Skírnir - 01.01.1868, Qupperneq 137

TjrkJaveldi.
FRJETTIR.
137
mæla, aS nppreistin á Krít myndi hafa þrotnab fyrir löngu síðan,
ef eyjarbúar hefSi eigi notiS svo mikils styrks, sendinga fjár, liSs
og vopna frá Grikklandi, eSa Rússar hefSi eigi blásiö aS ófriSar
kolunum frá öndverSu. fó hafa Krítarmenn variS sig meS fádæma
harSfengi og hreysti, og Soldán hefir þar komizt aS keyptu, er
hann fær brotiS þá undir vald sitt aptur. í fyrra vor var forusta
sóknarhersins seld í hendur Omer Pascha, helzta liSsforingja
Soidáns, og gekk honum sigurvænlega í fyrstu, en eptir rnargar
sigurfregnir kom sú, aS hann hafSi snúiS liSinu aptur og haft sig
niSur aS strandastöSvunum. Stórveldin tóku aptur aS ala á mál-
unum um kostahoS eyjarskeggjum til handa, en Soldán beiddist
fjögra vikna frests aS bæla niSur uppreistina til fulls. J>etta var
veitt, cn í októbermánuSi hafSi hvorki gert aS reka eSa ganga.
J>á sendi Soldán stórvezír sinn, Ali Pascha, til Krítar og meS honum
tvo menn tyrkneska og J>rjá kristna. Hann hauS eyjarskeggjum
vopnahlje, • og meSan þaS stæSi, skyldi jþeir senda erindreka
eSa fúlltrúa á hans fund til aS kæra vanhagi eyjarinnar og leita
ráSa um nýja landstjórnarskipun. Eyjarmenn höfnuSu öllum kostum,
vildu aS nefnd af útlendum mönnum skyldi rannsaka allt atferli
Tyrkja á eyjunni, kváSu engum öSrum kostum hlitandi en lausn
eyjarinnar undan yfirráSum Tyrkja, og sambandi hennar viS Grikk-
land. SíSan hafa ýmsar fregnirnar borizt, en stjórn Soldáns full-
yrSir aS uppreistinni sje lokiS meS öllu. Nýlega (í hyrjun aprílm.)
var spurt um þetta mál í málstofum Breta, og svaraSi Stanley, aS
uppreistin væri eigi þrotin, en hún færi nú þverrandi K Á óeirSum
og uppreistum hefir víSar brydt í ríki Soldáns, einkanlega í Epírus,
Thessalíu og á Bolgaralandi. Auk þess þykja skattgildingar
Soldáns í Rúmeníu, Serbíu og Montenegro hvergi nærri um heilt
búa, og margir tala um samband, er þegar muni rábiS meS þeitn
og Grikkjum, til atgöngu aS Tyrkjúm, er bendingin kemur frá
*) J>eir kostir, er nú er haldið að Krítarmönnum, kváðu vera: landstjóri
með meira landsforræði en fyrr, og skai hann hafa sjer við hönd tvo
menn, annan kristinn, en hinn Mahómctstrúar. jþeim skulu gefnir upp
skattar í tvö ár, leyft að vera utan Jjónustuskyldu í her, og hjeröðin
skuiu fá sýslutnenn eplir |>vi sem trúnni hagar á hverjum stað.