Morgunblaðið - 08.03.2000, Blaðsíða 24

24 MIÐVIKUDAGUR 8. MARS 2000
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Reuters
Vladimír Zhírínovskí heldur á skírteini sem hann fékk í gær og veitir
honum rétt til að bjóða sig fram í rússnesku forsetakosningunum 26.
þessa mánaðar.
Deilur um hjónabönd homma
og lesbía í Kaliforníu
Kosið um
„tillögu 22“
San Fransisco. Reuters.
Framboð
Zhírín-
ovskís
staðfest
Moskvu. Reuters.
RÚSSNESKI þjóðernissinninn
Vladimír Zhírínovskí fékk í gær í
hendur staðfestingu á að hann
væri lögformlega skráður sem
forsetaframbjóðandi, eftir hálfs
mánaðar lögfræðiþref við yfir-
kjörstjórnina.
Við athöfnina í höfuðstöðvum
yfirkjörstjórnarinnar mættust yf-
irmaður hennar, Alexander
Veshnjakov, og Zhírínovskí aug-
liti til auglitis, en sá síðarnefndi
hafði sakað Veshnjakov um að
reyna að spilla fyrir sér vegna
persónulegrar óvildar. Veshnja-
kov afhenti frambjóðandanum
staðfestingarbréfið umyrðalaust,
gremjulegur á svip. Vladimír Pút-
ín, starfandi forseti, nýtur yflr-
gnæfandi fylgis í skoðanakönnun-
um fyrir forsetakosningarnar,
sem fara fram hinn 26. marz, og
álíta fréttaskýrendur að ráða-
mönnum í Kreml hafi verið í mun
UPPBOÐ á fimm farsímarásum
hófst í Bretiandi í fyrradag og búist
er við, að þær verði seldar fyrir mörg
hundruð milljarða ísl. kr. Takast 13
fjarskiptasamsteypur á um rásirnar,
þær fjórar, sem fyrir eru á breska
markaðinum, og níu aðrar.
Fyrstu boðin frá öllum stærstu
samsteypunum voru nálægt því
lágmarksverði, sem breska við-
skipta- og iðnaðarráðuneytið hefur
ákveðið, en margir spá því, að leyfin
muni að lokum fara á tíföldu því
verði. Aðeins eitt fyrirtækjanna,
kanadíska samsteypan TIW, skar
sig strax úr og bauð 5,2 milljarða kr.
UM 400 manns, sem segjast vera
fórnarlömb efnavopna sem beitt var
í stríði Irana og Iraka á níunda ára-
tugnum, efndu til mótmæla í gær
fyrir utan þýzka sendiráðið í Teher-
an, er Joschka Fischer, utanríkisráð-
herra Þýzkalands, hóf opinbera
heimsókn sína til landsins. Sögðu
mótmælendurnir að efnavopnin sem
írakar beittu hefðu verið upprunnin
að Zhírínovskí fengi að bjóða sig
fram, til að auka líkurnar á því að
kjörsókn verði yfir 50%, því verði
hún minni verða kosningarnar
ógildar.
I viðtali við franska dagblaðið
Le Parisien sagði Zhírínovskí
annars í gær, að tapaði hann
kosningunum sæi hann sjálfan sig
í svipuðu hlutverki í rússneskum
stjórnmálum og Jörg Haider í
umfram þá 14,6 milljarða, sem kveð-
ið var á um. Getur uppboðið tekið allt
að sex vikur.
Þriðja kynslóðin
Rásirnar fímm, sem um er að
ræða, hafa allar sín sérstöku tækni-
legu einkenni og eru verðlagðar í
samræmi við það, frá A til E. Allar
gera þær þó fyrirtækjunum kleift að
taka í notkun þriðju kynslóð far-
símanna en þeir hafa margfalda
gagnaflutningsgetu og geta veitt
aukna vefþjónustu. Meðal annars er
um það rætt, að á þeim verði unnt að
bregða upp sjónvarpsmyndum.
í Þýzkalandi og kröfðust skaðabóta
frá þýzkum stjórnvöldum.
Hér liggja nokkrir mótmælend-
anna á götunni utan við hlið sendi-
ráðsins, íklæddir varnarbúningum
hermanna gegn efnavopnum.
Mótmælin tóku enda er Kamal
Kharazi, utanríkisráðherra Irans,
hét því að málið yrði rætt á fundi
þeirra ráðherranna.
Austurríki. „Austurríki er okkur
fyrirmynd," hefur blaðið eftir
honum.
Þá sagði hann ennfremur að
hann gæti leyst Tsjetsjníumálið á
einum mánuði: „Það verður eng-
inn náðaður. Allir verða hand-
teknir og settir í fangelsi. Við
munum ekki Iiða neina blaðamenn
og við munum beita þeim vopnum
sem þarf til að afgreiða málið.“
Búist er við, að þetta kerfí verði að
fullu komið í gagnið eftir tvö eða þrjú
ár, og þá munu viðkomandi fyrirtæki
standa vel að vígi í næstu byltingu
rafrænna viðskipta.
Sem dæmi um hugsanlega getu
þessarar þriðju kynslóðar farsím-
anna má nefna, að ætli einhver að
panta sér miða í bíó getur hann fyrst
fengið að sjá kynningu eða útdrátt úr
myndinni á farsímanum sínum og að
sjálfsögðu getur hann horfst í augu
við þann, sem hann er að tala við
hverju sinni.
Besta rásin til nýliða
A breska farsímamarkaðinum eru
nú starfandi fjórar fjarskiptasam-
steypur, Vodafone, BT, Orange og
One20ne, en önnur fyrirtæki, sem
bjóða í rásirnar, eru bandaríska
samsteypan MCI WorldCom; Tele-
fonica á Spáni; One.Tel (með Rupert
Murdoch að baki sér); SpectrumCo
(samsteypa með Virgin í farar-
broddi); NTL (Mobile NTL og
France Telecom); 3G á írlandi; kana-
diska samsteypan TIW og Crescent.
Búist er við, að samsteypurnar
fjórar, sem fyrir eru á markaðinum,
fái allar sína rásina hver en þeirri
bestu, rás A, verður úthlutað til ein-
hvers nýliðanna í því skyni að auð-
velda honum að ná keppinautunum
og auka samkeppnina.
Andvirðið í ríkissjóð
Samsteypurnar, sem keppa um
rásirnar, gera almennt ráð fyrir að
þurfa að greiða um einn milljarð
punda, 117 milljarða ísl. kr., fyrir
leyfíð og sagt er, að ein þeirra hafi
lagt til hliðar nærri 190 milljarða kr.
með þetta fyrir augum. Féð, sem
fæst fyrir rásirnar, rennur allt í rík-
issjóð.
Um tíma var óttast, að uppboðið
frestaðist vegna þeirrar umkvörtun-
ar BT, að tveir keppinautanna,
Vodafone og Orange, væru í raun í
sömu eigu eftir að fyrrnefnda fyrir-
tækið yfírtók Mannesmann. Breska
fjarskiptastofnunin, sem annast upp-
boðið, segist hins vegar hafa fengið
tryggingu fyrir því, að Vodafone og
Orange muni starfa óháð hvort öðru
og Vodafone segist munu slíta öll
tengsl milli fyrirtækjanna á næstu
mánuðum. Er enda búist við, að
framkvæmdastjórn Evrópusam-
bandsins muni krefjast þess.
ÍBÚAR Kaliforníu-ríkis greiddu í
gær atkvæði um ýmis sameiginleg
hagsmunamál um leið og þeir kusu í
forkosningum vegna kjörs forseta
Bandaríkjanna. A kjörseðli ríkisins
gafst íbúum kostur á að taka ákvörð-
un um 20 aðgreind mál. Eitt þeirra,
og það sem vakið hefur mestar um-
ræður, er sk. „tillaga 22“.
Tillagan gerir ráð fyrir að fest
verði í lög Kaliforníu-ríkis að einung-
is hjónabönd karls og konu skuli við-
urkennd. Raunar er það svo að gild-
andi lög í Kaliforníu gera ráð fyrir að
einungis karl og kona geti verið
bundin í hjónabandi. Stuðningsmenn
tillögunnar vilja hins vegar að kveðið
verði skýrar að orði um þetta í lögun-
um. Astæðan er sú að talið er að
dómstólar í öðrum ríkjum Bandaríkj-
anna, t.d. Vermont, muni senn lýsa
hjónabönd samkynhneigðra fullgild
samkvæmt lögum. Hjónabönd sem
stofnað er til í öðrum ríkjum Banda-
ríkjanna eru jafnan viðurkennd í
Kaliforníu. Það myndi að óbreyttum
lögum þýða að samkynhneigðir íbúar
ríkisins gætu farið út fyrir ríkja-
mörkin og snúið aftur í hjónabandi
sem veitti þeim sömu réttarstöðu og
hjónabönd karls og konu. Þetta vilja
andstæðingar hjónabanda samkyn-
hneigðra fyrir alla muni forðast. Þeg-
ar hafa 30 ríki Bandaríkjanna sett
lög sem girða fyrir að hjónabönd
samkynhneigðra hljóti viðurkenn-
ingu með þessum hætti.
Dregur fram andstæður
Tillaga 22 hefur dregið fram á all-
skýran hátt fram þær andstæður
sem ríkja í bandarískum stjómmál-
um og samfélagi milli hinna sk.
„frjálslyndu" og hinna sem vilja
standa vörð um hefðbundin gildi.
Frambjóðendur demókrata í slagn-
um um útnefningu forsetaframbjóð-
anda hafa beitt sér gegn tillögunni.
A1 Gore, varaforseti Bandaríkjanna,
sagði að tími væri til kominn að fólki
yrði leyft að vera eins og guð hefði
skapað það og að mismunun yrði
upprætt. Bill Clinton forseti tók í
sama streng þar sem hann var stadd-
ur í San Fransisco í gær. Clinton
hvatti íbúa Kalifomíu til að fylkja sér
gegn tillögunni og sagði að það væri
tilraun til að skapa ágreining milli
íbúa ríkisins að óþörfu þegar önnur
og mikilvægari mál krefðust úrlausn-
ar.
John McCain, frambjóðandi
repúblikana, styður tillöguna en
keppinautur hans, George W. Bush,
ríkisstjóri í Texas, hefur sagt að
hann hafi ekki tekið afstöðu til máls-
ins.
Meirihluti hlynntur tillögunni
Skiptar skoðanir em meðal íbúa í
Kalifomíu um málið en skoðana-
kannanir benda til þess að meirihluti
kjósenda sé andvígur hjónaböndum
samkynhneigðra og muni greiða at-
kvæði með tillögunni. Kirkjudeildir
hafa skipst í hópa með og á móti til-
lögunni. Kaþólska kirkjan, en með-
limir hennar eraum 8 milljónir í Kali-
forníuríki, hefur látið fé af hendi
rakna til baráttunnar fyrir samþykkt
tillögunnar. Lúterstrúarsöfnuðir og
söfnuðir Ensku biskupakirkjunnar
hafa hins vegar lýst andstöðu við
hana.
Deilt um bók lífvarðar Dodi og Díönu
Lögbannskröfu
A1 Fayeds hafnað
London. Morgunblaðið.
DÓMSTÓLL í London hefur
hafnað kröfu kaupsýslumannsins
Mohamed al-Fayed um lögbann
sem hefði hindrað birtingu fleiri
útdrátta úr væntanlegri bók
Trevors Rees-Jones, lífvarðarins
sem einn lifði af bílslysið í París,
þegar Díana prinsessa, sonur al-
Fayeds, Dodi, og bflstjóri þeirra,
Henri Paul, fórast. í bókinni mót-
mælir Rees-Jones þeim staðhæf-
ingum Mohamed al-Fayed að þau
Dodi og Díana hafi tiltekinn dag
keypt trúlofunarhring, sem
kaupsýslumaðurinn hefur haldið
fram að væri sönnun þess að þau
hafí verið á leið í hjónabandið, sem
hafi aftur verið ástæða þess að
dauði þeirra var ekki slys, heldur
hafi þau fallið fyrir morðingja-
hendi. Trevor Rees-Jones segir
þær tilgátur rangar því Dodi hafí
sjálfur lagt á ráðin um síðustu
ferðina.
Dómstóllinn hafnaði þeirri stað-
hæfíngu al-Fayeds að útdrættir
úr bókinni, sem vora birtir í The
Daily Telegraph íýrr í vikunni,
væra brot á trúnaðarsamningi
sem Rees-Jones hefði gert þegar
hann var ráðinn sem lífvörður. Al-
Fayed var gert að greiða kostnað-
inn af réttarhöldunum í málinu.
Bókin, Saga lífvarðar, sem
skráð er af Moira Johnston, er
sögð í þriðju persónu, þar sem um
margt verður að vitna til annarra
frá þeim tíma, sem Trevor Rees-
Jones var meðvitundarlaus og/eða
mjög illa haldinn, en minni sitt til
þess að slysið varð segist hann
hafa fengið fullkomlega aftur.
Sagan um trúlofunarhring-
inn uppspuni
Mohamed al-Fayed hefur hald-
ið því fram að Dodi og Díana hafi
keypt trúlofunarhringinn 22.
ágúst 1997 í Monte Carlo, níu dög-
um fyrir slysið. Það kvöld fóra
Dodi og Díana í land í St. Tropez
og hefðu engan veginn haft nægan
tíma til þess að fara til Monte
Carlo, koma við í skartgripabúð
og koma aftur til St. Tropez.
Kvöldið eftir, 23. ágúst, fóra þau
hins vegar í land í Monte Carlo og
Trevor Rees-Jones með þeim.
Eins og hann rekur atburðarásina
þetta kvöld gafst þeim enginn tími
til þess að fara í skartgripabúð.
Hins vegar hafi þau farið í skart-
gripabúð í Monte Carlo 5. ágúst
en sú búðarferð sé of snemma á
ferðinni til þess að Mohamed al-
Fayed telji hana henta tilgangi
sínum. Sá hringur sem hann tali
um og lýsi geti svo sem vel verið
til, en þessi frásögn hans um kaup
þeirra á hringnum og tilganginn
með honum sé ekki á rökum reist.
Þá segh’ Trevor Rees-Jones að
ásakanir al-Fayed um að Philip
drottningarmaður hafi staðið á
bak við morð á Dodi og Díönu séu
staðlausir stafir og ásakanir í sinn
garð um að hann hafi ekki staðið
sig í stykkinu séu afskaplega
ósanngjarnar og hreint út sagt
rangar.
Bretar bjóða upp
fimm farsímarásir
London. Daily Telegfraph.
Mótmæli í Irans-
heimsókn Fischers
Teheran. AFP, Reuters.