Morgunblaðið - 19.11.2000, Blaðsíða 47

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 19. NÓVEMBER 2000 4
ÞJÓNUSTA/FRÉTTIR
HUGVEKJA
LISTASAFN ÍSLANDS, Fríkirkjuvegi. Sýningarsalir,
kaffistofa og safnbúð: Opið daglega kl. 11-17, lokað
mán. Skrifstofa safnsins og upplýsingar um leiðsögn:
Opið alla virka daga kl. S-16. Bókasafn: Opið þrí.-ms.
kl. 13-16. Aðgangur er ókeypis á mið. Uppl. um dag-
skrá á intemetinu: http/Avww.natgall.is
LISTASAFN KÓPAVOGS - GERÐARSAFN: Opið dag-
lega kl. 12-18 nema mán.
LISTASAFN SIGURJÓNS ÓLAFSSONAR: Safnið er op-
ið daglega kl. 13-16 frá 5. nóv.-4. jan. Upplýsingar í s.
553 2906.
UÓSMYNDASAFN REYKJAVlKUR: Borgartúni 1. Op-
ið alla daga frá kl. 13-16. S. 563 2530.
LYFJAFRÆÐiSAFNIÐ: Neströð, Seltjamarnesi. Safnið
er lokað yfir vetrarmánuðina, en hópar geta fengið að
skoða safnið eftir samkomulagi.
MINJASAFN AKUREYRAR, Minjasafnið á Akureyri,
Aðalstræti 58, Akureyri. S. 4624162. Opið frá 16.9-
31.5. á sun. milli kl. 14-16. Einnig eftir samkomulagi
fyrir hópa. Skrifstofur opnai’ virka daga kl. 8-16.
MINJASAFN AUSTURLANDS, Safnahúsinu Laufskóg-
um 1, Egilsstöðum er opið alla daga nema mán. kl. 11-
17 til 1. september. Alla sun. frá kl. 14-17 má reyna sig
við gamalt handbragð í tóvinnu undir leiðsögn eldri
borgara. Safnbúð með minjagripum og handverksmun-
um. Kaffi, kandís og kleinur. S. 4711412, netfang
minaust@eldhom.is.
MINJASAFN ORKUVEITU Reykjavíkur v/rafstöðina v/
Elliðaár. Opið á sun. kl. 15-17 og eftir samkomulagi. S.
567 9009.
MINJASAFN SLYSAVARNAFÉLAGS ÍSLANDS Þor-
steinsbúð við Gerðaveg, Garði. Opið alla daga í sumar
frá kl. 13-17. Hægt er að panta á öðmm tímum í s.
422 7253.
IÐNAÐARSAFNIÐ Á AKUREYRI, Dalsbraut 1 er opið
frá 1. júní til 31. ágúst kl. 14—18, en lokað á mán. S.
462 3550 og 897 0206.
MYNTSAFN SEÐLABANKA/ÞJÓÐMINJASAFNS, Ein-
holti 4, s. 569 9964. Opið virka daga kl. 9-17 og á öðrum
tíma eftir samkomulagi.
NÁTTÚRUFRÆÐISTOFA KÓPAVOGS, Digranesvegi
12. Opið mið. og lau. 13-18. S. 554 0630.
NÁTTÚRUGRIPASAFNIÐ, sýningarsalir Hverfisgötu
116 em opnir sun. þri. fim. og lau. kl. 13.30-16.
NESSTOFUSAFN. Yfir vetrartímann er safnið opið sam-
kvæmt samkomulagi.
NORRÆNA HÚSIÐ. Bókasafnið opið mán.-sun. 12-17.
Sýningarsalur opinn þri.-sun. kl. 12-17, lokað mán.
l4ffistofan opin mán.-laug. kl. 8-17, sun. kl. 12-17.
Skrifstofan opin mán.-fóst. kl. 9-16, lokað 20.-24.4. Sími
551-7030, bréfas: 552-6476. Tölvupóstur: nh@nordice.is
- heimasíða: hhtpy/www.nordice.is.
PÓST- OG SÍMAMINJASAFNIÐ: Austurgötu 11, Hafn-
arfirði. Opið þri. og sun. 15-18. S. 555 4321.
RJÓMABÚIÐ á Baugsstöðum. Safnið er opið lau. og sun.
til ágústloka frá 1.13-18. S. 486 3369.
SAFN ÁSGRÍMS JÓNSSONAR, Bergstaðastræti 74, s.
551 3644. Sýning á uppstillingum og landslagsmyndum.
Stendur til marsloka. Opin lau. og sun. kl. 13.30-16.
SJÓMINJASAFN ÍSLANDS, Vesturgötu 8, Hafnaríirði,
er opið lau. og sun. frá kl. 13-17 og eftír samkomulagi.
Sími sýningar 565 4242. Skrifstofa Lyngási 7, Garðabæ,
sími 530 2200. Fax: 530 2201. Netfang: aog@natmus.is.
SJÓMINJA- OG SMIÐJUSAFN JÓSAFATS HINRIKS-
SONAR, Súðarvogi 4. Opið þri. - lau. frá kl. 13-17. S.
5814677.
SJÓMINJASAFNIÐ Á EYRARBAKKA: Hópar skv.
samkl. Uppl. í s: 483 1165,483 1443.
SNORRASTOFA, Reykholti: Sýningar alla daga kl. 10-
18. S.435 1490.
STOFNUN ÁRNA MAGNÚSSONAR, Árnagarði v/Suður-
götu. Handritasýning er opin þri. til fós. Id. 14-16 tíl 15.
maí.
STEINARÍKIÍSLANDS Á AKRANESI: Opið aUa daga kl.
13-18 nema mán. S. 431 5566.
ÞJÓÐMINJASAFN ÍSLANDS: Opið alla daga nema mán.
kl. 11-17._______________________________
ÞJÓÐMENNINGARHÚSIÐ: Menningarsögulegar sýn-
ingar. Fundarstofur tíl leigu. Veitíngastofa. Opið alla
daga frá kl. 11-17. Sími 545-1400.
AMTSBÓKASAFNIÐ Á AKUREYRI: Mán. tíl fós. kl. 10-
19. Lau. 10-15.
LISTASAFNIÐ Á AKUREYRI: Opið alla daga frá kl. 14-
18. Lokað mán.
NÁTTÚRUGRIPASAFNIÐ, Hafnarstrætí. Opið alla daga
frákl. 10-17. S. 462-2983.
NONNAHÚS, Aðalstræti 54. Opið a.d. kl. 10-17 frá 1. júní
-1. sept. Uppl. í s. 462 3555.
NORSKA HÚSIÐ í STYKKISHÓLMI: Opið daglega í
sumarfrákl. 11-17._______________________
ORÐ PAGSINS
Reykjavík s. 551 0000.
Akureyri s. 4621840._______________________
SUNPSTAÐIR_________________________________
SUNDSTAÐIR í REYKJAVÍK: Sundhöllin er opin v.d. kl.
6.30- 21.30, helg. kl. 8-19. Opið í bað og heita potta alla
daga. Vesturbæjarlaug er opin v.d. 6.30-21.30, helg. 8-
19. Laugardalslaug er opin v.d. 6.50-21.30, helg. 8—19.
Breiðholtslaug er opin v.d. kl. 6.50-22, helg. kl. 8-20.
Grafarvogslaug er opin v.d. kl. 6.50-22.30, helg. kl. 8-
20.30. Arbæjarlaug er opin v.d. kl. 6.50-22.30, helg. kl.
S-20.30. Kjalarneslaug opin mán. og fim. kl. 11-15. Þri.,
mið. ogfós. kl. 17-21.
SUNDLAUG KÓPAVOGS: Opin v. d. 7-22, lau. og sud. 8-
19. Sölu hætt hálftíma fyrir lokun.
GARÐABÆR: Sundlaugin opin mán.-fós. 7-20.30. Lau.
og sun. 8-17. Sölu hætt hálftíma fyrir lokun.
HAFNARFJÖRÐUR. Suðurbæjarlaug: Mán.-fös. 7-21,
lau. 8-18, sun. 8-17. Sundhöll Hafnarfjarðar: Mán.-fós.
6.30- 21, laug. og sun. 8-12.
VARMÁRLAUG í MOSFELLSBÆ: Opið v. d. kl. 6.30-
7.45 og kl. 16-21. Um helgar kl. 9-18.__
SUNDLAUGIN í GRINDAVÍK: Opið alla v. d. kl. 7-21 og
kl. 11-15 umhelgar.S. 426 7555._________
SUNDLAUG KJALANESS: Opin v.d. 6.45-«.30 og 14-22,
helgar 11-18.
SUNDMIÐSTÖÐ KEFLAVÍKUR: Opin mán.-fós. kl. 7-
21, lau. kl. 8-17, sun. kl. 9-16.
SUNDLAUGIN í GARÐI: Opin mán.-fós. kl. 7-9 og
15.30- 21, lau og sun. kl. 10-17. S: 422 7300.
SUNDLAUG AKUREYRAR er opin v.d. kl. 7-21, lau. og
sun. kl.8-18. S. 4612532.
SUNDLAUG SELTJARNARNESS: Opin mán.-fós. 7-
20.30, lau. og sun. kl. 8-17.30.
JAÐARSBAKKALAUG, AKRANESI: Opin mán.-fós. 7-
21, lau. og sun. 9-18. S: 4312643.
BLÁA LÓNIÐ: Opið v.d. kl. 11-20, helgar kl. 10-21.
ÚTIVISTARSVÆÐI
HtíSDÝRAGARDURINN er opinn alla daga kl. 10-17.
Kaffihúsið opið á sama tíma. Fjölskyldugarðurinn er
opinn sem útívistarsvæði á veturna. S. 5757 800.
SÖRPÁi
SKRIFSTOFA SORPU er opin kl.
8.15-16.15. Móttökustöð er opin
mán.-fim. 7.30-16.15 og fóst6.30-
16.15. Endurvinnslustöðvamar við: Bæjarflöt, Jafnasel,
Dalveg og Blíðubakka eru opnar kl. 12.30-
19.30. Endurvinnslustöðvamar við: Ánanaust, Sævar-
höfða og Miðhraun eru opnar k. 8-19.30. Helgaropnun
laugardaga og sunnudaga kl. 10-18.30. Endurvinnslu-
stöðin á Kjalamesi er opin sunnudag., miðvikud. og
fóstud. kl. 14.30-19.30. Uppl.sími 520 2205.
Morgunblaðið/Jón Sigurðsson
Lee-Ann Maginnes og Sindri Már Sighvatsson, neraendur í í 10. bekk
grunnskólans á Blönduósi, taka við bolum lögreglunnar á Blönduósi
vegna átaksmála í fíkniefnavörnum og umferðaröryggismálum. Gunn-
ar Sigurðsson, lögreglumaður á Blönduósi, er með þeim á myndinni.
Forvarnir vegna
vímu- og
Blönduósi. Morgunblaðið.
FYRIR ári gerði lögreglan á
Blönduósi upplýsingabækling til að
auka fræðslu og vinna að forvömum
varðandi vímu- og fíkniefni. Þessi
bæklingur var borinn inn á hvert
heimili í umdæmi lögreglunnar í
þeim tilgangi að vekja fólk til um-
hugsunar um málefni þessi. Auk
þessa var farið í heimsókn í grunn-
skóla umdæmisins og foreldrar og
fíkniefna
nemendur upplýstir um alvöru máls-
ins.
Til að hvetja unglinga til varnar
vímuefnum svo og til að taka ábyrga
afstöðu I umferðarmálum var dreift
bolum til nemenda í 8. og 9. bekkjum
grunnskóla á svæðinu. Þetta verk-
efni var myndarlega stutt af forvarn-
arsjóði sem er í vörslu áfengis- og
vímuefnaráðs.
Dreifing Morgunblaðsins
Hér em upplýsÁngaa um þá sem dnetfa btaðtmi á landsbyggðÓTni
Staður Nafri Sání 1 Stná 2
Mranes Jón He8gasce» 431 1347 431 1542
AfcaanBytí SSerifeferta MwgunWaðsíns 461 1600
BafckaípðMr Sfeftwr Btasson 473 1672
ffiirást Ó6öf Ería Ha&áœdóöár 435 0095
tiMkKtohar Btynjóffiar Btw Amarescn 456 2399
BtöeKkMSS Geeéur 452 4355 868 5024
Botoi INSkóitTOi Þtwva&tfedóMsr 456 7441 867 2965
Betrgames Þorsteártsi Víggfeson 4371474 898 1474
BreáðdiafevSs: SW® Hame&®cm 475 6669 894 2669
Bt*ð»latar Váðir Kán KnsSjánssOTi 434 1222
OsMk- HaSdór BeájTBssscan 4661039 862 1033
Ðýúpévogir Óskar Ftagnarsson 478 8962
EpsstaSr Pá® Péfwsson 471 1348 471 1350
Estei&rte ^örg SsgtarðardóSSr 4761366 868 0123
Eytattoakfc R Brynja Sverrisdótlár 4831513 699 1315
Eástoúðsfjcirðw BreSna G- Krisferaandsdóöár 475 1208 867 6660
Raíeyti Hýðrdfe Guöjjónsdóttir 456 7885
Garái»- ÁlfhiidurSigujónsdóttír 422 7310 699 2989
Geemtfk, Bjóm fngólfeson 463 3131 463 3118
GfíftáasA. KoSbrife Eínarsdóíijír 426 8204 426 8608
ffegnfskfer Hptatóítír 467 3148
G(nursdsrijorðsjr B£arre Jónassco 438 6858/854 9758/894 9758
Hela Brynfa Garðarsdótlár 487 5022 892 1522
HsSttsarKfejtr Ságuriaug G.Guðrmandsdóttk436 6752 855 2952
Hn@sdator Auður Yngvadótfir 456 5477 893 5478
Hotós Jótosies V. JtManíKSSon 453 7343
Hátmarfk Jón Ragnar Gumarsson 451 3333
Htfeey Hnund Tertsdóttsr 4661823
Hása«k Amar S.&aðSaugs®oo 464 1086 864 0220
Hvatnmstaogá Sieða SteángríritsdóHír 451 2618 894 8469
Hveragerðs ímmaehí. 483 4421 862 7525
HvoIsvðíS»B- Bára Sótmundsdóttír 487 8172/893 1711/853 1711
Höfn Ótafáa Þóta Bragadóttr 478 1786 896 1786
tmm-Hjaf&M Amheiður Guðiaugsdóttár 421 5135 862 0375
Mðrður Auður YngvjKfettír 456 5477 893 5478
Keflavðc Elánborg Þorsteínsstáttsr 421 3463 896 3463
Wrlquba^arid. Bárgár Jónsson 487 4624 854 8024
Kjabmes Jónína M. Svfenbjamardóttk 566 6082
Köpasker Hrönn Guðmundsdóttir 465 2112
Laúgarás Reynír Amar Ingóffeson 486 8913
Laugarvatn Ótðf ÞófhaftedóttSr 4861136 862 1924
MosJ Teigahv. Jóna M. Guðmundsdóttír 566 6400
Hes-Hðfn Sigurjbergur Ambjörmson 478 2113
Heskaíipstaði*r Sigrún Júfía Geásdóttir 477 1812 477 1234
Weskaupstaöur Svembjórg Guðjónsdóttir 477 1841 896 0326
Heskaupetaður Sófvag Bnarsdólíir 477 1962
Hesksmpstaðw Bjamey Rí'kharðsdóhrr 477 1687
Óiatsfjðrður Ámí Björmson 866 7958 466 2575
Ólaísnrik Laute/ Krrslmundsdáttir 4361305
Patrekstjörður Björg Bjamadóttír 456 1230
Rautarhöfn Síefama Jónsdóítir 465 1179
Reyðarfjðrður Guðmundur Fr. Þorsteinsson474 1488/868 0920/866 9574
Reykhtít Bíric Goðmondur Rúnar Ameson 486 8797
ReykhóHar. fngvar Samúeteson 434 7783
Reýkjahiid Mýv. Ðúa Síéfánsdóttír 464 4123
Sandgeröí Jóhanna Korwáðsdóttír 423 7708
Sauðárkrókur Óíöf Jósepsdóftir 453 5888/354 7488/865 5038
Seffoss Jóhann Þorvafdsson 482 3375 899 1700
Seyifefjðrður Margrét Veta Knútsdóttir 472 1136 863 1136
Sígiufjöfdur agurbjórg Gunnóifsdóttir 467 1286 467 2067
Skagastrðnd Þórey Jónsdóttir 452 2879 868 2815
Stokkseyri Haffdór Ásgeirsson 867 4089
Stykkishólmur Eria Lárusdóttir 4381410
Stöðvarfjörður Sunna Karen Jónsdófiir 475 8864
Suöureyri Tmna Sigurðardóttir 456 6244
Súðavík Gunnhífdur Bk Svavarsdóttir 456 4936
Táfknafjörður Jón Bnarsson 456 2567
Vestmannaeyjar Jakobína Guðfaugsdóttír 481 1518 897 1131
Vík í Mýrdaí Hukía Rnnsdóttír 487 1337 869 7627
Vogar Hrönn Krístbjömsdóttír 424 6535 557 5750
Vopnafjörður Bten Efteftsdótör 473 1289
Ytrí-Njarðvik Elíntxirg Þorsteinsdóttir 421 3463 896 3463
Þtngeyri Sígríöur Þórdís Ástvaldsdóttír 456 8233 456 8433
Þoríákshöfn Ragnheíður Hannesdóttir 483 3945 483 3627
Þórshðfn Ragnheiður Vaitýsdóttír 468 1249
Reykjavíkurkirkja á 18. öld, gotneskt byggingarlag. Stílfærð
hugmynd Karls Asperlund. Myndin birtist í bók séra Þóris
Stephensen, Dómkirkjan í Reykjavík.
Rótin og kvosin
Landnámsbær Ingólfs Arnarsonar stóð trú-
lega vestan Aðalstrætis, sunnanverðs. Stefán
Friðbjarnarson telur að í túnfæti hans hafí
fyrsta kirkjan í Reykjavík verið reist.
LÍTILLEGA var fjallað um
elzta kirkjugarð Reykjavíkur
hér í hugvekju 15. október sl.
Hann var hinzti hvílustaður
Reykvíkinga frá upphafi kristins
siðar og fram til ársins 1838.
Grafreiturinn var austan Aðal-
strætis, nálægt gatnamótum Að-
alstrætis og Kirkjustrætis. Hér
verður hugað að fyrstu kirkju
höfuðborgarsvæðisins, sem stóð
í miðjum þessum garði, í túnfæti
landnámsbæjar Ingólfs Ai-nar-
sonar.
Þormóður (langafabam fyrsta
landnámsmannsins) helgaði
kristnitökuþingið árið eitt þús-
und. Hann varð allsherjargoði
eftir föður sinn, Þorkel mána.
Þorkell hafði lögsögu í fimmtán
sumur á Lögbergi, 970 til 984.
Landnáma segir um hann: „Son-
ur Þorsteins (Ingólfssonar) var
Þorkell máni, er einn heiðinna
manna hefur verið bezt siðaður,
að því er menn vita dæmi til.
Han lét bera sig í sólargeisla í
banasótt sinni og fal sig á hendi
þeim guði, er sólina hafði skap-
að. Hafði hann og lifað svo
hreinlega sem þeir kristnu
menn, er bezt eru siðaðir."
Ekki er vitað með vissu hve-
nær fyrsta kirkjan reis í Reykja-
vík. Sterkar líkur standa þó til
að það hafi verið skömmu eftir
kristnitöku. Allsherjargoðinn,
sem helgaði kristnitökuþingið,
hefur efalítið verið í fararbroddi
um að gi-eiða götu hins nýja síð-
ar, en kirkjubyggingar hófust
um land allt strax í kjölfar skírn-
ar landsmanna.
Séra Þórir Stephensen segir í
bók sinni, Dómkirkjan í Reykja-
vík (Hið íslenzka bókmenntafé-
lag 1996): „í heimalandi Reykja-
víkim hafa ekki fundist nein forn
kuml. Þar hafa heldur ekki fund-
ist merki um kristinn grafreit
eldri en kirkjugarðinn við Aðal-
stræti. Á elsta uppdrætti, sem
menn þekkja í dag ..., uppdrætti
sem gerður var 1715 af dönskum
manni, Hoffgaard, að nafni, er
Víkurkirkja sýnd í kirkjugarði á
þessum slóðum, gegnt Víkur-
bænum, eins og n'kjandi hefð
var í landinu ...“.
Fræðaþulurinn Árni Óla
kemst að sömu niðurstöðu í bók
sinni, Reykjavík fyrri tíma
(Bókaútgáfa Olivers Steins
1985): „Vafalaust er talið, að
kirkjan hafi frá öndverðu staðið
á sama stað fram til 1796, er
dómkirkjan kom. Hún hefur
staðið andspænis bæjarhúsunum
í kirkjugarðinum miðjum. Langt
fram cftir öldum vai- þetta torf-
kirkja og sannaðist það, er graf-
ið var fyrir fótstallinum að
myndastyttu Skúla fógeta. Þá
komu menn niður á fornan vegg
og tvo kampa hlaðna úr grjóti,
er sýndu að dyr höfðu þá verið á
suðurvegg kirkjunnar...“.
Sterkar líkur standa til þess
að landnámsbær Ingólfs Arnar-
sonar - sem og Víkurbærinn alla
tíð - hafi staðið vestan Aðal-
strætis (syðst) og vestan kirkju
og kirkjugarðs, sem komu til
sögunnar þar nálægt sem nú eru
gatnamót Aðalstrætis og Kirkju-
strætis þegai- á dögum Þormóðs
allsherjargoða, það er í morgun-
sár 11. aldar. Þessi hluti kvosar-
innar, landnámskvosarinnar,
stendui- því næm hjarta þjóðar-
innar. Fer vel á því að Al-
þingishúsið, Ráðhús borgar-
innar, Háskóli Islands, Listasafn
Islands og sjálf dómkirkjan
standi ekki allfjarri þessu sögu-
ríka svæði.
Fyrsti landnemi Islands reisti
bæ sinn austan núverandi Aðal-
strætis. Langafabarn hans helg-
aði kristnitökuþingið árið 1000.
Trúlega hefur Þormóður Þor-
steinsson og reist fyrstu kirkju á
núverandi höfuðborgarsvæði - í
túnfæti landnámsbæjarins. I
grafreit umhverfis hana vóru
niðjar landnámsmannsins og
íbúar þessa svæðið lagðir til
hinztu hvflu í 800 ár. Þessi sögu-
legi veruleiki skipar Reykjavík-
urkvos á háan stall í huga þjóð-
arinnar.
Fyrir noiTænt landnám
dvöldu hér kristnir einsetumenn,
írskir, sem Landnáma kallar
papa. í hópi landnámsmanna
(870 til 930) vóru og ófáir kristn-
ir menn, sem dvalið höfðu um
lengri eða skemmri tíma - fyrir
hingaðkomu - á Bretlandseyj-
um, þar sem kristni festi
snemma rætur. Fjöldi þræla
fylgdi og landnámsmönnum út
hingað, flestir keltar og kristnir.
Kristinn siður hér er því jafn-
gamall mannvist í landinu. Samt
sem áður var það merkur tíma-
mótaatburður er byggð var
kirkja - skömmu eftir lögtöku
kristni - við Víkurbæinn, bæ
fyrsta íslendingsins, Ingólfs
Árnarsonar.
Kristin kenning - þúsund ára
samleið kirkju og þjóðar - hefur
öðru fremur mótað þjóðmenn-
ingu okkar og viðhorf. Það verð-
ur seint fullþakkað. Enn í dag er
kristin trú áttavitinn og kirkjan
kjölfestan í þjóðarsál og vitund.
Það er engin tilviljun að niður-
lagsorð í þjóðsöng Islendinga,
Islands þúsund ár, eru þessi:
Verði gróandi þjóðlíf með þveiT-
andi tár, sem þroskast á Guðs-
ríkisbraut!

9