Skírnir - 01.01.1868, Page 159

Sv/þjóð og Noregur.
PBJETTIB.
159
var skotiS á frest til næstu þingsetu. Af nýmælum, er fram
gengu, má nefna aukinn brennivínsskatt um tíu aura (nær "því 5
skildinga) fyrir hverja (lkönnu” (= 3 pottar), e8a svo, a3 nú eru
goldnir í skatt hjerumbil 12 skildingar af hverjum hrennivínspotti
í SvíþjóS.
Sem von var til, bar nokkuS á nýjum flokkum á hinu nýja
lögþingi Svía. Áður var sá áskilnaSurinn mestur, aS einn hlutinn
vildi hreyta ríkislögunum, þar sem hinn (klerkar og eSalmenn) vildi
halda þeim óbreyttum. Hinn fyrri flokkurinn var þá kallaSur
frelsismenn e8a framfarafylgjendur Svía, meSan á því stríbi stóS,
en nú þykir, sem þessir menn hafi stungiS fótum viS, er komiS
var aS markmiSi kappsmuna þeirra, eSa sem þeir sjái sjer ekki
annaS fangaráS en leggjast viS stjóra í þeim straumföllum, er
þeir hafa hleypt lausum. ViS kosningarnar nýju hafa þeir menn
komizt á þingiS, er lengi hafa bariS augum í svo mörg lagalýti,
i svo marga ríkisbresti, og nióti þeim vilja þeir nú snúast. Menn
deila þeim mönnum einkanlega í tvo flokka, í Jandmanna” flokkinn
og flokk (lenna nýju frelsismanna”. Miili þessara framsóknarflokka
og apturhaldsmanna frá fornu fari (einkum klerkanna) eru hinir
eldri frelsismenn komnir á miSstöS. Landmannaflokkurinn snýr
sjer mest aS öllu, er til betri landbúnaSar, sveitastjórnar, fjár-
sparnaSar og peningabags kemur í öllum greinum, þar sem hinir
meSfram líta meir á ena andlegu hiiS þjóSarlífsins, ef svo mætti
aS orSi komast, þeir vilja gera þjóSina áhugameiri um þjóSlegt
hlutverk sitt á KorSurlöndum, og vandari aS virSingu sinni meSal
þjóSanna, er þeim þykir heldur hafa rýrnaS síSan Karl konungur
tók viS völdum. þeir vilja láta frjálsari anda ráSa setningum
laganna, fylgja fram fullu trúarfrelsi, takmarka ((embættavald” og
fækka embættum, aSskilja stjórnarvald og dómsvald, breyta allri
skipun skólanna og setja stofn undir betri og jafnari uppfræSingu
allra þegna ríkisins, og svo frv. AS flestu leyti mun þessum flokki
vera aS jafna viS þá, er kallaSir eru lýSvaldsmenn í öSrum löndum.
Auk herlaganna boSaSi konungur í þingsetningarræSu sinui
nýmæli um afnám skuldavarShalds, en aS nóg verSi til aS ræSa
um, má marka af því, aS í lok janúarmánaSar voru af ýmsum boSaSar
í efri deildinni 83 uppástungur og í hinni 326. Nýlega hefir þó