Morgunblaðið - 19.11.2000, Blaðsíða 16

16 SUNNUDAGUR 19. NÓVEMBER 2000
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
SÓLRÚN Bragadóttir hefur snúið
baki við bjástri borgarlífsins. Hún er
hætt að hoppa milli óperusviða í
Evrópu. Ætlar að velja sín verkefni í
framtíðinni. Láta hjartað ráða. Hún
er sest að í danskri sveit - starir á
stjörnumar og nýtur kyrrðarinnar.
Þannig vill hún lifa. Frjáls, óþving-
uð.
Sólrún hefur skipt um lífsstíl. Því
fer þó fjarri að hún sé hætt að
syngja. Þvert á móti kveðst hún
syngja af meiri ástríðu og innlifun en
nokkru sinni fyrr. Því fá gestir á tón-
leikum Tríós Reykjavíkur í Hafnar-
borg að kynnast í kvöld.
„Eg ætla að syngja uppáhaldslög
mín eftir Strauss og síðasta ljóða-
flokkinn hans Síbelíusar og tvö af
frægustu lögunum hans. Þessi flokk-
ur er alveg yndislegur en lítið sung-
inn. Stundum kannski eitt og eitt lag
en yfirleitt ekki flokkurinn í heild,“
segir Sólrún.
„Síbelíus er í takti við skapgerð
okkar íslendinga. Þetta eru einfald-
ar náttúrustemmningar með húmor
og birtu. Síðasta ljóðið er dramatísk-
ast. Hann samdi þessi lög árið 1917
fyrir vinkonu sína, sópransöngkon-
una Idu Eckman. Það er merkilegt
að þetta skuli vera síðasti ljóðaflokk-
urinn hans því Síbelíus dó ekki fyir
en 1957,“ heldur hún áfram.
Út frá eigin hjarta
Sólrún heldur mikið upp á Síbel-
íus. „Ég hef alltaf meira og meira
gaman af því að kafa ofan í norrænu
tónskáldin. Þau standa mér svo
nærri. Schubert, Brahms og þessir
karlar eru auðvitað meistaratón-
skáld en maður verður einhvern veg-
inn trúrri sjálfum sér með árunum.
Ég er farin að velja tónlist meira út
frá eigin hjarta - syng ekki bara það
sem er vinsælt og fólk vill heyra. En
að sjálfsögðu held ég Uka áfram að
syngja Schubert og Brahms."
Henni kemur raunar ekki á óvart
að Síbelíus, Grieg, Nielsen og hinir
norrænu kappar skuli höfða til henn-
ar - Norðurlandabúar eigi alla jafna
samleið í tónlist. „Ég hef verið að
vinna með norskum píanóleikara,
Einar Steen-Npkleberg, og honum
finnst hann alveg skilja íslensku lög-
in sem við höfum verið að æfa.“
Sólrún hlakkar til tónleikanna í
Hafnarborg, þar sem Peter Máté
leikur með henni á píanó. Peter mun
jafnframt koma fram einn síns liðs
og með Gunnari Kvaran sellóleikara.
„Þetta er í fyrsta skipti sem ég vinn
með Peter - mér til mikillar ánægju.
Hann er frábær píanóleikari. Gunn-
ar og Guðný [Guðmundsdóttir] eru
líka yndislegir vinir sem ég hef mikl-
ar mætur á. Því miður höfum við
ekki unnið nógu mikið saman en
bætum vonandi úr því á næstu ár-
um.“
Auk Síbelíusar og Strauss eiga
Hafliði Hallgrímsson, Leifur Þórar-
insson og Þorkell Sigurbjörnsson
verk á efnisskrá.
Söngur
sveitastúlk-
unnar
Sólrún Bragadóttir sópransöngkona er
gestur Tríós Reykjavíkur á tónleikum í
Hafnarborg í kvöld, sunnudag, kl. 20. Orri
Páll Ormarsson fór að fínna Sólrúnu sem
stendur á tímamótum á sínum ferli.
Morgunblaðið/Jim Smart
Sólrún Bragadóttir ásamt Gunnari Kvaran og Peter Mátó.
Sólrún er, eins og áður segir, sest
að í Danmörku, nánar tiltekið á
eynni Mon á suðurhorni Sjálands.
„Ég er úti í sveit að elta gamla geit,“
segir hún glettnislega og blaðamað-
ur reynir sem snöggvast að sjá þetta
fyrir sér. Sólrún. Geit. Já.
„Það skiptir í raun engu máli hvar
maður býr þegar maður er „free-
lance“-listamaður, bara að það sé ná-
lægt góðum flugvelli. Ég er ekki
langt frá Kastrup. Við keyptum okk-
ur lítið hús og það er yndislegt að
vera þarna í kyrrðinni og
stjörnubirtunni. Þetta hefur haft
þvílík áhrif á mig. Röddin mín - og
ég sjálf - er allt önnur. Ég hef breytt
um lífsstíl - kúvent."
Syngur áfram óperur
Sólrún hefur verið átján ár í út-
löndum, fyrst fimm í Bandaríkjunum
og síðan tólf í Þýskalandi, þar sem
hún þeyttist af einu óperusviði á
annað.
„Mér fannst tími til kominn að
draga mig út úr skarkalanum. Og
gæti ekki hugsað mér betri stað.
Danir eru miklu afslappaðri og auð-
veldari í umgengni en Þjóðverjar.
Mér finnst alltaf jafngaman að vinna
- ég er alls ekki að hægja á mér í
þeim skilningi - en hjartað þarf að
vera með í för. Það var það ekki í
hinum yfirborðslega heimi óperunn-
ar. Ekki svo að skilja að ég sé hætt
að syngja óperur, ég hef ennþá yndi
af því, en nú vil ég ráða mér sjálf -
velja mín verkefni. Það á eftir að
skila sér í söngnum. Það er misjafnt
hvaða veg fólk velur en ég nenni ekki
þessu kapphlaupi - vil lifa lífinu.“
Sólrúnu leiðast líka stimplar, eins
og hún kemst að orði. „Mig langar
ekki í stimpla. Sólrún syngur í Cov-
ent Garden! Sólrún syngur í Metro-
politan! Eins og það sé einhver end-
anlegur mælikvarði á getu. Það er
örugglega gaman að syngja á þess-
um stöðum. Ég eltist bara ekki við
medalíur. Nú er ég alls ekki að hnýta
í kollega mína, síður en svo. Þetta á
bara ekki við mig.“
Sólrún söng í tveimur óperum í
fyrra, Brúðkaupi Fígarós og Don
Giovanni eftir Mozart í Belgíu og
Þýskalandi, en hefur haft hægt um
sig á þessu ári. „Á ég að trúa því að
ég hafi ekki sungið eina einustu óp-
eru á árinu 2000?“ segir hún og læt-
ur hugann reika. „Já, það er rétt. Ég
hef hins vegar verið dugleg að
syngja ljóð, hér heima, í Danmörku
bg Þýskalandi.“
Þess verður þó ekki langt að bíða
að Sólrún stigi á óperusvið að nýju. I
febrúar næstkomandi tekur hún þátt
í uppfærslu Islensku óperunnar á La
Boheme eftir Puccini.
En hvað svo?
„Lífið heldur áfram. Ég stefni að
því að láta mér líða vel og njóta innra
öryggis. Naflaskoðunin heldur líka
áfram og ég vona að ég geti notað
röddina til að hjálpa fólki, jafnvel
heila það. Það væri mikils virði."
Klarínettutónleikar Tónskáldafélags fslands
Sex íslensk klarínettuverk
Tónskáldafélag ís-
lands og Reykjavík
- menningarborg
gangast fyrir klar-
ínettutónleikum í
Salnum annað
kvöld, mánudag, kl.
20. A efnisskrá eru
þrjú einleiksverk,
eitt dúó og tvö tríó,
allt eftir íslenska
höfunda, en fram
koma Einar Jó-
hannesson klarín-
ettuleikari, Richard
Talkowsky sellóleik-
ari og Örn Magnús-
son píanóleikari.
„Þetta er einskonar yfirlit yfir
íslenskar klarínettubókmenntir í
tilefni af tónleikaröð Tónskálda-
félagsins. Verk sem félaginu
fannst við hæfi að stilla upp sam-
an,“ segir Einar.
„Einleiksverkin eru
öll skrifuð fyrir mig,
Aubade eftir John
Speight, Hringhenda
eftir Karólínu Eiríks-
dóttur og Blik eftir
Áskel Másson.
Verk Johns er frá
árinu 1982. Það hét
raunar ekkert þegar
ég flutti það þá en hef-
ur síðar hlotið nafnið
Aubade, eða Morgun-
söngur. Ég flyt verkið
nú í fyrsta sinn frá því
það var frumflutt.
Verk Karólínu er
frá árinu 1989 og er
nokkuð langt af einleiksverki að
vera.
Blik eftir Áskel hef ég spilað
mikið. Það hefur fylgt mér víða
um heim.
Síðan er á efnisskrá Sónatína
fyrir klarínettu og píanó eftir
Gunnar Reyni Sveinsson. Skrifuð
1960. Ég hef aldrei flutt hana áð-
ur og hlakka mikið til.
Loks verða leikin tvö tríó,
Piece eftir Leif Þórarinsson frá
1966, sem ég hef heldur aldrei
leikið, og mikið og fallegt verk
eftir Átla Heimi Sveinsson, Plutot
Blanche Quazuvice. Er það samið
í sumarbústað í Danmörku."
Einar hefur unnið mikið með
Richard og Erni en þetta er í
fyrsta skipti að þeir leika þrír
saman á tónleikum. „Þetta hefur
gengið mjög vel. Við hristumst
vel saman.“
Vel tekið
í Björgvin
Á miðvikudaginn var lék Einar
ásamt félögum sínum í Blásara-
kvintett Reykjavíkur á hátíðar-
tónleikum Tónlistarfélags Björg-
vinjar. Segir hann viðtökur hafa
verið góðar.
„Tónleikarnir voru liður í
samskiptum menningarborganna
Reykjavíkur og Björgvinjar og
heppnuðust vel. Aðsókn var ágæt
en við lékum í hátíðarsal, þar sem
stofnfundur félagsins var haldinn
á sínum tíma.
Þetta voru svokallaðir EBU-
tónleikar sem þýðir að þeim verð-
ur útvarpað síðar um alla Evrópu.
Fór ég í viðtal við norska útvarp-
ið af því tilefni. Það var mjög vel
tekið á móti okkur þarna."
Og Einar hreifst af borginni.
„Ég kom þarna fyrir tuttugu ár-
um í rigningu og þoku og sá ekki
neitt. Núna var hins vegar sól og
heiðskýrt og Björgvin er svo
sannarlega undurfallegur staður.
Sumir segja að þetta sé fallegasta
borg á Norðurlöndum og ég get
hæglega skrifað undir það.“
Einar Jóhannesson
Nýjar bækur
Morgunblaðið/Jim Smart
Selma Guðmundsdóttir, formað-
ur Richard Wagner-félagsins á
Islandi, afliendir Birni Bjarna-
syni menntamálaráðherra fyrsta
eintak bókarinnar á afmælishátíð
félagsins á dögunum.
• ÚT er komin bókin Wagner og
Völsungar. Niflungahringurinn og
íslenskar bókmenntir eftir Árna
Björnsson.
í fréttatilkynningu segir: „Tón-
skáldið Richard Wagner var ágætt
ljóðskáld og samdi meðal annars all-
an texta við óperur sínar fjórar sem
mynda Niflungahringinn. Lengi hafa
menn talið að meginuppsprettu efn-
isins væri að finna í þýska miðalda-
kvæðinu Die Nibelungenlied þótt
ljóst væri að skáldið leitaði líka fanga
í heimi Eddu og Völsunga sögu.
í þessari bók sýnir Ámi Bjömsson
fram á að þáttur hins norræna efni-
viðar er langtum meiri en talið hefur
verið. Með samanburði á textum
leiðir hann í Ijós að langstærstur
hluti af aðfengnum hugmyndum í
Niflungahring Wagners er sóttur í
íslenskar bókmenntir, en aðeins fá-
ein brot em eingöngu ættuð úr forn-
um þýskum skáldskap. Wagner ætl-
aði sér þó aldrei að tónsetja annarra
manna verk, heldur sótti hann efni-
við úr ýmsum áttum, mótaði hann og
endurskapaði svo úr varð sjálfstætt
verk.
Á lifandi og skemmtilegan hátt
dregur Ami Björnsson einnig upp
fróðlega mynd af tónskáldinu og
hinu langa sköpunarferli Niflunga-
hringsins. Hann rekur ævi Wagners,
lýsir samtíma hans og þróun þýskrar
þjóðvitundar, og víkur auk þess að
sögu norrænna fræða í Þýskalandi
til þess að varpa ljósi á tengsl Wagn-
ers við hinn fomíslenska menningar-
arf.“
Útgefandi er Mál og menning.
Bókin er240 bls. Leiðbeinandi verð:
4.290 krónur.
y^A-2000
Sunnud. 19. nóv.
USTASAFN SIGURJÓNS KL. 20
Gítar- og flaututónleikar
Tónleikarnir eru lióur í þriðja og síð-
asta hluta hátíðar Tónskáldafélags-
ins, sem hófst 18. október og lýkur
21. nóvember. Hátíðin ertileinkuð
tónsmíðum frá 1985 og til aldarloka.
Flytjendur eru Guðrún Birgisdóttir,
flauta, Martial Nardeau, flauta, og
Pétur Jónasson, gítar. Á efnisskránni
eru m.a. verk eftir Elínu Gunnlaugs-
dóttur, Huga Guðmundsson, Hjálmar
H. Ragnarsson, Atla Heimi Sveins-
son og nýtt verk eftir Karólínu Eiríks-
dóttur.
Mánud. 20. nóv.
SALURINN - KÓPAVOGI KL. 20
Klarínettutónleikar
Flytjendur eru Einar Jóhannesson,
klarínetta, Richard Talkowsky, selló
og Örn Magnússon, píanó. Á efnis-
skrá eru verk eftirÁskel Másson,
Atla Heimi Sveinsson, John Speight,
GunnarReyni Sveinsson, Karólínu
Eiríksdóttur og Leif Þórarinsson.
Tónleikarnir eru liöur í þriðja og síð-
asta hluta hátíðar Tónskáldafélags-
ins, sem hófst 18. október og lýkur
21. nóvember. Hátíðin ertileinkuð
tónsmíðum frá 1985 og til aldarloka.