Morgunblaðið - 08.03.2000, Blaðsíða 30

30 MIÐVIKUDAGUR 8. MARS 2000
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Reuters
Kristsmynd Mark Wallinger víkur af stalli Trafalgartorgs í Lundúnum.
í hcnnar stað kemur höggmynd eftir Bill Woodrow.
Koma konur
í hornið á
Trafalgartorgi?
London. Morgunblaðið.
NÚ hefur Kristsmynd Mark Wall-
inger vikið af fjórða stalli Traf-
algartorgs í Lundúnum og í henn-
ar stað kemur höggmynd eftir
Bill Woodrow; Hvað sem sögunni
líður, mannshöfuð og bók vafin í
rótum nakins trés. Þetta verk skal
standa fram í september, þegar
verk eftir Rachel Whiteread leysir
það af hólmi.
Meðan þessu fer fram geisar
hörð samkeppni um tillögur að
varanlegu verki á þessum fjórða
stalli, en í hinum hornunum eru
styttur af Georg IV og stríðshetj-
unum Henry Havelock og Charles
Napier og Nelsonsúlan gnæfír yf-
ir. Almenningi gefst kostur á að
scgja til um, hver eigi að koma í
fjórða hornið, og hafa fjölmargar
tillögur komið fram um bæði
menn og dýr. Sumir vilja, að
áfram verði sá háttur hafður á að
setja þarna upp samtímaverk. En
mestan byr virðist nú hafa hug-
mynd, sem Betty Boothroyd, þing-
forseti, fer fyrir um að setja þar
verk til heiðurs þeim konum, sem
þjónuðu Bretlandi í heimsstyrjöld-
inni síðari. Án þeirra hefði Bret-
land aldrei staðið uppi sem einn
af sigurvegurum stríðsins, segir
David Robertsson, formaður
nefndar sem undirbýr minnis-
merkið um stríðskonurnar, en
nefndin hefur þegar fengið menn
til liðs við sig um gerð minnis-
merkisins.
Nefnd sú, sem á að vinna úr til-
lögunum, er undir forsæti John
Mortimer og á hún að skila tillögu
til Chris Smith, menningarmála-
ráðherra, undir lok marzmánaðar.
Upphaflega átti stytta af Vil-
hjálmi IV að koma á fjórða stöp-
ulinn, sem var reistur 1841. En
konungur lét ekki nægt fé í erfða-
skrá til styttugerðar og þegnar
hans daufheyrðust við bónum um
að bæta þar úr.
Tillögur hafa verið gerðar um
breytingar á Trafalgartorgi í þá
átt að loka fyrir bflaumferð norð-
an þess; fyrir framan The Nation-
al Gallery. Torgið mun þá taka
beint við af tröppum listasafnsins.
Alþjóða
baráttudagur kvenna
Félag íslenskra hjúkrunarfræðinga minnir á opinn fund í
Ráðhúsi Reykjavíkur í dag kl. 17.00 undir yfirskriftinni:
Gegn ofbeldi — gegn stríði
Besti bar-
inn í byggð-
arlaginu?
LEIKLIST
L e i k f é I a g D a I v f k ii r
BARPAR
Höfundur: Jim Cartwright. Leik-
stjóri: Guðrún Alfreðsdóttir. Leik-
arar: Arnheiður Hallgrímsdóttir,
Björn Már Björnsson, Eyrún Rafns-
dóttir, Friðrik Gígja, Guðbjörg
Lára Ingimarsdóttir, Kristinn Sig-
urjónsson, Lárus Sveinsson, Olga
Guðlaug Albertsdóttir, Sigurbjörn
Hjörleifsson, Sólveig Rögnvalds-
dóttir og Sæunn Guðmundsdóttir.
Hönnun leikmyndar: Guðrún Al-
freðsdóttir. Búningar: Leikhópur-
inn. Lýsing: Pétur Skarphéðinsson.
Hljóð: Steinþór Traustason. Laug-
ardagur 4. mars.
BARPAR eftir Jim Cartwright
var sett upp og sýnt við miklar vin-
sældir bæði á Akureyri og í Reykja-
vík á síðasta áratug. Það sem hefur
meðal annars vakið áhuga bæði leik-
ara og áhorfenda á verkinu er að það
er skrifað fyrir tvo leikara - karl og
konu - en hvort þeirra fær sex ólík
hlutverk að túlka og felst að sjálf-
sögðu í því allnokkur ögrun fyrir
hvem leikara. En það er ekki
markmið áhugaleikfélaga að setja
upp sýningu, þar sem örfáir leikarar
fá að sýna sem fjölbreyttastan leik,
heldur hitt, að skapa sem flestum
sem lifandi áhuga hafa á því að taka
þátt í leiklistarstarfi tækifæri til að
láta þann áhuga blómstra í skemmti-
legu hópstarfí. Leikfélag Dalvíkm-
fer því einu rökréttu leiðina að þessu
verki - út frá áðurnefndum forsend-
um - og í stað tveggja leikara fá ell-
efu ólíkir leikarar að spreyta sig á
hlutverkum verksins.
Leikritið lýsir einni kvöldstund í
lífi hjóna sem reka krá sér til lífs-
viðurværis. Samskipti þeirra em
köld og hryssingsleg á yfirborðinu
en undir niðri búa bældar tilfinnmg-
ar og sorgir sem áhorfendur fá að
kynnast áður en yfir lýkur. Þá bregð-
ur höfundur upp í þessu verki nokkr-
um myndum af kráargestum, sem
era af misjöfnu sauðahúsi, svona eins
og gengur og gerist. Þarna eru á
ferðinni bæði einstaklingar og pör og
er aðdáunarvert hversu djúpa mynd
Cartwright nær að gefa af þessum
persónum á þeim stutta tíma sem
hverri þeirra er gefinn í leikritinu.
Guðrún Alfreðsdóttir leikstjóri
hefur raunsæið að leiðarljósi, bæði
hvað varðar leikstíl og leikmyndina
sem hún sjálf hannar. Leikurinn er
að mestu leyti hófstilltur og jafn og
stóð leikhópurinn sig piýðilega sem
heild. Einna mest mæðir á þeim
Sæunni Guðmundsdóttur og Friðriki
Gígju sem leika kráareigendurna eða
barparið sem titillinn vísar til. Sam-
leikur þeirra var fínn, þau hreyttu
ónotum hvort í annað af öryggi, um
leið og þau brostu til viðskiptavina
sinna og skenktu í glösin. Vandasam-
asti þáttur leikritsins er án efa síð-
asti þátturinn og þar náðu þau
Sæunn og Friðrik virkilegum hæð-
um í leik sínum, túlkun þeirra varð
aldrei vandræðaleg, heldur þvert á
móti trúverðug og áhrifarík.
Sigurbjörn Hjörleifsson sýndi
listilega takta í gamanleik í báðum
þeim hlutverkum sem hann lék.
Hann lék „Gamla“ af yfirveguðu ör-
yggi og í hlutverki Hr. Igers var
hann einnig sprenghlægilegur. Satt
að segja var það lygilegt, hversu góð-
um tökum margir í leikhópnum náðu
á gamanleik, því það er mjög auðvelt
að klúðra því að vera fyndinn á sviði!
Ræða frú Igers um hinu stóra og
sterku karlmenn sem hún þráði var
listilega flutt af Arnheiði Hallgríms-
dóttur; Olga Guðlaug Albertsdóttir
átti frábæra takta sem „hin konan“,
allir vita hversu auðvelt er að ofleika
drakkna manneskju en hvergi bar á
ofleik hjá Olgu Guðlaugu, túlkun
hennar var alveg réttum megin við
strikið. Guðbjörg Lára Ingimars-
dóttir og Lárus Sveinsson dróu upp
hrollvekjandi mynd af hinum kúgaða
og kúgaranum; Eyrún Rafnsdóttir,
Sólveig Rögnvaldsdóttir og Kristinn
Sigurjónsson áttu öll ágæta takta í
sínum kómísku hlutverkum. Þá er
ónefndur yngsti leikarinn, Björn
Már Björnsson, sem lék svo vel að
maður næstum táraðist með honum.
Leikfélag Dalvíkur getur verið
stolt af þessari uppfærslu á Barpari,
greinilegt er að mikil vinna hefur
verið lögð í sýninguna, bæði í leikt-
úlkun og ekki síður í umgjörðina.
Leikmyndin er fagmannlega smíðuð
og máluð og gæti sómt sér sem inn-
viðir hvaða krár sem er og búning-
arnir eru mjög líflegir á köflum.
Vinnu við leikskrá hefði mátt vanda
aðeins betur, þar koma fram stað-
reyndavillur um fyrri sýningar á
verkum Cartwrights á íslandi, auk
þess sem höfundar þeirrar þýðingar
sem leikhópurinn notar er hvergi
getið. En sýningin stendur fyrir sínu
og ég hvet alla - innan sveitar og ut-
an - sem vettlingi geta valdið að
skella sér í leikhúsið á Dalvík, eða á
maður að segja: skella sér á barinn í
Dalvík.
Soffía Auður Birgisdóttir
Þrek er gull
LEIKLIST
Leikíélag Mennta-
s k «I a n s a ð L a u g a r -
vatn i
ÞREKOGTÁR
Eftir Ólaf Hauk Símonarson.
Leikstjóri: Ingunn Jensdóttir.
Hljómsveitarstjóri: Malcolm Hol-
loway.
AÐ sumu leyti finnst mér þrek
og tár vera besta leikrit Olafs
Hauks til þessa. Það er eins og all-
ir vöðvarnir sem hann hnyklar svo
ótæpilega í sumum fyrri verkum
sínum séu komnir á sinn stað, und-
ir yfirborðið, og gegni þar því
hlutverki að hreyfa beinagrindina
án þess að vera sjálfir til sýnis.
Þetta heppnast að mínu viti aðdá-
anlega vel. Eitruð snjallyrðin sem
einkenna stíl Ólafs eru enn til
staðar, en tempraðri en oft áður.
Verkið dansar þokkafullan línu-
dans milli hláturs og harma,
drama og gamans. Tónlistin breið-
ir síðan rósrauða rómantíska for-
tíðarþrárslæðu yfir allt saman.
Þrek og tár hefur bæði nokkuð
augljósa kosti og galla sem við-
fangsefni menntaskólaleikfélags.
Persónufjöldinn og tiltölulega
jafnt vægi hlutverka er tvímæla-
laust kostur, en sú staðreynd að
verkið fjallar um þrjár kynslóðir
gerir menntskælingum vissulega
erfitt fyrir, enda lítið um eilífðar-
stúdenta nútildags. Þá geta þær
afdráttarlausu kröfur sem verkið
gerir til tónlistarhæfileika þorra
leikenda verið þungar í skauti.
Sýning Leikfélags Menntaskól-
ans að Laugarvatni nær þegar
best lætur að skila áhrifamætti
verksins að fullu. Þetta á sérstak-
lega við um blíðari og rómantísk-
ari hluta verksins. Bæði gaman-
sömu og dramatísku atriðin liðu
nokkuð fyrir þann stíl sem leik-
stjóri sýningarinnar hefur valið að
leggja til grundvallar. Klisju-
kenndur leikur verður aðeins til
þess að draga máttinn úr gríninu
sem stendur fyrir sínu þótt leikið
sé af einlægni og alvöru. Framan
af var þetta óþarflega áberandi en
eftir því sem undiraldan verður
þyngri varð sýningin betri og að
lokum býsna áhrifamikil.
Leikarahópurinn er stór en
nokkra langar mig að nefna sér-
staklega. Jóhann Arnason er í
hlutverki hins breyska en lífsvitra
kaupmanns og nær ágætlega að
virka sannfærandi sem ættfaðir
jafnaldra sinna. Jóhanna F. Sæ-
mundsdóttir var einkar áhrifamikil
í hlutverki jesúbarnsins Mínu og
Brynja Hjörleifsdóttir gerði vel
sem ógæfusama eiginkonan sem
finnur hamingjuna að lokum. Þá
var Jón Ólafur Ármannsson af-
bragðsgóður sem Davíð, drengur-
inn á leið út í lífið. Fjölmargir aðr-
ir taka þátt í sýningunni og eiga
Nýjar plötur
• KRÍTARHRINGURINN hefur að
geyma tónlist Péturs Grétarssonar,
sem hann samdi í tengslum við upp-
færslu á leikriti Bertolts Brechts,
Krítarhringnum í Kákasus, og
frumsýnt var í nóvember sl. en er nú
um það bil að hverfa af fjölum Þjóð-
leikhússins. Á plötunni eru níu söng-
lög auk prógramtónlistar, en söng-
texta Brechts þýddu Þrándur
Thoroddsen og Þorsteinn Þorsteins-
son. Söngvarar á plötunni eru úr
leikhóp sýningarinnar, þau Arnar
Jónsson, Margrét Vilhjálmsdóttir,
Ingvar E. Sigurðsson, Jóhann Sig-
góða spretti. Þó verð ég að nefna
að á köflum var illmögulegt að
skilja hvað sumir leikenda voru að
segja. Ég hef lesið Þrek og tár,
séð það þrisvar sinnum á sviði og
tvisvar í sjónvarpi og þekki text-
ann því allvel en samt skildi ég
stundum alls ekki hvað verið var
að segja. Hér hefði leikstjóri átt að
hafa fastara taumhald.
Tónlistin er einn helsti lykill
verksins og tókst á köflum ágæt-
lega að skila henni. Hljómsveitin
var vel spilandi og hafði hinn rétta
tímabilstón. Af söngvurum mæddi
mest á Kristínu Th. Þórarinsdótt-
ur sem hefur hlýja og fallega
söngrödd sem hæfir vel þessari
tónlist. Kristín stóð sig með prýði,
sem og aðrir söngmenn.
Þrek og tár er falleg og áhrifa-
mikil mannlífsmynd, með ljósi og
skuggum í bland. Sýning Laug-
vetninga náði á köflum að vera
þannig samstiga verkinu að heild-
arútkoman verður að teljast fjöður
í hatt félagsins og ánægjuleg leik-
húsminning fyrir áhorfendur.
Þorgeir Tryggvason
urðarson og Ragnheiður Steindórs-
dóttir. Hljóðfæraleikur er í höndum
Matthíasar M.D. Hemstock
trommu- og slagverksleikara, Hilm-
ars Jenssonar gítarleikara og Eyj-
ólfs B. Alfreðssonar víóluleikara.
Auk þeirra leikur Pétur Grétarsson
sjálfur á slagverk og harmonikku.
Pétur Grétarsson nam tónlist við
Tónlistarskólann í Reykjavík og í
Berklee College of Music í Boston.
Hann hefur leikið með Sinfón-
íuhljómsveit Islands og haldið bæði
einleikstónleika og tónleika með eig-
in tónsmíðum. Að auki kemur tón-
listin út á nótum og verður fáanleg
hjá Islenskri tónverkamiðstöð. Út-
gefandi er höfundur. Dreifing: Japis.