Morgunblaðið - 29.11.2000, Blaðsíða 72

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGL UNNI1,103 REYKJAVÍK, SÍMI5691100, SÍMBRÉF5691181, PÓSTHÓLF3M0,
ÁSKRIÍ7-AFGREIÐSLA 5691122, NETFANG: R1TSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI1
MIÐVIKUDAGUR 29. NÓVEMBER 2000
VERÐ í LAUSASÖLU150 KR. MEÐ VSK.
Enn hægt
að ljúka
önninni
BJÖRN Bjarnason menntamálaráð-
herra sagði í umræðum á Alþingi í
gær um verkfall framhaldsskóla að
ef verkfallið leystist í þessari viku
og kennsla hæfist í byrjun næstu
viku ætti að vera hægt að ljúka önn-
inni enda væru þá þrjár vikur til
loka hennar. Kennarar yrðu hins
vegar að taka mið af efnahagsleg-
um staðreyndum og hinni almennu
stefnu sem öll ríkisstjómin og
stuðningsmenn hennar hefðu mót-
að.
Geir H. Haarde fjármálaráðherra
tók í sama streng og sagði að kenn-
arar yrðu að koma sér niður á jörð-
^ina ef mögulegt ætti að vera að ná
kjarasamningum. Kennarar yrðu að
sætta sig við að kröfur þeirra hefðu
ekki fengið þann hljómgrunn sem
þeir óskuðu.
Kjaradeilan var rædd á Alþingi
að frumkvæði Steingríms J. Sigfús-
sonar, formanns Vinstrihreyfingar-
innar. Steingrímur og aðrir full-
trúar stjórnarandstöðunnar gagn-
rýndu framgöngu stjórnvalda í
málinu. Hann sagði menntamála-
ráðherra reyna að skella skuldinni
á kennara og hvítþvo sjálfan sig um
iLjfð-
Elna Katrín Jónsdóttir, formaður
Félags framhaldsskólakennara,
sagðist telja yfirlýsingar ráðherr-
anna á þingi bera þess merki að þeir
væru ekki áhugasamir um að leysa
deiluna. Stuttur samningafundur
var hjá ríkissáttasemjara í gær.
Stór hluti framhaldsskólanema
hefur fengið sér vinnu í verkfalli
kennara, en það hefur nú staðið í
þrjár vikur. Nemendur sem Morg-
unblaðið ræddi við í gær em von-
daufir um lausn deilunnar og telja
mestar líkur á að haustönnin sé
þeim ónýt.
Menntamálai'áðherra sagði að
það væri afstaða ráðuneytisins að
„júnna nemenda, sem væru í starfs-
ifámi meðan á verkfallinu stæði,
væri hluti af námi og ætti að vera
metin að fullu þannig að heildar-
lengd náms breyttist ekki vegna
verkfallsins.
■ Nemendur verða/4
■ Dellendur/12
*
Ofremdarástand að skapast í meðferð unglinga með geðröskun
Innlagnir hafa
aukist um 75%
75% AUKNING hefur orðið á inn-
lögnum unglinga með geðröskun í
haust frá sama tíma í íyrra. Ófremd-
arástand hefur skapast á bama- og
unglingageðdeild Landspítalans á
Dalbraut vegna þessa. Aukninguna
má að hluta rekja til þjónustusamn-
ings sem gerður var milli Barna-
verndarstofu og barna- og unglinga-
geðdeildar sl. vor.
Á tímabilinu frá september til 21.
nóvember voru lagðir inn 20 ungl-
ingar vegna geðröskunar í fyrra en
á sama tíma núna eru innlagnir 35.
Ólafur Ó. Guðmundsson, yfirlæknir
deildarínnar, segir að of margir hafi
verið lagðir inn á deildina sem sé
mjög slæmt því þrengsli geti virkað
illavið meðferð.
Ólafur segir að miðað við kröfur
og væntingar um þjónustu frá
barna- og unglingageðdeild sé mjög
þrengt að deildinni, sérstaklega
hvað varðar innlagnir á unglingum.
Þrjár deildir eru starfræktar á
barna- og unglingageðdeild. Tvær
deildir eru fyrir börn, fjögur sólar-
hringsrými og tvö dagrými. Sami
fjöldi rýma er á framhaldsmeðferð-
ardeild fyrir börn á Kleifarvegi. Á
unglingadeild eru skráð flmm sólar-
hringsrými, tvö dagrými og tvö
bráðarými.
Löng bið er eftir þjónustu á
göngudeild, að sögn Ólafs, og hann
segir einnig: „Iðulega er ekki pláss
fyrir unglinga sem þurfa að leggjast
inn. Sumir þeirra þurfa að liggja
lengi inni. Deildin er hins vegar
þannig skipulögð að hún getur ein-
ungis sinnt skemmri tíma meðferð,
en í sumum tilvikum gengur það
ekki og þess vegna stíflast deildin,"
segir Ölafur.
Hann segir að fyrir komi að ungl-
ingar séu lagðir inn á fullorðinsgeð-
deildir. Þar sé einnig eríltt að kom-
ast að og auk þess sé vinna við
unglinga það sérhæfð að tregða sé
hjá starfsmönnum fullorðinsgeð-
deilda að taka við unglingum.
Til þarf að koma
framhaldsmeðferðardeild
Ólafur segir að að einhverju leyti
sé aukning á innlögnum unglinga til
komin vegna þjónustusamnings sem
gerður var síðastliðið vor milli
Barnaverndarstofu og barna- og
unglingageðdeildar.
Einnig virðist sem tíðni geðrask-
ana hjá unglingum hafi aukist, al-
tént berist af einhverjum ástæðum
mun meira af bráðamálum til deild-
arinnar núna en áður. Erfltt sé þó að
fullyrða um hvort hér sé um að ræða
topp á sveiflu eða viðvarandi þróun.
„Við þurfum aukin úrræði. Sér-
staklega höfum við bent á að til þurfi
að koma framhaldsmeðferðardeild
fyrir unglinga þar sem færi gefst til
að meðhöndla unglinga með alvar-
legar og langvinnar geðraskanir til
lengri tíma,“ segir Ólafur. Þarna er
verið að ræða um deild með 5-6
plássum. Árlegur rekstrarkostnaður
gæti hugsanlega verið 20-30 millj-
ónir kr. lyA.ð okkar mati er mjög
brýn þörf á þessu úrræði.“
Bama- og unglingageðdeild fékk
nýlega afhent eitt af þeim bráða-
birgðahúsum sem sett voru upp á
Hvolsvelli eftir jarðskjálftana í sum-
ai'. Ekki hefur þó fengist fjárveiting
til að kaupa á innanstokksmunum í
húsið og hefur það því ekki verið
tekið í notkun. Til stendur að nota
það fyrir aðstöðu starfsmanna deild-
arinnar. „Við höfum beðið um við-
byggingu því við teljum mikla þörf á
frekari úrræðum. En þetta er bráða-
birgðalausn til þess að bæta vinnu-
aðstöðu starfsfólks sem er sinna
málum á göngudeild," sagði Ólafúr.
Morgunblaðið/ Halldór Kolbeins
Berglind Rdsa Guðmundsddttir, sextán ára nemandi í Menntaskdlanum í Kdpavogi, vinnur á skurðgröfu í verkfallinu.
Hærra verð sjávarafurða
VERÐ sjávarafurða í íslenskum
krónum hækkaði um 5% frá 1999
fram í nóvember í ár, að því er
kemur fram í Hagvísum Þjóðhags-
stofnunar. Verðið í krónum hækk-
aði að meðaltali um 10,5% milli ára-
nna 1997 og 1998 en lækkaði um
2,5% milli áranna 1998 og 1999.
Verð á sjávarafurðum í heild
hefur hækkað um 1,6% frá janúar á
þessu ári. Unninn botnfiskur hefur
hækkað um 2,2%, humar um
13,7%, loðnumjöl og -lýsi um
16,7%, sfld um 2,1% en skelfiskur
hefur lækkað um 5,6% og óunninn,
ísaður fiskur um 15,2%. í þessum
tölum er ekki tekið tillit til breyt-
inga á gengi krónunnar.
Hringdu í
907 2121
o^þúlgætir-unnid milljón!
2

> t'H M ■ O
EÞbu svarar spurninguiini kbstar simtaliö 199 kr
Keppendur veróa aö vera.dc'.n.i t'ða eldri.
Líkur á uppsögn
launaliðar samninga
HALLDÓR Bjömsson, varaforseti
ASÍ, telur meiri líkur á því en minni
að Jaunalið kjarasamninga félaga í
ASÍ verði sagt upp í byijun næsta
árs. Hann segir að eins og nú horfir í
verðlagsmálum standi kaupmáttur
launa í besta falli í stað á næstu árum.
Hann gagnrýnir sérstaklega að
stjómvöld skuli ekki ætla að lækka
tekjuskatt til samræmis við hækkun
sveitarfélaganna á útsvaii.
Hagdeild ASÍ sendi í gær efna-
hags- og viðskiptanefnd Alþingis
minnisblað þar sem kemur m.a. fram
að árið 2003 hverfi tæplega fjórðung-
ur af almennum launahækkunum
sem samið var um í vor í skattahækk-
un. Halldór segir að ASÍ sé ekki að
fara fram á lækkun skatta, einvörð-
ungu að skattar verði ekki hækkaðir.
Hann bendir jafnframt á að stjóm-
völd hafi lofað í vor að skoða kosti og
galla þess að taka upp fjölþrepa
skattþrep. Það hafi ekki verið gert,
en hins vegar sé rætt um að lækka
skatta á eignir og íjármagn.
Skattabreytingarnar
ræddar á Alþingi
Halldór segir að skattahækkunin
sé í andstöðu við yfirlýsingu ríkis-
stjórnarinnar frá því í vor. Hún sé
einnig neikvætt innlegg í umræður í
nefnd samningsaðila sem falið er að
meta hvort ákvæði samninga um
verðlagsforsendur standist.
„Ég tel meiri líkur en minni á að fé-
lögin segi upp þessu ákvæði þegar til
endurskoðunar kemur í febrúar. Þró-
unin hefur verið öll á þann veg. Slíkt
hefði auðvitað gífurlegar afleiðingar
og mjög erfitt yrði að koma slíkum
samningum saman aftur.“
Gagnrýni ASÍ á skattatillögur rík-
isstjórnarinnar var rædd á Alþingi í
gær. Stjórnarandstæðingar töldu
ástæðu til að skoða málið betur í efna-
hags- og viðskiptanefnd og gagn-
rýndu að málið hefði verið afgreitt úr
nefndinni. Jóhanna Sigurðardóttir al-
þingismaður sagði að stjómvöld yrðu
að átta sig á að kjarasamningar væm
í hættu. Ogmundur Jónasson alþing-
ismaður sagði nauðs}mlegt að ræða
frekar í nefndinni nýjar upplýsingar
frá samtökum launafólks.
Stjórnarliðar undruðust þessa
gagnrýni og benti Sigríður Anna
Þórðardóttir, formaður þingflokks
sjálfstæðismanna, á að tækifæri gæf-
ist til að ræða málið frekar þegar
fmmvarpið kæmi til annarrar um-
ræðu.
■ Gagnrýna/36
■ Skatthlutfall/12