Morgunblaðið - 10.02.2000, Qupperneq 50

<£0 FIMMTUDAGUR 10. FEBRÚAR 2000
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
+ Torfí Salmundur
Sigurðsson fædd-
ist á Bæjum á Snæ-
ijaljaströnd í Norð-
ur-Isafjarðarsýslu 5.
apríl 1921. Hann lést
á gjörgæsludeild
Sjúkrahúss Reykja-
víkur 31. janúar síð-
astliðinn. Foreldrar
hans voru hjúnin Sig-
urður Ólafsson,
bdndi og útgerðar-
maður í Bæjum, og
kona hans María ÓI-
afsddttir húsmdðir.
María og Sigurður
bjuggu í um 50 ár á Bæjum, en síð-
ar á Isafirði. Torfí átti 15 alsystk-
ini og einn hálfbrdður og eru fjög-
ur þeirra á lífi.
Torfi kvæntist árið 1951 Sigr-
únu Guðbrandsddttur frá Heydal-
Elsku pabbi minn. Nú ertu farinn
frá okkur og þetta verður síðasta
bréfið mitt til þín. Við höfum nú
skrifast á í hartnær 15 ár, alltaf
reglulega, alveg síðan ég fluttist ut-
- an. Það er ósköp sorglegt að hugsa
til þess, að nú koma aldrei meir bréf
frá pabba. Enginn var jafnduglegur
að skrifa mér og þú, oft eitt bréf á
viku. Ég reyndi að svara reglulega,
en hafði sjaldnast roð við þér í bréfa-
sknftunum!
Ótal minningar koma fram í hug-
ann. Þær flæða fram ein af annarri.
Ég mun aðeins minnast á örfáar í
þessu bréfi, en minningamar ylja og
eru mér mikil huggun. Ein af sterk-
ustu minningum mínum frá bams-
aldri er af þér syngjandi heima við
^ggleg störf. Þú hafðir yndi af tónlist
og hafðir sterka og fallega söngrödd.
Eg veit ég mun alltaf hugsa til þín,
þegar ég á í framtíðinni eftir að
heyra t.d. „Hamraborgina“ eða
„Hún amma mín það sagði mér um
sólarlagsbil, á sunnudögum gakk þú
ei kirkjuhvols til,“ o.s.frv. Hvort
tveggja lá létt fyrir þér að syngja.
Eða t.d. „Svífur yfir Esjunni" með
Ragnari Bjamasyni og „Lítill fugl“
með Ellý Vilhjálms. Ellý var ein af
þínum uppáhaldssöngkonum.
Mér er líka minnisstæð mikil um-
hyggjusemi þín gagnvart okkur
dætrum þínum og öllum þínum nán-
ustu. Það kom t.d. sterkt fram, ef
einhver var veikur. Þá varst þú alltaf
bar, og miðlaðir af þínum mikla and-
nega styrk. Sömuleiðis man ég líka
vel eftir að þú fórst daglega eftir
vinnu upp á Hrafnistu, að heimsækja
mömmu þína, ömmu á Hrafnistu eins
og ég kallaði hana alltaf. Ég var þá
lítil stelpa og fór oft með þér þangað.
Svo er annað sem ég gleymi aldrei.
Sem barn og unglingur þjáðist ég af
mikilli myrkfælni. Eftir skóla þurfti
ég að ganga daglega heim úr strætó,
í skammdeginu, um óupplýst svæði,
sem þá var í útjaðri borgarinnar.
Þessu kveið ég alltaf fyrir, en þá var
það oftar en ekki að þú beiðst eftir
mér í bílnum uppi á strætóstoppi-
stöð, svo ég slyppi við að ganga ein
heim í myrkrinu. Svona fannst mér
ijú alla tíð vera, eins og klettur og
‘njargvættur ef eitthvað bjátaði á.
Þú varst óskaplega barngóður og
líka einlægur dýravinur. Margar
sögur heyrði ég hjá þér frá uppvaxt-
arárum þínum í sveitinni, þar sem
margar þínar bestu stundir voru hjá
dýrunum, hestunum og kindunum í
hjásetunni á sumrin og kúnum í fjós-
inu. Þú ætlaðir að verða bóndi, en því
miður komu berklarnir, sem þú
fékkst sem ungur maður, í veg fyrir
það. Böm löðuðust að þér og mín
böm áttu því láni að fagna að fá að
kynnast afa Torfa, þótt allt of langt
i'íiæri á milli okkar og heimsóknimar
því færri en við hefðum óskað. Þegar
við komum heim í heimsókn vildir þú
allt fyrir okkur gera af þínu alkunna
örlæti. Bömin mín áttu margar
ógleymanlegar stundir með afa, t.d.
að gefa öndunum á Tjöminni, það
var fastur liður. Margar góðar
stundir áttum við líka saman í sum-
arbústaðnum á Flúðum. Manstu,
þegar þú sýndir þeim fuglshreiðrið
sá í Strandasýslu, d.
18. maí 1978. For-
eldrar hennar voru
hjdnin Guðbrandur
Björnsson bdndi og
Ragnheiður Sigurey
Guðmundsddttir
húsmdðir. Torfi og
Sigrún eignuðust
þijár dætur, þær
eru: Ragnheiður, f.
1949, Ingibjörg
Sara, f. 1951, og
Rún, f. 1957. Barna-
börnin eru níu og
bamabamabörn
þrettán. Þau hjdn
bjuggu lengst af á Árbæjarbletti
7, en síðustu árin bjd hann einn á
Grensásvegi 52 í Reykjavík.
Útför Torfa verður gerð frá
Fossvogskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 13.30.
með eggjum í úti í móa. Eða þegar þú
kenndir þeim báðum að leggja kapal.
Eins er mér ógleymanleg stundin,
þegar þú tíndir bláberin norður í Að-
aldal og sonur minn, þá á öðru ári,
tíndi þau upp í sig eitt í einu úr stóra,
mjúka lófanum hans afa síns.
Það er mér ómetanlegt, að bömin
mín fengu tækifæri til að kynnast afa
sínum á íslandi. Þótt langt sé á milli
vita þau og finna, að fjölskyldubönd-
in og tengslin til íslands eru sterk.
Ég vona að þau búi að því í framtíð-
inni.
Ég læt þetta duga núna, elsku
pabbi minn, í framtíðinni mun ég
hugsa til þín, í stað þess að skrifa. Ég
veit að þér líður vel núna. Þú ert
kominn til mömmu loksins. Ég veit
þú saknaðir hennar mikið í öll þau 22
ár sem liðin em síðan hún dó. Og ég
veit líka að þú kveiðst ekki umskipt-
unum úr þessum heimi yfir í annan,
því eins og þú sagðir sjáÚur, þá feng-
ir þú að „sigla á skektunni með hon-
um pabba yfir veraldarhafið".
Pabbi minn, mig langar að kveðja
þig með þessum texta eftir Ómar
Ragnarsson við sérlega fallegt lag
Sigfusar Halldórssonar. Ég hlusta
oft á það þessa dagana mér til hugar-
hægðar, af nýjum íslenskum geisla-
diski.
Góðar og glaðar stundir
geymastíhugaogsál
vina, sem oma sér ennþá
við æskunnar tryggðamál.
Þær stundir leiftrandi lifa
svo ijúfsárt minningaflóð.
Ogokkurtilæviloka
yljarsúfomaglóð.
Allt er í heiminum hverfult
hratt flýgur stund, lán er valt.
Góðar og glaðar stundir
þú geyma við hjarta skalt
Og tendra eld, sem að endist
þótt annað flest reynist hjóm.
Hann logar fegri og fegri
þótt fólni hin skæmstu blóm.
Elsku pabbi minn. Far þú í friði,
friður guðs þig blessi. Hafðu þökk
fyrir allt og allt.
Þín
Rún.
Ótal minningar ryðjast fram í hug-
skotið nú þegar Torfi frændi er lát-
inn. Ég man fyrst eftir honum úti á
Seltjamarnesi þar sem við bjuggum
systkinin hjá mömmu og ömmu í
kjallaraíbúð á Skólabraut eftir lát
Þórðar föður okkar.
Torfi var tíður gestur heima hjá
mömmu, enda þau systkinin náin,
aðeins hálft annað ár á milli þeirra.
Ég man ekki eftir honum öðru vísi en
brosandi og með spaugsyrði á vör.
Sama hvað bjátaði á, alltaf gat Torfi
gert gott úr öllu.
Eitt sinn var ég sem barn að ólát-
ast í kjöltu Torfa og stakk þá hend-
inni óvart ofan í sjóðandi súpudisk.
Þá hafði Torfi snör handtök og ég
var varla byijaður að grenja þegar
höndin var komin undir kalda kran-
ann. Síðan voru borin smyrsl á og
vafið utan um með grisju. Ekki stóð
á snöggum viðbrögðum og snörum
handtökum að kæla höndina og sefa
sársaukann.
En Torfi gat líka verið strangur.
12 ára gisti ég hjá honum um nokk-
urra vikna skeið. Þegar maður þurfti
að vakna og fara á fætur þá þýddi
ekkert „elsku mamma", Torfi var ýt-
inn á sinn rólega hátt. Maður komst
ekki upp með nein undanbrögð og
var þó ýmislegt reynt. Eitt sinn er
við tókum tal saman sagði hann mér
að hann væri guðfaðir minn og síðan
hafa sterk bönd tengt okkur frænd-
uma. Ættfræði var sameiginlegt
áhugamál okkar og niðjatal Hærri-
bæjarættarinnar höfum við báðir
haldið utan um.
Torfi vann ýmislegt, meðal annars
við bensínafgreiðslu hjá Skeljungi og
í Búnaðarbankanum. Égman vel eft-
ir honum á bensínstöðinni við
Reykjanesbraut, sem nú heitir Skóg-
arhlíð. A leiðinni heim úr unglinga-
vinnunni í Öskjuhlíð gat verið gott að
renna við hjá Torfa frænda og heilsa
upp á hann. Alltaf var manni tekið
með hlýju brosi og þessari rósemi
sem einkennir Hærribæjarættina.
Ég man eftir mörgum heimsókn-
um heim til Torfa og Rúnu. Fyrst
man ég eftir Ragnheiði litlu þegar
þau bjuggu í Laugamesinu. Yngri
systrunum Ingu Söm og Rún kynnt-
ist ég síðar uppi í Árbæjarblettum.
Nú búa þær báðar í Kanada, Inga
Sara í Winnipeg og Rún rétt hjá
Niagarafossunum.
Torfi og Rúna keyptu af mömmu
húsið í Árbæjarblettum 7 þar sem
mamma rak gróðrarstöð um skeið.
Eitt sinn var Torfi úti að slá með orfi
og ljá og þar lærði ég listina af hon-
um. Það er gaman að sjá grösin falla
fyrir hárbeittum Ijánum og finna
sterkan gróðurilminn úr döggvotri
slægjunni.
Ljáinn má einnig nota til að snyrta
með í kringum tré og þúfur og kom
kunnáttan mér í góðar þarfir síðar á
Flókagötunni þar sem ég bjó í 16 ár.
Meistari Indriði á neðri hæðinni
átti orf, ljá og brýni sem mér þótti
stundum gott að seilast í.
Við fjölskyldan bjuggum í Kanada
um skeið en þar á Torfi ættingja,
þ.ám. bróðurinn Kristján Bjöm.
Eitt sinn vomm við að segja Torfa
ferðasöguna og af högum ættmenna
hans þar. Þá spurði kona mín, Kam-
illa, Torfa að því hvort hann ætlaði
ekki út til Kanada að kynnast landi
og þjóð. Torfi svaraði sem svo að
þess þyrfti hann ekki, en bætti svo
við íbygginn að hann gæti vel ímynd-
að sér hvernig þar væri.
Síðar lét hann þó verða af því og
brá sér með Karlakórnum Fóst-
bræðrum þegar þeir fóru í söngferð
til N-Ameríku. En það að ímynda sér
staði og staðhætti gæti ég trúað að
sé það sem Torfi kallar að „sigla hug-
fleyjum fríðum“.
Eftir lát Rúnu bjó Torfi lengi á
Grensásveginum með yngstu dóttur
sinni, Rún. Þau áttu bláan gára sem
flaug yfirleitt frjáls ferða sinna og
var mannelskasti gári sem ég hef
séð. Þá stundaði Torfi sund af krafti
um skeið. Stundum hitti ég hann í
laugunum og nokkmm sinnum fór-
um við saman frændurnir þar til fyr-
ir fáeinum árum að hann treysti sér
ekki til frekari sundlaugarferða.
Torfi var tryggðatröll og heiðar-
legri og traustari mann er ekki hægt
að hugsa sér. Ég veit að honum var
treyst fyrir miklum verðmætum
bæði í bankanum og hjá einstakling-
um. Hann bar mikinn hlýhug til æsk-
ustöðva sinna á Bæjum á Snæfjalla-
strönd og orti óð um minningu
staðarins, sem Sigvaldi bróðir minn
gerði síðar fallegt lag við. Lag þetta
og ljóð var flutt allvíða af Hærribæj-
arkómum og varð nokkurs konar
þjóðsöngur Hærribæjarættarinnar.
Eg held að vel fari á því að kveðja
Torfa frænda með því að láta Ijóð
hans tala sínu máli.
Þú sveit mín sem ólst mig ungan
og æskunnar mótaðir hug,
þú ófst mér að þeli þungann
er þróttinn skal efla og dug.
Hvert hijóstur þitt var mér hagi
hver hagi sem blómskrýdd tún,
hvert andvarp að þúfasta lagi
hver lyngtó að helgri rún.
Ó sveit mín þig syrgi ég tíðum
og sárt var að skiljast þig við,
nú sigli ég hugfleyjum fríðum
í faðm þinn að útlaga sið.
Því þú áttir allt sem ég unni
með æskunnar brennandi tryggð,
þú barst mig að allsnægta brunni
mín blessaða Snæfjallabyggð.
Dætrum Torfa og bamabörnum
svo og eftirlifandi systkinum votta
ég samúð mína og fjölskyldu minnar.
Öm S. Kaldalóns.
Það fá engin orð lýst þeim tilfinn-
ingum sem bærðust í bijóstum okk-
ar þegar við fengum fréttimar.
Hann afi er dáinn, elsku afi Torfi,
eftir alla baráttuna. Mér fannst að ég
myndi alltaf hafa þig, afi Torfi, þú
myndir aldrei fara, en nú ertu farinn
og færð nú að vera hjá ömmu Sig-
rúnu.
Ég man það eins og það hafi gerst
í gær þegar afi Torfi kom heim að
sækja mig á föstudögum og við fór-
um upp á Árbæjarblett 7, þar sem ég
átti yndislegar stundir við að tína
„lökkulur“ í kartöflugarðinum, eða
slá grasið og tína illgresið. Þú með
stóm hjólbörurnar þínar og ég með
mínar litlu bara fjögurra ára púki.
Eftir kvöldmatinn trekktum við
frímerki eins og þú kallaðir það og
voram að því fram á kvöld. Þetta var
ævintýri líkast, og allir leyndardóm-
arnir sem þú bjóst yfir, skemmtileg-
ar sögur úr Bæjum frá því þú ólst
upp, eins og þegar þið bræðurnir
kepptust um hvor gat fleytt kerling-
ar lengra út á sjó eða sögur frá
mömmu og systmm hennar þegar
þær vom litlar, hann afi vissi allt.
Þegar þið amma fluttuð á Grens-
ásveginn fór ég margar ferðir með
rútunni eða á puttanum úr Mosfells-
sveitinni til að gista hjá ykkur og
Rún frænku, þar var alltaf gaman að
vera og nóg að gera. Ég man svo vel
eftir nammiskálinni á stofuborðinu
með súkkulaðikúlum og Tópasi í og
þegar ég kom í fyrsta skipti með Val-
dísi, konuna mína, og Eirík okkar
var skálin góða enn á stofuborðinu,
við hliðina á ritvélinni og stöflunum
af blöðum sem þú hafðir skrifað í
ættfræðigrúskinu þínu. Þá fengu
þau líka að kynnast þér, þessum
stórbrotna manni, honum afa Torfa
mínum. Þar vomm við alltaf velkom-
in og fengum hlýjar móttökur. Okk-
ur fannst alltaf gaman að koma með
bömin til þín á Grensásveginn eftir
því sem þeim fjölgaði og þeim Eiríki
Guðberg, Róseyju Ósk, Ragneyju
Líf og Snæbimi Kára fannst alltaf
jafn gaman að fá að hitta langafa
Torfa sem átti einu sinni heima í
sveitinni rétt hjá ísafirði. Hann afi
laumaði líka alltaf nammi í lófana
þeirra þegar þau hittu hann.
Við kveðjum þig með sámm sökn-
uði, elsku afi og langafi.
Höndin er blá og bólgin,
bognir fingur og hnýttir,
kartnögl er sprungin í kviku,
knúarmarðir,ísárum.
Sótiðsiturísprungum,
sigg eru hörð í lófa,
velkterhúnogívosi,
veröldtókfastáhenni.
Þó hefur enginn önnur
innilegarnéhlýrra
verið lögð yfir ljósa
lokkamínaenjæssi.
(Kristján frá Djúpalæk.)
Stefán Torfi Sigurðsson,
Sigurey Valdís Eiríksddttir
og börn.
Elsku afi minn, nú ert þú horfinn á
braut í hinsta sinn. Ég hugsa til þín
með söknuði og minnist margra
góðra stunda sem við áttum saman
þennan tíma sem við deildum hér á
jörð. Ég man hversu gaman var að
heimsækja þig og ömmu Sigrúnu að
Árbæjarbletti 7 þegar ég var bam. í
stómm garðinum var gaman að leika
sér, og alltaf var eitthvað við að vera.
Ég man einnig eftir mörgum heim-
sóknum til þín á Grensásveg. Þar sat
ég á gólfinu og teiknaði eða las bæk-
ur. Seinna þegar fjölskylda mín flutti
í miðbæinn varð stutt fyrir mig að
heimsækja þig í vinnuna í Búnaðar-
TORFISALMUNDUR
SIGURÐSSON
bankann. Þangað var jafnan gaman
að koma, ég fékk jafnvel að hjálpa til
með eitthvert smáræði og naut jafn-
an góðs af því sem í boði var í kaffi-
stofu bankans. Ég þvældist oft um
miðbæinn og Reykjavíkurhöfn sem
stráklingur og þá var oft gott að geta
bmgðið sér inn til afa Torfa í bank-
anum ef veður vom vond eða bara ef
mig langaði til. Þar var ég ætíð vel-
kominn, hvort sem afi var mikið upp-
tekinn eður ei. í seinni tíð vom heim-
sóknir mínar til þín færri, en alltaf
var gaman að líta inn hjá þér, afi
minn.
Þú varst einstakur maður, afi
minn, og ég er þakklátur fyrir þann
tíma sem ég fékk að þekkja þig. Ég
veit að þú átt þér einnig stað í hjarta
konu minnar og dóttur, sem báðar
munu sakna þín sárt eins og ég. Það
að dóttir mín skuli hafa fengið að
kynnast þér gleður mig meira en orð
fá lýst. Ég ræddi það við dóttur mína
að afi Torfi væri dáinn og að við
myndum ekki sjá hann aftur. Hún
sagði að ég þyrfti ekkert að útskýra,
afi væri hjá englunum og Guði.
Vertu sæll, afi minn, þakka þér all-
ar góðu stundimar sem við áttum
saman.
Finnur.
Að hryggjast og gleðjast
hérumfáadaga,-
að heilsast og kveðjast,
þaðerlífsinssaga.
(PállJ.ÁrdaL)
Eftir því sem árin líða og aldurinn
færist yfir mann finnur maður meira
til þess hve samferðamönnunum
fækkar er þeir falla frá hver af öðr-
um.
Nú síðast, í lok janúar, kvaddi vin-
ur minn og mágur Torfi Sigurðsson
frá Bæjum á Snæfjallaströnd og
lagði upp í leiðina löngu sem okkur
er öllum fyrirbúin. Hann var sonur
sæmdarhjónanna Sigurðar Ólafs-
sonar bónda í Bæjum og Maríu Ól-
afsdóttur frá Múla í ísafirði. Fjöl-
skyldan var óvenju stór því að Torfi
átti 13 systkini sem upp komust og
auk þess einn hálfbróður sem öll
urðu mannvænleg og glæsilegt fólk.
Bræðumir vom vaskir menn og
rammir að afli og systkinin voru öll
sönghneigð og listfeng en mestri
frægð náði Halldór Sigurðsson
tréskurðarmeistari á Eiðum fyrir út-
skurð sinn og listmuni sem komnir
em víðsvegar um landið. - Nú við
andlátsfregn Torfa frá Bæjum taka
minningar að þyrpast fram í hugann
hver af annarri: Fyrir h.u.b. hálfri
öld var verið að reiða heim hey af
engjum á Heydalsá í Steingrímsfirði.
Heldur var fáliðað við heyskapinn
því að fjölskyldan hafði orðið fyrir
stómm áföllum á undangengnum ár-
um. Engjavegurinn lá að því sinni
niður snarbratta sneiðinga um svon-
efnt Hádegisskarð. Sást þá frá bæn-
um að baggarnir höfðu snarast fram
af einum hestinum. Meðferðarmað-
urinn var á barnsaldri og því ekki á
hans færi að gera neitt til úrbóta. Þá
hittist svo vel á að hjálplegur gestur
var kominn í heimsókn. Það var Torfi
Sigurðsson. Hann brá við skjótt eins
og hans var von og vísa og fór á vett-
vang, yfir ána og upp undir Skarðið
þar sem hesturinn stóð skammt frá
sátunum, lagaði reiðinginn og snar-
aði böggunum til klakks og fór létt
með það. Um það leyti var Torfi þó
ekki vel á sig kominn líkamlega því
að hann var enn slappur eftir all-
langa hælisvist á Vífilsstöðum vegna
lungnaberkla. Það var einmitt á Víf-
ilsstöðum sem kynni Torfa og Sig-
rúnar systur minnar hófust. Þau
kynni leiddu síðar til þess að þau
stofnuðu heimili, gengu í hjónaband
og eignuðust þijár indælar dætur,
Ragnheiði 1949, Ingibjörgu Söm
1951 og Rún 1957. Bjuggu þau fyrst í
leiguhúsnæði á ýmsum stöðum og
var ég tíður gestur hjá þeim á kenn-
araskólaárum mínum. Síðar keygtu
þau lítið hús á friðsælum stað á Ár-
bæjarbletti 7 og bjuggu sér þar hlý-
legt og fallegt heimili sem bar vott
um smekkvísi og útsjónarsemi til að
nýta vel hið takmarkaða rými íbúð-
arinnar. Og þarna eyddu þau flestum
samvistarárum sínum. Húsinu fylgdi
allstór garður og gátu þau hjón
ræktað þar rófur, kartöflur og fleira