Skírnir - 01.01.1868, Side 126
126
>
FRJETTIR. Austurriki.
rúmlega 13'/s milljón í þeirra löndum móti 20 milljónum í lönd-
unum fyrir vestan Leitha. Kostirnir þóttu örSugir, en a8 því varS
nú aS ganga sem Ungverjar viidu, því ella hefSi allt or8i8 til
ónýtis, er sett var og samþykkt um samband deildanna. Eptir
nýjár gengu nefndirnar aptur til þingsetu í Vínarhorg, og fór þá
allt vel og samþykkislega me8 hvorumtveggju, en þess er getið,
a8 Ungverjar hafi enn sem fyrri veriÖ mjög nákvæmir að rjetti
tungu sinnar, og ekkert mátti i þeirra deild fram fara e8a til-
kynna utan á því máli. Sá heitir Beke, er hefir fjármál á höndum
í alríkisstjórninni, og er ungverskur a8 kyni. A (e8a yfir) skrif-
stofuhur8 þeirrar deildar stó8u or8in: í(Fjármálastjórn ríkis-
i n s”: en Andrazzy greifi (formaBur ens ungverska ráSaneytis) ba8
hann þegar a8 breyta um og setja í staSinn: ((Stjórn hinna
sameiginlegu fjármála”, — Á ríkisþinginu í Vínarborg hafa
veri8 strí8ar umræ8ur um ýms laganýmæli, einkanlega þau, er
vildu gera nýja skipun á hjúskaparmálum og skólum. Hjer var
fari8 fram á löggildi lijónabands utan vígslu, um jafnan rjett fyrir
alla trúaflokka, um aSskilnaS skóla og kirkju, og svo fyrir mælt,
a8 öll kennsla skyldi vera utan tilsjár klerkanna, a8 undanteknum
kristnum fræSum. Biskupum og klerkum þótti hjer gengiS á móti
páfaskránni, og sendu þeir (25 hiskupar) í haust keisaranum ávarps-
brjef me8 þunglegum ummælum, um þa8, hverjum álögum menn vildi
nú beita heilaga kirkju, og bá8u hann fyrir alla muni stöSva þetta
guSleysi, en láta í engu hrugSiS enum helga sáttmála viB Róma-
stólinn. Mönnum þótti, a8 biskuparnir sjálfir (me8 forgöngu
Bauschers kardínála) fara lijer á svig viS lögin, er þeir gengu
hæSi fram hjá þingi og ráSaneyti, og fjekk keisarinn þegar annaS
ávarpsbrjef frá hæjarstjórninni í Vínarborg, er kær8i þessi misferli
þeirra. Jósef keisari svara8i því biskupunum, a8 hann væri sjálfur
bundinn lögum ríkisins, ailt yrSi nú a8 fara þingstjórnarleiB, og
vísaSi þeim til lögþingis síns og stjórnar. Hi8 nýja ráSaneyti
taldi breytingu sáttmálans meSal þeirra aSalmála, er þa8 vildi
koma í lögmætt gildi. Páfinn var a8 vísu hinn þverasti, er þessa
var fariS á leit, en stjórnin rei8 þó á va8i8 me8 bjúskaparlögin,
og fengu þau gó8an róm og undirtekt í fulltrúadeildinni. I herra-
deildinni var8 bardaginn har8ari; kardínálinn gekk hart fram í