Skírnir - 01.01.1868, Síða 181
Suinraineríka,
FRJETTIR.
181
hitt viS Englendinga (Angelsaxa). Enar romönsku eSa spænsku
þjóSir byggja Mexíko, MiSameríku og SuSurameríku, en fyrir
norSan rís hiS mikla þjóSveldi af germönsku kvni meS svo mikl-
um uppgangi og þrifnaSi, aS því má aS eins viS eitt líkja, viS
JijóSveldisríki Rómverja, meSan þaS stóS í bióma. MeS sanni má
segja, aS fyrir vestan haf skipti í tvö hornin meS hvorutveggja jjjóSa-
kyninu: hiS enska þjóSkyn hefir orSiS kynbetringur ætternis síns,
fyrirmynd allra þjóSa, jþar sem hiS spænska befir orSiS aS örverpi
á flestum stöSum, eSa lýst ókostunum einum, sem Napóleon keis-
ari komst aS orSi um Mexíkóbúa. Og J>ó mega Mexíkómenn heita
skörungar ættar sinnar hjá hinum, er sySra búa. Frá flestum
enum sySri ríkjum liefir fátt annaS heyrzt áriS sem leiS, en af
ófriSi og uppreistum. Yjer göngum nú á röSina.
I MiSameríku eru fimm fjóSvaldsríki, og j?ó samband sje
kallaS gert þeirra á milli, sitja þau sjaldan á sárs höfSi hvert
viS annaS. í tveimur þeirra, Guatemala og Costarica, hafa veriS
uppreistir, en eitt þeirra, Honduras (sem oss minnir) á í jrrætum
viS Mexíkó.
I SuSurameríku er Venezuela nyrSst ríkja. jþar gerSu menn
í fyrra sumar og í haust eS var fleiri en eina tilraun til stjórnar-
byltinga, en flestar voru svo undir komnar, aS ýmsir sóttu til
valdanna. Undir árslokin mun þó meira hafa aS gerzt, því sein-
ustu frjettir segja, aS forsetinn (Falcon) sje flúinn af landi. —
í útsuSur er Nýja Granada eSa (íKólúmbíuríkin”, smá þjóSveldi,
er nú eru í uppnámi hvert mót öSru, eSa í móti sambandsstjórn-
inni, er sum þeirra fylgja, en sum rísa á móti. Versta tilefni til
stríSsins gaf þaS ríki, er Cauca heitir, er landstjórnin og þingiS
tóku til j>ess gjörræSis, aS leggja fádæma toll á allan varning
(8 dollara á hverja 25 fjórSunga, eSa 20 dollara ef um tóbak er
aS vjela), er flyzt frá hinum löndunum. Sambandsforsetinn, Mos-
quera, vildi sýna Caucabúum, aS hærra bæri höfuS en herSar, en
menn grunuSu hann um, aS hann vildi sækjast til alræSisvalda,
og settu hann í var&hald. — í Peru, fyrir sunnan (meS fram
Kyrrahafinu), hafa landsbúar haft friS fyrir Spánverjum, þó sáttir
hafi eigi komizt á til þessa, en notaS hann til aS eigast viS sín
á milli. {>ar er talaS um þrjár uppreistir. Fyrir enni fyrstu