Morgunblaðið - 08.03.2000, Blaðsíða 55

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 8. MARS 2000 55
FÓLK í FRÉTTUM
Félagar Chris Barber, Van Morrison og Lonnie Donegan á tónleikunum í Belfast árið 1998.
Tónlist sem varð
nánast til fyrir slysni
Fyrir þá sem hafa gaman af að hlusta á
fagmenn flytja sígilda alþýðusöngva með
sveiflandi trukki og dýfu er tónleikaplata
Van Morrison, Chris Barber og Lonnie
Degan, „The Skiffle Sessions“ kjörgrip-
ur, segir Jónatan Garðarsson m.a. í um-
fjöllun sinni um plötuna.
VAN Morrison hefur um
langt árabil átt dyggan
hóp aðdáenda hér á landi
sem bíða eftir hverri nýrri
plötu frá honum með óþreyju.
Morrison hefur þróað sitt eigið af-
brigði af vitrænu poppi sem sækir
áhrif sín að mestu í rytmablús, soul
og djasstónlist, enda liggja rætur
þessa rauðhærða írska tónlistar-
manns á þeim slóðum. Hann hefur
dálítið stigið í vænginn við trúar-
tónlist, þjóðlagamúsík og aðrar stfl-
tegundir á siðustu árum, en ég átti
alls ekki von á því að hann ætti eftir
að dufla við skiffle-tónlistina. Það
gerir hann samt sem áður í sam-
starfi við skiffle-kónginn Lonnie
Donegan og félaga hans Chris Bar-
ber á plötunni „The Skiffle Sess-
ions“ sem tekin var upp á tónleikum
sem þessir höfðingjar héldu í Belfast
í nóvember 1998.
Lfklega hefur þetta samstarf ver-
ið eins konar tilviljun því Van Morri-
son sér ástæðu til að skýra frá því
hvemig það kom til í plötubækling-
num. Þar segir hann m.a. frá því
hvemig hann fékk áhuga á gítarleik
og söng þegar hann kynntist tónlist
blúsaranna Leadbelly, Sonny Terry
og Brownie McGee í gegnum plötu-
safn föður sfns f æsku. Skiffle-
tónlistin kom fram á sjónarsviðið
þegar Morrison var 10 ára fyrir eins
konar tilviljun þegar Leadbelly-
blúslagið „Rock Island Line“ kom út
í einfaldri gítar-, kontrabassa- og
þvottabrettaútfærslu Lonnies Don-
egans, Chris Barbers og Beryls
Brydens árið 1955. Morrison segist
hafa orðið fyrir beinum áhrifum frá
þessum bresku tónlistarmönnum og
fyrsta hljómsveit hans, The Sputn-
iks, hafi verið skiffle-hljómsveit. Svo
tók annars konar tónlistariðkun við
og Morrison átti alls ekki von á því
að tæpun 40 árum síðar ætti hann
eftir að halda tónleika með þessum
gömlu heijum sfnum.
Breska skiffle-tónlistin varð nán-
ast til fyrir slysni þegar Lonnie Don-
egan, sem var gítarleikai í Chris
Barber Jazz Band, álpaðist til að
syngja „Rock Island Line“ inn á
plötu í hálfgerðu gríni árið 1955.
Þeir höfðu starfrækt hefðbundna
trad cijiisssveit um tfma, en það fjar-
aði hratt undan slíkum sveitum þeg-
ar ameríska rokkið fór á fulla ferð
um miðjan sjötta áratuginn. Félag-
amir ýttu skiffle-æðinu úr vör án
þess að átta sig á hvað var að gerast
og næstu fimm til sex árin var
sannkallað blómaskeið skiffle-
tónlistarinnar. Þetta var einföld
tónlist sem allir gátu leikið. Það
nægði að kunnaþijú gítargrip, geta
sungið, eiga þvottabretti og kunna
að búa til strengjabassa úr þvotta-
bala. Skiffle-hljómsveitir spmttu _
upp úti um allar Bretlandseyjar. Á
sama tfma og rokkið olli ólgu meðal
fullorðna fólksins vom það
kirkjunnar menn og æskulýðsfröm-
uðir sem hvöttu unga fólkið til að
stofna skiffle-sveitir. Þetta var sak-
laus skemmtun sem allir gátu leyft
sér að stunda án mikils tilkostnaðar.
Þótt hljómsveitimar væm fjölmarg-
ar komu örfáar skiffle-plötur út.
Skiffle var í rauninni ekki ýkja skap-
andi stefna því mest vom þetta
bandarísk alþýðulög, gospel- og
blússöngvar með breskum hreim.
Þegar Bretar tóku að rétta við efna-
hagslega eftir stríðið fjölgaði þeim
sem höfðu efni á rafmagnsgítumm,
bandarískar rokk-, rytmablús- og
soul-plötur bámst örar til Bretlands
og ungum tónlistarmönnum þótti
miklu meira varið í að leika þessa
eldheitu tónlist en saklausa skiffle-
slagara. Skiffle náði því ekki að
breiðast frekar út þótt áhrifanna
gæti enn í dag. Það má segja að
Lonnie Donegan og sporgöngumenn
hans hafi átt beinan þátt í að breska
bítbylgjan varð að vemleika. Þegar
síðasta skiffle-lagið, „Pick A Bail of
Cotton", kom út sumarið 1962 vom
stóratburðir að gerast í Liverpool.
Af þessu tilefni sagði Lonnie Doneg-
an í blaðaviðtali: „Það sem ég hef
mestar áhyggjur af er að það eru
engar skiffle-sveitir lengur til hér í
Englandi. Fyrir nokkrum árnrn vom
mörg hundruð skiffle-hljómsveitir í
öllum bæjum. Þetta er allt Shadows
að kenna. Það er svo auðvelt að spila
á rafmagnsgítara nú til dags - fyrir
tveimur árum vom þeir varla til. Nú
eiga allir þessa gítara. Ég var í
Liverpool fyrir tveimur mánuðum
og þar vom frábærar hljómsveitir
Big 3, Howie Casey og the Beatles,
sem em frábærir. Ég man eftir þess-
um sömu tónlist armönnum fyrir
þremur áram þegar þeir vom í skif-
fle-hljómsveitum.“ Þetta vom eðlileg
viðbrögð manna sem vom í vamar-
stöðu. Það vom unglingar sem vora
að sigra tónlistarheiminn, ungt fólk
sem var 10-15 ámm yngra en Doneg-
an og Barber og hvemig áttu þeir að
geta skilið þessar liröðu breytingar?
Chris Barber fæddist í Hertfor-
shire 1930 þegar swingið var mesta
byltingin og þess vegna gerðist hann
básúnuleikari og bassaleikari. Hann
stofnaði djasshljómsveit með Lonnie
Donnegan og seinna kallaðist hún
Chris Barber Blues and Jazz band.
Anthony „Lonnie" Donegan fæddist
1931 í Glasgow og djassinn var að
sjálfsögðu hans tónlist þótt hann sé
jafnan kallaður skiffle-kóngurinn.
Þegar skiffle-bylgjan leið undir lok
og breskt bítlaæði rann á heiminn
vom það meira og minna hyómsveit-
ir sem byggðust á skiffle-hefðinni
sem vom þar á ferðinni. Það er ætíð
tímanna tákn þegar nýjar tónlistar-
stefnur koma fram að afneita upp-
mna sínum og þykjast hafa sprottið
alskapaðar fram úr höfði Seifs eins
og Aþena gerði forðum daga. Laun
heimsins em vanþakklæti og Doneg-
an fann sterkt fyrir þessu. Vinsældir
hans hurfu á augabragði og síðan
hefur hann að mestu lifað á fomri
frægð eins og Barber.
„The Skiffle Sessions" beinir
sviðsljósinu aftur að þessum gömlu
hetjum sem staðið hafa í skugganum
af sér yngri mönnum um langt ára-
bil. Hér er vel að verki staðið,
stemmningin þrælgóð og lögin hafa
yfir sér töluverðan blúskeim með
léttu djassívafi á köflum. Þetta er
alls ekki hreinræktuð skiffle-plata
að örðu leyti en því að lagavalið er
algerlega sprottið úr þeim ranni.
Það er ekki gott að gera upp á milli
einstakra laga en þó finnast mér
Leadbelly-lögin „Good Moming
Blues“ og „Good Night Irene“ njóta
sín sérlega vel. Einnig er gaman að
heyra „Goin’ Home“ eftir Antonin
Dvorak og „Good Morning Blues“
þar sem gamla píanókempan dr.
John fer á kostum. Önnur athyglis-
verð lög eru „Don’t You Rock Me
Daddio", „Alabamy Bound“, „The
Ballad of Jesse Jarnes" og „I Wanna
Go Home“. Donegan leikur listavel á
gítar og b;uijó, Barber er traustur
bassaleikari og tekur ágætis bás-
únusóló við og við. Munnhörpuleik-
arinn Nick Payne setur sterkan svip
á flest; lögin og ekki má gleyma
glæsilegri blús gítai-sóló Van Morri-
sons í laginu „Outskirts of Town“,
það er eins og einn af gömlu mönn-
unum frá Delta-svæðinu sé að spila.
Það em að mestu Donegan og
Morrison sem skipta með sér söngn-
um og Barber sér um röddum ásamt
Nick Payne. Fyrir þá sem hafa gam-
an af að hlusta á fagmeim flylja
gamla sigilda alþýðusöngva með
sveiflandi trukki og dýfu, þá er þetta
kjörgripur.

FYRIR BYRJENDUR
"^jlg Nýtt námskeið að hefjast
Kennari:
Helga Mogensen
Sími 551 5103
HALLÓiHALLÓ!
Vegna frábærrar upphafshelgi getum við
bætt við okkur starfsfólki í flestar stöður.
Barþjónar, uppvask, þjónar, salsa-dj:ar,
^ fatahengi, miðasala, í sal, glasatínsla o.fl.
Ef þú ert lífsglöð/glaður, opinn, hress og vilt vinna
með frábæru fólki á frábærum stað, með skólanum
eða í fullu starfi, þá vantar okkur þig í vinnu sem allra
fyrst á matsölu/skemmtistaðinn
KLAUSTRIÐ SoulSalsaCafé Klapparstíg 26
Við tökum á móti þér í dag, miðvikudag, frá kl. 18—20
Sjáumst — Kiddi B. & Jón Páll.
L I I ....... -
Morgunflug til
Barcelona
alla miðvikudaga
í sumar
kr. 24.655*
20.000*,.
sSSPr,I1ím«*-
5-000 kr. á mann.
s/á verðskrá
Barcelona er ein eftirsóttasta borg
Evrópu í dag, og það undrar eng-
an sem hefur kynnst þessari
heillandi borg. Ekki aðeins hef-
ur hún að geyma glæsilega bygg-
ingarlistasögu og heillandi borgar-
hluta eins og Barrio Gotico eða Port Olimpico, ólympíuhöfn-
ina, heldur hafa á síðustu árum sprottið upp ný hverfi og bygg-
ingar sem gera borgina að þeirri framsæknustu í byggingarlist í
Evrópu í dag.
Heimsferðir fljúga vikulega til Barcelona í sumar, alia
miðvikudaga í dagflugi, og bjóða úrval góðra hótela í
hjarta borgarinnar og við ströndina í strandbænum Sitges.
Verð kr.
24.655
Flugsæti m.v. hjón með 2 börn,
2 - 11 ára.
Verð kr.
29.990
Flugsæti l'yrir fullorðinn með
sköttum, ef bókað fyrir 15. mars.
Gildir f valdar brottfarir.
Þjónusta Heimsferða
* íslensk fararstjóm
* Úrval kynnisferða
* Viðtalstímar á gististíiðum
Heimsferða
* Akstur til og frá flugvelli
* Vikulegt leiguflug
* Þrif daglega á gististöðum
Heimsferða
Verð kr.
44.990
Flug og hótel í viku, með
flugvallarsköttum. m.v. 2 f herbergi
með morgunmat, Paralell, 21. júní,
ef bókað fyrir 15. mars.
Austurstræti 17, 2. hæð, sími 595 1000. www.heimsferdir.is