Skírnir - 01.04.1907, Page 84

Verndun íagurra stada og merkra náttúrumenja
í hitt eð fyrra birtist grein í Skirni um verndun forn-
menja og gamalla kirkjugripa. Mæltist það mál vel fyrir
og mun landstjórnin eftir ályktun síðasta alþingis leggja
frumvarp til laga um verndun fornmenja fyrir alþingi í
sumar. Er hér að eins um fastar og lausar fornmenjar
að ræða, þ. e sögustaði, fornrústir, fornbyggingar, forn-
gripi og kirkjugripi.
Auk alls þessa er margt það á landi voru, sem er
einkennilegt fyrir það. og merkilegt fyrir sakir fegurðar,
sérkennilegs eðlis eða einhvers annars. Svo er um marga
fagra staði og inörg fyrirbrigði af náttúrunnar völdum
hér á landi, sem það löngum heíir verið frægt fyrir.
Eyrst og fremst má nefna Almannagjá alla og svæðið
umhverfis Þingvelli við öxará, — er ekki getur kallast
sögustaður alt eða talist til fornmenja; þá er Geysir og
þeir hverar og svæðið umhverfis, ýmsir aðrir merkir
h v e r a r (t. d. hverarnir í Reykholtsdal og Lundarreykja-
dal, ennfremur Hveravellir), helztu f o s s a r (t. d. Gull-
foss eystra, Seljalandsfoss, Gljúfrafoss, Skógafoss, Goðafoss,
Dettifoss, og Dynjandi i Arnarfirði), h e 11 a r (t. d. Surts-
hellir allur, hellarnir undir Eyjafjöllum og í Rangárþingi),
skógar (t. d. Hallormsstaðaskógur, Núpsstaðaskógur,
Hálsskógur, Húsafellsskógur og Norðtunguskógur), ö 1-
k e 1 d u r (t. d. Rauðamelsölkelda, ölkeldan í Henglinum
og ölkeldan hjá Bjarnanesi í Hornafirði), enn fremur fagr-
ir staðir (t. d. Þórsmörk, Asbyrgi og Skrúðuiinn), o. tí.
Mörgum þess háttar náttúrumenjum hefir verið farg-
að úr eign landsmarina eða spilt með ýmsu móti, t. d.