Morgunblaðið - 29.02.2000, Síða 37

Morgunblaðið - 29.02.2000, Síða 37
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 29. FEBRÚAR 2000 37 LISTIR Ljdslifandi skáldskapur Allan Warren formaður dómnefndarinnar afhendir Sigurði H. Þorsteinssyni Fr. Brofos verðlaunin. íslendingur fær verðlaun fyrir grein um Konungspóstinn NORRÆNU Fr. Brofos-verðlaun- in voru veitt í fyrsta sinn í Bandaríkjunum fyrir skemmstu og féllu þau Sigurði H. Þorsteins- syni rithöfundi í skaut. Stofnað var til þessara verðlauna á sl. ári af Scandinavian Collectors Club, International, og skulu þau veitt árlega fyrir bestu grein um frím- erkjafræði eða póstsögu. Sigurður hlaut verðlaunin fyrir grein sína „The Royal Mails of Iceland". Greinin birtist fyrir um ári í tímariti sambandsins The Posthorn. Konungspóstur á Islandi, eða Bessastaðapóstur, var við lýði frá því um 1553-1873, eða í um 320 ár, en þá tók við Pósthúsið í Reykjavík, með póstmeistara og skipulagningu póstdreifingar um allar byggðir landsins. Fyrirrenn- ari hans var Biskupapósturinn, þ.e. póstsendingar milli biskups- stóla og um sveitir landsins, en þeir gegndu þá mun umfangs- meira hlutverki í þjóðlífinu en þeir gera í dag. Verðlaunin bera nafn Freder- icks Brofos, sem lengi var rit- stjóri The Posthorn. Einnig skrif- aði hann mikið af greinum fyrir fjölda blaða og tímarita. Verðlaunin voru afhent á frí- merkjasýningunni SANDICAL 2000, í San Diego. Að þeirri sýn- ingu stóðu áður nefnd samtök Norðurlandasafnara, ásamt Am- erica Philatelic Society, sem eru um 70 þúsund manna samtök frímerkjasafnara í Bandríkjunum. Bæði þessi samtök standa að fundum og uppákomum á meðan á sýningunni stendur. Sigurður er ævifélagi og heið- ursfélagi í báðum þessum sam- tökum. Næsta sýning verður NORDIA 2001, og verður hún í Tuscon, Arizona, í janúar á næsta ári. Hún verður haldin af sömu aðil- um og er fyrsta NORDIA- sýningin sem er haldin utan N orðurlandanna. TONLIST H a f n a r b o r g KAMMERTÓNLEIKAR Tríó Reykjavíkur flutti verk eftir Smetana Rachmaninov og Schostakovitsj. Sunnudagurinn 27. febrúar, 2000. FYRR á öldum hefði þess verið getið í annálum, að við upphaf nýrrar aldar hafi vetur verið harður, snjó- þungur, með miklum eldgangi í Heklu, að viðbættum ótta spámanna við enn frekari atgang jarðarinnar í eldgosum og jarðskjálftum. Þungur hefur Vetur konungur verið okkur Is- lendingum, er í fátækt okkar höfðum lítil slqól til að verjast honum, þegar hann þrátt fyrir tækni og ríkidæmi nútímans, lemur okkur svo, að við kveinkum okkur undan harðýgi hans. Hús eigum við betri en aldrei fyrr og það var hlýtt og notalegt í Hafnar- borg, á tónleikum Tríós Reykjavíkur sl. sunnudag en þar voru veggir þakt- ir ijósmyndum Sigríðar Zoéga, er minnti tónleikagesti á tengsl fortíðar við nútíðina. Tónleikamir hófust á tríói í g-moll op.25, eftir Bedrich Smetana. þetta er á margan hátt glæsilegt verk, en í LEIKLIST F é 1 a g s h c i m i 1 i ð Breiðamýri, Reykjadal SÍLDIN KEMUR OG SÍLDIN FER Eftir Iðunni og Kristínu Steinsdæt- ur. Leiklistarhópur Umf. Eflingar. Leikstjóri: Amór Benónýsson. Tónlistarstjórn: Jaan Alavere. SÍLDIN þeirra Steinsdætra er eitt af þeim leikritum sem íslenskt áhugaleikhús hefur fyrir löngu tekið að hjarta sínu. Frá því Húsvíkingar frumfluttu verkið hefur það verið sýnt um landið þvert og endilangt, lengst af aðallega við sjávarsíðuna, en upp á síðkastið hefur þessi undra- fiskur verið að krafla sig æ lengra inn í land. Það var heldur ekki annað að sjá en kvikmdið dafnaði vel í Reykja- dalnum. Þessar vinsældir eru ekkert ástæðulausar. Síldin kemur og síldin fer er bæði fyndið og fjörugt og ánægjulega laust við ádeilubrodda, sem sumum finnst að hljóti að eiga að leynast í öllum gamanleikjum. Síldin er skýr og skemmtileg mynd af ver- öld sem var, og gagnast bæði þeim sem muna þessa tíma og okkur sem yngri erum og njótum þess einfald- heild er ritháttur þess nokkuð „orchestral", mótaður af stórum áhrifamiklum tónflötum er voru mjög vel mótaðir í tilfinningaþrunginni túlkun flytjenda. í stað Guðnýjar Guðmundsdóttur lék Auður Haf- steinsdóttir á fiðluna og var flutning- ur hennar tilþrifamikill og má Guðný vel við una frammistöðu nemanda síns. Auk írábærs leiks Auðar, var ekki síður bragð að leik Peter Máté og Gunnars Kvaran, sem báðir áttu frá- bærlega vel leiknar sólólínui-, auk hins frábæra samleiks sem einkenndi allt verk Smetana. Rússnesku tónskáldin Rachmanin- ov og Schostakovitsj áttu viðfangs- efnin eftir hlé og var það fyrst tríó- þáttur, Eligiaco, efth' Sergei Vasiljevitsj Rachmaninov, sem sagt er að hann hafi samið 1892,19 ára, og flutt það á tónleikum í tónlistarskól- anum í Moskvu. Um vorið sama ár tók Rachmaninov lokapróf sitt frá skólanum með besta fáanlega vitnis- burði, gullverðlaunum og hvað eina, sem aðeins tveimur nemendum hafði þá hlotnast, m.a. Tanejev. Það voru bundnar miklar vonir við hinn unga tónsmið og mun móðir hans hafa lagt að honum að koma til Leningrad og læra tónsmíði hjá Korsakov, í stað þess að sækja tónsmíðatíma hjá Tanj- ev og hljómfræði hjá Arensky. Sem píanóleikari hafði hann þegar sannað UppgTÍp lega að eyða kvöldstund í félagsskap lifandi fólks. Breiðamýri er að upplagi fremur hefðbundið félagsheimili en Amór og leikdeildin hafa brugðið á það snjalla ráð að umbylta leikrýminu, byggja pall eftir endilöngu salargólfinu og leika á honum og við báða enda hans. Þetta nýtist feikivel, sparar umstang við sviðsskiptingar og gefur verkinu aukna vídd. Sýningin er bráðskemmtileg. Hún einkennist öðru fremur af krafti og fjöri og þingeyska sjálfsöryggið geislar af hverju andliti. Persónumar era skýrt teiknaðar og þær þeirra sem bjóða upp á tilþrif vora ekki sviknar af leikuram sínum. Svo ein- hveijir séu nefndir þá naut Jón Friðrik Benónýsson sín í hlutverki Ófeigs bónda og Aðalbjörg Pálsdóttir ekki síður sem eiturtungan Málfríður símamær. Saltstrákurinn for- drukkni, Lilli, var í góðum höndum hjá Karli Ingólfssyni, Þorgerður Sig- urgeirsdóttir var sannfærandi sem hinn upprennandi kvenskörangur Jökla og framganga Asgríms Guðna- sonar sem hásetinn og slagsmála- hundurinn Konni líður seint úr minni. Reyndar var landlegudansleikurinn og eftirmál hans í heiid óborganleg skemmtun, þar nýttist langi pallur- getu sína svo um munaði. Eligiaco- þátturinn er nokkuð sundurlaus en víða góðir sprettir, einkum í píanó- röddinni, sem Maté leysti mjög vel af hendi, í góðum samleik við strengja- leikai-ana. í heild var verkið vel flutt en meg- inverk tónleikanna var þó skáldverkið Tríó í e-moll op.67, eftir Dimitri Dim- itrijevitsj Schostakovitsj en í þessu verki er hann að fást við ofsóknir og notar gyðingastef sem táknmynd hins ofsótta og í sérlega áhrifamiklum Largo-kafla, þar sem píanóið leikur sama hljómaganginn, svo að form kaflans verður eins konar „sjakonna", getm- að heyra átakanlegt harmljóð, sem var sérlega vel flutt. Flutningur Tríós Reykjavíkur var allur hinn glæsilegasti, allt frá hinu einkennilega upphafi, sem markar í raun sársauka verksins allt tíl enda, þar sem auk þess skiptast á íhygli, átök, sársauki og grályndur galsi. Þetta áhrifamikla skáldverk var af- burða vel flutt og öll skapbrigði þess mótuð af sterkri tilfmningu og ein- stakri samvirkni í leik, svo að skáld- skapur þess var ljóslifandi harmleik- ur en um leið vitnisburður um mannlega reisn og mikilleik, er ekk- ert fær bugað og af innri hógværð ber með sér sæði sigurs og um leið fyrir- gefiiingar. Jón Ásgeirsson inn vel og tilþrifin á dansgólfinu vora heilt leikrit út af fyrir sig. Tónlistarflutningur er undir stjóm Jaan Alavere og gerir sitt fyrir skemmtanagildi sýningarinnar. Hóp- söngvar voru ki-aftmiklir og í sólón- úmeram náðu leikaramir að bæta vídd við persónur sínar. Jaan fór að auki létt með lítið hlutverk sitt sem rússneskur síldarkauþmaður, og virtist mér á máli hans að hann hefði þungar áhyggjur af drykkjuskapnum á söltunarfólkinu, sem vonlegt er. Efling hefur undanfarin ár notið fulltingis nemenda Framhaldsskól- ans á Laugum við sýningar sínar. Þetta hefur gefið færi á að setja upp mannmargar stórsýningar og er það stefna félagsins að gefa öllum færi á að vera með sem þess óska. Þetta er eftirtektarverð stefna og þegar af- raksturinn er jafnheilsteyptur og kröftugur og Síldin er þá er stefnan líka rétt frá sjónarhóli áhorfandans, sem vill fá sína skemmtun hvað sem öllum stefnum líður. Þeir nemendur sem fá auk sinnar venjulegu bók- menntunar kennslustund í því að vinna að sameiginlegu markmiði með fólki á öllum aldri með ólíkan bak- grann eru áreiðanlega ekki sviknir af námsdvöl sinni í Reykjadalnum. Og enginn áhorfandi verður svikinn af stórskemmtilegri uppfærslu Amórs og Eflingar. Þorgeir Tryggvason Samkór með sígaunablóð KÓRTÓNLEIKAR Samkór Kópavogs undir sljórn Dagrúnar Hjartardóttur flutti ís- lensk, norræn og ungversk kórlög; einsöngvari: Stefán Helgi Stefáns- son; píanóleikari: Claudio Rizzi. Laugardag kl. 17.00. í NÆSTSTÆRSTA bæjarfélagi landsins, Kópavogi, hefur mikil upp- bygging átt sér stað á síðustu miss- eram. Að dæma af tónleikum Sam- kórs Kópavogs, hefur mikið uppbyggingarstarf verið unnið þar á bæ, og árangurinn skilar sér í prýði- legum söng kórsins. Það sem var mest áberandi á tónleikum Sam- kórsins á laugardag, var hve efnis- skráin var vel unnin að öllu leyti. Það á bæði við um verkefnaval, sem var mjög smekklegt og efnisskráin vel saman sett, en ekki síður á það við um hvernig unnið var með þann efni- við. Kórstjórinn hefur lagt á sig mikla vinnu við að móta túlkun hvers lags og ákveða hvemig það skyldi sungið. Þarna var ekkert sem hljóm- aði að því manni fyndist „bara ein- hvern veginn“, söngurinn var skýrt og fallega mótaður og mikil áhersla á músíkalska dýnamík og rytmískan söng. Þannig hljómaði söngur kórs- ins vandaður og stílhreinn. Það sem enn á eftir að fægja og pússa í söng kórsins, er hljómurinn, eða radd- gæðin. Hljómurinn er of daufur mið- að við hve margir syngja, og sópran- ar hafa tilhneigingu til að renna sér upp í tóninn í stað þess að tylla sér ofan á hann. Þar vantar þindar- stuðning og stundum leiðir hann til þess að sópranarnir verða of lágir, - sérstaklega á leiðinni niður af háu tónunum. Það var margt mjög fallega gert á þessum tónleikum og hin mikla vinna og rækt sem lögð hefur verið í að undirbúa þá skilaði sér vel. Það kom á óvart að í heild vora það ís- lensku lögin sem vora hvað daufust. Best hljómuðu útsetning Árna Harðarsonar á þjóðlaginu Tíminn líður, trúðu mér og Gamalt vers eftir Hjálmar H. Ragnarsson. Stefán Helgi Stefánsson tenór söng með kómum í lagi Karls O. Runólfssonar, I fjarlægð. Stefán er með fina rödd og mikla útgeislun, en söng ekki allt- af nógu nákvæmt, - það átti bæði við um punkteringar á nokkram stöðum og texta. Það er merkingarmunur á því að segja: „sem aldrei gleymist, meðan lífs ég er“ og „sem aldrei gleymi, meðan lífs ér er“, - eins og það á að vera. Þama skiptir það sköpum að það er auðvitað Ijóð- mælandinn sjálfur sem ætlar að geyma til æviloka fagra minningu um ástvin í fjarlægð. I lagi Sigurðar Þórðarsonar, Sjá dagar koma, söng Stefán Helgi býsna vel með kórnum en undir lok lagsins misstu undir- leikarinn og söngvarinn hvor af öðr- um og niðurlag lagsins varð ósamtaka. Lagið var endurtekið sem aukalag í tónleikalok, og var þá mun betra og flutt af miklum þrótti. Norrænu lögin á tónleikunum komu á óvart. Tvö lög eftir Tove Knudsen vora skínandi góð og sömuleiðis Sumarseiður eftir Geir Tveitt. Kórinn kunni augljóslega líka að meta þessi lög og söng þau af innileik og einlægni. Dagskráin eftir hlé var helguð sí- gaunum og tónlist frá Ungveija- landi. Þar var kórinn í miklu stuði og söng af gleði og fjöri. Úgródans eftir Jósef Karai var sunginn með sann- færandi sígaunahita og rytmískri nákvæmni. Túlkun á laginu um Óskasteinana var mjög óvenjuleg og framleg og lukkaðist virkilega vel. Lagið var sungið í hröðu tempói og nokkuð veikt. Þetta kom vel út, og lagið fékk alveg nýtt og ferskt svip- mót. Söngkona sem átti að syngja með kómum á tónleikunum forfall- aðist á síðustu stundu. Meðal þess sem hún átti að syngja var Ástar: draumur nr. 3 eftir Franz Liszt. I staðinn lék hinn snjalli píanóleikari kórsins Claudio Rizzi hina vinsælu píanóútgáfu verksins og gerði það mjög fallega og músíkalskt. Annað sem hátt bar á seinni hluta tónleik- anna var söngur Stefáns með kórn- um í söng úr óperettunni Fuglasal- anum eftir Zeller og lokalagið, Sígaunamars eftir Lehár, sem var sunginn af miklum eldmóð og fjör- miklum þrótti. Þama voru sópran- amir í miklu stuði og sungu klingj- andi hreint upp úr öllu valdi með sígaunaeld í augum og sýndu að þeir ráða vel við það sem stundum reynd- ist erfitt, - að halda stuðningi í hæð- inni. Til marks um fjörið í flutningi þessa lags, byrjaði Hekla að gjósa á sama augnabliki, fullkomlega í takt við hitann í söng sígaunanna. Bergþóra Jónsdóttir

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.