
ungum dreng, Anakin geimgengli,
kallaður Ani í myndinni, og það
glittir í pólitíkina sem skapa mun
hið Illa heimsveldi.
Sagan er eins og áður sagði
sáralítil og alltof lítil og myndin
virkar að því leyti aðeins sem
stuttur inngangur að því sem
koma skal. Lucas hefur reynt að
brúa bil beggja, yngri og eldri
áhorfenda, og endar með hálfgerð-
an hrærigraut í höndunum; póli-
tíska umræðan er of flókin jafnvel
fyrir fullorðna, spennandi geim-
flaugakeppni er of langdregin jafn-
vel fyrir böm.
Það vantar líka Svarthöfða. 111-
þýðið í myndinni er andlitsmálaður
og smáhymdur bardagamaður að
nafni Darth Maul og fyllir hvergi
nærri það tómarúm sem Svarthöfði
skilur eftir sig; þá saknar maður
mikið hins ábúðarmikla lagstubbs
sem ætíð fylgdi honum. Liam
Neeson og Ewan McGregor leika
Jediriddarana tvo og er sambandið
milli þeirra furðulega dauflegt og
óspennandi. Þeir era sífellt að tala
út í loftið við tölvuteikningar sem
síðar er skotið inn í myndina og það
er eins og þeir tali þannig hvor við
annan líka, út í loftið. Minna ber á
öðram leikuram. Vélmenni og
tölvufígúrur fara svo með önnur
hlutverk.
Það besta í myndinni er gullfal-
legt og glitfagurt umhverfið, stór-
fenglegar sviðsmyndir og risastór-
ir bardagavellir því myndin er
virkilegt bíó nú á tímum þegar
hvíta tjaldið er næstum notað eins
og sjónvarpsskermur af kvik-
myndagerðarmönnum.
Fólk sem gerir ekki miklar kröf-
ur til myndarinnar mun skemmta
sér best.
Arnaldur Indriðason
RULLETTA eftir Helgn Magnúsdóttur.
Helga Magnúsdóttir
sýnir í Borgarfirði
HELGA Magnúsdóttir opnar sýn-
ingu á málverkum í Safnhúsi
Borgarfjarðar í dag, laugardag,
kl. 15.
Helga stundaði nám við Mynd-
lista- og handíðaskóla íslands og
Myndlistarskólann í Reykjavík.
Hún hefur haldið margar einka-
sýningar og tekið þátt í samsýn-
ingum. Verk eftir hana eru til í
opinberri eigu, m.a. Listasafni ís-
lands, og í eigu fyrirtækja.
Vinnustofa Helgu er á Lauga-
vegi 22 en hún fæddist í Reyk-
holtsdal í Borgarfirði.
Sýningin er opin alla daga kl.
13-18 til 19. september.
HROLLVEKJA
í GEGN
LEIKIR
Silent Hill
Konami gaf nýlega út svar sitt við
Resident Evil-leikjunum frá Capcom.
Leikurinn ber heitið Silent Hill og er
fyrir PlayStation.
í STAÐ ÞESS að apa eftir Res-
ident Evil-leikjunum eins og svo
margir hrollvekjuleikir gera í dag
ákvað Konami að leggja meiri
áherslu á söguþráð og persónur
leiksins sem fjallar um ungan
mann (Harry) sem ákveður að fara
í sumarleyfí með sjö ára gamalli
dóttur sinni. Leiðin liggur til gam-
als bæjar að nafni Silent Hill, en á
leiðinni lenda þau í undarlegu slysi
þegar lítil stelpa stendur allt í einu
beint fyrir framan bíl Harrys á
veginum. Þegar Harry rankar úr
rotinu sér hann að dóttir hans er
horfin.
Þegar maður er léleg skytta, á
aldrei nóg af skotfæram, sér ekki
nema nokkra metra í kringum sig
og djöfullegar verur ofsækja mann
úr öllum skuggum; hvað er þá
hægt að gera? Þetta er spurning
sem vaknar líklegast hjá flestum
spilendum leiksins, því í stað þess
að apa á nokkurn hátt eftir Res-
ident Evil höfðar Konami til
ímyndunarafls spilandans.
Til þess að spilendur lifi sig sem
mest inn í leikinn eru tveir hlutir
sem skipta meginmáli; Harry er
100% venjulegur gaur úti í bæ og
umhverfishljóð leiksins virðast
alltaf geta hrætt mann, hvenær
sem er.
Silent Hill heldur manni spennt-
um frá byrjun til enda, Harry hef-
ur aðeins lítið vasaljós sem drífur
alls ekki langt og því heyrir leik-
andi oft í óvinum löngu áður en
hann sér þá. Oftast er engin leið til
að vita hvaðan óvinurinn kemur og
ef það er niðamyrkur alls staðar í
kringum viðkomandi getur þetta
verið töluvert ógeðfellt. Þannig
nýtir leikurinn hljóð til fullnustu,
frá því að standa í skóla fullum af
blóði og heyra barn kjökra ein-
hvers staðar til þess að heyra eitt-
hvert dýr klóra í gólfíð einhvers
staðar undir manni í niðamyrkri.
Grafík leiksins er ágæt, nógu
góð til að ná andrúmsloftinu sem
Konami var að sækjast eftir, en
ekki jafngóð og í Tekken 3. Borð
leiksins era í raun bara einn stór
heimur þar sem Harry getur ráfað
að vild. Þessi heimur er afar vel
hannaður og er í raun skrýtið
hversu mikið af honum er sýnt í
einu án þess að þurfa að stoppa til
að hlaða meira.
Silent Hill er hrein snilld, en hef-
ur þó sín vandamál eins og nær all-
ir leikir í þrívídd. Það getur stund-
um verið pirrandi að reyna að fá
Harry til að fara þangað sem mað-
ur vill að hann fari, sérstaklega ef
það er fullt af litlum skrímslum að
ráðast á hann, og það getur líka
verið pirrandi að reyna að fá Harry
til að hlaupa.
Silent Hill er leikur sem höfðar
kannski ekki til þeirra sem vilja
bara hlaupa um og skjóta höfuðið
af uppvakningum, heldur þéttari
og dýpri leikur. Fyrir alla þá sem
hafa gaman af því að verða virki-
lega hræddir öðra hvoru gæti hann
ekki verið betri.
Ingvi Matthías Árnason
MARGMIÐLUN
J