Morgunblaðið - 29.11.2000, Blaðsíða 22

22 MIÐVIKUDAGUR 29. NÓVEMBER 2000
VIÐSKIPTI
MORGUNBLAÐIÐ
Gjaldþrot Nasco hefur ekki
áhrif á útgerð í Eistlandi
Umsvif Nasco i \ \ í Barentshafi
Nasco \ / \ I icc Bolungarvík Fistland
K a n a d a / ' í _
Nasco Canada Nasco V, ISLAND _// . . i: Permare ’ / <, Oversea f i , V /■-:< >—7/T\
T 1 \ ,rL.\ ('MrS
'''jLaaJttkr / i NascoUK Bretland 'J jí~
i Lmtbs rrli ljl«r í xSsPsy
'v. /rl ifcir <LJahí aLJ&r Á Fiæmingjagrunni 1 } \ v“~ / | \ y A\— j I \ f <C\>'
Sparisjóður
vélstjóra selur í
Kaupþingi
Söluverðið
1.642
milljónir
króna
SPARISJÓÐUR vélstjóra hef-
ur selt 10,40% hlut sinn í Kaup-
þingi og verður eignarhlutur
sparisjóðsins 0,239% eftir söl-
una en var áður 10,6417%.
Kaupverðið er ríflega 1,64 millj-
arðar króna.
Samkvæmt tilkynningu frá
Verðbréfaþingi íslands verða
eftirtaldir aðilar kaupendur að
eignarhlut Sparisjóðs vélstjóra í
Kaupþingi hf. ef sparisjóðimir
nýta sér ekki forkaupsrétt sinn
að hlutnum: Lífeyrissjóður
verzlunarmanna 4,39%, Lífeyr-
issjóðurinn Framsýn 1,90%,
Lífeyrissjóður starfsmanna rjk-
isins 1,58%, Þróunarfélag ís-
lands hf. 1,58% og Lífeyrissjóð-
ur sjómanna 0,95%.
Hentugur tími til þess að selja
Hluturinn sem Sparisjóður
vélstjóra selur er að nafnverði
100.761.843 krónur en sölu-
gengið er 16,3 og kaupverðið því
1.642.418.041 króna. Hallgrím-
ur Jónsson, sparisjóðsstjóri
Sparisjóðs vélstjóra, segir að
mönnum hafi þótt tíminn vera
hentugur til þess að selja hlut-
inn í Kaupþingi. Kaupþing sé
vissulega öflugt fyrirtæki en
hafi í sjálfu sér alltaf verið kepp-
inautur. Sparisjóður vélstjóra
hafi tekið þessa ákvörðun alger-
lega á eigin spýtur og ætli sér að
ganga tvíefldur til leiks í harðn-
andi samkeppni á fjármála-
markaðinum. Af hálfu spari-
sjóðsins sé þetta fyrst og fremst
hugsað þannig að með sölunni
styrki menn annars vegar mjög
eiginfjárstöðuna og hins vegar
opni þetta sóknarfæri fyrir
bankann. Því sé ekki heldur að
leyna að Sparisjóður vélstjóra
taki mjög alvarlega þær ábend-
ingar sem hafa komið frá Fjár-
málaeftirlitinu um að banka-
stofnanir þurfi að vera með
sterka eiginfjárstöðu. Meðal
annars sé verið að bregðast við
því og raunar gott betur en það
því eiginfjárstaða sparisjóðsins
verði nú mjög sterk. Aðspurður
segir Hallgrímur að vegna hlut-
hafasamkomulags sparisjóð-
anna verði ekki Ijóst fyrr en 8.
desember hvort kaupin ganga
eftir þar sem sparisjóðimir hafa
frest til þess tíma til þess að
ákveða hvort þeir hyggjast nýta
sér forkaupsréttarákvæði.
Gengi bréfa í Kaupþingi
hækkaði um 5,2%, eða úr 15,30 í
16,10, í gær.
Fyrstu
TETRA-
stöðvarnar
frá Radio-
miðun hf.
RADIOMIÐUN hf„ sem er
umboðsaðili fyrir Tetra-fjar-
skiptabúnað frá Simoco, af-
henti á dögunum fyrstu tækin
til Stiklu hf. Tetra-kerfið er
hannað samkvæmt sam-
evrópskum staðli sem sameinar
1 einu tæki eiginleika farsíma,
talstöðva, símboða og ýmsa
gagnaflutningseiginleika.
I fréttatilkynningu segir að
sérstaða Simoco-stöðvanna sé
meðal annars fólgin innbyggð-
um GPS og meiri sendiorku
umfram aðrar stöðvar.
EINS OG sagt var frá í gær hefur
stjóm Naseo ehf. óskað eftir gjald-
þrotaskiptum á búi félagsins. Velta
Nasco árið 1999 var um 4 milljarðar
króna og hefur helsta starfsemi þess
verið þjónusta við og útgerð rækju-
togara í Barentshafi og á Flæm-
ingjagrunni, aðallega þó á Flæm-
ingjagrunni. Nasco er eigandi
nokkurra dóttur- og hlutdeildarfé-
laga. Þau em dótturfélögin Nasco
Bolungarvík, Nasco UK, Nasco
Canada og Oversea og hlutdeildar-
félagið Permare, sem Nasco á 42%
hlut í. Á móti Nasco eiga eistneskir
aðilar 42% í Permare, sem er eist-
neskt fyrirtæki, og 16% em í
dreifðri eign. Váino Ruul, fram-
kvæmdastjóri Permare, segir að fé-
lagið geri út þrjá rækjutogara á
Norður-Atlantshafi og að gjaldþrot
Nasco muni ekki hafa áhrif á útgerð
þeirra. Hins vegar hafi Nasco séð
um markaðs- og sölumál fyrir Perm-
are og ekki hafi verið tekin ákvörð-
un um hvernig þehn verður háttað.
Ruul segist áður hafa sinnt sölumál-
um sjálfur og að hann muni líklega
gera það fyrst um sinn, en svo verði
það stjórnarinnar að taka ákvörðun
um hvernig haldið verður á þeim
málum í framtíðinni.
Dótturfélagið Oversea hefur í
raun ekki haft annan tilgang en að
halda utan um eign Nasco á rækju-
skipum. Dótturfélögin Nasco UK og
Nasco Canada em söluskrifstofur
Nasco og munu ekki halda áfram
starfsemi eftir gjaldþrot Nasco.
Skýrist á morgun hvort af sölu
rækjuverksmiðjunnar verður
Undirritaður hefur verið kaup-
samningur um rækjuverksmiðjuna
Nasco Bolungarvik, en hann er með
þeim fyrirvara að endurfjármögnun
verksmiðjunnar takist. Fram-
kvæmdastjóri hennar, Agnar Eben-
esersson, og markaðsstjórinn, Guð-
mundur Eydal, standa að kaup-
LÍKUR eru á því að verðgildi
krónunnar verði svipað í lok næsta
árs og það er nú, að mati Ingólfs
Bender og Jóhannesar Baldurs-
sonar hjá FBA. Þetta mat þeirra
kom fram á morgunverðarfundi
FBA í gær undir yfirskriftinni
„Hvert stefnir krónan?“ Spá
þeirra byggist á því að horfum um
fjárstrauma frá landinu vegna við-
skiptahalla og fjárfestinga erlendis
verði mætt með markvissum að-
gerðum af hálfu stjórnvalda.
Ingólfur og Jóhannes sögðu að
viðskiptahalli og straumur áhættu-
fjármagns frá landinu sköpuðu
þrýsting til lækkunar krónunnar.
Reikna mætti með að viðskipta-
hallinn næmi á þessu ári um 60
milljörðum króna og að nettó-
áhættufjármagnsstreymi frá land-
inu næmi svipaðri fjárhæð. í ár
þyrfti því að skapa innflæði gjald-
eyris sem nemur um 120 milljörð-
um króna með erlendri skulda-
bréfaútgáfu, lánum o.fl. Að
óbreyttu væri útlit fyrir að þessi
fjárhæð yrði enn hærri á næsta ári
eða um 140 milljarðar. Til að koma
í veg fyrir að þetta útstreymi fjár
komi fram í veikari krónu sögðu
þeir að beita þyrfti ýtrasta aðhaldi
í opinberum fjármálum. Halda
þyrfti aftur af útgjöldum og ekki
væri rými fyrir skattalækkanir að
svo stöddu. Kjarasamningar opin-
berra starfsmanna þyrftu að vera í
takt við samninga á almennum
vinnumarkaði. Þá sögðu þeir afar
samningnum og eiga nú í viðræðum
við aðra um þátttöku í kaupunum.
Að sögn Agnars mun það skýrast á
morgun, fimmtudag, hvort kaupin
ganga í gegn.
Agnar segir að umskipti hafi orðið
á rekstri verksmiðjunnar frá því í
fyrra og á þessu ári hafi reksturinn
gengið ágætlega. Um 85 starfsmenn
vinni nú á tveimur vöktum við
vinnsluna, en framundan séu að vísu
mánuðir sem yfirleitt eru erfiðir í
rækjunni, þ.e. frá desember fram í
febrúar.
Agnar segir verksmiðjuna ekki
hafa verið háða rækju frá skipum
Nasco. Mestur afli hafi komið frá
Noregi en einungis um 15% aflans
hafi komið af skipum Nasco og hafi
sú rækja verið keypt á markaði á
fullu verði.
Burðarás og Skagstrendingur
keyptu meirihluta fyrir tæpu ári
Burðarás, eignarhaldsfélag í eigu
mikilvægt að einkavæðing yrði
framkvæmd, t.d. á Landssímanum,
með sölu til erlendra aðila. Slík
sala gæti skapað umtalsvert mót-
vægi við útflæðið að þeirra mati.
Þá yrði að gera allt til að efla
framleiðni svo að styrkja mætti
samkeppnisstöðuna til lengri tíma.
Spá vaxandi verðbólgu
Þeir Ingólfur og Jóhannes fóru
á fundinum yfir ástæður þess
hvers vegna krónan hefur rýrnað
að verðgildi að undanförnu eins og
raun ber vitni. Sögðu þeir að röð
neikvæðra frétta skýrði þessa þró-
un þar sem upphafið mætti rekja
til þess tíma í sumar er tilkynntur
var niðurskurður aflaheimilda. I
framhaldi fylgdu slök uppgjör fyr-
irtækja, fréttir af áframhaldandi
þenslu á vinnumarkaði og lítilli
framleiðniaukningu svo eitthvað sé
nefnt. Gengisþróun krónunnar síð-
ustu misseri hefði endurspeglað
endurmat á samkeppnisstöðu
þeirra fyrirtækja sem eru í hvað
virkastri samkeppni við erlenda
aðila og hagkerfisins í heild.
Lækkun krónunnar á síðustu
mánuðum kæmi fram í auknum
verðbólguþrýstingi á næstunni.
FBA spáir vaxandi verðbólgu og
að hún geti verið komin upp í um
6,3% í lok fyrsta ársþriðjungs
næsta árs. I þeirri spá er minni
eftirspurnarþrýstingur að vegast á
við auknar kostnaðarhækkanir,
miklar launahækkanir, hægan
Eimskipafélagsins, og Skagstrend-
ingur, sem Burðarás á um þriðjung
í, eiga sameiginlega 61% í Nasco.
Jóel Kristjánsson, framkvæmda-
stjóri Skagstrendings, segir að í
byrjun desember í fyrra hafi Skag-
strendingur og Burðarás keypt sig
inn í Nasco og á fyrri hluta þessa
árs hafi fyrirtækin nýtt sér kaup-
rétt á hlutabréfum í félaginu að
auki. Samanlagt eigi félögin 61% í
Nasco. Jóel segir Nasco hafa vaxið
hratt áður en Skagstrendingur og
Burðarás komu inn í það og því hafi
þurft að styrkja lausafjárstöðu og
eiginfjárstöðu þess. Fjármunirnir
sem komu inn í fyrirtækið við kaup-
in hafi nær eingöngu farið í að
styrkja fjárhagsstöðu þess.
Jóel segir að þegar Skagstrend-
ingur og Burðarás keyptu sig inn í
Nasco hafi vonir staðið til að lág-
marki væri náð í því umhverfi sem
fyrirtækið starfaði í og því væri
bjartari tíð framundan. Þá hafi
framleiðnivöxt og lækkun krón-
unnar.
Ekki tímabært að slaka á
taumhaldinu í peningamálum
Ingólfur og Jóhannes sögðu að
Seðlabankinn hefði haldið raun-
vöxtum háum að undanförnu og
með því leitast við að slá á vöxt
innlendrar eftirspurnar. Á sama
tíma hefði bankinn haldið uppi
miklum mun á innlendum og er-
lendum skammtímavöxtum og
hefði það stutt við gengi krónunn-
ar og unnið þannig gegn verð-
bólgu. Þeir sögðu að svo virtist
sem nú væri farið að örla á merkj-
um um hægari vöxt hagkerfisins.
Þar réði vaxtastigið nokkru um en
einnig hægari kaupmáttaraukning
og minni hækkun eignaverðs. Til
dæmis hefðu hlutabréf lækkað í
verði og dregið hefði úr verðhækk-
un húsnæðis á síðustu mánuðum.
Minni vöxt mætti m.a. lesa úr töl-
um um virðisaukaskattsveltu,
kortaveltu og nú nýverið í auknu
atvinnuleysi. Að mati Ingólfs og
Jóhannesar kallar þessi þróun
ekki á vaxtalækkun að sinni. Ekki
má slaka á taumhaldinu í peninga-
málum fyrr en fullvíst þykir að úr
verðbólgu sé að draga.
Veltan á millibankamarkaði með
íslensku krónuna nam 3,8 milljörð-
um í gær. Lokagildi krónunnar var
119,53 stig en hún byrjaði í 119,11
og rýrnaði því um 0,52%. Seðla-
bankinn greip ekkert inn í í gær.
samstarf Skagstrendings og Nasco
á árinu 1999 verið ábatasamt og það
hafi verið hvati til kaupanna.
Veður hafi hins vegar skipast
þannig í lofti að kostnaður jókst um
leið og tekjur minnkuðu. Ástæður
þess hafi meðal annars verið hærra
olíuverð og smærri rækju, þar sem
hlutfall iðnaðarrækju í afla hækkaði
á kostnað stærri og verðmætari
rækju.
Miðað við þessa óhagstæðu þró-
un og horfur í rekstrinum hafi ekki
verið taldar forsendur til að setja
meira fé í rekstur Nasco í haust til
að styrkja rekstur þess, en Skagst-
rendingur hafði í heildina sett 236
milljónir króna í fyrirtækið.
Jóel segir að þótt gjaldþrot
Nasco sé áfall fyrir Skagstrending
skipti það ekki sköpum fyrir rekst-
ur fyrirtækisins.
Fjárfestingin i
Nasco ekki mistök
Friðrik Jóhannsson, fram-
kvæmdastjóri Burðaráss, segir að
ástæða þess að Burðarás og Skag-
strendingur keyptu hluti í Nasco
hafi verið sú staðreynd að Skag-
strendingur var í góðu og árang-
ursríku samstarfi við Nasco og að
áhugavert hafi verið talið að efla
þetta samstarf. Grundvallar-
forsendur hafi hins vegar breyst
þegar tekjur minnkuðu um þriðj-
ung og olíuverð tvöfaldaðist.
Lækkandi verð á rækju hafi haft
sérstaklega slæm áhrif á Nasco ef
miðað sé við mörg önnur félög, þar
sem tilvera fyrirtækisins byggðist á
veiðum á Flæmingjagrunni en það
hafði ekki kvóta hér við land.
Þegar hann er spurður hvort
hægt sé að segja að það hafi verið
mistök að fjárfesta í Nasco segir
Friðrik að sú niðurstaða sem nú er
fengin sé Burðarási mikil vonbrigði
en ekki hafi verið hægt að sjá fyrir
að svo illa myndi fara.
Hvíta húsið
og íslenska
auglýsingastofan
Eitt félag
með allt
hlutafé
STOFNAÐ hefur verið nýtt
eignarhaldsfélag sem mun eign-
ast allt hlutafé í íslensku auglýs-
ingastofunni og Hvíta húsinu.
Félagið hefur hlotið nafnið ABS,
en eigendur félagsins eru á
þriðja tug starfsmanna auglýs-
ingastofanna. Á næstunni er
gert ráð fyrir að fjárfestar komi
að félaginu og standa yfir við-
ræður um þátttöku erlends aðila
en hlutafé ABS verður 100 mil-
ljónir. Að sögn Halldórs Guð-
mundssonar, framkvæmda-
stjóra Hvíta hússins, stendur
ekki til að sameina auglýsinga-
stofurnar, heldui- verða þær
reknar áfram sem tvö aðskilin
fyrirtæki. Hins vegai- er ætlunin
að hagkvæmni stærðar verði
nýtt í innkaupum fyrir viðskipta-
vini á hinum ýmsu sviðum og í
aðföngum fyrir fyrirtækin bæði.
Halldór segii’ að tilgangui-inn
með stofnun eignarhaldsfélags-
ins sé að styrkja rekstrargrund-
völl fyrirtækjanna og gera þau
hæfari til að takast á við breyttar
aðstæður „Við sjáum hagræð-
ingarmöguleika í sameiginlegum
innkaupum á aðföngum fyi-ir
fyrirtækin og öllum rekstrarvör-
um. Við sjáum líka hagræðingu í
innkaupum fyrii- viðskiptavini
okkar, eins og á birtingum og
prentefni og í samskiptum við
undirverktaka."
Morgunverðarfundur FBA um þróun krónunnar
Með réttum aðgerðum
lækkar krónan ekki frekar