Morgunblaðið - 09.03.2000, Page 11

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 9. MARS 2000 11
FRÉTTIR
Iðnaðar- og viðskiptaráðherra gagnrýnir Nýsköpunarsjóð atvinnulífsins
Telur sjóðinn ekki
hafa staðið undir nafni
VALGERÐUR Sverrisdóttir, iðnað-
ar- og viðskiptaráðherra, segir að
Nýsköpunarsjóður atvinnulífsins hafi
valdið sér miklum vonbrigðum. Of
langan tíma taki að fá svar við um-
sóknum úr sjóðnum, hann sinni ekki
landsbyggðinni nægilega og um of sé
einblínt á kröfur um arðsemi í rekstri
hans.
Valgerður gagnrýndi Nýsköpunar-
sjóðinn á opnum borgarafundi um at-
vinnu- og byggðamál í Olafsfn-ði sl.
laugardag. Einn fundaiTnanna kvart-
aði yfir því hversu erfiðlega fyrirtækj-
um á landsbyggðinni gengi að fá láns-
fjármagn og tók Valgerður undir það,
sagðist vita að þetta væri vandamál
og bankakerfið hefði ekki sinnt lands-
byggðinni sem skyldi nú í seinni tíð.
Það segði sér það að styrkja þyrfti
Byggðastofnun með einhverju móti.
Taldi hún vel koma til greina að sam-
eina Byggðastofnun og Nýsköpunar-
sjóð atvinnulífsins, m.a. þar sem kom-
ið hefði í ljós eftir ferð starfsmanns
iðnaðar- og viðskiptaráðununeytisins
í Noregi á dögunum, að Norðmenn
hefðu aðstoð við atvinnulífið meira í
einum farvegi. Lýsti ráðherra þeirri
skoðun sinni að með einfaldara kerfi
vissi fólk kannski fremur hvert ætti
að leita eftir aðstoð og fjármagni.
Einblínt á kröfur um arðsemi
„Nýsköpunarsjóður hefur valdið
mér miklum vonbrigðum. Hann hefur
að mínu mati ekki staðið undir nafni.
Yfir honum hefur verið kvartað og
það er ekki eitthvað sem ég varð fyrst
vör við eftir að ég tók við ráðherraem-
bætti. Vissulega voru miklar vænt-
ingar bundnar við starfsemi sjóðsins,
en ég hef orðið vör við kvartanir yfir
löngum afgreiðslutíma og að sjóður-
inn hafi ekki sinnt frumstigi atvinnu-
rekstrar nægilega, heldur meh'a sinnt
almennri þjónustu eins og svo margir
aðrh' fjáifestingarbankar. Eg tel ekki
að hann hafi sinnt landsbyggðinni
sem skyldi og kannski einblínt um of á
kröfur um arðsemi," sagði Valgerðm’.
Valgerður tekur fram að málið sé
ekki komið á neinn rekspöl, hún hafi
aðeins viðrað þessar hugmyndir sínai'
á fundinum. Hugmyndir séu þó til alls
fyrstar, en málin séu alls ekki komin á
það stig að hægt sé að tala um breyt-
ingar. „Það er ekki að vænta bylting-
ai' í þessum efnum á næstunni,“ sagði
ráðherra.
Stj órnarformaður
sjóðsins undrandi
„Ég skil ekki þessa gagnrýni ráð-
herrans og heyrði fyrst af henni í
fjölmiðlum," segh' Arnar Sigur-
mundsson, stjómaiformaður Ný-
sköpunarsjóðs atvinnuh'fsins. Hann
segist síðast hafa rætt við ráðherra
um málefni sjóðsins fyrir örfáum dög-
um og þá hafi ekki verið vikið einu
orði að óánægju með starfsemi hans.
Ai-nar segir að sér komi óánægja
ráðherrans mjög á óvaif, samstarf við
hann hafi hingað til gengið mjög vel
og ekkert komið þar upp á. „Mér
skilst raunar að þetta hafi verið svar
við fyrirspurn tengdri lánafyrir-
greiðslu út á land, en Nýsköpunar-
sjóður er ekki lánastofnun í þeim
skilningi; hann veitir eingöngu
áhættulán sem eru tryggð í verkefn-
um þeim sem sjóðurinn kemur að,“
segir Amar og telur að málefni sjóðs-
ins hafi blandast inn í fyrirspurn fi-á
aðila sem fékk styrk frá sjóðnum út á
ágætf verkefni sem hann vann að.
„Ég átta mig annars ekki á sam-
henginu,“ bætir hann við.
Arnar segir að til standi að funda
með ráðherra aftur á næstunni og þar
muni þessi mál eflaust bera á góma,
þótt ekki sé boðað til fundarins af
þeim sökum. „Viðskiptaráðherra fer
með málefni sjóðsins, en Valgerður
Sverrisdóttir er einnig iðnaðairáð-
hema og því kemur hún mjög að
starfsemi okkar. I öllum þeim sam-
skiptum hefur aldrei örlað á gagmýni
af þessu tagi, síður en svo,og almennt
hefur verið litið svo á að sjóðurinn hafi
farið sérlega vel af stað.“
Yfír 750 verkefni borist
Ai-nar bendir á að Nýsköpunar-
sjóður atvinnulífsins hafi formlega
tekið til starfa í ársbyi'jun 1998.
Samningar hafi þá tekist með ríkis-
valdinu og aðilum iðnaðar- og sjávar-
útvegs um stofnun sjóðsins og Fjár-
festingarbanka atvinnulífsins (FBA)
á grunni þriggja sjóða: Iðnþróunar-
sjóðs, Iðnlánasjóðs og Fiskveiðasjóðs.
í upphafi hafi sumir lýst þeirri skoðun
sinni að ef til vill yrðu verkefni slíks
sjóðs ekki nægilega mörg og merki-
leg. Raunin hefði hins vegar orðið
önnur; frá stofnun hefði sjóðnum bor-
ist ríflega 750 erindi, stór og smá.
„Við höfum verið aðilar að stofnun
fjölmargra fyrirtækja, bæði innan-
lands og einnig í útrásarverkefnum
þai' sem Islendingar hafa tekið þátt í
að stofna fyrirtæki erlendis. Eðli
málsins samkvæmt hefur hins vegar
þui'ft að hafna mörgum erindum og
slíkt getur alltaf skapað einhveija
óánægju," segir Arnar.
Spurður um þá skoðun iðnaðar- og
viðskiptaráðherra, að skoða beri
möguleika á að sameina Nýsköpunar-
sjóðinn Byggðastofnun, segir Arnar:
„Þetta eru í eðli sínu ólík fyi'irtæki.
Byggðastofnun er allt öðruvísi stofn-
un og hefur allt önnur og afmai'kaðri
verkefni en Nýsköpunarsjóður. Milli
sjóðsins og Byggðastofnunar hefur
verið ágæt samvinna sem heldur hef-
ur farið vaxandi.“ Hann bendir enn-
fremur á að Alþingi kjósi stjórn
Byggðastofnunar, en hlutverk Nýs-
köpunarsjóðs sé fremur að taka þátt í
stofnun hlutafélaga um góðar hug-
myndii’ með fjármagni.
Ekki ástæða til að
stíga skref aftur á bak
„Síðan Nýsköpunarsjóður tók til
starfa hefur orðið heilmikil þróun í
þessum fjáifestingargeira og valkost-
ir eru nú fleiri en nokkru sinni. Sjóð-
urinn hefur að mörgu leyti verið í
hlutverki brautryðjanda og ég sé ekki
nokkra ástæðu til að stíga nú skref
aftur á bak og breyta starfsemi sjóðs-
ins yfir í einhverja byggðastofnun.
Um slíkt þyrfti að nást víðtækt sam-
komulag milli margra aðila og ég sé
það nú ekki gerast,“ segir Arnar Sig-
urmundsson.
Ljósmynd/Ólafur Amar Gunnarsson
Björgunarsveitarmenn á Langjökli veifuðu blysi til þylunnar, sem kom svífandi utan úr hríðarkóf-
inu. Holan sem Guðmundur Skúlason gróf sig niður í á Langjökli var um einn og hálfur meter á
lengd. Á myndinni til hægi'i sést holan sem var aðsetur hans í tvo sólarhringa. Einn björgunarsveit-
armanna stendur á sama stað og Guðmundur var þegar björgunarmenn komu á vettvang.
heimilað í
Hekluhafí
við Búrfell
SKIPULAGSSTJÓRI hefur fallist á
að heimilað verði vikurnám á Heklu-
hafi austan við Búrfell í Gnúpverja-
hreppi, með því skilyrði að mörk
vinnslusvæðisins verði ákveðin í
samráði við Náttúruvernd ríkisins.
Fyrirhugað vikurnám Vikurvara
ehf. er samkvæmt séi-vinnsluleyfi
útgefnu af iðnaðarráðuneytinu. A
námasvæðinu er áætlað að taka allt
að 2,8 milljónir rúmmetra af vikri á
næstu 20 árum, eða 80-140 þúsund
rúmmetra á ári. Fyrirhugað námu-
svæði er um 140 hektarar.
Að mati skipulagsstjóra mun fyr-
irhugað vikurnám ekki hafa í för
með sér umtalsverð áhrif á um-
hverfi, náttúruauðlindir eða samfé-
lag. í fréttatilkynningu frá Skipu-
lagsstofnun segir að fram hafi komið
að hagkvæmni framkvæmdarinnar
eigi að skoða í samhengi við um-
hverfisspjöll og hugsanlegan ávinn-
ing af stofnun fólkvangs á svæðinu.
„í mati á umhverfisáhrifum hlið-
stæðra framkvæmda hefur, fram til
þessa, ekki verið gerð sú krafa að
framkvæmdaraðili sýni fram á hag-
kvæmni framkvæmdar í ljósi ofan-
greindra atriða og telur skipulag-
sstjóri ríkisins að í ljósi jafnræðis sé
ekki gnmdvöllur til að krefjast þess
í þessu tilfelli."
Ekki á náttúruminjaskrá
I nágrenni námusvæðisins er
fjölfarin ferðamannaleið og sést
þaðan yfir á námusvæðið. Vikur-
svæðin í nágrenni Heklu að Rangár-
botnum eru á náttúruminjaskrá en
ekki vestan Þjórsár þar sem námu-
svæðið mun verða. Heildaráætlun
um verndun og nýtingu vikurs vest-
an Heklu hefur ekki farið fram.
Fram hefur komið sú tillaga að
um 200 metra breitt belti verði skilið
eftir meðfram Þjórsá og 100 metra
meðfram Bjarnalæk, en það er um
fjórðungur af flatarmáli fyrirhugaðs
vinnslusvæðis. Skipulagsstjóri telur
ekki rök fyrir því að ganga svo
langt.
Kærunefnd jafnréttismála um veitingu embættis prests á Grenjaðarstað
Ai i •
Jafnréttislög
brotin við veit-
ingu embættisins
Björgun á
Langjökli
ÓLAFUR Arnar Gunnarsson úr
Hjálparsveit skáta í Kópavogi var
einn af þeim hjálparsveitarmönnum
sem fundu Guðmund Skúlason á
Langjökli á mánudag. Þá tók hann
þessar myndir. Á annarri sést björg-
unarmaður í holunni, en þar stóð
Guðmundur þegar björgun barst.
Ólafur segir að þegar Guðmund-
ur var fundinn hafi verið eins og
birti yfir mönnunum og náttúrunni
því að þá fór að rofa til og eftir að
þyrlan var farin var orðið heiðskírt.
Guðmundur vildi fyrst ekki fara
með þyrlunni og bað um að fá far
með björgunarmönnunuin. Ólafur
Arnar hvatti hann til að fara með
þyrlunni enda væri þetta kannski
eina tækifærið sem hann fengi á æv-
inni til að fljúga með þyrlu.
KÆRUNEFND jafnréttismála tel-
ur jafnréttislög hafa verið brotin
þegar embætti sóknarprests í Grenj-
aðarstaðarprestakalli var veitt
nýverið. Fjórir sóttu um, þrír karlar
og ein kona, einn karlanna hlaut
embættið og kærði konan niður-
stöðuna til kærunefndar jafnréttis-
mála, sem komst að ofangreindri
niðurstöðu.
í niðurstöðu kærunefndar segir að
nefndin telji kæranda hæfari en
þann sem starfið hlaut. Hún hafi
meiri menntun ásamt lengri og fjöl-
breyttari starfsferli.
Jafnframt telur kærunefndin að
kynjahlutföll í valnefndinni hafi ekki
verið í samræmi við jafnréttisáætlun
kirkjunnar, í henni sátu sex karl-
menn og ein kona, en samkvæmt
jafnréttisáætluninni skulu bæði kyn-
in jafnan eiga einn af hverjum þrem-
ur fulltrúum í nefndum og ráðum á
vegum kirkjunnar.
Jafnræðis ekki gætt við að leita
eftir hugmyndum umsækjenda
í vali sínu lagði valnefndin sér-
staka áherslu á verkefni kirkjumið-
stöðvarinnar á Vestmannsvatni og
þóttu hugmyndir þess sem embættið
hlaut um starfsemina þar afar
áhugaverðar. Kærunefndin telur
hins vegar að valnefndin hafi ekki
gætt fyllsta jafnræðis með umsækj-
endum í því að leita eftir hugmynd-
um þeirra um starfsemina.
Einnig segir í niðurstöðu kærun-
efndarinnai' að valnefndin virðist
hafa dregið þá ályktun að kærandi
ætlaði ekki að búa á prestsetrinu á
Grenjaðarstað, því hún búi ekki á
prestsetri í núverandi prestakalli.
Bent er á að henni hafi ekki gefist
kostur á því að tjá sig um afstöðu
sína til búsetu og kveðst hún aldrei
hafa gefið í skyn að hún ætlaði ekki
að búa á prestsetrinu.
Að auki rökstyður valnefndin val
sitt með því að sá sem starfið hlaut
sé yngri og með fjölskyldutengsl inn
á svæðið og þar af leiðandi séu meiri
líkur á því að festa komist á þjónustu
prestsembættisins. Kærunefndin
bendir á að engin trygging sé fyrir'
því og þykir henni þessi forsenda
byggð á getsökum. Kærunefndin
beinir þeim tilmælum til dóms- og
kirkjumálaráðherra að viðunandi
lausn verði fundin á málinu, sem
kærandi geti sætt sig við, þar sem
ráðherrann hafi hið formlega skip-
unarvald og beri því endanlega
ábyrgð á því að réttrar málsmeðferð-
ar sé gætt við val á prestsefni og að
farið sé að jafnréttislögum.