Skírnir - 01.04.1907, Side 81

Barnsmæður.
177
á herðar, og þess utan það sem á vantar að móðirin geti
unnið fyrir þeim meðlagshelming, sem lögin gera henni
nð skyldu að greiða. En mér virðist þetta afarósanngjarnt.
Það er að létta byrðinni af þeim herðunum, sem þrótt-
meiri eru og leggja hana á hinar þróttminni herðarnar.
Ef sveitin g æ f i móðurinni styrk þann, er hún þarfnast,
væri öðru máli að gegna; en því fer fjarri. Móðirin
verður skuldaþræll sveitarinnar, og missir þau fáu borg-
aralegu og persónulegu réttindi, er hún annars kynni að
hafa, t. d. rétt til að ráða vistferlum sínum, giftast o. fi.
Lögunum 1890 var að mörgu leyti ábótavant, enda
urðu þau eigi ellidauð. Arið 1900 voru þau numin úr
gildi og nýjum lögum um meðgjöf með óskilgetnum börn-
um o. fl. hleypt af stokkunum, og hafa þau gilt síðan.
Lög þessi eru að miklu leyti samhljóða lögunum frá 1890,
en í þeim eru ýms nánari ákvæði um meðferð á inn-
heimtu á méðlagi föðursins. Akvæði 1) og 2) eru óbreytt,
en ákvæði 3) er breitt þannig, að dvalarsveit móðurinnar
skuli gjalda henni meðlagshluta föðursins, ef hann skýtur
sér undan því, og er það talinn sveitarstyrkur til föðurs-
ins. Þetta er framför, að því leyti sem það er þægilegra
fyrir móðurina að snúa sér til fátækrastjórans i sinni eig-
in sveit, en að leita uppi vistarsveit föðursins.
í þessum lögum er eitt ákvæði, sem er augljós aftur-
för. Þar segir svo: »Sannist það, að barnsfaðir hafi
verið dáinn, eða farinn af landi burt, þagar meðlagið var
fallið í gjalddaga, þá skal styrkurinn talinn sveitarstyrk-
ur veittur móðurinni«.
Við atriði þetta er tvent að athuga. í fyrsta lagi á
það ekkert skylt hvað við annað að deyja og að fara af
landi burt. I öðru lagi eru þess engin dæmi í íslenzkri
löggjöf og þótt víðar sé leitað, að það að fara af landi
burt, losi menn við að greiða skuldir sínar, og því síður
uð það slíti bönd þau, er tengja börn við foreldra. Eg
veit því miður ekki, hvernig löggjafar vorir hafa rökstutt
þetta ákvæði, en eg get ekki betur séð en að það sé
sprottið af einskærri hjartagæzku við barnsfeðurna. Lög-
12