Morgunblaðið - 09.03.2000, Blaðsíða 30

30 FIMMTUDAGUR 9. MARS 2000
MORGUNBLAÐIÐ
/J Tilriejm'rigar
j ril óíkarsvervla
iw a
RINGULREIÐ
MYND EFTIR MIKE LEIG
HASKOj
Hsndlsusartscki Psrms m.
iy'fiitspps. Tilboð kr. 3.217.
Án R'fiitsppa tiiboð ki. 2.666
Hubct pnms bsðtscki mcð
hitsstilli os bnmaöryssi.
Tilboð kr. 8.980.
isussrtscki
Ncvc 238.
Tilboð kr.
Handlsussrtacki Ncvc 604
Kcómsð tilboó kr. 6.219.
Króm-'sull tilboð kr. 6.912.
Bsðtscki
Ncvc 804
Krómað Tílboð
kr. 8.373.-
Króm'sull Tilboð
kr. 10.442.
Hubcr pnms sturtutscki mcð
hitastiili 03 bninaör>'3si
Tilboð kr. 7.094,

Eidhústacki
Ncvc 234.
Tilboð 6.359.
Eldhústacki Nevc 236.
Tilboð kr. 4.543.
Eldhústseki Parma
Tiiboð kr. 2.799.
.ii Fjöldi annarra
íK tækja á tilboöi
m VATNSVIRKINN ehf
Á*mírts 2í - 10S P.eykif'Vk. srmi! 5SS 2510, b’éfýrr.! 5SS 2022
www.mb l.is

SINFÓNÍUHLJÓMSVEIT ÍSLANDS 50 ÁRA

IffiH O ' | '?}Æ-Æ
Wiœis&Q. 'iMí
i. Wnm ,

Morgunblaðið/Ásdís
Þröstur Ólafsson framkvæmdastjóri, Helga Hauksdóttir tónleikastjóri og
Jón Sigurðsson Arason umsjónarmaður.
Sinfóníuhljómsveit íslands á tón-
leikum í Þjóðleikhúsinu 3. desem-
ber 1950. Stjórnandi var Hermann
Hildebrandt.
Ég man ekki betur en tónleikarnir
hafi gengið prýðilega fyrir sig.“
Jón var reyndar ekki að koma
fram á sínum fyrstu tónleikum því
hann hafði tekið þátt í tónleikahaldi
hinna ýmsu forvera Sinfóníuhljóm-
sveitarinnar allt frá árinu 1939. „Þá
lék ég fyrst á tónleikum undir stjórn
dr. Victors Urbancic og ég man að
það voru íslensk verk á efnisskránni,
meðal annars eftir Helga Pálsson og
Karl Ottó Runólfsson. Það voru um
fjörutíu manns í hljómsveitinni.“
Jón lék á trompet á þessum árum
en skipti yfír í horn haustið 1945 fyr-
ir atbeina Wilhelms Lanzky-Ottos.
„Ég fór að sækja tíma hjá honum
þegar hann kom hingað frá Dan-
mörku og spilaði á horn upp frá því.
Lanzky-Otto var frábær kennari
sem kom hérna á hárréttum tíma.
Það var nefnilega nóg til af góðum
strengjaleikurnum en blásaramir
voru fæm - vora kallaðir vandræða-
börn. Því kippti Lanzky-Otto í liðinn.
Menn fóru líka að sækja í auknum
mæli í nám til útlanda.“
Jón lýsir Lanzky-Otto sem af-
burðamanni. „Hann byrjaði daginn
alltaf á því að fara í Sundhöllina upp
úr klukkan átta. Síðan hélt hann sem
leið lá niður í Þrúðvang þar sem
hann kenndi undantekningarlaust til
miðnættis - alla daga. Þvílíkur kraft-
ur.“
Jón segir stofnun Sinfóníuhljóm-
sveitar íslands hafa skipt sköpum
fyrir hljóðfæraleikarana á sínum
tíma. „Þar með vorum við komnir í
örugga höfn og fyrir vikið varð starf-
semin beinskeyttari. Við fengum líka
snemma ágætar viðtökur og dóma.
Ég man til dæmis eftir því að portú-
galskir gestir á óperusýningu í Þjóð-
leikhúsinu á þessum tíma furðuðu
sig á því að svona lítil þjóð ætti sin-
fóníuhljómsveit. Svo er mér minnis-
stæður dómur sem Jón Leifs skrifaði
í Tímann eftir að við fluttum Fjórðu
sinfóníu Brahms undir stjóm Olavs
Kiellands snemma á sjötta áratugn-
um þar sem hann sagðist hafa heyrt
stærri og betri hljómsveitir leika
verkið en aldrei heyrt betri túlkun.“
Jón lék með hljómsveitinni óslitið
til ársins 1981 að hann lagði hornið á
hilluna. Hann sagði þó síður en svo
skilið við hljómsveitina. „Ég gat
ómögulega slitið mig frá þessu. Mér
líður svo vel innan um þetta fólk. Hér
er alltaf svo góður andi. Ég tók því
að mér nótnavörslu og annað og fæ
vonandi að sinna þessu áfram meðan
heilsan leyfir."
Upplifun í Carnegie Hall
Jón segir Sinfóníuhljómsveit ís-
lands hafa tekið geipilegum framför-
um á þessum fimmtíu árum. „Þetta
telst ekki vera langur reynslutími en
hljómsveitin hefur svo sannarlega
sannað tilvist sína - er landi og þjóð
til sóma hvar sem hún kemur. Ég er
stoltur af henni.“
Jóni eru minnisstæðar velheppn-
aðar tónleikaferðir til Austurríkis og
Frakklands á níunda áratugnum og
til Finnlands fyrir um tíu árum. Há-
punktinn segir hann þó hafa verið
tónleikana í Camegie Hall í New
York í febrúar 1996. „Það var mikil
upplifun að vera í Carnegie Hall það
kvöld.
Viðtökumar voru framar björt-
ustu vonum. Þar sýndi hljómsveitin
og sannaði hvers hún er megnug.“
ítarlega verður rætt við Jón
Þórarinsson tónskáld um Sinfón-
íuhljómsveitina í Morgunblaðinu á
sunnudag en fáir þekkja sögu henn-
ar betur.
Hljómsveitarstjórar og
konsertmeistarar
Á ÞEIM fímmtíu árum sem Sinfón-
íuhljómsveit íslands hefur starfað
hefur á þriðja tug hljómsveitar-
stjóra stjómað henni á tónleikum.
Þar af störfuðu nokkrir sem aðal-
hljómsveitarstjórar í lengri eða
skemmri tíma.
Sá liljómsveitarstjóri sem stjórn-
aði Sinfóníuhljómsveit íslands oftast
á fyrstu þremur áratugum hljóm-
sveitarinnar, án þess þó að vera fast-
ráðinn, var dr. Róbert A. Ottósson.
Hann stjórnaði fyrstu tónleikunum
9. mars 1950.
Dr. Victor Urbancic stjórnaði
einnig nokkrum tónleikum í upphafí
en var svo ráðinn hljómsveitarstjóri
Þjóðleikhússins.
Norðmaðurinn Olav Kielland kom
1952 og starfaði hjá hljómsveitinni í
nokkur ár.
Eftir að Kielland hvarf á braut
liðu nokkur ár án þess að SI hefði
fastan stjórnanda eða þangað til
Pólverjinn Bohdan Wodiczko kom
til sögunnar 1960. Hann var svo ráð-
inn aðalstjómandi 1965.
Ekki má gleyma þætti Páls Pamp-
ichlers Pálssonar en hann stjómaði
hljómsveitinni margoft á fyrstu
þijátíu ámnum og einnig í seinni tíð.
Tímabilið frá 1973 fram til dags-
ins í dag hefur verið nær óslitinn
tími fastráðinna aðalstjórnenda.
Karsten Andersen frá Noregi
starfaði frá 1973-77.
Frakkinn Jean-Pierre Jacquillat
stjómaði hljómsveitinni frá 1978-
86.
Petri Sakari frá Finnlandi tók við
tónsprotanum 1987 og hélt honum
til 1993.
Þá kom til skjalanna landi hans
Osmo Vánská. Gegndi hann starfínu
íþtjúár.
Sakari var aftur ráðinn aðal-
hljómsveitarsijóri 1996 ítvö ár.
Frá 1998 hefur síðan Banda-
ríkjamaðurinn Rico Saccani sljóm-
að Sinfóníuhljómsveit Isiands.
Konsertmeistarar
Fjórir hljóðfæraleikarar hafa
gegnt starfí konsertmeistara Sin-
fóníuhljómsveitar Islands, þar af
tveir í langan tíma.
Björn Olafsson var fyrsti konsert-
meistari hljómsveitarinnar og
gegndi starfinu í 22 ár.
Þá tók Jón Sen við því og leiddi
hljómsveitina í tvö ár.
Haustið 1974 var Guðný
Guðmundsdóttir ráðin konsert-
meistari. Hefur hún gegnt starfínu
síðan.
Undanfarna tvo vetur hefur Guð-
ný raunar verið í leyfi og hefur Sig-
rún Eðvaidsdóttir leyst hana af
hólmi.