Morgunblaðið - 14.08.1999, Síða 50

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 14. ÁGÚST 1999
UMRÆÐAN
Félög eldri borgara
*gegna miklu hlutverki
„LISTIN að lifa“ er
blað sem Félag eldri
borgara í Reykjavík
ásamt Landssambandi
eldri borgara gefur út.
Fjallar blaðið um
margvísleg málefni líkt
og heiti þess gefur til
kynna. I síðasta blaði,
i^sem út kom í vor segir
Hrafn Sæmundsson
aftur frá grein sinni
sem birtist í Morgun-
blaðinu í vetur. Þar er
margt vel orðað eins og
við er að búast og lið-
lega skrifað. Þó finnst
mér að gæti þar nokk-
urs misskilnings og
vantrausts á starfí félags eldri borg-
ara, sem nú eru 49 talsins á landinu
með um 14.000 meðlimi. í greininni
skrifar Hrafn um hlutverk þessara
félaga og finnst heldur lítíð til
þeirra koma. Ennfremur bendir
hann á að þau hafí varla gert nokk-
urt gagn, jafnvel ógagn. A þetta að
jfsjálfsögðu ekki við rök að styðjast.
Félögin hafa unnið óslitið að ýmsum
máiefnum eldri borgara og mynda
nú eins konar landshreyfingu sem
vissulega hefur áhrif. Eg minnist
þess er ég hitti Jón Baldvin í Kana-
daför okkar eldri borgara í fyrra
þar sem ég bar upp við hann hve lít-
inn árangur við hefðum náð í launa-
baráttunni. Þá sagði hann að tekist
hefði á nokkrum árum að mynda
landshreyfingu sem ætti eftir að
hafa mikil áhrif og góð. Mér finnst
hlutverk þessara félaga vera tví-
þætt, í fyrsta lagi að veita ýmis
tækifæri til félags-
starfs og afþreyingar,
þroska eða menntunar
fyrir eldra fólk. I öðru
lagi að stuðla að hags-
munabaráttu aldraðra.
Einangrun rofin
Það er mjög mikil-
vægt fyrir aldraða að
blanda geði við annað
fólk og koma í veg fyr-
ir einangrun á heimil-
inu. Þar sem nokkur
hætta er á því er menn
hætta að fara daglega
til vinnu.
Við starfslok þykir
fólki oft erfitt að fylla
tómarúmið með nytsömu daglegu
starfi og er því mjög gott að félög
eldri borgara taka að sér að bjóða
upp á ýmis tómstundastörf. Mjög
víða hafa þau eignast húsnæði eða
aðstöðu til þess að viðhafa ýmsa
starfsemi. Er stefnt að því að eldra
fólk sjálft stjómi þessu og hafi for-
ystu. Sums staðar hafa sveitarfélög,
til að mynda í Reykjavík, rekið fé-
lagsmiðstöðvar með launað starfs-
fólk sem leggur sig ötullega fram
við að veita alhliða þjónustu.
Stórfjölskyldan
I grein sinni talar Hrafn mikið
um að æskilegt sé að ýta undir
„stórfjölskylduna", sem saman
standi af þremur ættliðum sem búi í
sama húsnæði og hafi sameiginlegt
húshald. Þetta fyrirkomulag var
viðhaft á liðinni öld, þar sem efna-
hagur og aðstæður leyfðu oft ekki
Aldraðir
Eldri borgarar,
segir Páll Gíslason,
hafa dregizt verulega
aftur úr.
annað. Nú á dögum er þetta fyrir-
komulag nánast vonlaust. Eldri
borgarar í dag eru frískari og sjálf-
stæðari og vilja njóta þess að halda
eigið heimili með tilheyrandi störf-
um og skyldum.
Víða hafa verið byggð sérstök
fjölbýlishús með íbúðum sem eru
sérstaklega sniðnar fyrir aldraða,
jafnframt eru þar þjónustumið-
stöðvar sem bjóða upp á mat ásamt
alls kyns félagsstarfi og þjónustu.
Þetta tel ég mjög eðlilega leið til
þess að gera mönnum lífið léttara
og veita þeim ánægju á efri árum.
Eg hef þá trú að fáir eldri borgarar
vilji búa hjá börnum sínum og taka
þátt í heimilishaldi þeirra. Hug-
myndafræðilega séð er þetta mjög
falleg mynd af fjölskyldu en hefur
ekki nema takmarkað gildi.
Það er lofsvert þegar yngra fólk
tekur að sér að annast aldraða og
heilsuveila foreldra sína. Oft er rætt
um að ekki sé hlúð nógu vel að eldri
borgurum. Tel ég það vera á mis-
skilningi byggt, langflestir hugsa til
foreldra sinna og hlúa að þeim, ekki
síst er veikindi bera að.
Það er því sjálfsagt að halda
áfram að byggja íbúðir fyrir aldr-
í ótrúlegu úrvali!!
Eigum stærðir frá 17 upp í 52
UTILIF

Glæsibæ
Sími 581 2922 • www.utilif.is
aða, þar sem þeir geta skapað sér
sitt eigið heimili og lífsstfl. Með
hagsmuni beggja aðila fyrir augum
er óæskilegt að fólk með börn búi í
þessum húsum.
Þá hefur verið gagnrýnt að þessi
hús sem byggð eru fyrir aldraða séu
allt of stór og íbúðir of margar. Tel
ég fyrst og fremst verða að leggja
metnað í lækkun byggingarkostnað-
ar. Þá er hægt að bjóða samfelldari
þjónustu innanhúss. Slíkt fyrir-
komulag er augljóslega kostur. Tal-
að hefur verið um að þessi hús séu
eins konar „ghettó" þar sem gamla
fólkinu sé hrúgað inn og allt þeim til
ama gert. Þetta tel ég alrangt. Það
leiðir sú skoðanakönnun vel í Ijós,
sem gerð var fyrir ári meðal íbúa
fjögurra fjölbýlishúsa í Reykjavík.
Utkoman var sú að 85 af hundraði
voru nyög ánægðir í þessum hús-
um, 10 af hundraði ánægðir en að-
eins 5 af hundraði létu ekki álit sitt í
ljós. Mér þykir ekkert standa í vegi
fyrir því að þessu framtaki verði
haldið áfram. Eftirspurn eftir svona
íbúðum í Reykjavík er mikil og
markaðurinn býður greinilega upp
á að fleiri hús af þessu tagi verði
byggð.
Erfitt hefur reynst að fá lóðir
undir húsnæði fyrir aldraða í
Reykjavík. Hefur það skapað mik-
inn vanda en vonandi rætist brátt
úr.
Lífskjarabaráttíin
Lífskjarabaráttan hefur einnig
verið hlutverk Félags eldri borgara,
þ.e. að verja málstað þeirra varð-
andi fjárhagsmál.
Einkum núna þegar góðæri er í
landinu nýtur hinn almenni borgari
þess að launakjör hafi batnað en
eldri borgarar fara varhluta af.
Sanngjamt væri að eldri borgarar
nytu sama hluts og aðrir. Hefur
barátta okkar m.a. beinst að því að
bæta úr þessu.
Nú er okkur Ijóst að við höfum
ekki haft erindi sem erfiði því eldri
borgarar hafa dregist verulega aft-
ur úr. Eins og vel kom fram í
skýrslu, sem nýkomin er út á veg-
um nefndar um ár aldraðra og heil-
brigðisráðuneytisins hafa kjör í
landinu á síðustu þrem áram batnað
um 35% en hjá eldri borgum er
jafnvel talað um helmingi minna.
Kjör þeirra sem eru verst settir
hafa lítið batnað, úr því þarf veru-
lega að bæta. Nú hefur verið skipuð
samráðsnefnd ráðherra og forystu-
manna í félögum eldri borgara og
munum við vænta mikils af því sam-
starfi. Að sjálfsögðu er ekki hægt að
gera allt í einu en með því að hafa
skipulega stefnu og fylgja henni eft-
ir á að bæta það ástand sem nú er í
fjármálum aldraðra. Margir hafa
það ágætt og hafa búið sig vel undir
þetta en aðrir hafa ekki haft að-
stöðu til þess, vegna þess að þeir
hafa ekki verið í lífeyrissjóði nema
stuttan tíma og ýmislegt sem hefur
komið upp á í þeirra lífi sem hefur
valdið þeim erfiðleikum. Við vonum
og væntum þess að barátta okkar
eldri borgara sjálfra leiði til betri
afkomu.
Við þurfum að standa saman og
fylkja okkur um þessi mál annars
gengur ekkert. Það er því áskorun
mín að menn athugi að það hefur
þýðingu að styðja félög eldri borg-
ara með því að gerast meðlimir og
þeim mun fleirí meðlimi sem við
höfum því rneiri áhrif höfum við.
Það er augljóst að ýmislegt sem við
höfum gert, eins og t.d. fundurinn
okkar á Austurvelli í hitteðfyrra,
hefur veruleg áhrif. Fundurinn varð
til þess að menn skildu að þörf var á
úrbótum í málum aldraðra. Félög
eldri borgara geta staðið saman og
við þurfum að fá sem flesta eldri
borgara til að ganga í félögin og
styðja þau. Með því að styrkja inn-
viði okkar með hærri meðlimatölu
er besti möguleikinn á að ná árangri
sem landshreyfing.
Höfundur er læknir.
Sigurð Kára sem
næsta formann SUS
Hauksson, þar á meðal
sitjandi formaður,
fylgía Sigurði ferskir
vindar.
þinggesti á sambandsþinginu í
Vestmannaeyjum til þess að veita
Sigurði Kára Kristjánssyni braut-
argengi í formannskosningunum.
Hann er traustsins verður.
Höfundur er formaður Hugins, f.u.s.
{ Garðabæ
LESENDUM
Morgunblaðsins ætti
ekki að dyljast að
SUS-þing er í vænd-
um. Ásamt hefð-
bundnum þingstörfum
mun kosning til for-
mannsembættis sam-
bandsins fara fram á
þinginu. í þeim kosn-
ingum mun ég kjósa
Sigurð Kára Krist-
jánsson.
Sigurður Kári hefur
allt til að bera sem
formanni SUS er
nauðsynlegt. Hvar
sem hann hefur starf-
að hefur hann valist til
forystu og skilað góðu verki.
Nægir þar að nefna störf hans í
stjóm SUS síðustu ár, setu hans í
Háskólaráði og störf hans sem
stjórnarmaður í Heimdalli f.u.s.
Um leið og margir af reyndustu
og virkustu félögum SUS í gegn-
um árin styðja Sigurð Kára, þar á
meðal sitjandi for-
maður, fylgja Sigurði
ferskir vindar inn í
sambandið. Ungt fólk
hvaðanæva af landinu
hefur ákveðið að
styðja við bakið á
honum í formanns-
kosningunum og mun
bætast í þann stóra
hóp sem nú er virkur
í Sambandi ungra
sjálfstæðismanna. Nú
er lag fyrir unga
sjálfstæðismenn að
velja til forystu kraft-
mikinn einstakling
sem er tilbúinn að
veita stjórnvöldum
virkt aðhald og er líklegur til þess
að ná til ungs fólk. Ég hvet alla
Formannskosning
Um leið og margir af
reyndustu og virkustu
félögum SUS styðja
Sigurð Kára, segir
Hafsteinn Þór
Hafsteinn Þór
Hauksson